Temat interpretacji

Działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) zmieniam informację, której udzielił Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowym Mieście Lubawskim pismem z dnia 21.04.2004 r. Nr PD/415-2/04 na zapytanie z dnia 30.01.2004 r. skierowane do Ministerstwa Finansów Departamentu Podatków Bezpośrednich, a następnie przekazane do załatwienia według właściwości.

Z treści pisma Pana Ryszarda B. wynika, że Podatnik zwrócił się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie czy zrzeczenie się spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i otrzymanie w zamian wartości rynkowej tego prawa spowoduje obowiązek zwrotu wykorzystanej ulgi podatkowej oraz obowiązek zapłacenia 10% podatku od tej wartości.
Przedstawiając swoje stanowisko w tej sprawie Pan Ryszard B. zauważa, że zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem jest zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Podatnik uważa natomiast, że w Jego przypadku, biorąc pod uwagę reguły wykładni językowej, należy przyjąć, że zwrot równowartości prawa do lokalu i wygaśnięcie prawa do niego wskutek jego zrzeczenia się nie stanowi "zbycia" ani wycofania wkładu, a co za tym idzie obowiązek podatkowy nie występuje.

Kwestie nabycia spółdzielczego lokatorskiego lub własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, jak i warunków zwrotu wniesionych wkładów reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 z późn. zm.). Przepisy tej ustawy stanowią, że spółdzielnia w zamian za wniesiony wkład oraz uiszczanie opłat określonych w ustawie oraz statucie spółdzielni, zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do użytkowania. W wypadku zaś wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego albo własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia zwraca osobie uprawnionej wniesiony wkład albo jego część, zwaloryzowane według wartości rynkowej lokalu, a w przypadku własnościowego prawa wartość rynkową tego prawa.

Natomiast art. 27a ust. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01.01.2002 r. postanawia, że jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2, w tym także na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, a następnie wycofał ze spółdzielni wniesiony wkład - do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów (art. 27a ust. 13 pkt 1).

Powyższy przepis, w myśl art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21.11.2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2001 r. Nr 134, poz. 1509 z późn. zm.), ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń, w tym także zwrotu odliczonych wydatków z tytułu wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni, po roku, w którym dokonano odliczeń, powstałych po dniu 1.01.2002 r.

Wskazać jednak należy, że wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i jego zrzeczenie się na rzecz spółdzielni mieszkaniowej nie jest tożsame z wycofaniem wkładu ze spółdzielni.Jak wynika bowiem z wyjaśnień Ministerstwa Finansów zawartych w piśmie Ministerstwa z dnia 23.08.1995 r. Nr PO 2/N-01165/95 wycofanie wkładu ma miejsce jedynie do czasu przydzielenia lokalu mieszkalnego lub zamieszkania przez członka spółdzielni w przydzielonym lokalu.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika natomiast, że w 2001 r. dokonał Pan wpłaty wkładu mieszkaniowego i otrzymał Pan przydział na lokal mieszkalny, który był obciążony odsetkami, wykupionymi przez budżet, od kredytu zaciągniętego przez spółdzielnię przed 1992 r. na wybudowanie tego lokalu. Ponadto w grudniu 2001 r. spłacił Pan 30% kwoty odsetek pozostałych do spłaty, a pozostałe 70% zostało umorzone na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów... i w rozliczeniu podatkowym za 2001 r. skorzystał Pan z ulgi podatkowej z tytułu wpłaty wkładu i spłaty obciążeń kredytowych. Następnie w roku 2003, po spłaceniu nominalnej kwoty części kredytu wcześniej umorzonej na podstawie ww. przepisu, uzyskał Pan spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu podpisując w tej sprawie stosowną umowę ze spółdzielnią mieszkaniową. Natomiast obecnie uznał Pan, że z przyczyn od Pana niezależnych mieszkanie to nie będzie Panu potrzebne i wobec tego zamierza Pan zrzec się spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na rzecz spółdzielni, która wyraża na to zgodę i stosownie do art. 17 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zwróci Panu wartość rynkową tego prawa.

W sytuacji przedstawionej w piśmie nie można zatem mówić o wycofaniu wkładu w rozumieniu art. 27a ust. 13 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., obligującym do zwrotu ulgi, lecz o zbyciu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w przypadku którego przepis ten nie ma zastosowania. Tym samym więc obowiązek zwrotu wykorzystanej ulgi podatkowej z tytułu dokonanych wpłat na wkład mieszkaniowy do spółdzielni nie wystąpi. Obowiązek doliczenia do dochodu kwoty wycofanego wkładu, bez względu na upływ czasu od jego wniesienia, wystąpiłby w sytuacji, gdyby skorzystał Pan z odliczenia od dochodu przed opodatkowaniem kwot wpłaconych na ten wkład, a następnie wycofał go przed oddaniem Panu lokalu do używania.

W świetle powyższego stanowisko Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Mieście Lubawskim wyrażone w piśmie z dnia 21.04.2004 r. odnośnie braku obowiązku zwrotu wykorzystanej ulgi podatkowej z tytułu wydatków mieszkaniowych, jest prawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie nie podziela natomiast stanowiska zajętego przez Pana i potwierdzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Mieście Lubawskim odnośnie braku obowiązku zapłaty 10% podatku od zwróconej przez spółdzielnię mieszkaniową wartości rynkowej prawa, o którym mowa wyżej.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika bowiem jednoznacznie, że w zamian za zrzeczenie się spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, stosownie do obowiązku wynikającego z art. 1711 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 z późn. zm.), zwróci Panu wartość rynkową tego prawa. Oznacza to, że w rozpatrywanym przypadku nastąpi odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, które w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest źródłem przychodu. Podatek od tego przychodu, stosownie do postanowień art. 28 ust. 2 ww. ustawy, ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu i jest on płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Niniejszej odpowiedzi udzielono, w oparciu o stan faktyczny opisany w piśmie oraz stan prawny obowiązujący w dniu jej datowania.