Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 21.07.2003, sygn. PDI/423-4/03, Urząd Skarbowy w Nysie

Temat interpretacji

W odpowiedzi na zapytanie spółki z o.o. -
- czy w przypadku zakupu zorganizowanej części przedsiębiorstwa będącego w upadłości w trybie sprzedaży z wolnej ręki nabywca odpowiada za długi upadłego zabezpieczone hipoteką,
- czy z chwilą zakupu zorganizowanej części przedsiębiorstwa istnieje możliwość odstąpienia od egzekwowania należności objętych hipoteką?
Urząd Skarbowy w Nysie działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia - Ordynacja podatkowa / Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm./ udziela pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego.

Z załączonych przez spółkę dokumentów wynika, że spółka zamierza zakupić w trybie sprzedaży z wolnej ręki zorganizowaną część przedsiębiorstwa będącego w upadłości a więc przy określaniu odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe należy stosować przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe /tj. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm./.

Z zapisu art. 113 Prawa upadłościowego wynika, że jeżeli sprzedane zostanie przedsiębiorstwo upadłego w całości, wówczas nabywca z mocy zapisu § 2 tego artykułu nie odpowiada za długi, również zabezpieczone hipoteką.

Przedmiotem sprzedaży będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa obejmująca nieruchomości, maszyny, urządzenia, wyposażenie, prawo użytkowania gruntu, a nie całe przedsiębiorstwo w rozumieniu definicji określonej w art. 55 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny / Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm./, a więc nie ma podstaw do zwolnienia z odpowiedzialności nabywcy za długi upadłego na mocy art. 113 § 2 Prawa upadłościowego.Pojęcie "przedsiębiorstwa" zawarte w art. 55 kc. określa przedsiębiorstwo jako " zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych obejmujących wszystko, co wchodzi w jego skład, w szczególności:
-firmę /nazwę/, znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo,
- księgi handlowe,
-nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i materiały,
- patenty, wzory użytkowe i zdobnicze,
- zobowiązania i obciążenia, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
- prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.
Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i formalnym.

Ponieważ sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa dokonana będzie w trybie sprzedaży z wolnej ręki, to według artykułu 120 § 3 Prawa upadłościowego, nabywca nieruchomości sprzedanej z wolnej ręki odpowiada za należności podatkowe z nieruchomości stosownie do przepisów podatkowych, mianowicie przepisów wymienionych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Zastosowanie przepisu art. 120 § 3 Prawa upadłościowego przy sprzedaży z wolnej ręki zorganizowanej części przedsiębiorstwa znajduje uzasadnienie, albowiem nieruchomość będąca przedmiotem nabycia stanowi składnik zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zasady odpowiedzialności nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa za zaległości podatkowe podatnika związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą zostały określone w art. 112 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z treścią art. 112 § 1 pkt 2 nabywca zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zakres tej odpowiedzialności, zgodnie z art. 112 § 3 i § 4 Ordynacji podatkowej jest ograniczony do wartości zorganizowanej części przedsiębiorstwa i nie obejmuje:
- należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej, tj. podatków nie pobranych oraz pobranych, a nie wpłaconych przez płatników lub inkasentów,
- odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art. 107 § 2 pkt 3, powstałych po dniu nabycia.

Stosownie do zapisu art. 112 § 6 Ordynacji podatkowej, nabywca odpowiada za zaległości podatkowe do wysokości zaległości określonej w zaświadczeniu wydanym przez organ podatkowy /art. 306g Ordynacji podatkowej /.

Nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe zbywcy powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g Ordynacji podatkowej, a przed dniem nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło 30 dni.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia, Urząd Skarbowy stwierdza, że zakres odpowiedzialności spółki z o.o. obejmuje zadłużenie przedsiębiorstwa znajdującego się w upadłości zabezpieczone hipoteką przymusową na nieruchomości do wartości nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa, z wyłączeniem:
- podatków nie pobranych oraz pobranych, a nie wpłaconych przez płatników, tj. podatku dochodowego od osób fizycznych z tyt. wypłat wynagrodzeń - PIT-4 zabezpieczonych hipoteką.W odpowiedzi na pytanie" czy w świetle obowiązujących przepisów prawnych istnieje możliwość odstąpienia od egzekwowania należności objętych hipoteką z chwilą kiedy spółka zakupi zorganizowaną część przedsiębiorstwa"?, tut. Urząd Skarbowy informuje, że art. 45§ 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /tj. Dz. U. Nr 36 z 1991 r., poz. 161 ze zm./ przewiduje odstąpienie od czynności egzekucyjnych -"jeśli zobowiązany okazał dowody stwierdzające wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie lub nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu wykonania obowiązku, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych, albo gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego", natomiast art. 59 § 1 pkt 2 tej ustawy dopuszcza umorzenie postępowania egzekucyjnego - "jeżeli obowiązek został umorzony lub wygasł z innego powodu".

Przesłanki wygaśnięcia zobowiązania podatkowego określone są w art. 59 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki, zgodnie z art. 94 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece / tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361/.

W związku z powyższym wyjaśnieniem, tut. Urząd Skarbowy informuje. że przepisy Ordynacji podatkowej dają prawo podatnikowi do wystąpienia o ulgę:
a/ na podstawie art. 48 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej - o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,
b/ na podstawie art. 67 § 1 Ordynacji podatkowej o umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej.