
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
8 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 15 września 2025 r. (wpływ 18 września 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
A.A.
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.B.
Opis zdarzenia przyszłego
Pani A.A. i Pan B.B. (dalej: „Wnioskodawcy”), polscy rezydenci, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, 16 października 2007 r. zawarli z (…) Bankiem S.A. z siedzibą w (…) (aktualnie (…) Bank S.A. z siedzibą w (…)) Umowę Nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)” waloryzowany kursem CHF (dalej: „Umowa”).
Kredyt został udzielony na finansowanie przedpłat na poczet budowy i zakupu od Inwestora Zastępczego lokalu mieszkalnego nr (…) położonego w (…), przy ul. (…), budynek (…) wraz z udziałem w prawie własności garażu wielostanowiskowego, z którym związane będzie prawo wyłącznego korzystania z miejsca postojowego nr (…) oraz sfinansowanie opłat około kredytowych.
Bank wypłacił kredytobiorcy łączną kwotę 356.000,03 PLN.
Zgodnie z § 5 ust. 1 w zw. z § 7 ust. 1 Umowy, a także na podstawie § 11 ust. 5 Umowy, cała kwota kredytu została wypłacona w złotówkach i także miała być spłacana w złotych polskich.
Kredyt został wypłacony w złotówkach przeliczonych zgodnie z kursem kupna CHF według tabeli kursowej Banku.
Przez cały okres trwania Umowy Wnioskodawcy spłacali kredyt w walucie PLN.
W ocenie Wnioskodawców, Umowa zawiera wady skutkujące jej nieważnością. Z racji nieważności czynności zobowiązującej do świadczenia, wpłaty Wnioskodawców na poczet Umowy stanowią nienależne świadczenie w rozumieniu art. 410 § 2 k c. Dlatego też powinny one zostać zwrócone Wnioskodawcom na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
W związku z powyższym, Wnioskodawcy wystąpili do Sądu Okręgowego w (…) z powództwem przeciwko Bankowi o zapłatę kwoty 30.905,66 PLN.
Bank przedstawił Wnioskodawcom propozycję ugody pozasądowej (dalej: „Ugoda”), na mocy której zaproponował zwrot na rzecz Wnioskodawców kwoty 78.386,01 PLN (dalej: „Kwota zwrotu").
Zaproponowana przez Bank treść ugody nie potwierdza jednak nieważności umowy.
Na skutek Ugody Wnioskodawcy mają wycofać pozew.
Wnioskodawcy podkreślają, że chodzi o ugodę pozasądową.
Na dzień złożenia niniejszego wniosku, wysokość Kwoty zwrotu została przez Strony ustalona.
Wnioskodawcy nie mają wpływu na treść pozostałych postanowień zawartych w Ugodzie. Bank nie zgadza się na wprowadzanie zmian do treści zaproponowanej przez siebie Ugody.
Wnioskodawcy wskazują, że Bank nie zgadza się na prowadzenie negocjacji co do innych postanowień Ugody niż kwoty rozliczeń (np. Bank nie zgadza się na wprowadzenie do ugody postanowienia, zgodnie z którym strony potwierdziłyby nieważność Umowy, abuzywność niektórych z jej postanowień lub doprecyzowałyby tytuł pod jakim dokonywana jest płatność Kwoty zwrotu).
Istotą wątpliwości Wnioskodawców jest to, czy Kwota zwrotu jaką otrzymają od Banku - będzie podlegała opodatkowaniu.
Wnioskodawcy mają wątpliwości co do skutków podatkowych ww. sposobu rozliczenia Stron, w szczególności mają wątpliwość co do skutków podatkowych otrzymania Kwoty zwrotu, dlatego składają niniejszy wniosek, aby w zależności od stanowiska organu podatkowego, podjąć decyzję co do zawarcia Ugody.
Wnioskodawcy oświadczają, że:
- kredyt z Umowy został zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe;
- kredyt został zabezpieczony hipoteką;
- nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji;
- Bank, z którym Wnioskodawcy zawarli Umowę kredytu jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;
- zgodnie z umową ww. kredytu, Wnioskodawcy byli zobowiązani do spłaty kredytu;
- nieruchomość, na której nabycie Wnioskodawcy zaciągnęli kredyt położona jest w Polsce.
W związku z powyższym, Kwota zwrotu w wysokości 78.386,01 PLN stanowiłaby w istocie zwrot znacznej części spłaconych rat Kredytu.
W ramach ugody Bank zobowiązał się dokonać na rzecz klienta zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN.
§ 1
1.Strony potwierdzają, że Klientowi przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:
- 411.076,37 PLN tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;
- 22.597,67 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;
- 712,00 PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;
tym samym Klientowi przysługują w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 434.386.04 PLN (dalej jako „Roszczenie Klienta”).
2.Strony potwierdzają, iż w związku z wykonaniem Umowy (wypłata kapitału kredytu) Bankowi przysługuje w stosunku do Klienta roszczenie o zapłatę 356.000,03 PLN (dalej jako „Roszczenie Banku”).
3.Strony niniejszym dokonują potrącenia Roszczenia Klienta w wysokości 434.386.04 PLN z Roszczeniem Banku w wysokości 356.000.03 PLN, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 356.000,03 PLN.
4.Na skutek dokonanego potrącenia Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Klienta pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia, tj. 78.386,01 PLN (słownie: siedemdziesiąt osiem tysięcy trzysta osiemdziesiąt sześć złotych, 01/100).
5.Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Klienta kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN (100 % stawki minimalnej), która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023 poz. 1935 t. j. z 20 września 2023 r.). Wskazana kwota stanowi górną granicę odpowiedzialności Banku i wyczerpuje w całości roszczenia Klienta z tego tytułu.
6.Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty, o której mowa w ust. 4 w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek o numerze (…).
7.Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty, o których mowa w ust. 5 w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek o numerze (…).
8.W przypadku braku zapłaty kwoty, o której mowa w ust. 4 oraz ust. 5 w terminie określonym w ust. 6 i 7 zostaną naliczone odsetki ustawowe za opóźnienie od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu.
9.W związku z zawarciem i wykonaniem Ugody Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, w tym związanymi z zawarciem lub wykonywaniem Umowy, a Ugoda w całości wyczerpuje ich wszelkie roszczenia, w tym dochodzone przez klienta indywidualnie przeciwko Bankowi przed sądem Sąd Okręgowy w (…) (sygn. akt (…)).
10.Strony oświadczają, że przed zawarciem Ugody nie przeniosły ani nie zobowiązały się do przeniesienia na rzecz jakichkolwiek osób trzecich jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego Umowy lub związanego z Umową.
11.W związku z zawarciem niniejszej Ugody, w terminie 14 dni od dnia zapłaty przez Bank kwoty wskazanej w ust. 4 powyżej Klient zobowiązuje się cofnąć pozew przeciwko Bankowi w sprawie indywidualnej toczącej się przed sądem Sąd Okręgowy w (…) (sygn. akt (…)) w całości ze zrzeczeniem się roszczenia wraz z żądaniem zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (pismo stanowi załącznik do niniejszej Ugody).
12.W celu uniknięcia wątpliwości, każda ze Stron zrzeka się wszelkich roszczeń, jakie mogą mieć względem drugiej Strony w związku z powstałymi kosztami sądowymi w sprawie z powództwa Klienta w tym kosztami zastępstwa procesowego, ponad kwoty uzgodnione w ust. 5 Ugody. Każda ze Stron zobowiązuje się nie dochodzić kosztów ponad uzgodnione w mniejszej Ugodzie od drugiej Strony, nawet w przypadku ich zasądzenia przez Sąd na rzecz którejkolwiek ze Stron.
13.W związku z zawarciem niniejszej Ugody Bank wprowadzi modyfikacje w systemie transakcyjnym Klienta uwzględniające Ugodę, zamknie kredyt hipoteczny oraz poinformuje Biuro Informacji Kredytowej (BIK).
14.Strony zobowiązują się współdziałać w zakresie niezbędnym, jaki będzie konieczny do realizacji Ugody. W szczególności Bank zobowiązuje się do sporządzenia i wydania w odpowiedniej formie oświadczenia stanowiącego zgodę Banku na wykreślenie hipoteki stanowiącej zabezpieczenie Umowy, w terminie 30 dni od dnia podpisania Ugody
§ 2
1.Bank informuje Klienta o tym, że w przypadku, gdyby Strony nie zawarły niniejszej Ugody, Bank dochodziłby Roszczenia Banku o zwrot wypłaconego kapitału na drodze odrębnego postępowania sądowego, to Klient, w ramach obrony przed tym roszczeniem, byłby uprawniony, między innymi, do podniesienia zarzutu przedawnienia roszczenia Banku którego skuteczność należałaby do oceny sądu. Kwestie związane z zarzutem przedawnienia roszczenia Banku są przedmiotem pytań prejudycjalnych zadanych przez polski sąd do Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach C-699/24, C-767/24 oraz C-752/24.
2.Zgodnie z wyrokiem TSUE z 15 czerwca 2023 r. C-520/21, Klient może wystąpić przeciwko Bankowi z żądaniem zapłaty dodatkowych kwot, przewyższających nominalną kwotę miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych i kosztów zapłaconych Bankowi z tytułu wykonania Umowy oraz kwotę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/131 zasady proporcjonalności, jednak ostateczna ocena zasadności takich roszczeń należałaby do sądu polskiego.
3.Bank ponadto zobowiązuje się w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody zwrócić zapłacone raty kapitałowo odsetkowe za okres od 12 czerwca 2025 r. do dnia zawarcia Ugody, na rachunek, z którego zostały pobrane.
§ 3
1.Klient oświadcza, że zapoznał się z treścią powyższych informacji, a jego wątpliwości zostały wyjaśnione na etapie poprzedzającym zawarcie Ugody.
2.Klient potwierdza, iż zdając sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień z tytułu nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy, świadomie decyduje się zawrzeć Ugodę.
§ 4
Klient przyjmuje do wiadomości, iż w związku z zawartą Ugodą Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcy ponieśli do tej pory koszty prowadzenia postępowania sądowego w wysokości 10.300,00 PL. Kwota 1.000,00 PLN została opłacona tytułem opłaty sądowej, natomiast pozostała kwota w wysokości 9.300,00 PLN została już uiszczona na poczet wynagrodzenia Kancelarii prowadzącej sprawę w sądzie. Wnioskodawcy informują, że po zakończeniu postępowania uiszczą kwoty, które łącznie przekroczą kwotę, którą bank wypłaci tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Pytanie
Czy Kwota zwrotu wraz z kosztami zastępstwa procesowego, którą Bank ma wypłacić Wnioskodawcom w wyniku ugody pozasądowej, o treści jak w opisanym stanie faktycznym, będzie stanowiła po stronie Wnioskodawców przychód, od którego Wnioskodawcy będą zobowiązani zapłacić podatek dochodowy?
Państwa stanowisko w sprawie
Kwota zwrotu nie stanowi przychodu Wnioskodawców, od której należy uiścić podatek dochodowy.
Uzasadnienie:
Pojęcie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 w zw. z art. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 PIT wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 PIT mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.
Kwota zwrotu obejmuje zwrot środków pieniężnych, które Wnioskodawcy wcześniej zapłacili Bankowi w trakcie trwania umowy kredytu. W ocenie Wnioskodawców dochodzi wówczas do powrotu w tym zakresie do wcześniej istniejącego stanu posiadania. Wnioskodawcy nie otrzymują niczego, czego wcześniej sami nie posiadali, gdyż odzyskują swoje własne środki, które bank powinien im zwrócić z powodu nieważności umowy. Nie dojdzie zatem do przysporzenia w majątku Wnioskodawców, a zatem nie będzie przychodu po stronie Wnioskodawców.
Wnioskodawcy zwracają ponadto uwagę na to, że sam Bank informuje ich w propozycji Ugody (a także na swojej stronie internetowej), że względem Kwoty zwrotu nie wystawi PIT-11. Bank informuje ponadto, że dysponuje stosowaną interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w tym zakresie i odsyła do komunikatu na swojej stronie internetowej, z którego wynika, że Kwota zwrotu nie stanowi przychodu kredytobiorcy.
Jak wynika z treści komunikatu na stronie Banku, Bank otrzymał od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretację indywidualną, w której to organ stwierdził, cyt.:
Natomiast na podstawie odpowiedniej ugody możemy również zwrócić kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy część kwot, które wcześniej wpłacił na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych. Zgodnie z interpretacją podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w takiej sytuacji bank nie musi wystawiać informacji PIT-11 z tytułu zwrotu. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej takie zwroty nie są przychodem podatkowym, więc nie wiążą się z obowiązkiem informacyjnym.
Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
W przedstawionej powyżej sytuacji, po stronie Wnioskodawców nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego albowiem w związku z zawarciem ugody Wnioskodawcy otrzymają zwrot własnych środków pieniężnych, które wpłacili na rzecz Banku. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawców.
Kwota zwrotu w wysokości 78.386,01 zł zaproponowana przez bank nie stanowi przychodu do opodatkowania.
Zwrot kosztów zastępstwa procesowego obejmuje zwrot środków pieniężnych, które Wnioskodawcy uiścili na poczet złożenia pozwu (koszt opłaty sądowej i wynagrodzenia pełnomocnika profesjonalnego). Zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 10.800,00 PLN zaproponowany przez bank nie stanowi przychodu do opodatkowania.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Wskazali Państwo, że na podstawie zawartej ugody dojdzie do potrącenia i rozliczenia wzajemnych roszczeń oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy będzie to skutkować zapłatą przez Państwa podatku dochodowego od osób fizycznych.
Rozliczenie wzajemnych roszczeń
Ugoda - jako jeden z typów umów - regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.
Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.
Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje art. 498 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem:
§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony.
Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.
Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).
W sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.
Państwa skutki podatkowe z tytułu zwrotu określonej kwoty
Jak wynika z opisu sprawy, w wyniku ugody dojdzie do potrącenia Państwa roszczenia z roszczeniem Banku, a na skutek tej czynności Bank zwróci Państwu pozostałą kwotę przysługującego Państwu roszczenia.
Taki zwrot nie spełnia zatem celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie Kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacił tytułem spłaty zaciągniętego kredytu ponad roszczenie, które przysługiwało Bankowi.
Taka wypłata będzie więc kredytobiorcy neutralna podatkowo - po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Tym samym - nie będzie na Państwu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.
W tej kwestii Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Skutki podatkowe zwrotu kosztów procesu
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu - jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
W tym miejscu wyjaśniam, że zgodnie z przepisem art. 95 § 1 i 2 ustawy Kodeks cywilny:
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
Na podstawie art. 96 ww. ustawy:
Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
W myśl art. 104 ustawy Kodeks postępowania cywilnego:
Koszty procesu, w którym zawarto ugodę, znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 ze zm.):
Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki.
W myśl natomiast art. 5 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Wydatki obejmują w szczególności wynagrodzenie należne innym osobom lub instytucjom oraz zwrot poniesionych przez nie kosztów.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.
Z opisu sprawy wynika, że na tą chwilę ponieśli Państwo koszty niższe niż zwrot zaproponowany przez bank, jednakże po zakończeniu postępowania uiszczą Państwo kwoty, które łącznie przekroczą kwotę zwrotu zaproponowaną przez bank. Skoro kwota zwrotu będzie stanowić zwrot poniesionych przez Państwa wydatków i nie będzie przewyższać kosztów faktycznie przez Państwa poniesionych, to zwrot ten nie będzie stanowić po Państwa stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zatem w tej kwestii Państwa stanowisko również jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzegają Państwo, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Państwa stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też nie analizowałem przedstawionych przez Państwa kwot.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani A.A. (Zainteresowana będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
