Opodatkowanie dochodów uzyskanych na Litwie - Zasiłek macierzyński.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 lutego 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów uzyskanych na Litwie. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 maja 2022 r. (wpływ 8 maja 2022 r.).  Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Od września 2015 r. jest Pani zatrudniona na Litwie (umowa o pracę, pozwolenia na pracę z Urzędu Migracyjnego). Na początku pracy na Litwie zaczerpnęła Pani informacji w lokalnym Urzędzie Skarbowym na temat Pani rozliczania się z podatku. Dowiedziała się Pani, że nie musi rozliczać się w Polsce z dochodów uzyskanych za granicą, gdyż oficjalnie była Pani rezydentem litewskim (pracowała i mieszkała Pani w  …) i płaciła oraz rozliczała się Pani z podatków na Litwie.

W lutym 2018 r. Pani sytuacja uległa zmianie, gdyż w lutym 2018 r. Przeszła Pani na urlop macierzyński i zamieszkała w Polsce. Oficjalnie zrezygnowała Pani z rezydencji litewskiej. Na urlopie macierzyńskim przebywa Pani do dnia dzisiejszego i pobiera Pani zasiłek macierzyński. Stanowi on Pani jedyne źródło dochodu. Podatki z tego tytułu wciąż odprowadzane są do litewskiego US. W Polsce nie składała Pani deklaracji PIT od 2016 r.

Dowiedziała się Pani, że w ostatnim czasie w Polsce uległy zmianie zasady rozliczania się z dochodów uzyskanych na Litwie (Konwencja MLI), zgodnie z którymi należy w Polsce wykazać dochody uzyskane na Liwie.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że w 2021 r. otrzymywała Pani z Litwy zasiłek macierzyński (z ang. childcare benefit, z lit. vaiko priežiūros išmoką), który jest wypłacany przez litewski urząd ... (z ang.The State Social Insurance Fund Board under the Ministry of Social Security and Labour), który jest odpowiednikiem polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Polsce. Pieniądze otrzymywała Pani na litewskie konto bankowe założone w banku … w Wilnie, nie uczestniczył żaden polski podmiot w transferze pieniędzy. Otrzymywany zasiłek macierzyński stanowił Pani jedyne źródło utrzymania. Posiada Pani obywatelstwo polskie, nie posiada obywatelstwa litewskiego. W roku podatkowym 2021 obejmującym przedmiotowy wniosek miała Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (tzw. rezydencję podatkową) w Polsce, tj. miała nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.). W roku podatkowym 2021 posiadała Pani w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych i przebywała w kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. .... nie wystawia dla świadczeniobiorcy informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy obligatoryjnie. Nie otrzymała Pani zestawienia przychodów za rok 2021. Według Pani wiedzy zasiłek macierzyński jest świadczeniem wypłacanym na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących na Litwie i podlega on opodatkowaniu na Litwie.

Pytanie

Czy dochody uzyskiwane na Litwie w 2021 r. z tytułu zasiłku macierzyńskiego można zakwalifikować na mocy art. 23 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jako „inne dochody” i skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo że jest uzyskiwany w innym państwie? 

Pani stanowisko w sprawie:

W Pani ocenie, wypłacony zasiłek z Litwy kwalifikuje się zgodnie z art. 23 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jako „inne dochody” i podlega opodatkowaniu w Polsce, gdzie należy go uwzględnić w zeznaniu rocznym jako przychód z innych źródeł. Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenia wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

W takiej sytuacji wskazany zasiłek macierzyński będący świadczeniem wypłacanym na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących na Litwie, będzie zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, takiego świadczenia nie należy wykazywać w składanym zeznaniu podatkowym, a w związku z brakiem innych dochodów nie powstaje obowiązek składania rocznego zeznania podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego (obejmującego 2021 r.) wynika, że w roku podatkowym 2021 obejmującym przedmiotowy wniosek miała Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (tzw. rezydencję podatkową) w Polsce, tj. miała nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce. W roku podatkowym 2021 posiadała Pani w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych i przebywała w kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W 2021 r. otrzymywała Pani z Litwy zasiłek macierzyński, który jest wypłacany przez litewski urząd, który jest odpowiednikiem polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Polsce. Pieniądze otrzymywała Pani na litewskie konto bankowe założone w banku w .... Otrzymywany zasiłek macierzyński stanowił Pani jedyne źródło utrzymania. Według Pani wiedzy zasiłek macierzyński jest świadczeniem wypłacanym na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących na Litwie i podlega on opodatkowaniu na Litwie.

W związku z tym, że w okresie którego dotyczy wniosek (2021 r.) jest Pani rezydentem polskim (posiada miejsce zamieszkania w Polsce) oraz otrzymała zasiłek macierzyński z Litwy, w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą przepisy Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Warszawie dnia 20 stycznia 1994 r. (Dz. U. z 1995 r., Nr 51, poz. 277, z późn. zm.),  zmodyfikowanej przez  Konwencję  wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji  podstawy  opodatkowania  i przenoszeniu zysku, podpisaną przez Polskę oraz przez Litwę dnia 7 czerwca 2017 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1369; dalej: „Konwencja MLI”). Konwencja MLI weszła w życie w stosunkach polsko-litewskich od 1 stycznia 2019 r.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Umowy polsko-litewskiej, z uwzględnieniem postanowień artykułów 16, 18, 19 i 21, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. Umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1, wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce  zamieszkania  w  Umawiającym  się Państwie  otrzymuje  z  pracy  najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:

a)odbiorcaprzebywawdrugimPaństwieprzezokreslubokresynie  przekraczającełącznie183dnipodczaskażdegodwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym rokupodatkowym, i

b)wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, i

c)wynagrodzenieniejestponoszoneprzezzakładlubstałąplacówkę,którą pracodawca posiada w drugim Państwie.

Natomiast na podstawie art. 15 ust. 3 ww. Umowy, bez względu na poprzednie postanowienia niniejszego artykułu, wynagrodzenie otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z pracy najemnej, wykonywanej na pokładzie statku morskiego, statku powietrznego  lub  pojazdu  transportu  drogowego  eksploatowanego  w  komunikacji międzynarodowej  lub  na  pokładzie  barki  w  żegludze  śródlądowej,  może  być opodatkowane w tym Państwie.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. Umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności m.in. zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z art. 20 ust. 2 ww. ustawy, zasiłkami z ubezpieczenia społecznego są kwoty wypłaconych przez zakład pracy lub organ rentowy zasiłków chorobowych, wyrównawczych, macierzyńskich, opiekuńczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych.

Zasiłek macierzyński nie jest zaliczany do wynagrodzenia z tytułu pracy, zatem nie ma zastosowania art. 15 Umowy polsko-litewskiej regulujący opodatkowanie dochodów z tytułu pracy najemnej. Ponadto Umowa polsko-litewska w swej treści nie zawiera odrębnego przepisu, który regulowałby sposób opodatkowania dochodów z tytułu zasiłku macierzyńskiego, zatem w stosunku do uzyskanego przez Panią w 2021 r. zasiłku macierzyńskiego zastosowanie ma art. 23 Umowy polsko-litewskiej regulujący zasady opodatkowania innych dochodów.

Nadmienić należy, że zgodnie z art. 25 ust. 1 Umowy polsko-litewskiej, w  przypadku  osoby  mającej  miejsce  zamieszkania  lub  siedzibę  w  Polsce podwójnego opodatkowania unikać się będzie w sposób następujący:

a)JeżeliosobamającamiejscezamieszkanialubsiedzibęwPolsceosiągadochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy możebyć  opodatkowanywLitwie,toPolskazwolni,zuwzględnieniem postanowień litery b), taki dochód lub majątek od opodatkowania. Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosowaćstawkępodatkową,którabyłabyzastosowana,gdybydochód zwolniony od opodatkowania w powyższy sposób nie był tak właśnie zwolniony z opodatkowania.

Na mocy postanowień Konwencji MLI art. 25 ust. 1 lit. a) Umowy polsko-litewskiej został zastąpiony przez art. 5 ust. 6 Konwencji MLI. Stosownie do art. 5 ust. 6 konwencji MLI:

W przypadku, gdy osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w [Polsce] uzyskuje dochód lub posiada majątek, które zgodnie z postanowieniami [Umowy polsko-litewskiej] mogą być opodatkowane przez [Litwę] (z wyłączeniem sytuacji, gdy te postanowienia zezwalają na opodatkowanie przez [Litwę] wyłącznie z powodu, że dany dochód jest także dochodem uzyskiwanym przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium [Litwy]), [Polska] zezwoli na:

(i) odliczenie od podatku od dochodu takiej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w [Litwie];

(ii) odliczenie od podatku od majątku takiej osoby kwoty równej podatkowi od majątku zapłaconemu w [Litwie].

Jednakże odliczenie takie nie może przekroczyć tej części podatku od dochodu lub majątku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na taki dochód lub majątek, które mogą być opodatkowane w [Litwie].

Jeżeli zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem [Umowy polsko-litewskiej] dochód uzyskany lub majątek posiadany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w [Polsce] jest zwolniony z opodatkowania w [Polsce], wówczas [Polska] może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku takiej osoby uwzględnić zwolniony dochód lub majątek.

Metoda ta ma jednak zastosowanie tylko w przypadku, gdy zgodnie z treścią umowy osiągnięty dochód podlega opodatkowaniu w Litwie i w Polsce. W przypadku gdy osiągnięty dochód podlega opodatkowaniu tylko w jednym kraju np. w Polsce nie występuje ryzyko podwójnego opodatkowania i ta metoda nie ma zastosowania.

W związku z powyższym, dochody Pani mającej miejsce zamieszkania w Polsce z tytułu zasiłku macierzyńskiego otrzymanego z Litwy w 2021 r., podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, co oznacza, że nie ma do Pani zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania.

Do opodatkowania przedmiotowego zasiłku macierzyńskiego emerytury stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Stosownie do art. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 615), świadczeniami rodzinnymi są:

1)zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;

2)świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne;

3)zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;

3a)świadczenia wypłacane przez gminy na podstawie art. 22b;

4)jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka;

5)świadczenie rodzicielskie.