Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
–prawidłowe w zakresie twierdzenia, że nabycie nieruchomości nie podlega opodatkowaniu;
–nieprawidłowe w zakresie twierdzenia, że nabycie nieruchomości jest odszkodowaniem podlegającym zwolnieniu podatkowemu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 czerwca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni posiada akt notarialny o nr (...) – umowa przeniesienia udziałów nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu. Umowa dotyczy nieruchomości położonej w A., (...), o nr 111/1, stanowiącej grunty rolne zabudowane o pow. 0,8850 ha, nr KW: (...) oraz nieruchomości nr 111/2 stanowiącej grunty orne o pow. 0,1700 ha, nr KW: (...), w którym Wnioskodawczyni posiada udziały współwłasności 1/3 części.
3 kwietnia 2024 r. matka Wnioskodawczyni, A.B., przeniosła na Wnioskodawczynię udział wynoszący 1/3 części, wynikające z porozumienia dot. cesji wierzytelności zawartą przez C.D. (poprzedni właściciel udziałów, ojciec) a Wnioskodawczynią z powodu zapłaty odszkodowania wynoszącego 250.000 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za krzywdy wyrządzone wskutek przestępstw (art. 448 KC) (sygn. akt. (...)), za które wymierzono karę w ramach postępowania w sprawie (...) (Sąd Okręgowy (...)), postanowienie z (...) 2021 r.
3 kwietnia 2024 r. w siedzibie Kancelarii Notarialnej (...), przed notariuszem G.H., stawiła się Wnioskodawczyni wraz z mamą, został zawarty akt notarialny – umowa przeniesienia udziału w nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.
A.B. była współwłaścicielem w udziale 2/3 części nieruchomości położonej w A., (...)., oznaczone jako działka o nr 111/1 stanowiące grunty rolne zabudowane o pow. 0,8850 ha, KW: (...) oraz nieruchomości oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 111/2, stanowiącej grunty orne o pow. 0,1700 ha, a wpis współwłasności na jej rzecz nastąpił 23 maja 2006 r. na podstawie warunkowej sprzedaży z 11 kwietnia 2006 r., Rep. A (...) oraz umowy przeniesienia prawa współwłasności nieruchomości 19 maja 2006 r., sporządzonych przez notariusza E.F. w Kancelarii Notarialnej (...), odpisu skróconego aktu małżeństwa wydanego przez urząd stanu cywilnego (...), dnia 7 marca 2023, wpisano 22 marca 2023 r., postanowienia Sądu Rejonowego (...), sygn. akt (...) w sprawie o podział majątku wspólnego z (...) 2023 r.
(...) 2023 r. przed Sądem Rejonowym (...) w sprawie o podział majątku wspólnego (sygn. akt (...)) pomiędzy A.B. a C.D. została zawarta ugoda, na mocy której udział C.D. wynoszący 1/3 część w nieruchomościach został przyznany na wyłączną własność A.B. Z tytułu podziału majątku A.B. została zobowiązana do zapłaty na rzecz C.D. kwoty 250.000 zł.
W porozumieniu dot. cesji wierzytelności zawartym pomiędzy C.D. a Wnioskodawczynią C.D. przeniósł na rzecz Wnioskodawczyni całą swoją wierzytelność w stosunku do A.B. o zapłatę kwoty 250.000 zł. Wnioskodawczyni ww. wierzytelność od C.D. nabyła i stała się wierzycielem A.B. Wnioskodawczyni jako wierzyciel wyraziła zgodę na zmianę formy spłaty opisanego wyżej zobowiązania pieniężnego ze świadczenia pieniężnego na świadczenia rzeczowe. Stała się właścicielem 1/3 części udziałów w nieruchomości.
Pytanie
Czy umowa przeniesienia udziału w nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu, o którym mowa w art. 10 o podatku ustanowionym od osób fizycznych, i otrzymanie udziału w nieruchomości przez spłatę odszkodowania ze strony ojca Wnioskodawczyni – C.D. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, czyli czy Wnioskodawczyni musi uiścić podatek?
Pani stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawczyni, stan faktyczny nie podlega opodatkowaniu przedstawionym w art. 10 o podatku ustanowionym od osób fizycznych, podatkiem dochodowym, czyli Wnioskodawczyni nie musi uiścić podatku, dlatego że nie wzbogaciła się, tylko jest to odszkodowanie za naruszenie dóbr osobistych (art. 448 KC), zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (sygn. akt (...)).
(...)
Za to, co się Wnioskodawczyni przytrafiło, otrzymała odszkodowanie za naruszenie dóbr osobistych (art. 448 KC), zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (sygn. akt (...)). Odszkodowanie pieniężne zostało przekształcone na umowę przeniesienia udziału w nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.
Ponadto, zdaniem Wnioskodawczyni, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym dlatego, że jest rekompensatą osoby poszkodowanej wyrządzoną szkodą (art. 21 ust. 1 pkt 3). Ww. ustawa określa świadczenia zwolnione z podatku dochodowego, są to między innymi:
–odszkodowanie zasądzone na podstawie wyroku lub ugody sądowej,
–zadośćuczynienia, gdy ich kwota lub warunki ustalone wynikają z treści ustaw bądź przepisów wykonawczych.
Wnioskodawczyni nie posiada działalności gospodarczej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Obok pieniędzy i wartości pieniężnych ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Świadczenia w naturze to takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa.
Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. W przypadku świadczeń w naturze przychody powstają dopiero z chwilą ich otrzymania.
Z kolei na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Zgodnie z art. 11 ust. 2b ww. ustawy:
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Katalog źródeł przychodów został wymieniony w art. 10 ust. 1 analizowanej ustawy. Zgodnie z tym przepisem źródłem przychodów są:
–odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a cytowanej ustawy);
–inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy).
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy uważa się w szczególności:
kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Pani wątpliwość w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych budzi kwestia skutków podatkowych z tytułu przeniesienia na Pani rzecz 1/3 udziału w nieruchomości w zamian za zwolnienie Pani matki z obowiązku zapłaty na Pani rzecz kwoty 250.000 zł – wierzytelność ta powstała wskutek cesji wierzytelności między Panią a Pani ojcem.
Zgodnie z art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.
Świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) jest umową, na mocy której obie strony (dłużnik i wierzyciel) wyrażają zgodę na umorzenie istniejącego dotąd zobowiązania, jeśli dłużnik zamiast pierwotnie ustalonego spełni inne świadczenie. Przyjmuje się, że umowa, o której mowa w ww. przepisie, ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne. Płatność za świadczenie (wynagrodzenie) nie musi mieć bowiem charakteru pieniężnego, może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Tym samym w zamian za zwolnienie Pani matki z długu nabyła Pani udział we własności opisanej we wniosku nieruchomości. Przeniesienie na (Panią) wierzyciela udziału we własności rzeczy lub praw w zamian za zwolnienie z długu jest więc odpłatnym zbyciem tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycia”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy Kodeks cywilny, a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Podkreślić zatem należy, że użyty w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych termin „nabycie” oznacza każde przeniesienie na nabywcę własności rzeczy lub prawa w ramach spadku, innej jednostronnej czynności, na podstawie aktu prawnego, umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności. Tak więc jednym ze sposobów nabycia nieruchomości lub praw majątkowych jest nabycie własności nieruchomości lub praw majątkowych w zamian za zwolnienie z długu.
Niemniej jednak nabycie przez Panią udziału w nieruchomości w zamian za zwolnienie Pani matki z obowiązku zapłaty na Pani rzecz pozostanie dla Pani neutralne z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych. W zawartym w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych katalogu źródeł przychodów nie wymieniono bowiem odpłatnego nabycia nieruchomości, rzeczy lub praw, z czym będziemy mieli do czynienia w przedstawionej sytuacji, jako sytuacji, z którą wiąże się powstanie przychodu.
Nabycie to nie jest także świadczeniem nieodpłatnym, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy, stąd też zdarzenie to nie spowoduje dla Pani powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wobec oceny, że nabycie udziału w nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu jest odpłatnym nabyciem udziału w tej nieruchomości, co oznacza, że czynność ta jest neutralna pod względem podatkowym, wskazany przez Panią przepis zwolnienia przedmiotowego nie ma w Pani sprawie zastosowania. Stąd w tym zakresie Pani stanowisko oceniono jako nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.