Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia w którym okresie rozliczeniowym powinni Państwo ująć w ewidencji wystawioną fakturę korygującą.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z o.o., polskim rezydentem podatkowym zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

W październiku 2024 r. doszło do zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości gruntowej należącej do Wnioskodawcy. Na poczet ceny sprzedaży nabywca wpłacił zaliczkę, którą Wnioskodawca udokumentował fakturą zaliczkową wystawioną w październiku 2024 r.

Faktura zaliczkowa zawierała podatek VAT, ponieważ transakcja nie korzystała ze zwolnień przedmiotowych.

Zgodnie z umową przedwstępną, nabywca uprawniony był do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny z prawem do otrzymania zwrotu wpłaconej zaliczki.

Nabywca skorzystał z tego prawa w kwietniu 2025 r. W tym samym miesiącu Wnioskodawca wystawił fakturę korygującą do faktury zaliczkowej (zmniejszającą do zera wartość wystawionej faktury zaliczkowej).

W maju 2025 r. strony zawarły porozumienie, w którym uzgodniły, że zwrot przez Wnioskodawcę zaliczki zostanie rozłożony na 8 równych miesięcznych rat, tj. poczynając od czerwca 2025 r. co miesiąc Wnioskodawca będzie spłacał część zaliczki.

Pytanie

W jakim okresie rozliczeniowym Wnioskodawca powinien obniżyć podstawę opodatkowania na podstawie wystawionej faktury korygującej?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca powinien obniżyć podstawę opodatkowania zgodnie z wystawioną fakturą korygującą w kwietniu 2025 r., tj. w miesiącu odstąpienia od umowy i wystawienia faktury korygującej.

Zgodnie z art. 19a ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności:

• przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 - co wynika z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Otrzymaniu zaliczki towarzyszy, co do zasady, obowiązek wystawienia tzw. faktury zaliczkowej, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Jednocześnie ustawodawca umożliwił także wcześniejsze wystawienie faktury, tj. do 30 dni przed otrzymaniem, przed wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty (art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT).

Zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, w przypadku gdy po wystawieniu faktury dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, podatnik wystawia fakturę korygującą.

W ocenie Wnioskodawcy, przepis art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT znajduje zastosowanie również w przedstawionym stanie faktycznym.

W związku z tym, w sytuacji gdy:

• Wnioskodawca wystawił fakturę zaliczkową dokumentującą otrzymanie zaliczki na poczet planowanej sprzedaży nieruchomości opodatkowanej stawką VAT,
• następnie, w wyniku skutecznego odstąpienia przez nabywcę od umowy sprzedaży (na podstawie uprawnienia wynikającego z aktu notarialnego), do realizacji transakcji nie doszło i wpłacona zaliczka stała się nienależna,
• zwrot otrzymanej uprzednio zaliczki ma nastąpić w uzgodnionych ratach.

W opinii Wnioskodawcy, brak jednorazowego fizycznego zwrotu zaliczki w dacie wystawienia faktury korygującej nie stanowi przeszkody dla dokonania korekty.

Należy bowiem podkreślić, że art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, nie uzależnia możliwości wystawienia faktury korygującej od formy zwrotu zaliczki, ani nie nakłada obowiązku jej bezzwłocznego zwrotu w całości.

Ustawodawca nie przewidział w tym zakresie warunku natychmiastowego zwrotu środków, a jedynie wystąpienie sytuacji, w której całość lub część uprzednio otrzymanej przedpłaty została lub ma zostać zwrócona nabywcy.

Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania z uwagi na zwrot zaliczki, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Odstąpienie od umowy oraz zapisy umowy dotyczące obowiązku zwrotu zaliczki spełniają przesłanki uzgodnienia warunków korekty, o których mowa w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT. Tym samym, faktura korygująca została wystawiona prawidłowo i we właściwym momencie – tj. z chwilą, gdy odpadła podstawa wpłaty zaliczki.

Jak wskazano w interpretacji DKIS z 14 marca 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.17.2024.2.RG: „Odstąpienie od umowy powoduje, że przedmiot opodatkowania (dla którego przyjęta płatność była częścią podstawy opodatkowania) nie zaistnieje. Nie ma więc czego obejmować opodatkowaniem. Konsekwencją powyższego musi być upadek obowiązku podatkowego od zaliczki. Nie ma bowiem przedmiotu podatku (czynności podlegającej opodatkowaniu), od którego obowiązek podatkowy miałby powstać. Dotyczy to zarówno przypadku, gdy płatność miała charakter zaliczki i jest zwracana nabywcy, jak i sytuacji, gdy płatność stanowiła wadium zatrzymywane przez sprzedawcę. Także w tym ostatnim przypadku nie ma przedmiotu podatku, zaś przyjęta zaliczka przestaje być wynagrodzeniem za spodziewaną czynność opodatkowaną. Pełni funkcję quasi-odszkodowawczą i nie łączy się z żadnym świadczeniem sprzedawcy.”

Zatem w sytuacji, gdy podatnik uzgodnił warunki obniżenia podstawy opodatkowania z nabywcą lub usługobiorcą, warunki te zostały spełnione oraz jest w posiadaniu dokumentacji potwierdzającej to uzgodnienie, to podatnik może pomniejszyć podstawę opodatkowania w rozliczeniu za okres, w którym wystawiona została faktura korygująca.

W momencie odstąpienia od umowy, odpada podstawa prawna wpłaty zaliczki, a wpłacona kwota podlega obowiązkowi zwrotu. Nie można zatem uznać, że jest ona wpłatą na poczet czynności opodatkowanej VAT.

W konsekwencji Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia podstawy opodatkowania w okresie rozliczeniowym, w którym wystawi fakturę korygującą i tym samym korekta powinna zostać ujęta w ewidencji o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy, w okresie rozliczeniowym, w którym faktura korygująca została wystawiona,

Przyjęcie odmiennego stanowiska (zgodnie z którym okresem, w którym należy dokonać obniżenia podstawy opodatkowania, jest okres w którym doszło do fizycznego zwrotu zaliczki) powodowałoby, że w przypadku w którym zaliczka jest zatrzymywana przez nabywcę (np. jako przepadający zadatek, pełniący funkcję odszkodowawczą i nie podlegający VAT) nigdy nie mogłoby dojść do obniżenia podstawy opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwaną dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki ani przedpłaty. Zgodnie więc z definicją słownikową (http://sjp.pwn.pl), zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności. Natomiast przez przedpłatę należy rozumieć określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji jego zakupu w określonym terminie. Zatem, zaliczkę oraz przedpłatę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Stosownie do powyższego, zaliczka, jak również przedpłata, jako zapłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją.

W świetle art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W oparciu o art. 29a ust. 10 pkt 3 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło.

Z kolei, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Stosownie do treści art. 29a ust. 15 ustawy:

Warunku posiadania dokumentacji, o którym mowa w ust. 13, nie stosuje się w przypadku:

1)    eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;

2)    dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;

3)    sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy;

4)    (uchylony)

5)    wystawienia faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej.

Przepis art. 29a ust. 13 ustawy umożliwia podatnikowi dokonanie obniżenia podstawy opodatkowania już w momencie wystawienia faktury korygującej pod warunkiem, że z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług, określone w fakturze korygującej i faktura korygująca jest zgodna z tą posiadaną dokumentacją. Natomiast w przypadku gdy podatnik nie posiada dokumentacji w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za ten okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał. Wprowadzenie warunku uzgodnienia z nabywcą warunków transakcji oznacza, że przy wystawieniu faktury korygującej istotne są faktyczne ustalenia między kontrahentami, a nie tylko samo wystawienie faktury.

W kontekście powyższego istotnym jest, że przy założeniu odejścia od wymogu posiadania potwierdzenia odbioru faktur korygujących, zasadnicze znaczenie zyskują inne dowody dokumentujące obniżenie podstawy opodatkowania, przykładowo dokumenty handlowe, w tym aneksy do umów, korespondencja handlowa, dowody zapłaty, kompensaty itp., które potwierdzają, że obie strony transakcji znają i akceptują nowe, zmienione warunki transakcji.

Nowe rozwiązania systemowe pozwalają na swobodniejsze regulacje relacji między podatnikami VAT, którzy mogą oprzeć warunki rozliczenia korekty in minus na wypracowanych dotychczas indywidualnych zasadach współpracy, bez obowiązku spełniania dodatkowych wymagań formalnych, jednakże jest to uwarunkowane łącznym spełnieniem warunków przewidzianych w art. 29a ust. 13 ustawy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że podatnik będzie miał prawo dokonać obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego już w momencie wystawienia faktury korygującej, przy łącznym spełnieniu następujących warunków:

1)uzgodnienia warunków korekty z nabywcą towaru lub usługobiorcą,

2)spełnienia uzgodnionych warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,

3)posiadania dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług (tj. z dokumentacji powinno wynikać, że nabywca wie, że doszło lub wie w jakich sytuacjach będzie dochodzić do zmiany warunków transakcji skutkujących zmniejszeniem wysokości wynagrodzenia), z dokumentacji powinno wynikać również, że warunki te zostały spełnione na moment dokonywania przez podatnika korekty podatku należnego, tj. doszło do zrealizowania przesłanek warunkujących pomniejszenie kwoty podatku należnego,

4)faktura korygująca jest zgodna z posiadaną dokumentacją w zakresie uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług oraz w zakresie spełnienia tych uzgodnionych warunków.

Przez uzgodnienie warunków pomniejszenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego rozumie się w szczególności ustalenie przez strony faktu obniżenia wykazanego na fakturze pierwotnej wynagrodzenia. Uzgodnienie może wskazywać również okoliczności, których zaistnienie w przyszłości uzasadnia obniżenie należności. Tak rozumianym uzgodnieniem może być zawarcie umowy określającej w jakich sytuacjach nabywca uzyskuje prawo do odzyskania części wynagrodzenia, np. ze względu na przyznany mu w ustalonych warunkach rabat. Przesłanki uzasadniające obniżenie podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego mogą być również zawarte w regulaminach realizacji sprzedaży lub ogólnych warunkach umowy, których akceptacja dokonywana jest w momencie przystąpienia nabywcy do transakcji. W tego typu przypadkach uzgodnienie stanowi wspomniany fakt przystąpienia do czynności stanowiący wyraz zgody na treść dokumentu. Ponadto do uzgodnienia warunków może dojść w trakcie trwania współpracy między stronami, np. zawierane są przez przedsiębiorców różnego rodzaju aneksy do umów, porozumienia lub inne dokumentu stosowane powszechnie w obrocie handlowym, które są przykładem dokumentów wskazujących na wolę modyfikacji podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego (mogą wynikać m.in. z niesatysfakcjonującej jakości realizacji świadczenia, strategii handlowej realizowanej przez sprzedawcę lub zwrotu części nabywanych produktów przez nabywcę).

Podatnik może wobec tego dokonać obniżenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego już w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą przy łącznym spełnieniu powyższych warunków. Jeżeli natomiast podatnik w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą nie posiada dokumentacji potwierdzającej:

1)uzgodnienie z nabywcą towarów lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego albo

2)spełnienie tych uzgodnionych warunków (mimo że doszło do faktycznego uzgodnienia tych warunków i ich spełnienia)

obniżenia podstawy opodatkowania lub podatku należnego dokonuje dopiero za okres, w którym posiada dokumentację potwierdzającą spełnienie obydwu warunków.

Ponadto, zasadą jest, że istnieje komunikacja pomiędzy stronami w zakresie uzgodnienia warunków obniżenia podstawy opodatkowania – w zdecydowanej większości powinna ona poprzedzać wydanie faktury korygującej, wystąpić w tym samym momencie albo poprzedzić dokonanie np. udzielenia rabatu lub zwrotu towarów.

Na gruncie obowiązujących przepisów dopuszcza się jako formę uzgodnienia również domniemaną akceptację uzgodnienia warunków transakcji – w szczególności, gdy samo wystawienie faktury korygującej albo dokonanie przelewu stanowić będzie element uzgodnienia/spełnienia warunków. Podkreślić należy, że jest to sytuacja wyjątkowa, gdy okoliczność dokonania korekty byłaby niemożliwa do uzgodnienia/spełnienia w inny sposób.

Jednocześnie należy podkreślić, że niemożliwe jest wskazanie w ustawie katalogu dokumentów, które potwierdzałyby uzgodnienie nowych warunków transakcji, ponieważ mogłoby to zawęzić rodzaje dokumentów stanowiących takie potwierdzenie.

Należy także zauważyć, że z przepisu art. 29a ust. 13 ustawy wynika obowiązek spełnienia się uzgodnionych warunków. Spełnienie warunków oznacza ziszczenie się zdarzenia stanowiącego przesłankę do dokonania obniżenia wynagrodzenia możliwe do udokumentowania. Powiązanie korekty wyłącznie z faktem uzgodnienia warunków jest niewystarczające dla precyzji zapisu. Jest to bowiem podyktowane różnorodnością sytuacji, które mogą wystąpić w obrocie gospodarczym.

Ponadto, podatnik zobowiązany jest posiadać dokumentację potwierdzającą uzgodnienie warunków oraz dokumentację potwierdzającą spełnienie warunków obniżenia. W przypadku braku dokumentacji na moment wystawienia faktury korygującej, podatnik może skorygować podstawę opodatkowania i podatek należny dopiero w okresie, w którym dokumentację uzyska.

Zasady dotyczące wystawiania faktur oraz faktur korygujących zostały określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b obowiązek wystawienia faktury ust. 1 pkt 4

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

W świetle art. 106j ust. 2 ustawy:

Faktura korygująca, powinna zawierać:

1)(uchylony)

2)numer kolejny oraz datę jej wystawienia;

2a) numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur fakturę, której dotyczy faktura korygująca, z wyjątkiem faktur korygujących wystawianych do faktur, dla których nie został nadany numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur;

3)dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a)określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;

4)(uchylony)

5)jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;

6)w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.

Zgodnie z art. 106j ust. 2a ustawy:

Faktura korygująca może zawierać:

1) wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo „KOREKTA”;

2) przyczynę korekty.

Z powyższego wynika, że faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Wystawia się je w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Uregulowania zawarte w ustawie, dotyczące faktur korygujących mają na celu uniknięcie sytuacji, w której zmniejszenie podstawy opodatkowania i tym samym kwoty podatku należnego u sprzedawcy nie znajduje odzwierciedlenia w zmniejszeniu kwoty podatku naliczonego u nabywcy towarów i usług. Podatek należny u sprzedawcy jest bowiem podatkiem naliczonym u nabywcy towarów i usług.

Ze wskazanych przepisów wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Tym samym, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Jednakże dokonanie korekty faktury jest możliwe jedynie w przypadku, gdy pierwotna faktura została wprowadzona do obrotu prawnego, tzn. została przyjęta (odebrana) przez nabywcę towaru lub usługi.

W przypadku odstąpienia od zrealizowania transakcji, na poczet której uiszczono zaliczkę, istotne znaczenie ma fakt, że w następstwie tego odstąpienia ostatecznie nie dochodzi do  czynności opodatkowanej na poczet której płatność (zaliczka) została przyjęta. Odstąpienie od umowy powoduje, że przedmiot opodatkowania (dla którego przyjęta płatność była częścią podstawy opodatkowania) nie zaistnieje. Nie ma więc czego obejmować opodatkowaniem. Konsekwencją powyższego musi być upadek obowiązku podatkowego od zaliczki. Nie ma bowiem przedmiotu podatku (czynności podlegającej opodatkowaniu), od którego obowiązek podatkowy miałby powstać.

Dotyczy to zarówno przypadku, gdy płatność miała charakter zaliczki i jest zwracana nabywcy, jak i sytuacji, gdy płatność stanowiła np. wadium zatrzymywane przez sprzedawcę. Także w tym ostatnim przypadku nie ma przedmiotu podatku, zaś przyjęta zaliczka przestaje być wynagrodzeniem za spodziewaną czynność opodatkowaną. Pełni funkcję quasi - odszkodowawczą i nie łączy się z żadnym świadczeniem sprzedawcy.

Z opisu sprawy wynika, że w październiku 2024 r. doszło do zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości gruntowej należącej do Państwa. Na poczet ceny sprzedaży nabywca wpłacił zaliczkę, którą udokumentowali Państwo fakturą zaliczkową wystawioną w październiku 2024 r. Faktura zaliczkowa zawierała podatek VAT, ponieważ transakcja nie korzystała ze zwolnień przedmiotowych. Zgodnie z umową przedwstępną, nabywca uprawniony był do odstąpienia umowy bez podania przyczyny z prawem do otrzymania zwrotu wpłaconej zaliczki. Nabywca skorzystał z tego prawa w kwietniu 2025 r. W tym samym miesiącu wystawili Państwo fakturę korygującą do faktury zaliczkowej (zmniejszającą do zera wartość wystawionej faktury zaliczkowej). W maju 2025 r. strony zawarły porozumienie, w którym uzgodniły, że zwrot przez Państwa zaliczki zostanie rozłożony na 8 równych miesięcznych rat, tj. poczynając od czerwca 2025 r. co miesiąc będą Państwo spłacać część zaliczki.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, w jakim okresie rozliczeniowym powinni Państwo obniżyć podstawę opodatkowania na podstawie wystawionej faktury korygującej.

Wskazać należy, że w rozpatrywanej sprawie, odstąpienie od zawarcia umowy przez Nabywcę spowodowało, że do dostawy nieruchomości nie dojdzie, a więc transakcja nie zostanie zrealizowana przez strony. W takiej sytuacji, gdy nie dojdzie do zawarcia transakcji, przepisy dotyczące podatku od towarów i usług, regulujące wystawianie faktur korygujących podstawę opodatkowania oraz podatek należny, wprost stanowią o obowiązku wystawienia przez dostawcę nieruchomości faktury korygującej podstawę opodatkowania i podatku należnego z tytułu otrzymanej zaliczki na poczet transakcji, do zrealizowania której de facto nie doszło.

Gdy nabywca odstąpi od transakcji, na poczet której wniósł uprzednio zaliczkę, to zatrzymana kwota zaliczki, nie stanowi wynagrodzenia za dokonanie dostawy towaru lub świadczenia usług. W konsekwencji, gdy dostawa towaru/świadczenie usług nie dojdzie do skutku, należy skorygować rozliczenie w zakresie pobranej i opodatkowanej zaliczki, albowiem opodatkowana zaliczka nie dotyczy już, z chwilą wystąpienia przesłanek warunkujących odstąpienie od umowy, sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Wobec tego, należy do wystawionej uprzednio faktury, dokumentującej otrzymanie zaliczki wystawić fakturę korygującą.

Tym samym, w sytuacji gdy podatnik uzgodnił warunki obniżenia podstawy opodatkowania z nabywcą lub usługobiorcą, warunki te zostały spełnione oraz jest w posiadaniu dokumentacji potwierdzającej to uzgodnienie, to podatnik może pomniejszyć podstawę opodatkowania oraz podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym wystawiona została faktura korygująca.

Zaznacza się, że w pewnych okolicznościach wystawiona przez sprzedawcę faktura korygująca może być dowodem na uzgodnienie i spełnienie warunków obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego.

W przedstawionym opisie sprawy zgodnie z umową przedwstępną, nabywca uprawniony był do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny z prawem do otrzymania zwrotu wpłaconej zaliczki. Nabywca skorzystał z tego prawa w kwietniu 2025 r. W tym samym miesiącu wystawili Państwo fakturę korygującą do faktury zaliczkowej (zmniejszającą do zera wartość wystawionej faktury zaliczkowej). W maju 2025 r. strony zawarły porozumienie, w którym uzgodniły, że zwrot przez Państwa zaliczki zostanie rozłożony na 8 równych miesięcznych rat, tj. poczynając od czerwca 2025 r. co miesiąc będą Państwo spłacać część zaliczki.

A zatem wskazać należy, że warunki uzgodnienia zostały spełnione gdyż ziściły się warunki zdarzenia stanowiącego przesłankę do obniżenia wynagrodzenia. W zawartej umowie przedwstępnej został zawarty zapis, na podstawie którego Kupujący był uprawniony do odstąpienia od umowy i z tego prawa skorzystał. Wyrażając zgodę na odstąpienie od umowy, wystawili Państwo fakturę korygującą. Zatem należy wskazać, że wystawienie przez Państwa faktury korygującej było konsekwencją uprzednich udokumentowanych uzgodnień pomiędzy stronami, w wyniku których nabywca wiedział o zmianie warunków transakcji oraz warunki te zostały spełnione.

Tym samym, w analizowanej sprawie na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, będą mieli Państwo prawo do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w okresie rozliczeniowym, w którym wystawili Państwo fakturę korygującą, czyli w rozpatrywanej sprawie w rozliczeniu za kwiecień 2025 r.

Tym samym, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii ewidencji o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.