Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych transakcji polegającej na wpłacie utargów na konto spółki przez konto wspólnika (członka zarządu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca – X. (dalej: Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie udzielania usług prawnych. Płatności z tytułu transakcji za świadczone usługi, jakie dokonywane są w spółce, mają charakter gotówkowy i bezgotówkowy. Utargi dzienne są wpłacane bezpośrednio na bankowy rachunek firmowy oraz ewidencjonowane w kasie fiskalnej.

Ze względu na to, że część wpłat za świadczone usługi realizowane jest w formie gotówkowej, poprzez stosowne wpłaty w kasach znajdujących się w siedzibie Spółki, powstała konieczność systematycznego dokonywania wpłat utargów na rachunek firmowy.

Opłaty bankowe związane z prowizjami od wpłat utargów mogą stanowić poważne obciążenie dla firmy, zwłaszcza jeśli mówimy o skali kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie. Taki koszt może znacząco wpłynąć na rentowność działalności, szczególnie w przypadku firm operujących na dużej liczbie transakcji gotówkowych. Z kolei od wpłat na rachunki osobiste bank nie pobiera prowizji.

Celem ograniczenia kosztów w zakresie ponoszenia opłat prowizji bankowych Spółka rozważa zastosowanie następującego modelu wpłat z utargów.

1.Środki pieniężne z kasy firmowej na rachunek firmowy zostaną transferowane za pośrednictwem prywatnego rachunku (konta) wspólnika/członka zarządu, na który będą wpłacane utargi dzienne. Kwoty wpłacone na rachunek osobisty wspólnik/członek zarządu będzie przelewał niezwłocznie w drodze przelewu bankowego na rachunek firmowy Spółki. Opisywane postępowanie można uznać za ekonomicznie uzasadnione i racjonalne, gdyż sprzyja zwiększeniu rentowności działalności gospodarczej.

2.Spółka zawrze w tym celu ze wspólnikiem/członkiem zarządu, który zobowiązany będzie dokonywać przedmiotowych wpłat, stosowną umowę, z której będzie wynikać, że jego rachunek prywatny będzie służył tylko i wyłącznie dokonywaniu wpłat utargów ze sprzedaży prowadzonej przez Spółkę oraz następnie do dokonania niezwłocznego przelewu wpłaconych środków na rachunek firmowy Spółki.

W opisanym modelu środki pieniężne z utargu od samego początku, tj. od ich pobrania z kasy, do samego końca, tj. do ich przelania na rachunek firmowy Spółki, pozostają własnością Spółki. Zgodnie z zawartą umową, wspólnik/członek zarządu nie będzie uprawniony do rozporządzania wpłaconymi kwotami. Umowa wyłączy możliwość dokonywania przedmiotowych wpłat i przelewów, a także z tytułu krótkoterminowego przechowywania środków na własnym prywatnym rachunku, wyłączona zostanie możliwość pobierania od Spółki wynagrodzenia.

Pytania

1.Czy wyżej opisana transakcja polegająca na wpłacaniu utargów dziennych na specjalnie otwarty w tym celu rachunek osobisty członka zarządu i następnie ich przelewanie na rachunek firmowy Spółki – będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

2.Czy wyżej opisana transakcja może zostać zakwalifikowana jako depozyt nieprawidłowy określony w art. 845 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) lub umowa pożyczki określona w art. 720 Kodeksu cywilnego w zw. z lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przyjmując, że wspólnik/członek zarządu zgodnie z zawartą ze Spółką umową nie ma prawa do dysponowania/rozporządzania środkami zgromadzonymi na jego rachunku osobistym, poza przelewem tych środków bezpośrednio na rachunek firmowy oraz nie przysługuje mu żadne wynagrodzenie z tytułu przechowania środków stanowiących wpłaty utargów?

Państwa stanowisko w sprawie

Przywołując treść art. 1 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazali Państwo, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty. Katalog z art. 1 ust. 1 pkt 1 nie należy interpretować rozszerzająco. Taka jest też od lat – jak Państwo wskazali – rekomendacja doktryny prawa podatkowego. Zgodnie z poglądem NSA: „Za niebudzące wątpliwości należy uznać, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 u.p.c.c. Czynności te zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę. Czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w katalogu ustawowym, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Lista czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty, a więc nie może być interpretowana rozszerzająco. Treść nazwanych czynności cywilnoprawnych wymienionych wyraźnie w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych należy ustalać w odniesieniu do postanowień kodeksu cywilnego regulujących poszczególne zagadnienia. Zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych omawianym podatkiem wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych wymienionych w powoływanym art. 1 ust. 1 u.p.c.c., nawet gdyby faktycznie łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi".

Nie podlegają mu również czynności prawne dające podobny efekt gospodarczy (ekonomiczny) co czynności objęte ustawą, jednak przybierające inną postać cywilnoprawną. Czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. Tym samym, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa.

Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

W opisywanym stanie faktycznym środki stanowiące utarg Spółki na żadnym etapie opisanego transferu nie stają się przedmiotem pożyczki, depozytu nieprawidłowego czy też podwyższenia kapitału zakładowego Spółki bądź dopłaty do kapitału Spółki.

Wspólnik/członek zarządu działa jedynie jako pośrednik lub „pełnomocnik”. Rachunek osobisty będzie służył wyłącznie dla tego celu i nie będzie wykorzystywany do innych celów, członek zarządu z tego tytułu nie będzie osiągał żadnych korzyści finansowych.

Co więcej, członek zarządu nie będzie uprawniony do rozporządzania wpłacanymi kwotami co będzie wynikało z zawartej w tym zakresie pomiędzy członkiem zarządu a Spółką umowy.

Przedstawiony model finansowy nie będzie kwalifikował się jako:

- umowa pożyczki, o której mowa w art. 720 Kodeksu cywilnego – Spółka nie przenosi w żaden sposób własności środków z utargu na rzecz wspólnika/członka zarządu, a wspólnik/członek zarządu nie uzyskuje w żaden sposób możliwości korzystania z tych środków przez określony czas,

- depozyt nieprawidłowy, o którym mowa w art. 835 Kodeksu cywilnego – umowa pomiędzy Spółką a wspólnikiem/członkiem zarządu wyłącza prawo tego drugiego do jakiegokolwiek rozporządzania powierzonymi środkami ściśle definiując jego zadanie i sprowadzając je do pobrania utargu, wpłacenia go na rachunek prywatny i następnie do dokonania bezzwłocznie przelewu środków w kwocie równej utargowi na rachunek firmowy Spółki,

- zmiana umowy Spółki – z przyczyn oczywistych opisane działanie polegające na transferze gotówki z utargu na rachunek firmowy Spółki poprzez rachunek prywatny umowy spółki w żaden sposób nie zmienia ani też nie stanowi wkładu, ani podniesienia kapitału zakładowego lub dopłaty do kapitału. Wynika to z faktu, że środki pieniężne z utargu stanowią od samego początku własność Spółki (aktywo w postaci środków pieniężnych) i jako taka własność zmieniają wyłącznie lokalizację, z kasy firmowej Spółki na jej rachunek firmowy.

W konsekwencji, powyższe nie będzie kwalifikować się jako czynność wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, nie będzie ciążył na Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 cyt. ustawy:

Zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 7 i 9 ww. ustawy:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa.

Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że celem ograniczenia kosztów działalności, związanych z opłatami za prowizje bankowe, Spółka zawrze umowę ze wspólnikiem/członkiem zarządu. Środki pieniężne z utargów dziennych (w formie gotówki) będą wpłacane na prywatne rachunek (konto) wspólnika/członka zarządu, który będzie zobowiązany niezwłocznie je przekazać w drodze przelewu bankowego na rachunek firmowy Spółki. Z umowy będzie wynikać, że rachunek prywatny wspólnika/członka zarządu będzie służył tylko i wyłącznie dokonywaniu wpłat utargów ze sprzedaży prowadzonej przez Spółkę oraz następnie do dokonania niezwłocznego przelewu wpłaconych środków na jej rachunek firmowy. Środki pieniężne z utargu od samego początku, tj. od ich pobrania z kasy, do samego końca, tj. do ich przelania na rachunek firmowy Spółki, pozostają własnością Spółki. Zgodnie z zawartą umową, wspólnik/członek zarządu nie będzie uprawniony do rozporządzania wpłaconymi kwotami. Umowa wyłączy możliwość dokonywania przedmiotowych wpłat i przelewów. Z tytułu krótkoterminowego przechowywania środków na własnym prywatnym rachunku wyłączona także zostanie możliwość pobierania od spółki wynagrodzenia.

Państwa wątpliwość dotyczy kwestii tego, czy opisana transakcja stanowi czynności powodującą powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wyjaśnić należy, że w przypadku czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, których to pojęć ustawa nie definiuje, przy ich interpretacji odwołać się należy do znaczenia nadanego w przepisach prawa cywilnego. Wskazać jednak należy, że użycie przez ustawodawcę podatkowego pojęcia prawnego z innej gałęzi prawa musi powodować ten skutek, że pojęcie to i związany z nim całokształt regulacji prawnych powinny być interpretowane z wykorzystaniem zasad wykładni właściwych dla prawa podatkowego.

We wniosku odnoszą się Państwo do umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego oraz do umowy spółki.

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Z treści powołanego przepisu wynika, że umowa pożyczki jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, polegającą na zobowiązaniu stron do przeniesienia własności pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych rodzajowo, natomiast jej gospodarczy sens wyraża się w tym, że biorący pożyczkę uzyskuje możliwość korzystania przez pewien czas z wartości przekazanych mu przez dającego pożyczkę.

Brak przeniesienia własności środków finansowych pomiędzy Państwem a wspólnikiem/członkiem zarządu oraz brak możliwości swobodnego korzystania z nich nie pozwala na uznanie opisanej czynności jako umowy pożyczki.

Z powyższych względów nie można uznać, że czynność przedstawiona we wniosku nosi znamiona umowy pożyczki, która uregulowana została w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego.

Powyższa czynność nie może również zostać zakwalifikowana jako umowa depozytu nieprawidłowego uregulowanego w art. 845 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego:

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki.

Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do przyjęcia depozytu nieprawidłowego nie jest konieczne wyraźne zastrzeżenie tego w umowie, niemniej dla zastosowania art. 845 Kodeksu cywilnego konieczne jest ustalenie, że przechowawca uprawniony został do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub rzeczami oznaczonymi co do gatunku, co nie ma miejsca w opisanej we wniosku sytuacji.

Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Umowa pomiędzy Państwem (Spółką) a wspólnikiem/członkiem zarządu, którą planują Państwo zawrzeć będzie wyłączać prawo do jakiegokolwiek rozporządzania powierzonymi środkami. Do zadań wspólnika/członka zarządu będzie należało tylko pobranie utargu, wpłacenie go na rachunek prywatny a następnie dokonanie bezzwłocznie przelewu środków w kwocie równej utargowi na Państwa rachunek firmowy (Spółki).

Z treści wniosku nie wynika, żeby Państwo – Spółka zawierali ze wspólnikiem/członkiem zarządu umowę pożyczki (zaciągali pożyczkę), czy też brali w depozyt środki pieniężne (zawierali umowę depozytu).

Transfer gotówki z utargu na Państwa rachunek firmowy poprzez rachunek prywatny wspólnika/członka zarządu w żaden sposób nie zmienia umowy spółki ani też nie stanowi żadnej z czynności wskazanych w art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. nie stanowi wkładu, ani podniesienia kapitału zakładowego lub dopłaty do kapitału, pożyczki udzielonej Państwu przez wspólnika, dopłaty oraz oddania przez wspólnika Państwu rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Środki pieniężne z utargu od samego początku stanowią Państwa własność (aktywo w postaci środków pieniężnych) i jako Państwa własność zmieniają tylko lokalizację, z Państwa kasy firmowej na Państwa rachunek firmowy, za pośrednictwem rachunku bankowego wspólnika/członka zarządu.

Reasumując, opisana we wniosku czynność nie stanowi czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych; nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z tytułu opisanych we wniosku czynności nie są Państwo podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć należy, że interpretacja indywidualna – zgodnie ze złożonym wnioskiem – jest wydawana wyłącznie dla podmiotu bądź podmiotów, które o jej wydanie się zwróciły do organu podatkowego. Rozstrzygnięcie jest w niej dokonywane w oparciu o opis przedstawiony w tym konkretnym wniosku, którego interpretacja dotyczy.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego wydaje, w jego indywidualnej sprawie (opisanej we wniosku sytuacji), interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualną). Funkcja ochronna płynąca z wydanej interpretacji indywidualnej ma zastosowanie wyłącznie dla Strony, która zwróciła się do organu podatkowego o jej wydanie. Tym samym wydana interpretacja nie wywołuje żadnego skutku prawnego dla podmiotów bądź osób które nie zwróciły się o jej wydanie.

Zatem jeżeli wspólnicy (członkowie zarządu) chcieli by uzyskać ochronę płynącą z interpretacji indywidualnej, powinni się zwrócić z odrębnymi wnioskami.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa.