Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. (…). Uzupełnili Państwo wniosek pismem z 19 sierpnia 2025 r. (wpływ 19 sierpnia 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem od towarów i usług VAT. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. Wnioskodawca posiada osobowość prawną, a tym samym ma zdolność do czynności cywilnoprawnych. Według art. 7 ust. 1 ww. ustawy „zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy”. Jednym z elementów realizacji tego obowiązku jest zapewnienie „porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej”(art. 7 ust. 1 pkt 14 ww. ustawy).

Ponadto w myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych „w ramach realizacji zadania własnego w zakresie ochrony przeciwpożarowej gmina zapewnia, stosownie do posiadanych sił i środków, ochotniczym strażom pożarnym obiekty, tereny, pojazdy i sprzęt specjalistyczny, środki ochrony indywidualnej, umundurowanie, w tym umundurowanie wyjściowe, i środki łączności oraz ich utrzymanie”.

Mając powyższe na uwadze, Gmina (…) przystąpiła do naboru ogłoszonego przez Zarząd Województwa (…) w ramach konkursu na Partnerów do udziału w Projekcie pn. (…) realizowanego w ramach Programu (…).

Za cel Projektu obrano doposażenie jednostek ochotniczych straży pożarnych z obszaru województwa małopolskiego w średnie samochody ratowniczo-gaśnicze. W Regulaminie Projektu zawarto, że (…).

Ustalono następujący podział budżetu związanego z zakupem średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego: (…)% kosztów kwalifikowalnych to kwota dofinansowania ze środków Programu (…), a (…)% kosztów kwalifikowalnych to kwota wkładu własnego Partnera. Zapisano, że płatności na rzecz wykonawcy (dostawcy przedmiotu zamówienia) realizowane będą bezpośrednio przez Partnerów. Zaplanowano przekazanie dofinansowania Partnerom na zasadach refundacji poniesionych wydatków. Dodano, iż zakupione samochody będą stanowiły majątek gmin - Partnerów Projektu.

W (…) r. Gmina (…) złożyła wniosek do udziału w Projekcie, który został rozpatrzony pozytywnie. Tym samym (…) r. zawarto umowę o partnerstwie nr (…) między Województwem (…) (Liderem Projektu) a Gminą (…) (Partnerem Projektu).

Przystąpiono zatem do realizacji ww. umowy, której efektem ma być wyposażenie jednostki OSP (…) w nowy średni samochód ratowniczo-gaśniczy.

Zgodnie z aneksem nr (…) do przywołanej umowy planuje się, że łączna wartość kosztów kwalifikowalnych wyniesie (…) zł, z czego (…) zł (…) % to kwota dofinansowania ze środków (…), a (…) % to kwota wkładu własnego Gminy (…).

Na podstawie harmonogramu odbiorów samochodów informuje się, że Gmina (…) ma dokonać odbioru średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w (…) w dniach (…) roku. Jednostka OSP otrzyma pojazdu na podwoziu (…) od firmy (…).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Na zadane pytanie, na kogo wystawiane są faktury dokumentujące wydatki związane z realizacją projektu pt. (…)?

Odpowiedź: Faktura nr (…), która dotyczy zakupu nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego, została wystawiona na Gminę (…).

Na zadane pytanie, na podstawie jakiej umowy przekażą Państwo jednostce OSPw (…) średni samochód ratowniczo-gaśniczy w ramach realizacji ww. projektu (czy przekażą Państwo średni samochód ratowniczo-gaśniczy odpłatnie, czy nieodpłatnie)?

Odpowiedź: Średni samochód ratowniczo-gaśniczy zostanie przekazany Ochotniczej Straży Pożarnej w (…) nieodpłatnie na podstawie umowy użyczenia.

Na zadane pytanie, do jakich czynności będzie wykorzystywany średni samochód ratowniczo-gaśniczy nabyty przez Państwa w związku z realizacją projektu pt. (…), tj. czy do czynności:

a. opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

b. zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,

c. niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Odpowiedź: Średni samochód ratowniczo-gaśniczy będzie wykorzystywany przez Ochotniczą Straż Pożarną w (…) do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Obszar działalności OSP, który polega na podejmowaniu działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska w szczególności poprzez: prowadzenie działań ratowniczych, udział w działaniach ratowniczych oraz akcjach ratowniczych, udział w działaniach prowadzonych przez inne służby, inspekcje i straże, a także zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia to obszar działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na zadanie pytanie, jeżeli średni samochód ratowniczo-gaśniczy nabyty w związku z realizacją ww. projektu służy różnym rodzajom działalności, to czy są Państwo w stanie bezpośrednio przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów czynności?

Odpowiedź: Średni samochód ratowniczo-gaśniczy będzie służył Ochotniczej Straży Pożarnej w (…) do wykonywania zadań wyszczególnionych w pkt 3. Zadania te wynikają z ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych. Ich realizacja nie przełoży się jednak na zróżnicowanie ponoszonych wydatków.

Pytanie

Czy w związku z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Gmina (…) będzie mogła odliczyć poniesiony koszt podatku VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług „w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo od obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego”. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W przedmiotowej sprawie kupowany w ramach Projektu średni samochód ratowniczo-gaśniczy przeznaczony dla Ochotniczej Straży Pożarnej w (…) będzie służył tylko i wyłącznie prowadzeniu działalności statutowej wskazanej jednostki OSP.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych, do zadań OSP należy w szczególności podejmowanie działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska przez min.:

- prowadzenie działań ratowniczych, udział w działaniach ratowniczych oraz akcjach ratowniczych, a także udział w działaniach prowadzonych przez inne służby, inspekcje i straże;

- zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;

- organizowanie ćwiczeń oraz udział w szkoleniach, ćwiczeniach i zawodach sportowo-pożarniczych organizowanych przez Państwową Straż Pożarną, gminę lub inne uprawnione podmioty;

- zabezpieczanie obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej, określonego w powiatowym (miejskim) planie ratowniczym.

Nowy pojazd nie będzie zatem wykorzystywany do czynności opodatkowanych VAT w zakresie działalności gospodarczej gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Tym samym Gminie (…) nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 14 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do treści art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zatem umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach wykonania zadań własnych przystąpili Państwo do naboru ogłoszonego przez Zarząd Województwa (…) w ramach konkursu na Partnerów do udziału w Projekcie pn. (...), którego efektem ma być wyposażenie jednostki OSP (…) w nowy średni samochód ratowniczo-gaśniczy. Średni samochód ratowniczo-gaśniczy zostanie przekazany Ochotniczej Straży Pożarnej w (…) nieodpłatnie na podstawie umowy użyczenia. Średni samochód ratowniczo-gaśniczy będzie wykorzystywany przez Ochotniczą Straż Pożarną w (…) do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Obszar działalności OSP, który polega na podejmowaniu działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska w szczególności poprzez: prowadzenie działań ratowniczych, udział w działaniach ratowniczych oraz akcjach ratowniczych, udział w działaniach prowadzonych przez inne służby, inspekcje i straże, a także zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia to obszar działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Faktura, która dotyczy zakupu nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego, została wystawiona na Gminę (…).