Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismami z 23 lipca 2025 r. i 24 lipca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej (…), NIP (…), świadczy Pan usługi polegające m.in. na wynajmie pojazdów zastępczych na czas naprawy pojazdu uszkodzonego w kolizji lub wypadku drogowym. Usługi te są wykonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (poszkodowanych), które przekazują Panu przysługujące im roszczenia wobec zakładu ubezpieczeń w drodze cesji wierzytelności (w zakresie pojazdu zastępczego i holowania).

Faktura za wynajem pojazdu wystawiana jest na osobę fizyczną (poszkodowanego), ponieważ to poszkodowany faktycznie korzysta z usługi. Jednakże płatności dokonuje zakład ubezpieczeń (przedsiębiorca), który wypłaca odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji lub wypadku.

Tego typu transakcje są regularnie przeprowadzane zarówno w przeszłości (stan faktyczny), jak i będą kontynuowane w przyszłości (zdarzenie przyszłe).

Chciałby Pan uzyskać interpretację potwierdzającą możliwość rozpoznawania przychodu oraz obowiązku podatkowego w VAT dopiero z chwilą otrzymania zapłaty, na podstawie aktualnych przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2024 r., mimo że faktura wystawiana jest na osobę fizyczną, a płatność pochodzi od przedsiębiorcy (zakładu ubezpieczeń).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Spełnia Pan przesłanki uznania Pana za małego podatnika w rozumieniu art. 2 pkt 25 lit. a) ustawy, wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła równowartości 2 000 000 euro w 2023 r. Metodę kasową VAT stosuje Pan od 1 kwietnia 2024 r., po dokonaniu zgłoszenia na formularzu VAT-R.

W ramach działalności zawiera Pan umowy najmu z osobami fizycznymi (poszkodowanymi w kolizjach), ale na podstawie cesji wierzytelności rozliczenia następują z zakładami ubezpieczeń, które pełnią funkcję faktycznego płatnika i głównego uczestnika transakcji.

Z ekonomicznego punktu widzenia, mimo że nabywcą formalnym jest osoba fizyczna, to stroną transakcji obciążoną ekonomicznie oraz realnie wykonującą zapłatę jest przedsiębiorstwo – zakład ubezpieczeń. To zakład podejmuje decyzję o wypłacie, negocjuje, kwestionuje faktury lub je akceptuje.

Ostatecznie więc stosunek prawno-podatkowy ma charakter transakcji między przedsiębiorcami, choćby formalnie tak nie wyglądał.

W aktualnej sytuacji dochodzi do paradoksu – obowiązek podatkowy powstaje mimo braku jakichkolwiek wpływów finansowych, ponieważ ubezpieczyciel zwleka z zapłatą lub odmawia jej dokonania. W efekcie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od faktur, które nigdy nie zostały opłacone.

Taka sytuacja niweczy sens metody kasowej i prowadzi do realnego zagrożenia utraty płynności finansowej.

Płaci Pan wyższe podatki, niż ma wpływy – co prowadzi do systemowego zadłużenia. Tymczasem intencją ustawodawcy przy tworzeniu metody kasowej była ochrona drobnych przedsiębiorców przed takim ryzykiem.

Wnosi Pan o potwierdzenie, że w opisanym stanie faktycznym ma Pan prawo do stosowania metody kasowej zarówno w VAT, jak i PIT – również w przypadkach, gdy usługobiorcą jest osoba fizyczna, ale zapłata oraz ciężar ekonomiczny transakcji spoczywają na przedsiębiorstwie.

Pytanie (pytanie w zakresie podatku VAT)

Czy w przypadku gdy usługa wynajmu pojazdu zastępczego świadczona jest na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, jednak zapłata za tę usługę dokonywana jest przez zakład ubezpieczeń (przedsiębiorcę) w ramach wypłaty odszkodowania z tytułu OC sprawcy, a pomiędzy usługodawcą a poszkodowanym zawarto umowę cesji wierzytelności, podatnik może stosować metodę kasową rozliczania podatku VAT, tj. rozpoznawać obowiązek podatkowy w VAT dopiero z chwilą otrzymania zapłaty od ubezpieczyciela, mimo że faktura została wystawiona na osobę fizyczną (poszkodowanego), a nie na przedsiębiorcę?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, w opisanym zdarzeniu przyszłym ma on prawo do stosowania metody kasowej w podatku od towarów i usług (VAT), zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2024 r., w przypadku gdy:

• faktura za wynajem pojazdu zastępczego zostaje wystawiona na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (np. poszkodowany),
• płatności dokonuje przedsiębiorca – zakład ubezpieczeń (np. na podstawie cesji wierzytelności).

Na podstawie art. 106i ust. 8a ustawy o VAT, jeżeli faktura jest wystawiona na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, ale zapłaty dokonuje inny podmiot (np. ubezpieczyciel), a podatnik rozlicza się metodą kasową, to obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą otrzymania zapłaty, a nie z chwilą wystawienia faktury.

Wobec powyższego, uważa Pan, że obowiązek podatkowy w VAT dopiero w momencie faktycznego wpływu środków od ubezpieczyciela, okoliczność, że faktura wystawiona jest na osobę fizyczną, a zapłata pochodzi od innego podmiotu (ubezpieczyciela), nie wyklucza możliwości zastosowania metody kasowej.

Stanowisko to jest zgodne z literalnym brzmieniem przepisów oraz ich celem, jakim jest powiązanie momentu rozliczenia podatku z momentem uzyskania realnego wpływu środków pieniężnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 351 ze zm., dalej jako: „ustawa”):

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Dostawa towarów i świadczenie usług mieści się w definicji sprzedaży, określonej w art. 2 pkt 22 ustawy, zgodnie z którą:

Kwestię zawierania umów reguluje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

Jak wynika z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do treści powyższego przepisu, oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej własności i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jego najemcę.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Natomiast instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 cyt. ustawy Kodeks cywilny. Stosownie do treści art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki – art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:

W oparciu o art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

W myśl art. 2 pkt 25 lit a) ustawy:

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 21 ust. 1 i 2 ustawy:

Jak wynika z ww. przepisów, możliwość uzyskania statusu małego podatnika (w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy) uwarunkowana jest nieprzekroczeniem wartości sprzedaży (wraz z kwotą podatku) w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro.

Metoda kasowa stanowi szczególny sposób ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego, w którym powstanie obowiązku podatkowego zostało powiązane z uregulowaniem należności. Natomiast to, kiedy daną sprzedaż należy rozpoznać dla celów podatku VAT, zostało określone w art. 21 ust. 1 ustawy, przez określenie powstania momentu obowiązku podatkowego.

Z wniosku wynika, że w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej świadczy Pan usługi polegające na wynajmie pojazdów zastępczych na czas naprawy pojazdu uszkodzonego w kolizji lub wypadku drogowym. Usługi te są wykonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które przekazują Panu przysługujące im roszczenia wobec zakładu ubezpieczeń w drodze cesji wierzytelności. Faktura za wynajem pojazdu wystawiana jest na osobę fizyczną, ponieważ to poszkodowany faktycznie korzysta z usługi. Jednakże płatności dokonuje zakład ubezpieczeń, który wypłaca odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji lub wypadku.

Pana wątpliwości sprowadzają się do ustalenia, czy w przypadku gdy usługa wynajmu pojazdu zastępczego świadczona jest na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, jednak zapłata za tę usługę dokonywana jest przez zakład ubezpieczeń, może Pan stosować metodę kasową rozliczania podatku VAT.

W tym miejscu należy odnieść się do kwestii przelewu wierzytelności – cesji. Jak wynika z treści wniosku – w związku z zawarciem umowy przelewu wierzytelności (cesji) za najem auta zastępczego i holowania staje się Pan cesjonariuszem, który występuje do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego o zapłatę należności z tytułu zwrotu kosztów związanych z najmem samochodu. Nabywając wierzytelność, wchodzi Pan w miejsce cedenta jako dotychczasowego wierzyciela. Występując do firmy ubezpieczeniowej o zapłatę należności za najem samochodu zastępczego nie wykona Pan żadnego świadczenia na rzecz firmy ubezpieczeniowej. Skoro strony, w umowie przelewu wierzytelności (cesja) poza uregulowaniami dotyczącymi przelewu wierzytelności za najem samochodu zastępczego i holowania, nie formułują żadnych obowiązków, to wystąpienie przez Pana do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego o zapłatę ww. należności jest jedynie realizacją przysługującego mu prawa podmiotowego, będącego jego uprawnieniem właścicielskim. Zatem zawarcie umowy i związane z nią przejęcie wierzytelności nie spowoduje po Pana stronie powstania obowiązku podatkowego z powyższego tytułu. Natomiast sam fakt wypłacenia przez firmę ubezpieczeniową poszkodowanego należności związanych z najmem samochodu nie będzie miał związku z jakąkolwiek czynnością z Pana strony, tym samym, nie dojdzie przez Pana do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy na rzecz zakładu ubezpieczeniowego.

W konsekwencji powyższego, należy stwierdzić, że czynność wystąpienia we własnym imieniu i na własny rachunek do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego o zapłatę należności związanych z najmem samochodu nie stanowi odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym świadczy Pan odpłatną usługę tylko w zakresie wynajmu auta zastępczego i holowania, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy na rzecz najemcy – osoby fizycznej (poszkodowanego). Za powyższe świadczenie otrzyma Pan wynagrodzenie, o które jako cedent wierzytelności, wystąpi do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego. Z uwagi na to, że jest Pan podatnikiem VAT rozliczającym się metodą kasową, nabywcą natomiast jest osoba fizyczna niebędąca czynnym podatnikiem podatku VAT, to obowiązek podatkowy dla Pana powstanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wykonania usługi.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy oraz opis sprawy przedstawiony we wniosku, stwierdzić należy, że obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usługi najmu samochodu zastępczego na rzecz poszkodowanego - osoby fizycznej niebędącej czynnym podatnikiem podatku VAT, nie powstanie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy. Obowiązek podatkowy dla Pana, w przypadku świadczenia ww. usługi, powstanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wykonania usługi. Powyższe wynika z faktu, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług posiadającym status małego podatnika stosującym kasową metodę rozliczeń VAT, a usługa jest wykonywana na rzecz osoby fizycznej niebędącej czynnym podatnikiem podatku VAT.

Tym samym, Pana stanowisko, z którego wynika, że może Pan stosować metodę kasową oraz, że obowiązek podatkowy VAT powstaje z chwilą otrzymania zapłaty, a nie z chwilą wystawienia faktury uznaję za prawidłowe. Podkreślam jednocześnie, że obowiązek podatkowy w opisanej sytuacji powstaje na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wykonania usługi.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podkreślam, że niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.