Bank wykonywał szereg czynności związanych z zawarciem umowy sprzedaży, jednakże to nie oznacza, że sama umowa została zawarta za jego pośrednictwem. ... - Interpretacja - 0111-KDIB2-3.4014.391.2022.2.AD

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 4 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.391.2022.2.AD

Temat interpretacji

Bank wykonywał szereg czynności związanych z zawarciem umowy sprzedaży, jednakże to nie oznacza, że sama umowa została zawarta za jego pośrednictwem. Pośrednictwo firmy inwestycyjnej (tutaj Banku) to przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych (np. akcji) oraz wykonywanie takich zleceń na rachunek dającego zlecenie. W analizowanej sprawie takie działania – jak wynika z wniosku – nie miały miejsca.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży akcji przy udziale firmy inwestycyjnej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 26 października 2022 r. (wpływ 28 października 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego przedstawiony ostatecznie w wyniku uzupełnienia wniosku

Spółka … z siedzibą w … – Wnioskodawca (dalej: „Kupujący”) podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Kupujący na podstawie umowy zawartej … 2022 r. (dalej: „Umowa”) nabył akcje spółki …, niebędącej spółką publiczną (dalej: „Spółka”), od dziewięciu dotychczasowych akcjonariuszy … (dalej: „Sprzedawcy”).

Zgodnie z art. 3281 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.) akcje spółki niebędącej spółką publiczną podlegają zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy. Jak wynika natomiast z art. 3281 § 2 ww. ustawy – rejestr akcjonariuszy prowadzi podmiot, który na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 1500 ze zm.) jest uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych.

W związku z powyższym, zgodnie z Umową, transakcja sprzedaży akcji Spółki na rzecz Kupującego odbyła się przy udziale banku (dalej: „Bank”), będącego firmą inwestycyjną w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi  i prowadzącego rejestr akcjonariuszy Spółki. Bank biorący udział w opisywanej transakcji prowadzi  m.in. działalność w zakresie prowadzenia rachunków papierów wartościowych, o której mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.

Firma inwestycyjna (Bank) prowadząca ww. rejestr akcjonariuszy Spółki była zobowiązana w związku z przeprowadzeniem opisywanej transakcji do dopełnienia szeregu obowiązków, związanych z wykonaniem umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy oraz z rejestrowaniem instrumentów finansowych. Przedmiotowe czynności spełniały jednocześnie definicję działalności maklerskiej, o której mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zgodnie z którym działalność maklerska w rozumieniu tej ustawy może polegać również na: przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych.

W powyższym zakresie, zgodnie z art. 3284 § 3 Kodeksu spółek handlowych, Bank zobowiązany był do powiadomienia o treści zamierzonego wpisu dotychczasowych akcjonariuszy (Sprzedawców). Ponadto, na podstawie art. 3284 § 5 ww. ustawy, w związku z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy, Bank przeprowadził weryfikację treści i formy dokumentów uzasadniających dokonanie wpisu dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego, zweryfikował prawidłowość umocowania osób reprezentujących Kupującego i Sprzedawców w transakcji, dając tym samym pewność skuteczności i ważności dokonanych czynności prawnych, stanowiących podstawę przeniesienia własności akcji Spółki. Wreszcie Bank przyjął wniosek Kupującego o wykreślenie Sprzedawców i w to miejsce wpisanie jego jako właściciela akcji Spółki i po rozpoznaniu tego wniosku zgodnie z art. 3284 § 1 w zw. z art. 3289 § 1 Kodeksu spółek handlowych dokonał konstytutywnego wpisu do rejestru akcjonariuszy, dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego. Fakt, iż wpis miał charakter konstytutywny oznacza, że dokonanie wpisu Kupującego jako nowego akcjonariusza Spółki było warunkiem koniecznym dla przejścia na niego własności nabywanych akcji. Ponadto, w świetle art. 3284 § 7 cyt. ustawy, rola Banku polegała również na powiadomieniu o dokonanym wpisie nowego akcjonariusza (Kupującego) oraz Spółki.

Jednocześnie uzupełniając wyjaśnili Państwo, iż:

Opisana we wniosku transakcja sprzedaży akcji … została dokonana na podstawie szeregu czynności: pierwszym etapem było zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży akcji, która nie rodziła skutków prawnych w postaci zobowiązania do przeniesienia własności akcji … – ten etap nie wymagał zaangażowania Banku. Niezależnie od powyższego, po spełnieniu się warunków zawieszających wskazanych w umowie przedwstępnej, Bank, w związku z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy, uczestniczył w weryfikowaniu, zatwierdzaniu i opracowywaniu całości dokumentacji transakcyjnej dotyczącej sprzedaży akcji …, tj. umowy przyrzeczonej, pełnomocnictw, dokumentacji korporacyjnej … (m.in. pod kątem obowiązku wyrażenia zgód korporacyjnych). Bank weryfikował również istnienie zastawów na akcjach …. W związku z powyższym, proces przeprowadzania analizowanej transakcji odbywał się w ścisłym uzgodnieniu z przedstawicielami Banku.

Co więcej, przedstawiciele Banku i jego doradcy mieli wpływ na treść całości dokumentacji niezbędnej do zawarcia analizowanej transakcji, w tym w szczególności umowy sprzedaży akcji, jak również dokumentacji towarzyszącej tej transakcji, obejmującej m.in. pełnomocnictwa dla osób podpisujących umowę sprzedaży akcji … . Dokumentacja ta musiała być bowiem zgodna ze sformalizowanymi procedurami Banku, dotyczącymi dokonywania tego rodzaju transakcji.

Ponadto, przedstawiciele Banku monitorowali postęp i zakończenie poszczególnych etapów sprzedaży akcji …, zabezpieczając i umożliwiając z prawnego punktu widzenia skuteczne przeprowadzenie transakcji, która została dokonana w siedzibie Banku.

Całość czynności Banku była wykonywana w związku z czynnościami Banku związanymi z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy oraz rejestrowaniem instrumentów finansowych.

Wyjaśnili Państwo, że w przypadku analizowanej transakcji akcjonariusze … . nie zlecili sprzedaży akcji tej spółki Bankowi, gdyż tego rodzaju usługi wchodzą co do zasady w zakres pośrednictwa świadczonego przez firmy inwestycyjne w przypadku spółek notowanych na rynku regulowanym. Natomiast w przypadku sprzedaży akcji spółek niebędących spółkami publicznymi, zakres czynności pośrednictwa dokonywanych przez firmy inwestycyjne nie obejmuje tego rodzaju czynności.

… nie był spółką publiczną, stąd też akcjonariusze … nie zlecili Bankowi dokonania sprzedaży akcji tej spółki. W przypadku analizowanej transakcji Bank nie zbierał ofert zakupu lub ofert sprzedaży akcji … .

W ocenie Państwa czynności podejmowane przez Bank w ramach sprzedaży akcji … nie stanowiły wyłącznie czynności technicznych, lecz obejmowały szereg działań faktycznych i prawnych, których podjęcie było niezbędne dla skutecznego przeprowadzenia sprzedaży akcji … .

W uzupełnieniu wniosku wyjaśnili Państwo (dokonali sprostowania), iż w ramach czynności przedstawionych we wniosku Spółka była wspierana przez bank (Bank), a nie przez dom maklerski (jak wskazano w pierwotnym wniosku przesłanym do Organu), przy czym wspomniany bank spełniał definicję firmy inwestycyjnej w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Pytanie

Czy sprzedaż akcji na Państwa rzecz dokonana w okolicznościach opisanych w stanie faktycznym powinna podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, sprzedaż akcji dokonana w okolicznościach opisanych w stanie faktycznym powinna podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.).

W powyższym zakresie należy wskazać, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Jak wynika natomiast z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Obowiązek ten w przypadku umowy sprzedaży ciąży na kupującym (art. 4 pkt 1 cyt. ustawy).

Niezależnie od powyższego, jak wynika z art. 9 pkt 9 lit. b) ww. ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi,  m.in. dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Biorąc powyższe pod uwagę, na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży akcji Spółki mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jako umowa sprzedaży praw majątkowych, powinna, co do zasady, podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy). Jednocześnie jednak, z uwagi na treść art. 9 pkt 9 lit. b) cyt. ustawy, czynność ta jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli przedmiot tej umowy stanowią akcje będące instrumentami finansowymi i sprzedaż została dokonana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej. Innymi słowy, zastosowanie przedmiotowego zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych uzależnione jest od spełnienia następujących warunków:

      1) uznania akcji za instrumenty finansowe zgodnie z przepisami o ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;

      2) uznania Banku biorącego udział w transakcji sprzedaży akcji na rzecz Kupującego za firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;

      3) uznania, że ww. sprzedaż została dokonana na pośrednictwem Banku.

W Państwa ocenie, opisana w stanie faktycznym transakcja sprzedaży akcji Spółki na rzecz Kupującego (dalej: „Transakcja”) spełnia wskazane powyżej warunki, uprawniające do zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wynikającego z przepisu art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Szczegółowe uzasadnienie w tym zakresie przedstawiono poniżej.

Ad. 1 Uznanie akcji Spółki za instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Jedocześnie, w świetle art. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi papierami wartościowymi są m. in. akcje. W związku z tym należy stwierdzić, że akcje nabyte przez Kupującego w ramach opisanej Transakcji stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Ad. 2 Uznanie Banku za firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej – rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa innego niż państwo członkowskie, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską. Jak wynika natomiast z art. 3 pkt 32 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, przez zagraniczną firmę inwestycyjną rozumie się: osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej z siedzibą na terytorium innego państwa członkowskiego, a w przypadku gdy przepisy danego państwa nie wymagają ustanowienia siedziby – z centralą na terytorium innego państwa członkowskiego, albo osobę fizyczną z miejscem zamieszkania na terytorium innego państwa członkowskiego, prowadzącą na podstawie zezwolenia właściwego organu nadzoru działalność maklerską na terytorium innego państwa członkowskiego, jak również zagraniczną instytucję kredytową.

W świetle ww. definicji firmy inwestycyjnej oraz zagranicznej firmy inwestycyjnej w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, należy stwierdzić, że Bank, który był zaangażowany w przeprowadzenie analizowanej Transakcji, jest firmą inwestycyjną w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Ad. 3 Dokonanie sprzedaży akcji Spółki za pośrednictwem Banku.

Na wstępie należy stwierdzić, że zarówno ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, jak i ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie definiują pojęcia pośrednictwa. W związku z tym, pomocniczo należy odwołać się w tym zakresie do definicji ww. pojęcia wynikającej ze słownika języka polskiego. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN (pod red. W. Doroszewskiego), przez „pośrednictwo” należy rozumieć m.in. działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że pośrednictwo w sprzedaży, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powinno polegać na uczestnictwie przy zawieraniu umowy sprzedaży instrumentów finansowych, w tym dokonywaniu czynności mających na celu porozumienie się między jej stronami lub załatwienie spraw ich dotyczących.

Jak wspomniano w opisie stanu faktycznego, w niniejszej sprawie działalność Banku prowadzącego rejestr akcjonariuszy Spółki polegała na:

   - powiadomieniu o treści zamierzonego wpisu dotychczasowych akcjonariuszy (Sprzedawców);

   - zbadaniu treści i formy dokumentów uzasadniających dokonanie wpisu dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego;

   - dokonaniu konstytutywnego wpisu do rejestru dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego (wpis ten stanowił zatem warunek konieczny do przejścia na Wnioskodawcę własności nabywanych akcji);

   - powiadomieniu o dokonanym wpisie nowego akcjonariusza (Kupującego) oraz Spółki.

   - uczestnictwie w weryfikowaniu, zatwierdzaniu i opracowywaniu całości dokumentacji transakcyjnej dotyczącej sprzedaży akcji …, tj. umowy przyrzeczonej, pełnomocnictw, dokumentacji korporacyjnej … (m.in. pod kątem obowiązku wyrażenia zgód korporacyjnych). Bank weryfikował również istnienie zastawów na akcjach …. W związku z powyższym, proces przeprowadzania analizowanej transakcji odbywał się w ścisłym uzgodnieniu z przedstawicielami Banku.

Bank był zatem zaangażowany w szereg istotnych czynności związanych z zawarciem ostatecznej Umowy i przeniesieniem własności akcji. Bank występował przy tym w roli swoistego łącznika między Kupującym a Sprzedawcami, czyli jako podmiot pośredniczący pomiędzy tymi stronami, bez którego udziału nie było możliwości skutecznego zawarcia umowy sprzedaży akcji, m. in. poprzez dokonywanie stosownych powiadomień stron Transakcji oraz badaniu treści i formy dokumentów dotyczących Transakcji, jak również poprzez dokonanie konstytutywnego wpisu do rejestru akcjonariuszy.

W związku z powyższym należy uznać, że przedstawiona w opisie stanu faktycznego Transakcja sprzedaży akcji na rzecz Kupującego została dokonana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (Banku), który dokonał szeregu istotnych czynności mających na celu załatwienie spraw dotyczących stron tej Transakcji. Co istotne, czynność polegająca na dokonaniu konstytutywnego wpisu do rejestru dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego stanowiła warunek konieczny dla wykonania łączącej strony Umowy, tj. przeniesienia na Kupującego własności przedmiotowych akcji. Pośrednictwo Banku w analizowanym przypadku było zatem niezbędne i obligatoryjne dla wykonania Umowy. W konsekwencji, bez zaangażowania Banku Transakcja nie mogłaby zostać w ogóle przeprowadzona, a zatem uzasadnionym jest przyjęcie, że została ona przeprowadzona za pośrednictwem Banku.

W związku z powyższym, w Państwa ocenie przedstawiona w opisie stanu faktycznego sprzedaż akcji Spółki, dokonana przy zaangażowaniu Banku, spełnia wszystkie przesłanki determinujące możliwość zwolnienia tej czynności z podatku PCC na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:

Podstawę opodatkowania – przy umowie sprzedaży – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stawki podatku wynoszą – od umowy sprzedaży:

  a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,

  b) innych praw majątkowych – 1%.

Na podstawie art. 10 ust. 1-3 ww. ustawy:

Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku.

Jak wynika z przywołanych przepisów, zawarcie umowy sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1  lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym, a w przypadku, gdy umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza (jako płatnika) jest pobór tego podatku.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do treści art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

 a) firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,

 b) dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,

 c) dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego,

 d) dokonywaną poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego

- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2021 r. poz. 328, 355 i 680).

Z treści tego przepisu wynika, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w tym przepisie w lit. b) (na które Państwo się powołujecie), sprzedaż musi być dokonywana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej. Tym samym pośrednictwo ww.  instytucji dotyczyć musi sprzedaży a nie innej czynności dokonywanej w związku ze sprzedażą, np. w celu jej wykonania. Zatem w celu oceny skutków podatkowych umowy sprzedaży przedstawionej w analizowanej sprawie w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia jak rozumieć wyrażenie „sprzedaż za pośrednictwem”.

W związku z powyższym niezbędne jest określenie czym jest sprzedaż, o której mowa w analizowanym przepisie. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia sprzedaży. W tym zakresie należy zatem sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 535  ww. ustawy:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie do treści art. 555 Kodeksu cywilnego:

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

W myśl art. 2 ust. 1  pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 1500 ze zm.):

Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są m.in. papiery wartościowe.

Stosownie do treści art. 3  pkt 1 lit. a ) ww. ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych – rozumie się przez to m.in. akcje.

W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności – np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stronę do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności – np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Reasumując, stwierdzić należy, że z pośrednictwem przy zawieraniu umowy sprzedaży mamy do czynienie w sytuacji, gdy firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez bank prowadzący działalność maklerską w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie z art. 69 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi :

Działalność maklerska, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 3 i 5 oraz art. 70, obejmuje wykonywanie czynności polegających na:

- przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych;

- wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt 1, na rachunek dającego zlecenie.

Podkreślić należy, że pod pojęciem „pośrednictwa przy dokonywaniu sprzedaży papierów wartościowych” nie mogą się jednak mieścić działania niezwiązane z czynnością prawną (zawieraniem umowy sprzedaży), w szczególności czynności faktyczne, dotyczące przedmiotu umowy sprzedaży. Za takie zaś należy uznać czynności wykonywane przez Bank, zgodnie z opisanym we wniosku stanem faktycznym, związane – jak Państwo wskazali z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy – polegające na:

   - powiadomieniu o treści zamierzonego wpisu dotychczasowych akcjonariuszy (Sprzedawców);

   - zbadaniu treści i formy dokumentów uzasadniających dokonanie wpisu dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego;

   - dokonaniu konstytutywnego wpisu do rejestru dotyczącego nabycia akcji Spółki przez Kupującego (wpis ten stanowił zatem warunek konieczny do przejścia na Wnioskodawcę własności nabywanych akcji);

   - powiadomieniu o dokonanym wpisie nowego akcjonariusza (Kupującego) oraz Spółki.

   - uczestnictwie w weryfikowaniu, zatwierdzaniu i opracowywaniu całości dokumentacji transakcyjnej dotyczącej sprzedaży akcji …, tj. umowy przyrzeczonej, pełnomocnictw, dokumentacji korporacyjnej … (m.in. pod kątem obowiązku wyrażenia zgód korporacyjnych). (Bank weryfikował również istnienie zastawów na akcjach …. W związku z powyższym, proces przeprowadzania analizowanej transakcji odbywał się w ścisłym uzgodnieniu z przedstawicielami Banku.)

Wyżej wskazane przez Państwa czynności nie mają związku z udziałem instytucji finansowej w dokonywaniu czynności prawnej polegającej na sprzedaży akcji, ale wynikają z realizacji zadań Banku prowadzącego działalność maklerską (np. określonych w art. 69 ust. 4 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi). Jednak podkreślenia wymaga, że podstawowym warunkiem do skorzystania ze zwolnienia wynikającego z art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest wymóg pośredniczenia przez firmę inwestycyjną (Bank) przy umowie sprzedaży, a nie wykonywanie czynności z zakresu działalności maklerskiej przez tą jednostkę.

W treści uzupełnienia wniosku wprost Państwo wskazali, że ani akcjonariusze Spółki nie zlecili sprzedaży akcji Bankowi, ani Bank nie zbierał oferty zakupu lub sprzedaży tych akcji.

Z treści uzupełnionego wniosku wynika wprost, że umowa sprzedaży akcji została zawarta jedynie przy udziale Banku a nie za jego pośrednictwem. Bank wykonywał szereg czynności związanych z zawarciem umowy sprzedaży, jednakże to nie oznacza, że sama umowa została zawarta za jego pośrednictwem. Pośrednictwo firmy inwestycyjnej (tutaj Banku) to przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych (np. akcji) oraz wykonywanie takich zleceń na rachunek dającego zlecenie. W analizowanej sprawie takie działania – jak wynika z wniosku – nie miały miejsca.

W związku z tym, do opisanej we wniosku sprzedaży akcji na Państwa rzecz nie można zastosować zwolnienia przedmiotowego wymienionego w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwo i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm., dalej jako: Ordynacja podatkowa). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.