Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 14 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej z tytułu zawarcia ugody z bankiem. Uzupełniła go Pani pismem z 22 września 2025 r. (data wpływu 26 września 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Poprzednik prawny banku ... oraz … (dalej: „Wnioskodawczyni”) zawarli w dniu 16 sierpnia 2006 r. umowę kredytu ewidencjonowanego na rachunku, którego ostatnie 12 cyfr to …. Kredyt został udzielony w kwocie 77 999,99 zł indeksowany do franka szwajcarskiego na zakup mieszkania, położonego w … przy ul. …, co stanowi jedną inwestycję mieszkaniową. Spłata kredytu wraz z odsetkami miała nastąpić w 324 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych. Oprocentowanie kredytu na dzień sporządzenia umowy wynosiło 4,150 % w skali roku i stanowiło sumę marży banku niezmiennej w okresie trwania umowy w wysokości 1,830 % oraz aktualnie obowiązującego indeksu L3, oraz ewentualnie 0,95 p.p. Prawnym zabezpieczeniem spłaty kredytu były: hipoteka kaucyjna w złotych polskich do kwoty stanowiącej 170 % kwoty kredytu wpisana w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, cesja na rzecz banku wierzytelności z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości, weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową do tego weksla określony, ubezpieczenie. Oprocentowanie kredytu było zmienne i ulegało zmianie w tym samym dniu kalendarzowym, w jakim nastąpiła wypłata kredytu najbliższego miesiąca następującego po ostatniej zmianie indeksu L3. Odsetki naliczane miały być dziennie, od pozostałej do spłaty kwoty wykorzystanego kredytu, według aktualnej stopy procentowej, począwszy od dnia wypłaty kredytu w całości lub w części do dnia poprzedzającego jego całkowitą spłatę włącznie.

Przy naliczaniu odsetek przyjęto, że rok liczy 360 dni, a każdy miesiąc jest równy i liczy 30 dni, bez względu na liczbę dni kalendarzowych w miesiącu. Rozliczenie każdej wpłaty dokonanej przez kredytobiorcę, miało następować z datą wpływu środków do banku według kursu sprzedaży waluty, do której jest indeksowany kredyt, podanego w tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielonych przez ... obowiązującego w dniu wpływu środków do banku. Do rozliczania transakcji wypłat i spłat kredytów stosowane miały być odpowiednio kursy kupna/sprzedaży do kredytów hipotecznych udzielonych przez ... walut zawartych w ofercie banku obowiązujące w dniu dokonania transakcji. Kursy kupna określane były jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna. Kursy sprzedaży określane miały być jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży. Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez ... miały być stosowane kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w danym dniu roboczym skorygowane o marżę kupna - sprzedaży ... Obowiązujące w danym dniu roboczym kursy kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez ... walut zawartych w ofercie banku określone miały być przez bank po godz. 15.00 poprzedniego dnia roboczego i wywieszone w siedzibie banku oraz publikowane na stronie internetowej ... (www….).

W kwietniu 2023 r., z uwagi na zawarte w umowie niedozwolone postanowienia umowy − klauzule abuzywne, złożony został pozew o unieważnienie umowy kredytowej. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w …, I Wydział Cywilny, pod sygnaturą akt …, która zakończyła się wyrokiem stwierdzającym nieważność Umowy oraz obowiązkiem zwrotu uiszczonych przez Wnioskodawczynię wszystkich świadczeń na rzecz banku. W wyniku złożonej przez bank apelacji wszczęte zostało postępowanie przed Sądem Apelacyjnym w …, I Wydział Cywilny …, pod sygnaturą akt ….

W trakcie prowadzonego postępowania odwoławczego Wnioskodawczyni, wobec długiego oczekiwania na ostateczne zakończenie sprawy, podjęła negocjacje z bankiem, w wyniku których zawarto ugodę pozasądową, którą ustalono, że Wnioskodawczyni wyraziła zgodę na związanie się niedozwolonymi postanowieniami umownymi, zrzekła się z prawa powoływania się na niedozwolony charakter postanowień umowy lub jej nieważność, jak również dochodzenia jakichkolwiek roszczeń pieniężnych.

Nadto oświadczyła, że zgadza się na zmianę umowy w taki sposób, że zapłata przez bank na Jej rzecz kwoty 21 453,15 zł i całkowite umorzenie pozostałego zadłużenia wynikającego z umowy, będą skutkować całkowitym rozliczeniem udzielonego kredytu oraz wygaśnięciem umowy, a tym samym zakończeniem jakiegokolwiek stosunku prawnego pomiędzy Nią a bankiem w odniesieniu do kredytu, a także umorzeniem postępowania z Jej powództwa.

W wykonaniu pierwotnej umowy, bank wypłacił na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 77 999,99 PLN. Na dzień sporządzenia ugody, Wnioskodawczyni zapłaciła na rzecz banku kwotę 131 743,09 PLN i 2,19 CHF.

Zgodnie z informacją zawartą w księgach rachunkowych banku, na dzień sporządzenia ugody zadłużenie Wnioskodawczyni wobec banku na podstawie umowy wyrażone w CHF wynosiło łącznie 11 831,91 CHF, na którą to kwotę składały się: kapitał kredytu pozostający do spłaty: 11 825,06 CHF, odsetki umowne od kapitału kredytu: -1,70 CHF, pozostałe odsetki, opłaty i koszty: 8,55 CHF.

Wartość aktualnego zadłużenia w PLN, po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 26.06.2025 r. w wysokości 4,5306 PLN/CHF, wynosi łącznie 53 605,65 PLN.

W ramach ostatecznego rozliczenia roszczeń stron wynikających z umowy lub w związku z nią, bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty 21 453,15 PLN w terminie 30 dni kalendarzowych od otrzymania przez bank pisma procesowego Wnioskodawczyni dotyczącego cofnięcia pozwu w postępowaniu z Jej powództwa oraz otrzymania przez bank pisemnej dyspozycji dotyczącej wypłaty.

Jednocześnie z dniem zawarcia ugody, bank w całości zwolnił Wnioskodawczynię z długu (tj. umarza aktualne zadłużenie klienta) oraz zrzekł się wszelkich dalej idących roszczeń wynikających z umowy lub w związku z nią.

W związku z powyższym, nadpłata wynikająca z różnicy pomiędzy wpłaconymi do banku ratami a udzielonym kredytem wynosi 53 743,10 zł i 2,19 CHF.

Wnioskodawczyni nie korzystała wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. W celu zaniechania poboru podatku złożone zostało oświadczenie o zaciągnięciu kredytu na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

W kredytowanej nieruchomości Wnioskodawczyni nadal zamieszkuje. Kredyt w całości przeznaczono na zakup ww. nieruchomości. Z informacji banku zawartej w ugodzie wynika, że kwota umorzonego długu jest na mocy stosownego rozporządzenia MF, dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zwolniona z podatku.

Co do kwoty 21 453,15 zł wypłaconej przez bank, a stanowiącej rozliczenie umowy, to bank nie określił, czy wystawi PIT-11.

Bank zrealizował postanowienia finansowe ugody. Wnioskodawczyni jeszcze nie otrzymała PIT-11.

W uzupełnieniu wniosku wskazano:

Na pytanie Organu o treści: „Czy zaciągnięty przez Panią 16 sierpnia 2006 r. kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?”, Wnioskodawczyni wskazała: „Tak − chodzi o Bank ...”.

Ugoda z bankiem, o której mowa we wniosku została podpisana w dniu 9 lipca 2025 r., nie była to ugoda sądowa, była to ugoda pozaprocesowa, tzw. ugoda materialnoprawna, opisana w art. 917 i nast. k.c.

Wartość zadłużenia w PLN została ustalona, po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 26.06.2025 r., a następnie Wnioskodawczyni została zwolniona z długu.

Wskazaną we wniosku kwotę 21 453,15 zł bank wypłacił Wnioskodawczyni w dniu 27 lipca 2025 r.

Na pytanie Organu o treści: „Na jakiej podstawie (w oparciu o jakie wartości lub wskaźniki) bank ustalił wysokość wypłaconej Pani kwoty 21 453,15 zł?”, Wnioskodawczyni wskazała: „Nie wynika to w ogóle z ugody, nie wiadomo jak Bank ustalił tę kwotę”.

Na pytanie Organu o treści: „Czy kwota 21 453,15 zł, którą bank wypłacił Pani w wyniku zawarcia ww. ugody, stanowi zwrot środków uprzednio spłaconych do banku (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu)?”, Wnioskodawczyni wskazała: „Tak można domniemywać, bo wprost z ugody nie wynika, jaka jest podstawa prawna wypłaty kwoty 21 453,15 zł”.

Na pytanie Organu o treści: „Czy kwota 21 453,15 zł, która została Pani wypłacona przez bank, stanowi zwrot środków, które zostały wpłacone do banku tytułem spłaty kapitału, odsetek (rat kapitałowo-odsetkowych) i innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w ugodzie (po potrąceniu wzajemnych roszczeń) stały się nienależne bankowi?”, Wnioskodawczyni wskazała: „Tak można domniemywać, aczkolwiek wprost z ugody to nie wynika, Bank jedynie stwierdził cyt. „Bank zgadza się na zmianę Umowy w taki sposób, że zapłata przez Bank na rzecz Klienta kwoty 21 453,15 zł i całkowite umorzenie pozostałego zadłużenia Klienta wynikającego z Umowy będą skutkować całkowitym rozliczeniem udzielonego kredytu oraz wygaśnięciem Umowy, a tym samym zakończeniem jakiegokolwiek stosunku prawnego pomiędzy Klientem a Bankiem w odniesieniu do kredytu, a także umorzeniem Postępowania z powództwa Klienta (wobec cofnięcia przez Klienta pozwu)”. Ponadto Bank stwierdził, że spłata rat między zgodą na ugodę, a jej fizycznym podpisaniem powiększą kwotę 21 453,15 zł”.

Wypłacona przez bank kwota 21 453,15 zł nie stanowi dla Wnioskodawczyni przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty przedmiotowego kredytu, tj. dodatkowego przysporzenia wynikającego z zawartej ugody. Zgodnie z ugodą w wykonaniu umowy, bank wypłacił na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 77 999,99 PLN. Na dzień sporządzenia ugody Wnioskodawczyni zapłaciła na rzecz banku kwotę 131 743,09 PLN i 2,19 CHF, innymi słowy na dzień sporządzenia ugody Wnioskodawczyni miała nadpłatę w kwocie 53 743,10 PLN i 2,19 CHF, a bank zwrócił Jej tylko 21 453,15 zł + ratę spłaconą między zgodą na ugodę a jej faktycznym podpisaniem.

Na pytanie Organu o treści: „Czy kwota 21 453,15 zł, która została Pani wypłacona przez bank, jest wynagrodzeniem za odstąpienie przez Panią od dochodzenia roszczeń wobec banku na drodze sądowej?”, Wnioskodawczyni wskazała: „Trudno jednoznacznie powiedzieć, Bank używa nieprecyzyjnych sformułowań, wypłata kwoty 21 453,15 zł była warunkiem całkowitego rozliczenia udzielonego kredytu i wygaśnięcia umowy”.

Pytania

1.Czy wypłacona przez bank kwota 21 453,15 zł wynikająca z tytułu ugody pozasądowej, dotycząca kredytu frankowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej, stanowi dla Wnioskodawczyni przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy w świetle opisanego stanu faktycznego Wnioskodawczyni jest zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od ww. kwoty?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacona przez bank kwota 21 453,15 PLN nie stanowi Jej dochodu, nie przysporzyła majątku, ma jedynie charakter zwrotny, co było jednym z warunków podpisania ugody, i zgodnie ze stosownymi przepisami oraz rozporządzeniem MF dotyczącym zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, nie stanowi dochodu. W związku z powyższym, Wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku od osób fizycznych w związku z otrzymanymi środkami pieniężnymi.

Na mocy ww. umowy kredytowej bank wypłacił łącznie 77 999,99 zł. Przez cały okres obsługi kredytu wpłacona została przez Wnioskodawczynię łączna kwota tytułem płatności kolejnych rat w wysokości 131 743,09 PLN i 2,19 CHF. Łącznie nadpłata wynikająca z różnicy pomiędzy wpłaconymi do banku ratami a udzielonym kredytem wynosi 53 743,10 PLN i 2,19 CHF (co znacznie przekracza wypłacone przez bank środki w wyniku ugody).

Biorąc powyższe pod uwagę, zwrócona dodatkowa kwota w wysokości 21 453,15 PLN i udzielonego kredytu jest niższa od uiszczonych rat w okresie obsługi kredytu i stanowi jedynie zwrot części uiszczonych rat uprzednio już opodatkowanych podatkiem dochodowym z tytułu otrzymywanego wynagrodzenia.

Bank w ugodzie nie przywołuje żadnych przepisów, na podstawie których możliwe było dokonanie zapłaty ww. kwoty, a jedynie wskazał, że Wnioskodawczyni świadomie i dobrowolnie zdecydowała się na zawarcie ww. ugody w celu: całkowitego umorzenia pozostałej do spłaty kwoty kapitału kredytu wynikającej z umowy, pełnego i ostatecznego uregulowania roszczeń Stron poprzez zapłatę przez bank na rzecz Wnioskodawczyni kwoty uzgodnionej w ugodzie, cofnięcia przez Wnioskodawczynię pozwu w postępowaniu z Jej powództwa, a także zrzeczenia się przez Nią roszczeń wobec banku w związku z zawarciem i wykonywaniem umowy (na dotychczasowych warunkach) ponad kwotę zapłaty na Jej rzecz a uzgodnioną w ugodzie oraz zrzeczenia się przez bank wszelkich dalszych roszczeń w związku z zawarciem i wykonywaniem umowy.

Ponadto, bank zwrócił uwagę na korzystniejsze rozwiązanie finansowe dla kredytobiorcy w przypadku unieważnienia umowy przed sądem. Cyt. „Klient jest świadomy, że rozstrzygnięcie przez sąd Postępowań z powództwa Klienta mogłoby być inne niż rozliczenia zawarte w tej Ugodzie (w tym wynik postępowań sądowych mógłby być korzystniejszy dla Klienta niż rozliczenia wskazane w tej Ugodzie). Umowa zawiera postanowienia, które są podobne lub identyczne z postanowieniami uznawanymi przez sądy powszechne za postanowienia abuzywne (niedozwolone) (na podstawie art. 385(1) i następnych Kodeksu cywilnego) albo nieważne (na podstawie ogólnych przepisów prawa polskiego), lub w odniesieniu do których kierowane są takie zarzuty, w tym przez organy administracji publicznej (w szczególności Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów). Zgodnie z prawem polskim i unijnym, postanowienia abuzywne nie wiążą konsumenta, chyba że konsument, będąc świadomym ich abuzywnego charakteru i wynikających z tego konsekwencji wyrazi zgodę na związanie tymi postanowieniami w drodze wyraźnej, świadomej i dobrowolnej zgody, a nadto rozstrzygnięcie o roszczeniach zgłoszonych przez Klienta w Postępowaniu z powództwa Klienta przez sąd (lub innych roszczeniach, o których mowa w Załączniku A do Ugody), mogłoby być inne niż rozliczenia zawarte w tej Ugodzie, w szczególności wynik postępowań sądowych mógłby prowadzić do rozliczeń korzystniejszych niż zawarte w tej Ugodzie.”.

Dlatego Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że bank rozliczając się dobrowolnie poza procesem sądowym, zdecydował się umorzyć pozostałe zadłużenie i dokonać zwrotu środków pieniężnych świadomy, że unieważnienie umowy spowodowałoby konieczność wypłaty całości uiszczonych rat wraz z odsetkami za zwłokę.

W związku z powyższym, do tej sytuacji należy zastosować takie same zasady, jak do kwot zasądzonych przez sąd w wyniku unieważnienia ugody i zwracanych kredytobiorcom. Ponadto, z licznych publikacji, w tym również interpretacji KIS, wynika, że kwoty wynikające z rozliczeń związanych z ugodami, jak i w wyniku procesów sądowych nie są traktowane jako dochód. Wypłacona kwota nie jest dodatkowym dochodem Wnioskodawczyni, a jedynie zwrotem niesłusznie wpłaconych uprzednio rat z otrzymywanego wynagrodzenia za pracę już opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Otrzymana kwota nie stanowi dodatkowego wynagrodzenia za podpisaną ugodę. Do banku została wpłacona kwota dużo wyższa niż otrzymana w ramach umowy kredytu, a zwrot dodatkowej kwoty łącznie z udzielonym kredytem, nie przekroczył uiszczonej łącznej kwoty rat kapitałowo-odsetkowych.

W związku z zawarciem ugody Wnioskodawczyni uzyskała jedynie zwrot nienależnie pobranego świadczenia, które wcześniej na mocy umowy kredytu zostało przekazane do banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. Konieczność płacenia podatku od tej kwoty, która została już w przeszłości opodatkowana podatkiem, porównywalna byłaby z płaceniem podatku od zwrotu podatku. Poza tym, gdyby ugoda podpisana była dużo wcześniej, to przy takim samym rozliczeniu kredytu, jego koszcie, nie byłoby żadnej wypłaty gotówkowej traktowanej jako dochód lub jej zwrot byłby niewielki. Natomiast z uwagi na przeciągający się proces sądowy, kwota, którą bank zamierzał dodatkowo wypłacić, została w dniu podpisania ugody jeszcze podniesiona z uwagi na dokonane w międzyczasie kolejne wpłaty rat.

Dlatego też przyjąć należy, że wypłacona przez bank kwota 21 453,15 PLN w ramach podpisanej ugody sądowej dotyczącej kredytu mieszkaniowego nie stanowi dochodu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie natomiast do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Skutki podatkowe otrzymania kwoty z tytułu zawarcia ugody z bankiem

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się natomiast w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem, kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania proponowanej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisu sprawy wynika, że w ugodzie, która została zawarta 9 lipca 2025 r. pomiędzy Panią a bankiem, ustalono, że zapłata przez bank na Pani rzecz kwoty 21 453,15 zł i całkowite umorzenie pozostałego zadłużenia wynikającego z umowy, będą skutkować całkowitym rozliczeniem udzielonego kredytu oraz wygaśnięciem umowy. W wykonaniu pierwotnej umowy bank wypłacił na Pani rzecz kwotę 77 999,99 PLN. Na dzień sporządzenia ugody, zapłaciła Pani na rzecz banku kwotę 131 743,09 PLN i 2,19 CHF. Zgodnie z informacją zawartą w księgach rachunkowych banku, na dzień sporządzenia ugody zadłużenie Pani wobec banku na podstawie umowy wyrażone w CHF wynosiło łącznie 11 831,91 CHF. Wartość aktualnego zadłużenia w PLN, po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 26.06.2025 r. w wysokości 4,5306 PLN/CHF, wynosi łącznie 53 605,65 PLN. W ramach ostatecznego rozliczenia roszczeń stron wynikających z umowy lub w związku z nią, bank zobowiązał się do zapłaty na Pani rzecz kwoty 21 453,15 PLN. Jednocześnie z dniem zawarcia ugody, bank w całości zwolnił Panią z długu (tj. umorzył Pani aktualne zadłużenie) oraz zrzekł się wszelkich dalej idących roszczeń wynikających z umowy lub w związku z nią. W związku z powyższym, nadpłata wynikająca z różnicy pomiędzy wpłaconymi do banku ratami a udzielonym kredytem wynosi 53 743,10 zł i 2,19 CHF. Ww. kwotę 21 453,15 zł bank wypłacił Pani w dniu 27 lipca 2025 r. Kwota ta nie stanowi dla Pani przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty przedmiotowego kredytu, tj. dodatkowego przysporzenia wynikającego z zawartej ugody. Zgodnie z ugodą w wykonaniu umowy, bank wypłacił na Pani rzecz kwotę 77 999,99 PLN. Na dzień sporządzenia ugody Wnioskodawczyni zapłaciła na rzecz banku kwotę 131 743,09 PLN i 2,19 CHF, innymi słowy na dzień sporządzenia ugody miała Pani nadpłatę w kwocie 53 743,10 PLN i 2,19 CHF, a bank zwrócił Jej tylko 21 453,15 zł + ratę spłaconą między zgodą na ugodę a jej faktycznym podpisaniem.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że w analizowanej sprawie wypłata przez bank przedmiotowej kwoty, o której mowa we wniosku, nie spowoduje u Pani powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będzie Pani miała obowiązku zapłaty podatku dochodowego od wypłaconej przez bank kwoty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście zadanego pytania, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu stanu faktycznego, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.