Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 6 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do wystawienia faktury korygującej do faktury pierwotnej z 2017 r., zmniejszającej podstawę opodatkowania VAT w 2024 roku, na podstawie wyroku sądowego. Uzupełnił go Pan pismem z 15 lipca 2025 r. (wpływ 15 lipca 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie serwisu maszyn budowlanych i rolniczych. W 2017 roku Wnioskodawca wykonywał naprawę dla firmy A. z (…). Wstępna wycena wyniosła 62.250 zł netto i obejmowała kilkanaście pozycji. W miarę postępu prac, po rozebraniu maszyny, okazało się, że cały układ hydrauliczny został niemal doszczętnie zniszczony - najprawdopodobniej w wyniku wlania do niego substancji żrącej (kwasu). Ponieważ Wnioskodawca prowadził firmę od niedawna i nie miał jeszcze doświadczenia w zabezpieczaniu takich zleceń na piśmie, wszystkie ustalenia co do rozszerzenia zakresu prac odbywały się wyłącznie telefonicznie. Zespół firmy Wnioskodawcy przez długie tygodnie był całkowicie zaangażowany tylko w tę jedną naprawę - inne zlecenia zostały wstrzymane. Koszty, jakie Wnioskodawca poniósł z własnej kieszeni, sięgnęły około 140.000 zł netto. Tyle też wyniosła faktura wystawiona po zakończeniu prac - numer (…)/2017. W momencie finalizacji naprawy firma A. odmówiła zapłaty większej kwoty niż wstępnie ustalona wycena, twierdząc, że nie ma żadnych pisemnych uzgodnień co do rozszerzenia naprawy. Sprawa trafiła do sądu. Po kilku latach postępowania (z licznymi niespójnościami w zeznaniach strony przeciwnej), sąd wydał prawomocny wyrok, zgodnie z którym kontrahent był zobowiązany zapłacić tylko kwotę z wstępnej wyceny: 62.250 zł netto + odsetki. Całą sprawę Wnioskodawca przegrał wyłącznie z powodu braku pisemnych uzgodnień. W efekcie firma Wnioskodawcy niemal zbankrutowała - Wnioskodawca musiał zaciągnąć kredyt, by zapłacić podatek dochodowy i VAT od faktury na kwotę, której nigdy nie otrzymał. Korektę faktury Wnioskodawca wystawił dopiero w czerwcu 2024 r. - po zakończeniu sprawy sądowej - na kwotę zgodną z wyrokiem, tj. 62.250 zł netto (korekta nr (…).

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

W grudniu 2017 roku Wnioskodawca wystawił fakturę nr (…)/2017 na kwotę 140.000 zł netto za wykonanie skomplikowanej naprawy maszyny budowlanej dla firmy A. z (…). Była to rozbudowana usługa naprawy układu hydraulicznego, przy której koszty rosły w trakcie realizacji z powodu ujawniania kolejnych uszkodzeń. Pierwotna ustna wycena opiewała na kwotę 62.250 zł netto, jednak w związku z postępem prac i ujawnieniem bardzo poważnych uszkodzeń (prawdopodobnie wskutek wlania agresywnego środka do instalacji), zakres prac znacznie się rozszerzył, co zostało ustalone z przedstawicielami firmy A. telefonicznie.

Faktura została zakwestionowana przez kontrahenta - odmówił zapłaty pełnej kwoty, wskazując na brak pisemnego potwierdzenia rozszerzonego zakresu prac. Sprawa trafiła do sądu. Przez ponad 6 lat toczyło się postępowanie cywilne, w wyniku którego ostatecznie zapadł prawomocny wyrok sądu, który zasądził na rzecz Wnioskodawcy jedynie kwotę 62.250 zł netto - zgodną z pierwotną wyceną.

W związku z tym, w czerwcu 2024 r. Wnioskodawca wystawił fakturę korygującą nr (…)/2024, która zmniejszyła podstawę opodatkowania i kwotę należności do tej zasądzonej przez sąd - tj. do 62.250 zł netto.

Pomniejszenia przychodu Wnioskodawca dokonał w czerwcu 2024 roku, tj. w miesiącu wystawienia faktury korygującej nr (…)/2024.

Zdaniem Wnioskodawcy wystąpiły okoliczności przerywające bieg terminu przedawnienia - sprawa była objęta postępowaniem cywilnym przed sądem powszechnym, którego przedmiotem była kwestionowana należność wynikająca z wystawionej faktury. Proces sądowy (łącznie z postępowaniem apelacyjnym) trwał od 2018 roku do 2024 roku. Zgodnie z art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu w przypadku zawiadomienia o wszczęciu postępowania przed sądem powszechnym, jeśli wynik tego postępowania ma znaczenie dla ustalenia zobowiązania podatkowego - co ma miejsce w tej sprawie.

W ocenie Wnioskodawcy nie nastąpiło przedawnienie zobowiązania w zakresie podatku od towarów i usług ani podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ wystąpiła przesłanka zawieszenia biegu terminu przedawnienia (wieloletnie postępowanie cywilne), o której mowa powyżej - art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Zatem pięcioletni termin, o którym mowa w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, uległ zawieszeniu i nie upłynął w momencie wystawienia faktury korygującej (czerwiec 2024 r.).

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca ma prawo wystawić fakturę korygującą do faktury pierwotnej z 2017 r., zmniejszającą podstawę opodatkowania VAT w 2024 roku na podstawie wyroku sądowego?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, że korekta jest uzasadniona zarówno ekonomicznie, jak i prawnie. Wyrok sądu przesądza, że świadczenie wykonane ponad pierwotną wycenę nie miało podstawy prawnej, a Wnioskodawca nie uzyskał zapłaty za znaczną część usługi. Przychód z faktury wystawionej w 2017 r. nie został w całości zrealizowany, dlatego nie powinien być przedmiotem opodatkowania, zwłaszcza skoro wynik sądu to potwierdza. Korekta wynika nie z winy Wnioskodawcy, lecz z rozstrzygnięcia sądowego - sytuacji obiektywnej, która nie mogła być przewidziana ani uniknięta. Art. 70 Ordynacji podatkowej przewiduje 5-letni termin przedawnienia, ale w świetle wykładni celowościowej, wyrok sądu jest zdarzeniem nowym, które powinno umożliwiać korektę. Nie można wymagać od przedsiębiorcy zapłaty podatku od fikcyjnego przychodu, którego nigdy realnie nie uzyskał. W innym przypadku system podatkowy prowadzi do rażącej niesprawiedliwości: duży kontrahent wykorzystał brak doświadczenia młodego przedsiębiorcy, nie zapłacił realnych kosztów, a przedsiębiorca poniósł stratę i jeszcze ma zapłacić podatek od czegoś, czego nigdy nie otrzymał. W tej sprawie nie chodzi wyłącznie o suche przepisy, lecz o realne życie i zabójcze skutki takiego systemu dla przedsiębiorców. Przedsiębiorca, który i tak poniósł stratę, nie powinien być dodatkowo karany przez aparat podatkowy - tym bardziej, że działał w dobrej wierze, wykonując usługę rzetelnie i profesjonalnie.

W wyniku uzupełnienia i doprecyzowania opisu stanu faktycznego Wnioskodawca podtrzymuje swoje pierwotne stanowisko, że w przedstawionej sprawie przysługuje mu prawo do wystawienia faktury korygującej oraz do pomniejszenia podstawy opodatkowania VAT oraz przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych w 2024 roku, tj. w miesiącu wystawienia faktury korygującej po rozstrzygnięciu sprawy wyrokiem sądu.

Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT oraz art. 14 ust. 1m ustawy o PIT (w aktualnym brzmieniu), w przypadku prawomocnego wyroku sądowego zmieniającego wysokość należności, podatnik ma prawo skorygować podstawę opodatkowania i wykazać korektę w okresie, w którym zaistniała przyczyna korekty - w tym przypadku w czerwcu 2024 r., tj. w miesiącu wystawienia faktury korygującej.

Dodatkowo, mając na względzie brzmienie art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Wnioskodawca uważa, że termin przedawnienia zobowiązania podatkowego uległ zawieszeniu na czas trwania postępowania cywilnego, które trwało aż do 2024 roku. Wobec tego, pomniejszenie przychodu i VAT-u nie następuje po przedawnieniu, lecz w terminie nadal otwartym z punktu widzenia przepisów podatkowych.

Sytuacja, w której Wnioskodawca musiałby zapłacić podatek od kwoty, której nigdy faktycznie nie otrzymał, jest nie tylko niesprawiedliwa, ale i niszcząca dla małych przedsiębiorców. W wyniku tej sprawy firma Wnioskodawcy była bliska bankructwa - Wnioskodawca zmuszony był zaciągnąć kredyt, aby zapłacić zaległe podatki od wartości usług, których druga strona finalnie nie opłaciła. Jednocześnie ta druga firma przez kilka lat najprawdopodobniej korzystała z kosztów podatkowych wynikających z pełnej kwoty pierwotnej faktury, co pogłębia poczucie nierówności.

Obowiązek zapłaty podatku od nieuzyskanych dochodów i niezrealizowanego obrotu to w praktyce sankcja, a nie podatek. Taka interpretacja przepisów prowadzi do ekonomicznego wyniszczania uczciwych, często początkujących przedsiębiorców, których jedynym błędem było to, że nie dysponowali odpowiednim zapleczem prawnym lub nie mieli na piśmie tego, co ustalono ustnie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług definiuje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwana dalej „ustawą”.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przy czym zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie serwisu maszyn budowlanych i rolniczych. W 2017 roku wykonywał Pan naprawę dla firmy A. Wstępna wycena wyniosła 62.250 zł netto i obejmowała kilkanaście pozycji. W miarę postępu prac, po rozebraniu maszyny, okazało się, że cały układ hydrauliczny został niemal doszczętnie zniszczony - najprawdopodobniej w wyniku wlania do niego substancji żrącej (kwasu).

Ponieważ prowadził Pan firmę od niedawna i nie miał jeszcze doświadczenia w zabezpieczaniu takich zleceń na piśmie, wszystkie ustalenia co do rozszerzenia zakresu prac odbywały się wyłącznie telefonicznie. Zespół Pana firmy przez długie tygodnie był całkowicie zaangażowany tylko w tę jedną naprawę - inne zlecenia zostały wstrzymane. Koszty, jakie Pan poniósł sięgnęły około 140.000 zł netto. Tyle też wyniosła faktura wystawiona po zakończeniu prac - numer (…)/2017. W momencie finalizacji naprawy firma A. odmówiła zapłaty większej kwoty niż wstępnie ustalona wycena, twierdząc, że nie ma żadnych pisemnych uzgodnień co do rozszerzenia naprawy. Sprawa trafiła do sądu.

Po kilku latach postępowania sąd wydał prawomocny wyrok, zgodnie z którym kontrahent był zobowiązany zapłacić tylko kwotę z wstępnej wyceny: 62.250 zł netto + odsetki. Sprawę przegrał Pan wyłącznie z powodu braku pisemnych uzgodnień. Musiał Pan zaciągnąć kredyt, by zapłacić podatek dochodowy i VAT od faktury na kwotę, której nigdy nie otrzymał. Korektę faktury wystawił Pan dopiero w czerwcu 2024 r. - po zakończeniu sprawy sądowej - na kwotę zgodną z wyrokiem, tj. 62.250 zł netto (korekta nr (…)/2024). Pomniejszenia przychodu dokonał Pan w czerwcu 2024 roku, tj. w miesiącu wystawienia faktury korygującej.

Pana zdaniem wystąpiły okoliczności przerywające bieg terminu przedawnienia - sprawa była objęta postępowaniem cywilnym przed sądem powszechnym, którego przedmiotem była kwestionowana należność wynikająca z wystawionej faktury. Proces sądowy (łącznie z postępowaniem apelacyjnym) trwał od 2018 roku do 2024 roku. Zgodnie z art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu w przypadku zawiadomienia o wszczęciu postępowania przed sądem powszechnym, jeśli wynik tego postępowania ma znaczenie dla ustalenia zobowiązania podatkowego - co ma miejsce w tej sprawie.

W Pana ocenie nie nastąpiło przedawnienie zobowiązania w zakresie podatku od towarów i usług, ponieważ wystąpiła przesłanka zawieszenia biegu terminu przedawnienia (wieloletnie postępowanie cywilne), o której mowa w art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Zatem pięcioletni termin, o którym mowa w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, uległ zawieszeniu i nie upłynął w momencie wystawienia faktury korygującej (czerwiec 2024 r.).

Pana wątpliwości dotyczą tego, czy ma Pan prawo wystawić fakturę korygującą do faktury pierwotnej z 2017 r., zmniejszającą podstawę opodatkowania VAT w 2024 roku na podstawie wyroku sądowego.

Stosownie do art. 2 pkt 31 ustawy,

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przepis ten jednoznacznie wskazuje, w jakich sytuacjach podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury. Obowiązek ten występuje w sytuacji dokonania sprzedaży, jak również innych czynności wskazanych w tym przepisie.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych. Pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt sprzedaży określonych towarów lub usług.

W myśl art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że ustawodawca wskazuje na obowiązek skorygowania faktury pierwotnej przez wystawienie faktury korygującej w sytuacji, gdy po wystawieniu tej faktury, nastąpią zdarzenia gospodarcze mające wpływ na jej treść lub faktura zawiera błędy.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony)

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Podkreślenia wymaga, że art. 106j ust. 1 ustawy wyraźnie wskazuje, jakie okoliczności zobowiązują podatnika do wystawienia faktury korygującej i uzależniają to od wystąpienia sytuacji enumeratywnie wskazanych w tym przepisie. W tym zakresie podatnik nie ma uprawnień do swobodnego działania, może je podjąć tylko w razie spełnienia przesłanek określonych w cyt. przepisie.

Stosownie do art. 106j ust. 2 ustawy:

Faktura korygująca powinna zawierać:

1)(uchylony)

2)numer kolejny oraz datę jej wystawienia;

2a) numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur fakturę, której dotyczy faktura korygująca, z wyjątkiem faktur korygujących wystawianych do faktur, dla których nie został nadany numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur;

3)dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a)określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;

4)(uchylony)

5)jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;

6)w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.

Z powołanych przepisów wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku, bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić poprzez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Zatem, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Przy czym, podatnik ma obowiązek dokonać korekty faktur wyłącznie do momentu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Jeżeli więc faktura dokumentująca zdarzenie gospodarcze zawiera np. pomyłki, to powinna zostać skorygowana w ten sposób, aby odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję między określonymi podmiotami.

W zaistniałej sytuacji należy przeanalizować regulacje prawne dotyczące instytucji przedawnienia.

Zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”:

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania.

W myśl art. 59 § 1 pkt 9 Ordynacji podatkowej:

Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek przedawnienia.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej:

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego zaczyna biec od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności, czyli z pierwszym dniem następnego roku, a kończy się z upływem 5 lat. Zatem termin początkowy i końcowy przedawnienia podatkowego wyznacza termin płatności tegoż zobowiązania (z zastrzeżeniem instytucji zawieszenia i przerwania biegu przedawnienia, które wpływają na końcowy termin przedawnienia).

Istotą przedawnienia jest to, że wskutek upływu określonego czasu zobowiązanie podatkowe wygasa z mocy prawa (przestaje istnieć stosunek zobowiązaniowy pomiędzy wierzycielem publicznoprawnym a podatnikiem). Tym samym podatnik po upływie terminu z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej nie ma obowiązku i nie ma możliwości wykazania podatku należnego z tytułu wykonanych czynności (nie można wykazać podatku należnego z tytułu zdarzenia objętego zobowiązaniem podatkowym, które uległo już przedawnieniu). Podatnik (sprzedawca) nie ma również prawa do wystawienia faktury dokumentującej te czynności (wystawiona w tej sytuacji faktura dotyczyłaby bowiem okresu przedawnionego). Prawa i obowiązki w zakresie rozliczenia podatku należnego (w tym poprzez korektę deklaracji podatkowej) i wystawienia faktury dokumentującej wykonane czynności podlegające opodatkowaniu VAT istnieją dopóty, dopóki zobowiązanie podatkowe za dany okres rozliczeniowy nie ulegnie przedawnieniu. Jeżeli bowiem przedawnia się zobowiązanie podatkowe, to wraz z nim przedawnieniu ulegają także inne elementy danego stosunku prawno-podatkowego.

Zobowiązanie podatkowe kształtuje się za dany okres rozliczeniowy w następstwie zestawienia w ramach deklaracji kwot podatku należnego i podatku naliczonego. Instytucja przedawnienia ma to do siebie, że w odniesieniu do okresu, który uległ przedawnieniu, nie mogą być dokonywane żadne czynności, ani zwiększające zobowiązanie podatkowe, ani zmniejszające zobowiązanie podatkowe. Z chwilą upływu terminu przedawnienia nie jest możliwa ani modyfikacja już dokonanego rozliczenia podatkowego przez podatnika, ani też kontrola (weryfikacja) jego prawidłowości przez organ podatkowy. Nie ma też możliwości złożenia korekty deklaracji za okresy, w stosunku do których w podatku VAT nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego.

W świetle art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej:

Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem:

1)wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania;

2)wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania;

3)wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;

4)doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

5)doręczenia zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia w przypadkach określonych w art. 32a § 3 i art. 35 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r. poz. 2505 ze zm.);

6)wystąpienia przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, na wniosek strony, o którym mowa w art. 119h § 2, o opinię Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania, zwanej dalej „Radą”, co do zasadności zastosowania art. 119a lub środków ograniczających umowne korzyści.

W myśl art. 70 § 7 Ordynacji podatkowej:

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu:

1)prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe;

2)doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności;

3)uprawomocnienia się orzeczenia sądu powszechnego w sprawie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;

4)wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu;

5)zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

6)doręczenia stronie opinii Rady wydanej po wystąpieniu przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, na wniosek strony, o którym mowa w art. 119h § 2, co do zasadności zastosowania art. 119a lub środków ograniczających umowne korzyści, lub po dniu upływu terminu na wydanie tej opinii.

Z opisu sprawy wynika, że w sprawie toczył się spór sądowy (sprawa była objęta postępowaniem cywilnym przed sądem powszechnym) pomiędzy Panem a kontrahentem, co do wysokości kwoty należnej za wyświadczoną przez Pana na rzecz kontrahenta usługę. W 2017 r. wystawił Pan fakturę na kwotę 140.000 zł. Kontrahent odmówił jednak zapłaty pełnej kwoty z ww. faktury. Po kilku latach postępowania, w 2024 r. sąd powszechny wydał prawomocny wyrok, zgodnie z którym kontrahent był zobowiązany zapłacić tylko kwotę z wstępnej wyceny: 62.250 zł netto + odsetki.

Uważa Pan, że z uwagi na toczący się spór z kontrahentem nastąpiło zawieszenie 5-letniego terminu przedawnienia Pana zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy ustalić czy w niniejszej sprawie zachodzą okoliczności powodujące przerwanie lub zawieszenie biegu terminu przedawnienia zgodnie z art. 70 § 6 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa.

W niniejszej sprawie istotną kwestią jest sprawa wystąpienia z powództwem do sądu - kto wystąpił z pozwem, aby ustalić czy strona czy organ podatkowy prowadzący konkretne postępowanie podatkowe, a także co było przedmiotem tego powództwa. Ma to istotne znaczenie dla zastosowania bądź nie art. 70 § 6 pkt 3 Ordynacji podatkowej.

Jak już wyżej wskazano, zgodnie z art. 70 § 6 pkt 3 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa.

Regulacja ta jest skorelowana z treścią art. 199a § 3 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym:

Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa.

W myśl art. 189 i 189¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Uprawnienie, o którym mowa w art. 189, przysługuje również, w toku prowadzonego postępowania, organowi podatkowemu, jeżeli ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa jest niezbędne dla oceny skutków podatkowych.

Wprowadzenie przewidzianej w art. 70 § 6 pkt 3 Ordynacji przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego podyktowane było tym, by w sytuacji stwierdzenia przez organ w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy istotnych wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, uzasadniających wystąpienie w trybie art. 199a do sądu cywilnego o ich rozstrzygnięcie, organ ten miał szansę uwzględnić wynik tego postępowania w wydanym rozstrzygnięciu. W przeciwnym razie występowanie do sądu cywilnego o rozstrzygnięcie istotnych wątpliwości, co do okoliczności mających wpływ na kształt zobowiązania podatkowego byłoby pozbawione sensu, z uwagi na brak możliwości zastosowania się do uzyskanego w tym postępowaniu orzeczenia sądu.

W orzecznictwie sądów administracyjnych stwierdza się, że do skutecznego zawieszenia biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 6 pkt 3 Ordynacji podatkowej dochodzi tylko w sytuacji, gdy organ prowadzący postępowanie podatkowe sam zwróci się do właściwego sądu powszechnego, w trybie przewidzianym w art. 199a O.p., o ustalenie istnienia stosunku prawnego lub prawa (por. wyrok NSA z 2 kwietnia 2019 r. sygn. akt II FSK 3385/18).

NSA w ww. wyroku stwierdził, że:

„Z zagadnieniem wstępnym mamy do czynienia w przypadku wystąpienia do sądu z powództwem w celu rozstrzygnięcia kwestii istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa na podstawie art. 199a § 3 O.p. Pomimo, że jest to instytucja związana z postępowaniem dowodowym i ustaleniem stanu faktycznego w postępowaniu podatkowym, to orzeczenie o istnieniu bądź nieistnieniu stosunku prawnego lub prawa spełnia przesłanki zagadnienia wstępnego. Należy podkreślić, że przepis art. 199a § 3 O.p. przyznaje organowi podatkowemu kompetencję do wystąpienia do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa - w przypadku ziszczenia się sytuacji określonych w tym przepisie.

Przenosząc powyższe rozważania na przedstawione przez Pana okoliczności należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, z powództwem cywilnym w niniejszej sprawie to jedna ze stron zawartej umowy o świadczenie usług wystąpiła do sądu powszechnego, a nie organ podatkowy w trybie art. 199a Ordynacji podatkowej. W takiej sytuacji, nie ma podstaw do przyjęcia, że wystąpienie do sądu z powództwem na podstawie art. 189¹ Kodeksu postępowania cywilnego skutkuje zawieszeniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z dniem wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny wysokości zobowiązania z tytułu świadczenia usług, spełnia kryteria z art. 70 § 6 pkt 3 Ordynacji podatkowej.

Konkludując, nie ma podstaw do stwierdzenia, że w sprawie niniejszej, doszło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego ponieważ to nie organ podatkowy wystąpił z powództwem do sądu powszechnego.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i prawny sprawy należy zauważyć, że w opisanej sprawie nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 70 § 6 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa. Oznacza to, że nie nastąpiło zawieszenie biegu terminu przedawnienia Pana prawa do dokonania korekty wystawionej faktury pierwotnej. W przedstawionej sytuacji Pana kontrahent nie zgodził się z kwotą otrzymanej faktury uznając ją jako niezgodną z zawartą umową i zakresem wykonanych przez Pana prac. Jak wskazano wyżej do skutecznego zawieszenia biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 6 pkt 3 Ordynacji podatkowej dochodzi tylko w sytuacji, gdy organ prowadzący postępowanie podatkowe sam zwróci się do właściwego sądu powszechnego, w trybie przewidzianym w art. 199a Ordynacja podatkowa, o ustalenie istnienia stosunku prawnego lub prawa. W opisanej sprawie do sądu zwrócił się natomiast jeden z kontrahentów - a nie organ prowadzący postępowanie podatkowe, więc wskazany przepis nie znajduje zastosowania.

Instytucja przedawnienia ma to do siebie, że w odniesieniu do okresu, który uległ przedawnieniu nie mogą być dokonywane żadne czynności ani zwiększające zobowiązanie podatkowe, ani zmniejszające zobowiązanie podatkowe. Skoro jak wskazano wyżej, nie wystąpiły żadne okoliczności przerywające lub zawieszające bieg terminu przedawnienia w przedmiotowej sprawie, to nie przysługiwało Panu prawo do wystawienia faktury korygującej do faktury pierwotnej z 2017 r., zmniejszającej podstawę opodatkowania VAT w 2024 roku, na podstawie wskazanego we wniosku wyroku sądowego.

Zatem zobowiązanie podatkowe w podatku VAT za okres, w którym została wystawiona pierwotna faktura uległo już przedawnieniu, zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, gdyż od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, do 2024 r. minął już okres 5 lat.

Zatem nie miał Pan prawa do wystawienia w 2024 r. faktury korygującej.

Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji pokrywa/będzie się pokrywało z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.