Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie m. in. podatku dochodowego od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

S.A. (dalej: „Spółka”) jest spółką dominującą w Grupie, będącej grupą (…) działającą w obszarze (…) dla klientów detalicznych i biznesowych. Grupa buduje zdywersyfikowaną bazę aktywów wytwórczych oraz tworzy rozwiązania umożliwiające efektywne zarządzanie popytem i zapewniające elastyczność działania (…). Ponadto, Grupa wspiera rozwój gospodarki (…), a także dążenie Unii Europejskiej do osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Spółka jest również udziałowcem w projektach budowy morskich farm wiatrowych realizowanych przez spółki projektowe specjalnego przeznaczenia A sp. z o.o. i B sp. z o.o. (dalej jako: „spółki B”). Projekty są realizowane w formie wspólnego przedsięwzięcia (tzw. „joint venture”), w ramach którego Spółka oraz jej partner biznesowy - Grupa E (poprzez spółkę E, dalej jako: „E”) posiadają po 50% udziałów w spółkach B (Spółka i E dalej łącznie również jako: „Udziałowcy”).

W ramach prowadzonej działalności, spółki B podejmują działania inwestycyjne polegające na budowie na (...) morskich farm wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą, która będzie służyła produkcji energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii jakim jest wiatr. Inwestycje prowadzone przez spółki B będą wypełniać definicję morskiej farmy wiatrowej oraz zespołu urządzeń do wyprowadzania mocy, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Zgodnie z założeniami inwestycji, morskie farmy wiatrowe pozwolą na pełne wykorzystanie potencjału energii wiatru na morzu, gdzie panują korzystniejsze warunki atmosferyczne do jego wykorzystania. W efekcie budowa nowych odnawialnych źródeł energii umożliwi transformację polskiego systemu energetycznego w kierunku gospodarki zeroemisyjnej i pomoże zapewnić bezpieczeństwo energetyczne kraju.

Grupa i Grupa E wynegocjowały warunki transakcji dotyczących finansowania inwestycyjnego spółek B przyznanego tym spółkom od niepowiązanych podmiotów finansowych (dalej jako: „Pożyczkodawcy”). Spółki B będą finansowane zarówno przy pomocy długu zewnętrznego (rozumianego jako pożyczki od Pożyczkodawców), jak również poprzez wniesienie środków finansowych (rozumianych jako pożyczki od Udziałowców, wkłady na kapitał oraz dopłaty w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych) przez Udziałowców.

Pozyskanie finansowania dłużnego w postaci pożyczek od Pożyczkodawców wiąże się z zaistnieniem po stronie spółek B ryzyka zmiennej stopy procentowej, występującego w przypadku pożyczek (kredytów) oprocentowanych według zmiennej stopy procentowej - zmiana stopy procentowej może spowodować, że koszty obsługi pożyczki (kredytu) mogą istotnie wzrosnąć lub zmaleć. Ze względu na bardzo wysoką wartość finansowania dłużnego, które zostanie pozyskane przez spółki B, wartość powyższego ryzyka stopy procentowej może być dla spółek B bardzo istotna kwotowo.

W celu zabezpieczenia się przed powyższym ryzykiem, które to zabezpieczenie było również warunkiem wymaganym przez Pożyczkodawców do pierwszej wypłaty kredytu, konieczne było zawarcie przez spółki B odpowiednich finansowych transakcji zabezpieczających (hedgingowych). Spółka oraz E jako Udziałowcy spółek B, prowadzili rozmowy w celu uzgodnienia zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej w związku z finansowaniem projektów inwestycyjnych prowadzonych poprzez spółki B. W ramach prowadzonych ustaleń dotyczących sposobu przeprowadzenia odpowiedniej transakcji zabezpieczającej E (jako podmiot posiadający odpowiedni rating kredytowy) preferował, aby limity transakcyjne potrzebne do wykonania transakcji hedgingowych zabezpieczone były poręczeniami od Udziałowców. Ze względu jednak na brak posiadania przez Spółkę odpowiedniego ratingu kredytowego (wystarczającego do zaakceptowania przez Pożyczkodawców udzielonego przez Spółkę poręczenia), Spółka musiałaby w tym celu dostarczyć gwarancje bankowe, co byłoby dla Spółki w praktyce (również ze względu na wspomniany brak posiadania przez Spółkę odpowiedniego ratingu kredytowego) niemożliwe do zrealizowania. W związku z powyższym, Spółka preferowała rozwiązanie w postaci zawarcia bezpośrednio przez spółki B transakcji zabezpieczających (tzw. transakcji „Deal Contingent Hedging”), które nie wymagają przedłożenia żadnych dodatkowych zabezpieczeń ze strony Udziałowców.

W wyniku negocjacji ustalono, że spółki B zawrą transakcje „Deal Contingent Hedging”, które zasadniczo polegają na nabyciu od zewnętrznego podmiotu niepowiązanego instrumentu finansowego w postaci swapa stopy procentowej (tzw. transakcja IRS, „Interest Rate Swap”), w wyniku zastosowania którego zmienna stopa procentowa jest zamieniana na stałą stopę procentową mającą zastosowanie do oczekiwanego profilu spłaty zadłużenia z tytułu finansowania projektu, co pozwala na osiągnięcie celu w postaci zabezpieczenia spółek B przed niekorzystnymi zmianami stopy procentowej przed zamknięciem finansowania.

Rozwiązanie to będzie się jednak wiązać z koniecznością poniesienia przez spółki B istotnie wyższych kosztów w stosunku do rozwiązania proponowanego przez E (w okresie trwania projektów polegających na budowie i eksploatacji morskich farm wiatrowych oraz w trakcie korzystania przez spółki B z finansowania pożyczkowego mogą to być koszty wyższe o kwotę rzędu kilkudziesięciu milionów Euro), co z kolei wiąże się z tym, że rentowność projektów dotyczących morskich farm wiatrowych ulegnie obniżeniu, a co za tym idzie stopa zwrotu osiągniętego przez E jako Udziałowca spółek B będzie niższa, niż w przypadku zastosowania rozwiązania hedgingowego preferowanego przez E.

W związku z powyższym, w toku negocjacji E zażądał od Spółki odpowiedniego wynagrodzenia za zgodę i wsparcie dla zawarcia przez spółki B transakcji hedgingowej w formule „Deal Contingent Hedging”, polegające na zobowiązaniu się przez E do wykonania swoich uprawnień korporacyjnych w spółkach B, w tym za pośrednictwem członków zarządu spółek B powołanych przez E, w celu zapewnienia że spółki B zawrą i zrealizują transakcje hedgingowe w formule „Deal Contingent Hedging”. Spółka oraz E zawarły odpowiednie porozumienie w tym zakresie, w którym Spółka w zamian za wyrażenie przez E powyższej zgody zobowiązała się do wypłacenia na rzecz E ustalonego w porozumieniu wynagrodzenia, odpowiadającego w ocenie stron rynkowemu wynagrodzeniu za tego rodzaju świadczenie.

Spółka, na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, zrezygnowała ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, świadczonych na rzecz podatników.

Pytanie

Czy wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz E w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej transakcji hedgingowej może stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów, potrącalny w dacie jego poniesienia? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Państwa stanowisko w sprawie

Wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz E w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej transakcji hedgingowej może stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów, potrącalny w dacie jego poniesienia.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Jak wskazuje się w stosunku do przedmiotowego przepisu w orzecznictwie sądowym: „Podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek z przychodem (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów). Oczywiście ponoszony koszt nie może być kosztem wymienionym na tzw. liście kosztów negatywnych, zawartej w art. 16 u.p.d.o.p. Jednak tylko koszty poniesione w celu uzyskania przychodów są uznawane za koszty podatkowe. Związek kosztów podatkowych z przychodami jest zatem podstawowym warunkiem uznania wydatku za koszt podatkowy. Nie jest to jednak jedyny warunek kwalifikacji wydatku jako kosztu podatkowego. Jeżeli wydatek nie został poniesiony w celu uzyskania przychodów, wystarczy, że poniesiono go w celu zabezpieczenia lub utrzymania źródła przychodów.” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 września 2024 r., sygn. II FSK 280/24).

Zarówno w judykaturze, jak i w doktrynie podnosi się również, że: „Centralnym elementem analizy możliwości uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest ustalenie celu, w jakim został poniesiony. Przez wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodów należy rozumieć taki wydatek, który chociażby potencjalnie mógł spowodować osiągnięcie przychodów. Innymi słowy, poniesienie wydatku powinno otworzyć możliwość osiągnięcia przychodów. Związek pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodów może mieć zatem zarówno bezpośredni, jak i pośredni charakter. (...) Ocena celowości poniesienia danego wydatku, a zatem potencjalnej możliwości spowodowania osiągnięcia przychodów, w pierwszej kolejności należy do podatnika. Ma ona charakter subiektywny. Trzeba pamiętać przy tym, że podatnik najlepiej orientuje się w realiach prowadzonej działalności gospodarczej i podejmuje decyzje gospodarcze z uwzględnieniem uwarunkowań tej działalności. Ów zamiar podatnika, który z poniesieniem danego wydatku wiąże oczekiwania co do przyczynienia się tego wydatku do powstania przychodu w przyszłości, można określić jako subiektywne kryterium uznania wydatku za poniesiony w celu osiągnięcia przychodów. Dany wydatek spełnia przesłankę poniesienia w celu osiągnięcia przychodów, o ile uwzględniając doświadczenie praktyki gospodarczej, można powiedzieć, że choć potencjalnie możliwe jest to, że doprowadzi on do osiągnięcia przychodów. Ten aspekt oceny można określić jako kryterium obiektywne. Podatnik, ponosząc dany wydatek, w świetle całokształtu okoliczności faktycznych powinien mieć uzasadnione oczekiwanie, że istnieje możliwość osiągnięcia przychodów w związku z jego poniesieniem. Dokonując oceny kryterium obiektywnego, przesłanki poniesienia wydatku w celu osiągnięcia przychodów, należy zwrócić szczególną uwagę na ocenę całokształtu okoliczności faktycznych i charakteru prowadzonej działalności gospodarczej podatnika.” (M. Wilk [w:] A. Krajewska, A. Mariański, A. Nowak-Piechota, J. Żurawiński, M. Wilk, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. IV, Warszawa 2016, art. 15.).

Zatem, określony wydatek może zostać przez podatnika uznany za koszt uzyskania przychodów, o ile spełnia on przesłankę poniesienia w celu osiągnięcia przychodów, przez którą należy rozumieć możliwość - uzasadnioną zarówno w aspekcie subiektywnym, rozumianym jako zamiar podatnika osiągnięcia w przyszłości przychodów w związku z poniesieniem wydatku, jak i obiektywnym, czyli uzasadnionym w świetle praktyki gospodarczej oczekiwaniem, że wydatek choćby potencjalnie może przyczynić się do osiągnięcia przez podatnika przychodów w związku z jego poniesieniem. Związek ten nie musi być przy tym wyłącznie bezpośredni. Przesłankę uznania za koszt uzyskania przychodów spełnia bowiem również wydatek, który ponoszony jest w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ocena tej przesłanki dokonywana powinna być każdorazowo w indywidualnej sprawie, z uwzględnieniem całokształtu sytuacji gospodarczej w jakiej została podjęta przez podatnika decyzja o wydatkowaniu środków na określony cel. Analiza ta powinna obejmować całokształt okoliczności gospodarczych i faktycznych mający wpływ na możliwość uzyskania w przyszłości przychodów w związku z poniesieniem wydatku, jak również ekonomiczne znaczenie poniesionego wydatku w świetle możliwości doprowadzenia do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W odniesieniu do wydatku będącego przedmiotem niniejszego wniosku, poniesionego przez Spółkę w związku z koniecznością zawarcia przez spółki B transakcji hedgingowej w formule „Deal Contingent Hedging” oraz koniecznością uzyskania w celu doprowadzenia do zawarcia tej transakcji (na warunkach możliwych do zaakceptowania i realizacji przez Spółkę) zgody E jako drugiego z Udziałowców spółek B (będących podmiotami funkcjonującymi w ramach wspólnego przedsięwzięcia Spółki oraz E), bez którego zgody zawarcie przedmiotowej transakcji na określonych warunkach nie byłoby możliwe, należy wskazać że zawarcie przedmiotowej transakcji hedgingowej warunkowało możliwość doprowadzenia do realizacji projektu polegającego na budowie na (...) morskich farm wiatrowych.

Przedmiotowy projekt ma strategiczne znaczenie zarówno dla samej Spółki, jak i grupy spółek powiązanych, dla których Spółka jest spółką dominującą (Grupy). Z uwagi z kolei na fakt, że projekt inwestycyjny realizowany w ramach spółek B, finansowany będzie zarówno poprzez wniesienie środków finansowych przez Udziałowców (w formie pożyczek, wkład na kapitał lub dopłat do kapitału spółek), jak i przy pomocy zewnętrznego finansowania dłużnego (pożyczek od zewnętrznych Pożyczkodawców, będących konsorcjum ok. trzydziestu polskich i zagranicznych instytucji finansowych), pozyskanie finansowania wiąże się z zaistnieniem po stronie spółek B ryzyka zmiennej stopy procentowej. Ze względu ponadto na istotność kwotową przedmiotowego ryzyka dla realizowanego projektu, w celu zagwarantowania możliwości zrealizowania tego projektu niezbędne było m.in. zawarcie odpowiedniej transakcji hedgingowej, mającej na celu zabezpieczenie ryzyka wzrostu kosztów finansowania zewnętrznego w okresie realizacji projektu oraz w okresie funkcjonowania morskich farm wiatrowych (w którym to okresie będzie funkcjonowało finansowanie zewnętrzne). W wyniku zawarcia przedmiotowej transakcji zmienna stopa procentowa finansowania zewnętrznego została zamieniona na stałą stopę procentową. Doprowadzenie do zawarcia transakcji hedgingowej na określonych warunkach, do czego konieczna była również zgoda E jako drugiego z Udziałowców spółek B, warunkowało możliwość realizacji inwestycji polegającej na budowie i późniejszej eksploatacji morskich farm wiatrowych.

Ze względu przy tym na fakt, że możliwy do zrealizowania przez Spółkę z obiektywnych względów (z uwagi na brak po stronie Spółki odpowiedniego ratingu kredytowego) sposób wykonania przedmiotowej transakcji hedgingowej wiązał się dla E z obniżeniem przyszłych zysków z inwestycji, zasadne było oczekiwanie przez E, a z drugiej strony poniesienie przez Spółkę, odpowiedniego wynagrodzenia z tego tytułu na rzecz E. W związku z powyższym, w ramach zawartego przez Spółkę i E porozumienia w tej sprawie, E zobowiązał się do wykonania swoich uprawnień korporacyjnych w spółkach B (w tym za pośrednictwem członków zarządu spółek B powołanych przez E) w celu zapewnienia, że spółki B zawrą i zrealizują transakcje hedgingowe w formule „Deal Contingent Hedging”. Natomiast, Spółka zobowiązała się do wypłacenia na rzecz E odpowiedniego wynagrodzenia z tego tytułu.

Powyższe wynagrodzenie w ocenie Spółki spełnia więc przesłanki uznania go za koszt uzyskania przychodów wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Jest to bowiem wydatek uzasadniony gospodarczo, którego poniesienie było niezbędne do realizacji inwestycji polegającej na budowie i późniejszej eksploatacji morskich farm wiatrowych. Z kolei inwestycja dotycząca budowy i eksploatacji morskich farm wiatrowych będzie stanowić dla Spółki źródło przychodów w rozumieniu regulacji ustawy o CIT. Poza przychodami z tytułu dywidend od spółek B jako celowych spółek projektowych, Spółka może uzyskiwać również innego rodzaju przychody pozostające w związku z realizacją projektu polegającego na budowie morskich farm wiatrowych, takie jak przychody z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek lub przychody z tytułu usług świadczonych przez Spółkę na rzecz spółek projektowych.

Należy ponadto podkreślić, że nawet w przypadku braku zaistnienia przychodów bezpośrednio związanych z poniesionym przez Spółkę kosztem mającym na celu doprowadzenie do zawarcia transakcji hedgingowej, koszt ten należy z punktu widzenia Spółki rozpatrywać jako wydatkowany w celu zabezpieczenia źródła przychodów, którym w zamiarze Spółki jest inwestycja polegająca na budowie i późniejszej eksploatacji morskich farm wiatrowych.

Uzasadnione i racjonalne jest więc po stronie Spółki oczekiwanie, że poniesiony wydatek będzie się wiązał z możliwością osiągnięcia przychodów w związku z jego poniesieniem, a zatem wydatek ten spełnia w ocenie Spółki również przesłanki uznania go za koszt poniesiony w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

W odniesieniu do momentu rozpoznania przedmiotowego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu którego dotyczą.

W celu ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów podatnik powinien więc w pierwszej kolejności rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na: koszty bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest jednoznaczne ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód, tzw. koszty bezpośrednie) oraz koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

W ocenie Spółki, przedmiotowy koszt należy uznać za koszt inny niż bezpośrednio związany z przychodami - ze względu na fakt, że uzasadnieniem gospodarczym poniesienia tego kosztu była konieczność doprowadzenia do realizacji inwestycji polegającej na budowie morskich farm wiatrowych. Zatem przychodami, z którymi koszt ten pozostaje w związku, są wszelkie przyszłe przychody osiągane przez Spółkę związane z funkcjonowaniem morskich farm wiatrowych, a nie jeden konkretny i możliwy do jednoznacznego wyodrębnienia przychód, z którym bezpośrednio powiązane byłoby poniesienie przedmiotowego kosztu. Nie jest także obiektywnie możliwe określenie, jaka część poniesionego kosztu dotyczy określonego roku podatkowego, jak również jednoznacznie określonego innego pojedynczego okresu, którego przedmiotowy koszt dotyczy.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki, przedmiotowe wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz E, w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej transakcji hedgingowej, może stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów, potrącalny w dacie jego poniesienia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.n

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278 ze zm., dalej: „updop”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Jako konieczne do spełnienia warunki przy kwalifikacji kosztu do kosztów uzyskania przychodów zarówno w literaturze, jak i orzecznictwie przyjmuje się, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 updop.

Należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów.

Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Ustawodawca nie definiuje jednak, co należy rozumieć pod pojęciami „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów. Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a)„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b)„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c)„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, ponieważ o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Jak wskazano powyżej, z uwagi na brzmienie art. 15 ust. 1 updop, przesłanka celowości poniesionego wydatku ma fundamentalne znaczenie dla konstrukcji podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Skoro bowiem podstawą opodatkowania zgodnie z art. 7 updop, jest dochód rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym, to tym samym pomiędzy podatkowym przychodem a podatkowym kosztem istnieje zależność tego rodzaju, że poniesiony koszt musi w sposób bezpośredni albo pośredni wpływać na przychód podatkowy, jego osiągnięcie zachowanie albo zabezpieczenie. Stwierdzenie braku takiej zależności powoduje, że wydatek aczkolwiek poniesiony w sensie ekonomicznym i uwidoczniony w rachunku bilansowym, nie będzie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mógł zostać zaliczony do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury: „Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest łączne spełnienie następujących warunków: faktycznego (rzeczywistego) poniesienia wydatku przez podatnika, istnienie związku z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz poniesienie go w celu uzyskania przychodu, jego zwiększenia bądź zachowania źródła przychodu. Nie każdy zatem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 updop.

Cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go realizować bądź co na najmniej zakładać realnie możliwość jego osiągnięcia.” (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 r., sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10, oraz uchwała z 12 grudnia 2011 r., sygn. akt II FPS 2/11). Poza tym, „przy ustaleniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek – poza wyraźnie wskazanymi w ustawie – wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodem i racjonalnością działania dla osiągnięcia tego przychodu. Sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest jednoznaczny, należy rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku” (por. wyrok NSA z 9 września 2011 r., sygn. akt II FSK 1118/10). Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego kosztu (por. wyrok NSA z 1 marca 2016 r. sygn. II FSK 4009/13).

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu, wydatek będący przedmiotem niniejszego wniosku, zostanie poniesiony przez Państwa w związku z koniecznością zawarcia przez spółki B transakcji hedgingowej w formule „Deal Contingent Hedging” oraz koniecznością uzyskania celu, doprowadzenia do zawarcia tej transakcji (na warunkach możliwych do zaakceptowania i realizacji przez Spółkę), zgody E jako drugiego z Udziałowców spółek B (będących podmiotami funkcjonującymi w ramach wspólnego przedsięwzięcia Państwa oraz E), bez którego zgody zawarcie przedmiotowej transakcji na określonych warunkach nie byłoby możliwe. Zawarcie przedmiotowej transakcji hedgingowej warunkuje możliwość doprowadzenia do realizacji projektu polegającego na budowie na (...) morskich farm wiatrowych. Przedmiotowy projekt ma strategiczne znaczenie zarówno dla Państwa, jak i grupy spółek powiązanych, dla których jesteście Państwo spółką dominującą (Grupy). W związku z tym, że projekt inwestycyjny realizowany w ramach spółek B finansowany będzie zarówno poprzez wniesienie środków finansowych przez Udziałowców (w formie pożyczek, wkład na kapitał lub dopłat do kapitału spółek), jak i przy pomocy zewnętrznego finansowania dłużnego (pożyczek od zewnętrznych Pożyczkodawców, będących konsorcjum około trzydziestu polskich i zagranicznych instytucji finansowych), pozyskanie finansowania wiąże się z zaistnieniem po stronie spółek B ryzyka zmiennej stopy procentowej. W związku z tym, że możliwy do zrealizowania przez Państwa, z obiektywnych względów (z uwagi na brak po Państwa stronie odpowiedniego ratingu kredytowego) sposób wykonania przedmiotowej transakcji hedgingowej wiązał się dla E z obniżeniem przyszłych zysków z inwestycji, zasadne było oczekiwanie przez E, a z drugiej strony poniesienie przez Państwa, odpowiedniego wynagrodzenia z tego tytułu na rzecz E.

Analizując powyższe przepisy, wydatek poniesiony przez Państwa na wynagrodzenie wypłacone na rzecz E w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej we wniosku transakcji, nie może zostać zaliczony do Państwa kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie spełnia przesłanki związku z przychodem wynikającej z art. 15 ust. 1 updop.

Koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast, jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podkreślić należy, że związek przyczynowo-skutkowy, o którym mowa w art. 15 ust. 1 updop, musi być niewątpliwy, choć niekoniecznie musi to być związek bezpośredni. Istnienie takiego niewątpliwego związku pomiędzy wydatkami poniesionymi przez podatnika a osiąganymi przez niego przychodami jest niezbędnym warunkiem do powstania prawa zaliczenia wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów.

Porozumienie zawarte pomiędzy Państwa Spółką a E służy w istocie pozyskaniu finansowania przez spółki projektowe B, które stanowią odrębne od Państwa Spółki podmioty gospodarcze. Państwa Spółka pełni jedynie rolę udziałowca spółek projektowych, zatem wynagrodzenie wynikające z zawartego porozumienia nie powinno obciążać kosztów uzyskania przychodów Państwa Spółki. To spółki B w związku z pozyskanym finansowaniem będą prowadzić inwestycję w postaci budowy farm wiatrowych i uzyskiwać potencjalne przyszłe przychody z tych inwestycji.

Argumentują Państwo, że inwestycja dotycząca budowy i eksploatacji morskich farm wiatrowych będzie stanowić również dla Państwa Spółki źródło przychodów. W tym zakresie wskazują Państwo na przychody z przyszłych dywidend od spółek projektowych, przychody z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek lub przychody z tytułu usług świadczonych przez spółkę na rzecz spółek projektowych.

Z powyższą argumentacją nie można się jednak zgodzić. Jak wskazano powyżej, to nie Państwa Spółka będzie realizowała projekty farm wiatrowych a specjalnie powołane do tego celu, odrębne spółki projektowe.

Z kolei każda z wymienionych kategorii potencjalnych przyszłych przychodów Państwa Spółki stanowi odrębny przychód względem którego należałoby odrębnie rozpatrywać potencjalne koszty jego uzyskania. Z kolei fakt zawarcia opisanego we wniosku porozumienia, nie powinien być wiązany z tymi przychodami.

W przypadku dywidend opodatkowaniu podlega przychód (art. 22 ust. 1 updop), z tego względu wydatku w postaci opisanego we wniosku wynagrodzenia nie można nawet rozpatrywać w kategorii kosztów uzyskania przychodów związanych z tym właśnie przychodem.

Z kolei jako koszty związane z przychodami z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek można wskazać przykładowo koszt samej pożyczki (w wartości nominalnej wyłączonej z kosztów podatkowych), sporządzenia umowy, aktów notarialnych, zabezpieczeń itp. Z pewnością do kosztów związanych z przychodami z tytułu udzielonej pożyczki nie można zaliczyć wynagrodzenia, o którym mowa we wniosku.

Tak samo negatywnie należy ocenić związek tego wydatku z ewentualnymi przychodami z wykonywania przez Państwa Spółkę usług na rzecz spółek B. Usługi te będą potencjalnie świadczone dopiero w przyszłości i dopiero wtedy ich świadczenie będzie się wiązało z ponoszeniem konkretnych kosztów uzyskania takich przychodów.

Natomiast wydatek z porozumienia z drugim udziałowcem spółek projektowych, który można rozpatrywać jako wynikający ze swobody zawierania umów, nie powinien w żaden sposób obciążać kosztów uzyskania przychodów Państwa Spółki. Wskutek porozumienia E jako drugi udziałowiec spółek projektowych zobowiąże się do realizacji ciążących na nim obowiązków korporacyjnych względem spółek B (w tym za pośrednictwem członków zarządu) i umożliwi realizację przez spółki projektowe mniej korzystnych transakcji zabezpieczających wobec finansowania zewnętrznego.

Działania te wynikają więc wprost ze wzajemnych uzgodnień udziałowców i dotyczą czynności korporacyjnych, związanych z posiadanymi udziałami w odrębnych podmiotach gospodarczych (spółkach projektowych).

Pozyskanie przez spółki projektowe od podmiotu zewnętrznego instrumentu finansowego w postaci swapa stopy procentowej, spowoduje obniżenie ich rentowności, a opisane we wniosku porozumienie ma to odpowiednio rekompensować drugiemu udziałowcowi tych spółek. Należy jednak zauważyć, że przedstawiony schemat realizacji farm wiatrowych poprzez spółki projektowe, powinien uwzględniać/określać aspekty finansowania tych spółek, w tym w zakresie możliwości pozyskania zabezpieczeń/gwarancji dla finansowania zewnętrznego. Okoliczność, że pojawiają się pewne ograniczenia w tym zakresie ze względu na strukturę udziałowców, nie może umożliwiać rozliczenia w kosztach uzyskania przychodów wynagrodzenia z porozumienia, o którym mowa we wniosku. Strony porozumienia mogą kształtować swoje relacje zgodnie ze swobodą zawierania umów, jednakże nie oznacza to, że każdorazowo koszt takiego porozumienia może jednocześnie obniżać podstawę opodatkowania.

Porozumienie w opisanej we wniosku formie kształtuje więc również relacje pomiędzy udziałowcami, w związku z posiadanymi udziałami w spółkach projektowych i nie powinno być przenoszone jako koszt uzyskania przychodu na pozostałą działalność Państwa Spółki.

Hipotetyczny związek wydatku poniesionego przez Państwa na wynagrodzenie wypłacone na rzecz E w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej we wniosku transakcji, nie spełnia warunku istnienia związku z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą, zatem nie można uznać ww. wydatku za koszt uzyskania przychodu. Nie każdy bowiem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 updop.

W związku z powyższym, wydatek poniesiony przez Państwa na wynagrodzenie wypłacone na rzecz E w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej we wniosku transakcji, nie może zostać zaliczony do Państwa kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie spełnia przesłanki związku z przychodem wynikającej z art. 15 ust. 1 updop.

Jednocześnie, z racji braku wypełnienia przez przedmiotowy wydatek przesłanek składających się w pełni na treść normy z art. 15 ust. 1 updop, bezzasadne stało się rozstrzyganie kwestii, poruszanej w ramach stanowiska do drugiej części pytania, związanej z momentem poniesienia ww. wynagrodzenia.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy wynagrodzenie wypłacone przez Państwa Spółkę na rzecz E w związku z doprowadzeniem do zawarcia przez spółki B opisanej transakcji hedgingowej, może stanowić dla Państwa koszt uzyskania przychodów, potrącalny w dacie jego poniesienia, uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Nadmieniam, że w zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Odnosząc się do przywołanego przez Państwa we wniosku wyroku sądowego, zauważyć należy, że stanowi on rozstrzygnięcie w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i odnosi się tylko do nich, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa. W konsekwencji, nie może wpływać na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych rozstrzygnięć jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy jednakże stwierdzić, że zapadł on w indywidualnych sprawach osadzonych w określonych stanach faktycznych i w tych sprawach rozstrzygnięcie w nim zawarte jest wiążące.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.