Interpretacja indywidualna z dnia 20.03.2015, sygn. ITPB3/4510-55/15/KK, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Temat interpretacji

Kwalifikacja do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu opłat sądowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 6 lutego 2015 r. (data wpływu 10 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu opłat sądowych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu opłat sądowych.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest podatnikiem VAT czynnym, zobowiązanym w zakresie podatku od towarów i usług do składania deklaracji miesięcznych. Rokiem podatkowym dla strony w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych jest okres 12 miesięcy od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca roku kalendarzowego następnego. Aktualnie jest to okres od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia 31 marca 2015 r. Zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych strona opłaca miesięcznie. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest wykonywanie usług budowlanych, w tym tynków w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych na zlecenie. Wnioskodawca z powodu ogłoszenia upadłości kontrahentów lub też z powodu umorzenia szeregu postępowań egzekucyjnych prowadzonych na podstawie tytułów wykonawczych przez komorników sądowych dotyczących egzekucji długów od kontrahentów za wykonane usługi budowlane, z uwagi na fakt nieposiadania przez dłużników (byłych kontrahentów strony występujących w roli zleceniodawców) jakiegokolwiek majątku, lub też z powodu bezskuteczności egzekucji sądowej, występuje od roku 2014 do sądów powszechnych na podstawie art. 6471 Kodeksu cywilnego przeciwko Inwestorom (właścicielom nieruchomości na których wybudowano budynki oraz budowle, w których były wykonywane przez stronę roboty budowlane), którzy nie byli dla Spółki zleceniodawcami, aby w ramach odpowiedzialności solidarnej, dla strony jako podwykonawcy, zostało zasądzenie od Inwestora należne dla podatnika wynagrodzenie za wykonane roboty budowlane w ramach umowy podpisanej ze Zleceniodawcą, który przyjął wykonanie robót budowlanych od Inwestora. Dochodzone przez Spółki należności zostały przed wszczęciem postępowania w trybie art. 6471 Kodeksu cywilnego udokumentowane fakturami, zaewidencjonowane w księdze rachunkowej oraz zaliczone w poprzednich latach podatkowych do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z wszczęciem przed sądami powszechnymi szeregu postępowań o zapłatę wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane przez Inwestorów w ramach odpowiedzialności solidarnej wynikającej z art. 6471 Kodeksu cywilnego, strona ponosi wydatki z tytułu opłat sądowych oraz wydatki z tytułu kosztów pomocy prawnej radców prawnych, którym wnioskodawca zlecił sporządzenie pozwów oraz wydatki z tytułu należnego wynagrodzenia radcom prawnym reprezentującym Spółkę przed sądami powszechnymi w opisanych powyżej sprawach o zapłatę. Strona przewiduje, że w przedmiotowych sprawach będzie też ponosić koszty z tytułu opinii biegłych sądowych oraz koszty związane z przeprowadzeniem dowodów np. z zeznań świadków.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Spółka ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodu ponoszone przez stronę wydatki (np. z tytułu opłat sądowych, z tytułu wynagrodzenia dla radców prawnych za zastępstwo procesowe strony podczas procesów sądowych, wydatki z tytułu opinii biegłych sądowych oraz inne należne koszty sądowe), z tytułu prowadzenia przez podatnika przed sądami powszechnymi procesów sądowych przeciwko Inwestorom, w trybie art. 6471 Kodeksu cywilnego w ramach odpowiedzialności solidarnej, o zapłatę należnego stronie wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane, które to wynagrodzenie nie zostało stronie zapłacone przez Kontrahentów (Zleceniodawców), którzy zlecali wnioskodawcy wykonanie robót budowlanych, będąc jednocześnie Podwykonawcami robót budowlanych zlecanych im przez Inwestorów, a których to sprzedaż usług budowlanych została zaliczona w poprzednich latach podatkowych do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. do kosztów uzyskania przychodu mogą być zaliczone także wydatki związane z zabezpieczeniem źródła przychodu, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Za zabezpieczenie może być uznanie prowadzenia przez Spółkę przed sądami powszechnymi spraw w trybie art. 6471 Kodeksu cywilnego o wydanie orzeczeń w ramach odpowiedzialności solidarnej aby należne podatnikowi wynagrodzenie za wykonane roboty budowlane, które nie zostało zapłacone przez Zleceniodawców, było zapłacone przez Inwestorów. Reasumując powyższe należy uznać, że Spółka ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodu ponoszone przez stronę wydatki (np. z tytułu opłat sądowych, wydatki z tytułu wynagrodzenia dla radców prawnych należne za zastępstwo procesowe podczas procesów sądowych, wydatki z tytułu opinii biegłych sądowych oraz inne należne koszty sądowe) z tytułu prowadzenia przez podatnika przed sądami powszechnymi procesów sądowych przeciwko Inwestorom, w trybie art. 6471 Kodeksu cywilnego w ramach odpowiedzialności solidarnej o zapłatę należnego stronie wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane, które to wynagrodzenie nie zostało stronie zapłacone przez Kontrahentów (Zleceniodawców), którzy zlecali wnioskodawcy wykonanie robót budowlanych, będąc jednocześnie Podwykonawcami robót budowlanych zlecanych im przez Inwestorów, a których to sprzedaż usług budowlanych została zaliczona przez Spółkę w poprzednich latach podatkowych do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przywołana regulacja wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• konieczność faktycznego co do zasady poniesienia wydatku,
• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub jego zachowania albo zabezpieczenia.

Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Art. 16 ust. 1 ustawy zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, iż każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Tym samym podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W konsekwencji nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny ten cel realizować lub co najmniej zakładać go jako realny. Prawo zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów dany podmiot ma w przypadku, gdy wydatki te pozostają w związku przyczynowym z osiąganymi przychodami.

Tak więc, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,
• jest definitywny, a więc bezzwrotny,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy,
• został właściwie udokumentowany.

Rozpatrując kwestię możliwości podatkowego rozliczenia ponoszonych przez podmioty gospodarcze kosztów sporów sądowych należy mieć na uwadze, że pomimo nie umieszczenia tego rodzaju wydatków w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy, nie przesądza to automatycznie o możliwości ich ujęcia jako kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te muszą bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, czyli zostać poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji, każdy przypadek ponoszenia takich wydatków wymaga indywidualnej analizy uwzględniającej szczegóły danej sprawy i przesłanki, jakimi kierowała się Spółka czy też strona przeciwna.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca z powodu m.in. ogłoszenia upadłości kontrahentów występuje od roku 2014 do sądów powszechnych na podstawie art. 6471 Kodeksu cywilnego przeciwko Inwestorom (w ramach odpowiedzialności solidarnej) o zapłatę wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane w ramach umowy podpisanej ze Zleceniodawcą, który przyjął wykonanie robót budowlanych od Inwestora. Dochodzone przez Spółkę należności zostały przez wszczęciem postępowania w trybie art. 6471 Kodeksu cywilnego udokumentowane fakturami, zaewidencjonowane w księdze rachunkowej oraz zaliczone w poprzednich latach podatkowych do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym Spółka ponosi wydatki z tytułu opłat sądowych oraz wydatki z tytułu kosztów pomocy prawnej radców prawnych, którym wnioskodawca zlecił sporządzenie pozwów oraz wydatki z tytułu należnego wynagrodzenia radcom prawnym reprezentującym Spółkę przed sądami powszechnymi w opisanych powyżej sprawach o zapłatę, a także koszty z tytułu opinii biegłych sądowych oraz koszty związane z przeprowadzeniem dowodów np. z zeznań świadków.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych czy procesowych. Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy, nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, tj. być poniesionym w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zaliczenie ponoszonych wydatków procesów sądowych do kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem tego, czy były one poniesione w związku z funkcjonowaniem podatnika (osiąganiem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), a nie np. w związku z niewykonywaniem przez niego zobowiązań. Każdy przypadek ponoszonych kosztów sądowych należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem możliwości zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc zatem powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że pomimo tego, że nie można poniesionych przez Spółkę wydatków na uregulowanie opłat sądowych, wynagrodzenia radców prawnych za zastępstwo procesowe, opinii biegłych sądowych oraz innych należnych kosztów sądowych z tytułu prowadzenia przez Spółkę procesów sądowych przed sądami powszechnymi przeciwko Inwestorom w trybie art. 6471 Kodeksu cywilnego (w ramach odpowiedzialności solidarnej) powiązać z konkretnym przychodem to jednak wiążą się one z prowadzoną przez Spółkę działalnością oraz zostały poniesione w celu ochrony jej interesów (egzekwowanie zapłaty nieuregulowanych zobowiązań od kontrahentów na drodze sądowej). Jednocześnie nie są to działania nieracjonalne, czy sprzeczne z prawem. Nie może być tutaj zatem mowy o braku związku ww. wydatków z przychodami. Poniesione przez Spółkę wydatki z ww. tytułu spełniają przesłanki wskazane w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc stanowią koszt uzyskania przychodów.

Tym samym stanowisko Spółki jest prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012, poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy