Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „…”. Uzupełnili go państwo pismem z 24 czerwca 2025 r (wpływ 2 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina jest podmiotem prawa publicznego o charakterze określonym przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Gmina jest niewątpliwie podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, która poza zadaniami właściwymi dla jednostki samorządu terytorialnego jako organu władzy publicznej, realizuje działalność gospodarczą na podstawie umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należą między innymi sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).

Gmina … ma przystąpić do realizacji projektu pod nazwą: „…”. Projekt będzie realizowany w ramach Działania 3.4 Zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa Priorytetu III Ochrona zasobów środowiska i klimatu programu Fundusze Europejskie dla … 2021-2027 , współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej - Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Celem głównym projektu jest (...). Projekt dotyczy modernizacji oraz naprawy infrastruktury do ujmowania, uzdatniania i dystrybucji wody, w celu ograniczenia strat w dostawach wody do spożycia oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia awarii i zwiększenia efektywności wykorzystania wody w gminach o liczbie ludności nie większej niż 15 tys. mieszkańców (Gmina …- … mieszkańców na koniec roku 2023). Projekt przewiduje modernizację stacji ujęcia wód podziemnych w miejscowości …, …, …, …, … oraz budowy zbiornika zapasu wody wraz z budynkiem technicznym obsługującym sieć wodociągową wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną - ….

Wybrany wariant realizacji modernizacji sieci przewiduje zaprojektowanie systemu w taki sposób, aby zapewnić niezawodność dostaw wody nawet w przypadku awarii jednego z jego elementów – w modernizowanych ujęciach wody zastosowane zostaną redundantne zestawy pomp, które mogą działać na przemian lub jednocześnie, aby zapewnić nieprzerwane dostarczanie wody. Jeśli jedna pompa ulegnie awarii, druga automatycznie przejmuje jej funkcję. Sieć wodociągowa będzie wspomagana przez zbiorniki rezerwowe. Te zbiorniki będą przechowywać wodę na wypadek przerw w dostawach, zapewniając zasilanie wodą przez pewien czas, zanim problem zostanie rozwiązany. Stacje pomp będą wyposażone w dodatkowe źródła zasilania, takie jak generatory diesla, aby zapewnić ich działanie w przypadku przerw w dostawie energii elektrycznej. Realizacja projektu pozwoli również na hermetyzację urządzeń w sieci wodociągowej poprzez zastosowanie obudów wodoodpornych (np. dla pomp), które są całkowicie pyłoszczelne oraz odporne na zanurzenie w wodzie, co chroni urządzenia przed wodą i wilgocią. W projekcie zostaną zastosowane rozwiązania podnoszące jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi: zmodernizowane ujęcia wody pozwolą na skuteczniejszą dezynfekcję istniejącego wodociągu (dezynfekcja wody, redukcja związków chemicznych, kontrola i monitorowanie jakości wody). Projekt pozwoli na wdrożenie efektywnych środków diagnostyki stanu technicznego sieci wodociągowej poprzez stałą analizę jakości wody.

Inwestorem realizowanych prac będzie Gmina. Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług w ramach realizacji projektu będą wystawiane na Gminę. Gmina zrealizuje powyższe prace w ramach zadań własnych zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Ustawowe obowiązki zbiorowego zaopatrzenia w wodę Gmina powierzyła Gminnemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu … Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Gmina posiada 100% udziałów, na podstawie Uchwały Rady Gminy nr … z dnia 7 listopada … r. „w sprawie powierzenia Gminnemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu … Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zadania własnego Gminy … w zakresie zbiorowego zaopatrzenie w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Gmina nadal pozostaje właścicielem użyczonej infrastruktury.

Sieć wodociągowa została udostępniona spółce na zasadzie nieodpłatnego użyczenia. Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Zatem umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną.

Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne eksploatuje przedmiotowy majątek we własnym imieniu i na własną rzecz do wykonywania odpłatnych czynności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Świadczone za pomocą infrastruktury usługi spółka wykazuje w swoich rejestrach sprzedaży i rozlicza VAT należny. Spółka na podstawie umowy użyczenia jest uprawniona do bezpośredniego świadczenia na rzecz poszczególnych mieszkańców usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków, tym samym gmina zapewnia realizację jej zadań własnych, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Jednocześnie gmina nie pobiera z tego tytułu od spółki jakiejkolwiek odpłatności.

Gmina występuje jako nabywca na fakturach za zużycie energii w punktach odbioru - hydroforniach ze względu na posiadanie tytułu własności infrastruktury wodociągowej. Gmina dokonuje płatności za te faktury. Jednocześnie refakturuje te koszty na Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne, dokładnie w takich samych kwotach. Gmina nie dokonuje obniżenia wysokości podatku należnego od towarów i usług o wysokość podatku naliczonego, z tytułu ponoszonych kosztów na energię.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Infrastruktura powstała w ramach projektu pn. „…”, będzie bezpłatnie użyczona Gminnemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu.

Infrastruktura powstała w ramach projektu pn. „…”, będzie służyła Gminie wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym Gmina ma możliwość obniżenia wysokości podatku należnego od towarów i usług o wysokość podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług służących do realizacji projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina uznała, że podatek od towarów i usług stanowi koszt kwalifikowalny projektu z uwagi na brak możliwości obniżenia wysokości podatku należnego od towarów i usług o wysokość podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług służących do realizacji projektu, ze względu na brak związku między przedmiotem projektu a wykonywaną działalnością gospodarczą.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2024.361 tj. z dnia 2024.03.13), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4. art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96. Z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy: nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

Według art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 - ust. 6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy określa art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali – infrastruktura powstała w ramach projektu pn. „…”, będzie służyła Gminie wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z powyższym, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww.  projektu. Tym samym, z tego tytułu nie będzie przysługiwało Państwu prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „…”, ponieważ infrastruktura powstała w wyniku realizacji ww. projektu nie będzie wykorzystywana przez Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Zaznaczam, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.