
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie:
•braku wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów odsetek minimalnych od zaciągniętych pożyczek – jest prawidłowe,
•braku wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów odsetek premiowych uzależnionych od dochodu z tej konkretnej inwestycji – jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 26 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący braku uznania wypłacanych odsetek minimalnych oraz odsetek premiowych, uzależnionych od dochodu z konkretnej inwestycji – a dotyczących zawartych umów pożyczek na sfinansowanie inwestycji – za wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Podatnik planuje założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nowo utworzony podatnik będzie polskim rezydentem podatkowym. Model biznesowy nowo powstałej spółki będzie polegał na zakupie nieruchomości, wyremontowaniu jej i sprzedaniu. Wnioskodawca planuje przeprowadzić 3-4 takie transakcje rocznie.
Zakup będzie finansowany z pożyczek od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które nie będą udziałowcami tej nowo powstałej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie będą też w żaden sposób powiązana ze spółką. Osoba ta (pożyczkodawca) będzie znana z imienia i nazwiska dla pożyczkobiorcy.
Umowa pożyczki będzie zawierała postanowienia odnośnie spłacanych odsetek. Umowa ta będzie gwarantowała pożyczkodawcy odsetki minimalne, a także odsetki premiowe wyliczone w oparciu o osiągnięty dochód z tej konkretnej inwestycji. Postanowienia będą zawarte w jednej umowie.
Odsetki minimalne będą ustalone w oparciu o stawkę WIBOR powiększoną o 2 p.p. Odsetki premiowe będą wypłacane, w oparciu o wyliczenia skalkulowane w oparciu o udział kwoty pożyczki w całkowitej kwocie zakupu oraz dochodu uzyskanego z tej konkretnej inwestycji.
Pożyczkobiorca nie będzie uczestniczył w ewentualnych stratach poniesionych w związku z tą inwestycją. W przypadku poniesionej straty na danej inwestycji, pożyczkodawca otrzyma wyłącznie odsetki gwarantowane.
Sumaryczne odsetki, zarówno te minimalne jak i uzależnione od dochodu z konkretnej inwestycji, nie przekroczą odsetek maksymalnych regulowanych przez Kodeks Cywilny.
Zakup nieruchomości nie będzie realizowany w ramach wspólnego przedsięwzięcia. Rola pożyczkodawcy będzie ograniczona jedynie do udzielenia pożyczki, pożyczkodawca nie będzie zobowiązany do świadczenia jakichkolwiek innych usług na rzecz spółki i podmiotów powiązanych ze spółką. Wszelki decyzje i czynności w zakresie nabycia nieruchomości, remontu będą leżały całkowicie po stronie spółki, pożyczkodawca nie będzie miał żadnego wpływu na podejmowane decyzje przez pożyczkobiorcę.
Pytanie
Czy odsetki minimalne oraz odsetki premiowe uzależnione od dochodu z tej konkretnej inwestycji będą wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13d?
Pana stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) dalej KC: „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.
Stosownie do art. 7201 § 1 KC:
„Przepis art. 720 § 1 nie wyłącza prawa dającego pożyczkę pieniężną do żądania od biorącego pożyczkę odsetek oraz pozaodsetkowych kosztów, z zachowaniem przepisów poniższych”.
Co do zasady, umowa pożyczki nie wiąże się z wynagrodzeniem w formie odsetek, strony jednak mogą takie odsetki ustalić na zasadzie swobody umów. Zasadę swobody umów przewiduje art. 3531 ustawy KC:
„W myśl ww. przepisu, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. 2025.278 t. j. z dnia 2025.03.07) dalej u.p,d.o.p:
„Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu”.
Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.p: Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Zaś art. 16 ust. 1 pkt 13d wskazuje, że:
„Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczki partycypacyjnej”.
Art. 16 ust. 1 pkt 13d u.p.d.o.p powinien być odczytywany łącznie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l u.p.d.o.p który zawiera definicję pożyczki partycypacyjnej.
I tak, art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l ustawy o CIT stanowi za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychód z udziału w zyskach osób prawnych, stanowią przychodu faktycznie uzyskane z tego udziału w tym odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna).
Jak zaznaczył WSA w wyroku sygn. III SA/Wa 2356/23 z 18 stycznia 2024 r. oba te przepisy, zarówno art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l oraz art. 16 ust. 1 pkt 13d zostały wprowadzone do ustawy jednocześnie – mocą odpowiednio art. 2 pkt 9 oraz art. 2 pkt 19 lit. a drugi tiret ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2175 z późn. zm.). Ponadto w uzasadnieniu do nowo wówczas dodanego art. 16 ust. 1 pkt 13d (patrz pismo z 4 października 2017 r. do Marszałka Sejmu, druk nr 1878, (...)) stwierdzono, że dodawany przepis art. 16 ust. 1 pkt 13d wyłącza z kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczki partycypacyjnej, uznane na mocy nowelizacji za kategorię dochodu (przychodu) z udziału w zyskach osoby prawnej. Ponadto, jak zauważył DIS w interpretacji z 16.02.2017 IPPB3/4510-3-43/15-5/JBB oraz DKIS z 13.07.2022 r., 0111-KDIB2-1.4010.250.2022.3.AR, cechą charakterystyczną pożyczki partycypacyjnej jest możliwość współdecydowania lub kontroli w zakresie realizacji inwestycji, a także ponoszenie ryzyka ekonomicznego do określonej wysokości, zwykle do wysokości udzielonej pożyczki.
W przedstawionym stanie przyszłym, rola pożyczkodawcy będzie ograniczała się wyłącznie do udzielenia pożyczki, w żadnym czasie inwestycji, w żadnym stopniu jej zaawansowania, pożyczkodawca nie będzie miał prawa decydowania o dalszym losie inwestycji, nie będzie miał wpływu na decyzję podejmowane przez pożyczkobiorcę.
Wyłączenie odsetek od pożyczki partycypacyjnej z kosztów uzyskania przychodów nastąpiło z uwagi na zaliczenie takich odsetek jako właśnie przychody z tytułu uczestnictwa w zyskach osób prawnych (jak np. dywidenda), wydaje się to logiczne z uwagi na fakt, że wypłata osiągniętych zysków osób prawnych ma miejsce po opodatkowaniu podatkiem i nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu.
Ponadto, aby pożyczkę uznać za pożyczkę partycypacyjną, konieczne jest spełnienie w ocenie wnioskodawcy dwóch podstawowych warunków. W pierwszej kolejności wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość powinna być uzależniona od osiągnięcia zysku lub od wysokości tego zysku. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych brak jest zdefiniowanego pojęcia zysk, tym samym definicji tej należałoby odszukać w innych aktach prawnych i tak: zgodnie z art. 3 pkt 30 Ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r. (Dz.U.2023.120 z dnia 2023.01.16) dalej ustawa o rachunkowości:
„przychodach i zyskach – rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli”;
Art. 3 pkt 8 ustawy o rachunkowości:
„okresie sprawozdawczym – rozumie się przez to okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdania sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych”;
Art. 45 ustawy o rachunkowości:
„Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1a-1ba, zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, określone w rozdziale 4”.
Art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości:
„księgi rachunkowe zamyka się na dzień kończący rok obrotowy”.
Art. 3 pkt 9 ustawy o rachunkowości:
„roku obrotowym – rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy”.
Powyższe jednoznacznie prowadzi do wniosków, że w zacytowanym art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l mowa o zysku w rozumieniu zysku rocznym zdefiniowanego w przytoczonych przepisach ustawy o rachunkowości nie zaś o dochodzie z konkretnej inwestycji. Na osiągnięcie zysku przez osobę prawną (zysku w rozumieniu rachunkowym), ma wpływ wiele okoliczności związanych z prowadzeniem działalności w szczególności rezultat ekonomiczny podjętych działań, np. amortyzacja, koszty wynagrodzeń, prowadzone inwestycje. Dochodowość konkretnej inwestycji w połączeniu z określeniem wartości minimalnych odsetek tu. odsetki gwarantowane jak i odsetek maksymalnych tu. odsetek premiowych ograniczone Kodeksem Cywilnym ma w mniejszym lub większym stopniu jedynie wpływ na zysk ( w rozumieniu rachunkowym) podobnie jak inne czynniki i okoliczności związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wpływ dochodu z inwestycji może mieć wyłącznie charakter pośredni na zysk, ponieważ odsetki będą uzależnione od stopy zwrotu z konkretnej inwestycji (dochód z inwestycji) na współfinansowanie której pożyczka została zaciągnięta.
W stanie przyszłym, wysokość odsetek premiowych nie będzie uzależniona ani od wysokości zysku (w rozumieniu rachunkowym) ani od tego czy takowy w ogóle zostanie osiągnięty, wysokość odsetek premiowych będzie uzależniona wyłącznie od wysokości uzyskanego dochodu z tej konkretnej inwestycji. Dodatkowo wartym odnotowania jest fakt, że odsetki premiowe stanowią dodatkowy element wynagrodzenia, który uzależniony jest od dochodu z konkretnej inwestycji, w przypadku niepowodzenia pożyczkodawca, tak czy inaczej otrzymuje wynagrodzenie w postaci odsetek gwarantowanych.
Powyższe rozumienie zysku, zaaprobował WSA w wyroku sygn. III SA/WA 2356/23, który stwierdzi, że pojęcie „zysk” należy do kategorii przepisów Kodeksu Spółek Handlowych oraz przepisów o rachunkowości. Wskazał, że zysk to przyrost majątku danego podmiotu za okres roku obrotowego (w rozumieniu rocznego wyniku finansowego) obejmujący całokształt jej działalności. Kolejnym warunkiem, który powinien być spełniony, aby pożyczkę uznać, za pożyczkę partycypacyjną, jest spełnienie warunku posiadania udziału w zyskach osób prawnych, a przychód powinien być faktycznie uzyskany z tego udziału. Wartym zauważenia jest, że udział w zyskach osób prawnych to udział który wynika z tytułu prawnego w postaci udziałów wniesionych do kapitałów osób prawnych, wiąże się z posiadaniem udziałów spółki kapitałowej. Udział został zdefiniowany w u.p.d.o.p w art. 4a pkt 16 i tak: Ilekroć w ustawie jest mowa o udziale (akcji) – oznacza to również ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3.
Jak zaznaczył NSA w wyroku o sygn. I SA/Wr 1715/14 z 4.09.2014 użyte w nawiasie słowo „akcji” wskazuje, że poprzedzające je słowo „udział” może być stosowane zamiennie. „Udział" zatem należy utożsamiać do "akcji" i należy rozumować to w taki sposób, że znaczenie jest bliskie „akcji”, zatem udziale w kapitale spółki. A więc w tej części przepisu nie chodzi o "udział" w znaczeniu "uczestniczenie w zysku", ale o "udział" w znaczeniu bliskim "akcji", a więc udział w kapitale spółki. Kwalifikacji przychodu z tytułu udziału w zyskach wiążącego się z faktyczny posiadaniem udziału w kapitale spółki dokonał również NSA w wyroku o sygn. I SA/Wr 1715/14 z 4.09. 2014:
„Zawarcie w ustawie legalnej definicji wyłącza możliwość stosowanie potocznego rozumienia pojęcia »udziału w zysku«. Zdefiniowanie, »dochodu z udziału w zysku osoby prawnej« jako kwoty pochodzące z »zysku«, czyli czystego dochodu »po wszystkich potrącenia«, który osoba prawna może swobodnie podzielić, stanowi w istocie definicje idem per idem. W cytowanym przepisie pojęcie »dochód z udziału w zyskach osób prawnych« jest pojęciem definiowanym. Definicję zaś stanowi sformułowanie »dochód faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji)«. Użyte w nawiasie słowo »akcja« wskazuje, że poprzedzające je słowo »udział« może być stosowane zamiennie”.
Jak zauważył NSA w wyroku sygn. II FSK 358/17 z 31.01.2019 za dochód z udziału w zyskach osób prawnych to dochód faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji) a także inne dochody, z zaznaczeniem, że te inne dochody powiązane są z posiadaniem udziału lub akcji w spółce kapitałowej. Co prawda przepis, na który powołuje się w przytoczonym orzeczeniu NSA, dotyczy uchylonego art. 10 u.p.o.d, jednak ten uchylony przepis został kosmetycznie przeredagowany i umieszczony w obecnej u.p.o.d jako art. 7b ze wskazaniem na źródło przychodu z zysków kapitałowych. Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku syg. SA/Ka 565/93 z 22.09.1993. W wyroku tym sąd podkreślił, zawarł to również w tezie wyroku, że wszelkie dochody podatników, których podstawą jest tytuł prawny w postaci udziałów wniesionych do kapitału stanowią przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym według zasad opodatkowania dla dywidend i innych przychodów w zyskach osób prawnych. A contrario w przypadku braku tytułu prawnego w postaci udziałów wniesionych do kapitału, wypłacone wynagrodzenie nie może stanowić podstawy opodatkowania jako przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Wracając do zacytowanego wyroku Wobec tego definicję „dochodu z udziału w zyskach osób prawnych” należy odczytywać jako „dochód faktycznie uzyskany z tytułu udziału w kapitale osoby prawnej”, co stwierdził również NSA w zacytowanym już wyroku o sygn. I SA/Wr 1715/14.
Powyższe pozwala wysnuć wnioski, że udział w zysku osoby prawnej, wiąże się z posiadaniem udziału w kapitale spółki, z ogółem praw i obowiązków, chodzi o taki udział, który w znaczeniu tożsamy lub podobny jest do posiadania akcji. Wobec powyższego udział to nie uczestnictwo w zysku, a uczestnictwo z tytułu udziału w kapitale osoby prawnej.
W związku z powyższym, aby wypłacone odsetki uznać za odsetki niestanowiące kosztu uzyskania przychodu, podlegającemu wyłączeniu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13d w zw. z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l odsetki od pożyczki partycypacyjnej, muszą być spełnione dwa warunki:
(i)wypłata odsetek jest uzależniona od osiągniętego zysku przez osobę prawną lub od wysokości tego zysku, a także
(ii)od posiadanego udziału w zyskach osób prawnych.
W opisanym stanie faktycznym nie są spełnione żadne z powyższych warunków:
(i)osoba fizyczna, która pożyczy kapitał spółce nie będzie posiadała udziału w zyskach osób prawnych, w związku z tym nie osiąga przychodu faktycznie uzyskanego z tego tytułu, osoba ta nie będzie udziałowcem spółki, nie będzie też w żaden sposób powiązana ze spółką, a także
(ii)wypłacone odsetki nie będą uzależnione od osiągnięcia zysku przez tą osobę prawną lub od jego wysokości, odsetki będą kalkulowane wyłącznie w oparciu o dochód z konkretnej inwestycji.
Z uwagi na niespełnienie warunków, aby uznać pożyczkę opisaną w stanie przyszłym, za pożyczkę partycypacyjną, zastosowanie znajdą ogólne przepisy odnoszące się do kwalifikacji kosztu.
I tak zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.o.d Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Art. 16 ust. 1 pkt 11 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).
Tym samym zapłacone odsetki, bez względu na sposób kalkulacji, w momencie zapłaty będą stanowiły koszt uzyskania przychodu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT:
Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Zasady kwalifikowania wydatków jako kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.
W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
·został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
·jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
·pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
·poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
·został właściwie udokumentowany,
·nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o CIT, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. W szczególności zaś wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu (zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu), względnie w celu uniknięcia ryzyka wystąpienia strat, bądź znacznego zmniejszenia uzyskiwanych dotąd dochodów.
Zatem, do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.
Podatnik, oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą, powinien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik, uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu, odnosi ewidentne korzyści, ponieważ o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.
Na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:
11) naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów); (…)
13d) odsetek od pożyczki partycypacyjnej.
Zauważyć należy, że koszty, które dotyczą przychodów z zysków kapitałowych określonych w ww. art. 7b ust. 1 ustawy o CIT, należy kwalifikować do źródła, do którego kwalifikowane są przychody. W pkt 1 ustawodawca wymienia bowiem zdarzenia, w związku z zaistnieniem których podatnik osiąga przychody będące następstwem dokonanych czynności związanych m.in. z:
l) odsetkami od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna).
Zatem ustawodawca poprzez przepis art. 16 ust. 1 pkt 13d) ustawy o CIT wyłączył z kosztów uzyskania przychodu odsetki od pożyczki partycypacyjnej, jednocześnie uznając je, na mocy art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l ustawy o CIT, za kategorię przychodu z udziału w zyskach osoby prawnej.
Z treści Pana wniosku wynika, że planuje Pan założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której model biznesowy będzie polegał na zakupie nieruchomości, wyremontowaniu jej i sprzedaży. Planuje Pan 3-4 takie transakcje rocznie.
Zakup nieruchomości będzie finansowany z pożyczek od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które nie będą udziałowcami tej nowo powstałej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie będą też w żaden sposób powiązane ze spółką. Pożyczkodawca będzie znany z imienia i nazwiska.
Umowa pożyczki będzie gwarantowała pożyczkodawcy odsetki minimalne, a także odsetki premiowe – wyliczone w oparciu o osiągnięty dochód z tej konkretnej inwestycji.
Odsetki minimalne będą ustalone w oparciu o stawkę WIBOR powiększoną o 2 p.p., a odsetki premiowe będą wypłacane na podstawie wyliczeń skalkulowanych w oparciu o udział wysokości pożyczki w całkowitej kwocie zakupu oraz dochodu uzyskanego z konkretnej inwestycji.
Sumaryczne odsetki, zarówno te minimalne jak i uzależnione od dochodu z konkretnej inwestycji, nie przekroczą odsetek maksymalnych regulowanych przez Kodeks Cywilny.
Pożyczkobiorca nie będzie uczestniczył w ewentualnych stratach poniesionych w związku z tą inwestycją. W przypadku poniesionej straty na danej inwestycji, pożyczkodawca otrzyma wyłącznie odsetki gwarantowane.
Rola Pożyczkodawcy będzie ograniczona jedynie do udzielenia pożyczki, nie będzie on zobowiązany do świadczenia jakichkolwiek innych usług na rzecz spółki i podmiotów powiązanych ze spółką.
Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy odsetki minimalne oraz odsetki premiowe uzależnione od dochodu z konkretnej inwestycji wypłacane Pożyczkodawcy będą wyłączone z możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13d ustawy o CIT.
Pana zdaniem zarówno odsetki minimalne, jak i odsetki premiowe uzależnione od dochodu z konkretnej inwestycji wypłacane Pożyczkodawcy nie będą podlegały wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów.
Odnosząc cytowane wyżej przepisy do przedstawionego przez Pana we wniosku opisu zdarzenia przyszłego należy zgodzić się z Pana stanowiskiem, zgodnie z którym odsetki minimalne od uzyskanej pożyczki nie będą wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13d ustawy o CIT, ponieważ nie zostały wymienione w tym przepisie.
Jednak nie można się zgodzić z zaprezentowanym przez Pana stanowiskiem, zgodnie z którym odsetki premiowe uzależnione od dochodu z konkretnej inwestycji wypłacone na rzecz Pożyczkodawcy nie będą uznane na mocy art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l ustawy o CIT za kategorię przychodu z udziału w zyskach osoby prawnej jako odsetki od pożyczki partycypacyjnej.
W związku z brakiem definicji pożyczki w polskim ustawodawstwie podatkowym, należy sięgnąć do definicji umowy pożyczki, uregulowanej w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2025 r., poz. 1071). Zgodnie z art. 720 § 1 ww. ustawy:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Biorąc pod uwagę ww. definicję pożyczki oraz opisane przez Pana postanowienia umowy, jaką nowo powstała Spółka zamierza zawierać z Pożyczkodawcą, należy stwierdzić, że umowę tę należy traktować na równi z pożyczką w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu Kodeksu cywilnego. Skoro opisany przez Pana instrument finansowy planowany na potrzeby współfinansowania zakupu nieruchomości należy traktować jako pożyczkę w rozumieniu art. 720 Kodeksu cywilnego, należy również traktować wypłacane Pożyczkodawcy odsetki na równi z odsetkami, stanowiącymi wynagrodzenie z tytułu umowy pożyczki.
Zauważyć bowiem należy, że zawarta w Kodeksie cywilnym konstrukcja regulacji prawnej dotyczącej umowy pożyczki nie zawiera w ogóle odpłatności jako elementu przedmiotowo istotnego. Zgodnie jednak z zasadami prawa cywilnego, strony umowy pożyczki mogą przewidzieć odpłatność za korzystanie przez pożyczkobiorcę z kapitału pożyczkodawcy.
Zwyczajowo najczęściej spotykaną formą odpłatności za udzielenie pożyczki są odsetki, stanowiące oprocentowanie kwoty pożyczki w stosunku do okresu korzystania z pożyczonego kapitału. W związku z brakiem prawnych ograniczeń w tym zakresie, sposób odpłatności strony umowy pożyczki mogą ustalić w dowolny sposób, w tym także w formie udziału w zysku osiągniętym przez pożyczkobiorcę (zob. A. Szpunar, O umowie pożyczki, Państwo i Prawo 1992, Nr 10, s. 30).
W konsekwencji, opierając się na wykładni funkcjonalnej pojęcia odsetek, nie należy więc zawężać tylko do takich kwot, które obliczone są według stopy procentowej liczonej w stosunku do pożyczonego kapitału. Pojęcie to należy rozumieć szeroko, obejmując jego zakresem wszelkie kwoty wypłacane pożyczkodawcy tytułem odpłatności za udzieloną pożyczkę, bez względu na podstawę i sposób ich obliczenia.
Za dopuszczalnością wskazanej powyżej kwalifikacji przemawia charakter ekonomiczny wypłacanego wynagrodzenia, które dla Pożyczkodawcy pełni de facto identyczną rolę, jaką pełniłyby „klasyczne” odsetki. Ponadto, prawo cywilne nie przeciwstawia się ukształtowaniu odpłatności w ramach umowy pożyczki w sposób inny aniżeli „klasyczne” odsetki.
Pozyskanie środków finansowania przedsięwzięć o podwyższonym stopniu ryzyka, w sytuacji gdy wyczerpana została możliwość finansowania się „zwykłym” długiem (pożyczką), może stanowić pożyczka partycypacyjna.
Pożyczka partycypacyjna nie została uregulowana w obowiązujących w Polsce przepisach prawa cywilnego.
Definicja pożyczki partycypacyjnej nie została zawarta w ustawie o CIT. Mając jednak na względzie praktykę obrotu gospodarczego, przez umowę pożyczki partycypacyjnej rozumie się przekazanie przez inwestora (Pożyczkodawcę) na rzecz przedsiębiorcy (Pożyczkobiorcy) określonej kwoty pieniężnej w zamian za procentowy udział w zysku tego przedsiębiorcy z tytułu finansowanej inwestycji. W przeciwieństwie do typowej umowy pożyczki, w pożyczce partycypacyjnej wynagrodzenie w postaci odsetek od przekazanego kapitału nie występuje w ogóle lub występuje obok procentowego udziału w zysku.
Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, że uzyskanie przez nowo powstałą Spółkę finansowania na podstawie zawartej umowy ze znaną z imienia i nazwiska osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej na zakup określonej nieruchomości, które będzie uprawniało tego Pożyczkodawcę do otrzymania udziału w zysku osiągniętym przez nowo powstałą Spółkę z tytułu finansowanej inwestycji, spełnia znamiona uznania tego finansowania za pożyczkę partycypacyjną.
Jak wynika bowiem z Pana wyjaśnień, wysokość odsetek od pożyczki będzie ostatecznie zależna od dochodu uzyskanego z konkretnej inwestycji. Osiągnięty przez Pana potencjalny dochód będzie zatem zyskiem z tytułu finansowanej inwestycji. Nie chodzi tu − wbrew temu, co Pan dowodzi – o roczny wynik finansowy Spółki, ale zysk z finansowanej pożyczką inwestycji.
Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że skoro zyski osiągnięte przez nowo powstałą Spółkę z tytułu finansowanej inwestycji wypłacane na rzecz Pożyczkodawcy będą stanowiły w pewnej części zyski z tytułu udzielenia pożyczki partycypacyjnej, o której mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. l ustawy o CIT, to w opisanej przez Pana sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek premiowych uzależnionych od dochodu z konkretnej inwestycji, jako spełniających definicję pożyczki partycypacyjnej, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 13d ustawy o CIT.
Podsumowując, Pana stanowisko w zakresie:
·braku wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów odsetek minimalnych od zaciągniętych pożyczek – jest prawidłowe,
·braku wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów odsetek premiowych uzależnionych od dochodu z tej konkretnej inwestycji – jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Wskazać należy, że powołane we wniosku interpretacje indywidualne oraz wyroki sądowe zostały wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
