
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 25 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od nakładów na roboty budowlane dotyczące budynku oraz braku obowiązku korekty kwoty podatku VAT naliczonego w związku z poniesionymi nakładami na budynek.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 czerwca 2025 r. (wpływ 6 czerwca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą A. (dalej: „A.”) jest polskim rezydentem podatkowym. A. jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej również: „VAT”).
A. specjalizuje się w produkcji artykułów (...). Dochody z A. opodatkowuje podatkiem liniowym, zgodnie z art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o PIT”). A. prowadzi działalność produkcyjną i magazynową w nieruchomościach własnych, jak i wynajmowanych.
Natomiast B.B. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą C. (dalej: „C.”). B.B. jest polskim rezydentem podatkowym. C. jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. C. specjalizuje się w handlu (...). Dochody z C. są opodatkowane według skali podatkowej, zgodnie z art. 27 ustawy o PIT.
A. i C. określane dalej będą łącznie jako: „Strony”.
A. planuje rozszerzenie dotychczas prowadzonej działalności, w związku z czym planuje wynajęcie (lub wydzierżawienie) budynku hali, której budowa jest prowadzona na gruncie będącym własnością C. (dalej: „Budynek”). Umowa najmu (lub dzierżawy) będzie w szczególności dawała A. tytuł prawny do korzystania Budynku, na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez A. (podlegającej opodatkowaniu PIT oraz VAT). Czynsz najmu będzie płatny przez A. na podstawie wystawianych przez C. faktur.
Obecnie Budynek jest w trakcie budowy, w szczególności nie został jeszcze oddany do użytkowania. Dotychczas inwestorem (m.in. na mocy decyzji o pozwoleniu na budowę) przy realizacji Budynku jest wyłącznie C. Budynek, po zakończeniu jego budowy i oddaniu go do użytkowania - będzie w przyszłości wykorzystywany - na podstawie stosownej umowy najmu lub dzierżawy - do działalności produkcyjnej i magazynowej dotychczas prowadzonej przez A. – jak już była mowa powyżej - opodatkowanej VAT oraz PIT. A. nie wyklucza używania Budynku także do innej swej działalności gospodarczej, ale w każdym razie opodatkowanej VAT oraz PIT.
A. ma w zamiarze włączyć się w proces budowlano-inwestycyjny dotyczący Budynku. W tym celu A. m.in. wystąpi do właściwego organu o zmianę decyzji o pozwoleniu na budowę Budynku - w ten sposób, że na jej mocy inwestorem będzie już nie tylko C., ale również A. Będąc już pełnoprawnym inwestorem, A. zamierza z własnych środków pokrywać koszty dalszych prac budowlanych, niezbędnych do prawidłowego zakończenia budowy (zgodnie z zatwierdzonym przez właściwy organ projektem budowlanym dotyczący Budynku) i oddania do użytkowania Budynku. W związku z tym Strony planują podpisanie „umowy inwestycyjnej”, na podstawie której zostanie określony zakres dalszych prac budowlanych dotyczących Budynku, których koszty pokryje A., a które są niezbędne do prawidłowego zakończenia budowy Budynku i oddania go do użytkowania.
Tak jak była już o tym mowa, A. przystąpi do dalszej budowy Budynku jako inwestor (współinwestor) w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2025 r. poz. 418, dalej: „Prawo budowlane”). Tym samym zarówno A., jak i C. będą pełnić rolę inwestora w rozumieniu Prawa budowlanego.
W rezultacie podstawą ponoszenia ww. kosztów przez A. na rzecz budowy Budynku będzie „umowa inwestycyjna” oraz okoliczność, że A. formalnie będzie pełniła rolę inwestora.
Wiadomo już dzisiaj, że A. poniesie nakłady (w rozumieniu przepisów ustawy o PIT) na prace budowlane dotyczące Budynku w działalności gospodarczej A., których łączna kwota będzie wyższa niż 15.000 zł.
W ramach dalszych prac budowlanych dotyczących Budynku, których koszty zamierza ponosić A. i które będą dokonywane zgodnie z projektem budowlanym dotyczącym Budynku, stanie się możliwym oddanie Budynku do użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem.
C., w całym okresie trwania dalszych prac budowlanych, których koszty zamierza na podstawie „umowy inwestycyjnej” pokrywać A., jak i późniejszym okresie, w trakcie obowiązywania umowy najmu (lub dzierżawy) Budynku, będzie miała prawo własności do gruntu i posadowionego na nim Budynku.
W toku prowadzonej działalności A. nie wyklucza, że z przyczyn obiektywnych, leżących poza kontrolą i wolą Stron, prowadzenie działalności gospodarczej w Budynku może okazać się nierentowne i ekonomicznie nieuzasadnione. W sytuacji, gdy prowadzenie działalności gospodarczej w Budynku okaże się nieopłacalne, A.
- po wygaśnięciu umowy najmu/dzierżawy (rozwiązaniu na skutek upływu okresu na jaki zawarto umowę najmu), nie zawrze kolejnej umowy najmu Budynku (nie przedłuży najmu/dzierżawy); albo
- wypowie umowę najmu lub rozwiąże ją w drodze porozumienia stron przed upływem okresu na jaki zawarto umowę najmu/dzierżawy.
Skutkiem powyższego możliwym jest, że A. zda Budynek wynajmującemu/ wydzierżawiającemu (czyli C.) przed upływem okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”).
Przed zdaniem Budynku wynajmującemu/wydzierżawiającemu (czyli C.), A. przeniesie zakupione na swój koszt ruchome wyposażenie Budynku oraz dające się zdemontować elementy aranżacyjne/wykończeniowe Budynku do innej nieruchomości, w której będzie prowadził działalność gospodarczą lub do magazynu z zamiarem ich wykorzystania w przyszłości do działalności gospodarczej. Część zaś nakładów (związanych z włączeniem się przez A., jako inwestora, w proces budowy Budynku, aż do ukończenia robót budowlanych i oddania Budynku do użytkowania - tak jak to będzie przewidywać „umowa inwestycyjna”), z uwagi na ich trwałe związanie z substancją Budynku, nie będzie mogła zostać zdemontowana i wykorzystana w przyszłości w ramach działalności A. W takiej sytuacji, po zakończeniu umowy najmu/dzierżawy Budynku, A. nie będzie zobowiązana do przywrócenia stanu poprzedniego lub odnowienia Budynku. Przy czym Strony będą mogły indywidualnie uzgodnić sposób rozliczenia nakładów poniesionych przez A. na budowę Budynku (wysokość wynagrodzenia za przeniesienie nakładów).
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Nakłady na roboty budowlane dotyczące Budynku będą udokumentowane fakturami wystawionymi na Wnioskodawcę.
Nakłady na roboty budowlane dotyczące Budynku będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od podatku.
Umowa najmu/dzierżawy będzie zawierała postanowienia dotyczące zasad rozliczenia poniesionych przez Wnioskodawcę nakładów na budowę Budynku.
W przypadku wygaśnięcia/rozwiązania umowy najmu/dzierżawy nastąpi rozliczenie poniesionych przez Wnioskodawcę nakładów na budowę Budynku.
W przypadku wygaśnięcia/rozwiązania umowy najmu/dzierżawy nastąpi rozliczenie poniesionych przez Wnioskodawcę nakładów na budowę Budynku. Wnioskodawca otrzyma od C. określoną, rynkową kwotę wynagrodzenia za rozliczane nakłady. Wartość ta zostanie/będzie określona na moment rozliczenia nakładów. Wnioskodawca pozostawi poczynione nakłady C. i dzięki rozliczeniu nie będzie zobowiązany do przywrócenia lokalu do stanu pierwotnego. Natomiast C. będzie zobowiązana do zapłaty Wnioskodawcy ww. wynagrodzenia za pozostawione nakłady. Podstawą prawną rozliczenia będzie umowa najmu/dzierżawy oraz art. 676 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), zgodnie z którym jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.
Pytania
1.Czy A. ma prawo odliczyć podatek naliczony od nakładów na roboty budowlane dotyczące budynku?
2.Czy w przypadku, gdy A. - z przyczyn obiektywnych leżących poza kontrolą i wolą Stron przed upływem okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, pozostawia niezamortyzowane nakłady w obcym środku trwałym wraz z ich rozliczeniem z C., (tj. za wynagrodzeniem), A. powinna dokonać korekty kwoty podatku VAT naliczonego, odliczonego w związku z poczynionymi nakładami budowlanymi na Budynek?
3.Jak w niniejszej sprawie należy liczyć pięcioletni okres korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy:
- A. ma prawo odliczyć podatek naliczony od nakładów na roboty budowlane dotyczące Budynku,
- w przypadku, gdy A. - z przyczyn obiektywnych leżących poza kontrolą i wolą Stron - przed upływem okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, pozostawia niezamortyzowane nakłady w obcym środku trwałym wraz z ich rozliczeniem z C., (tj. za wynagrodzeniem), A. nie jest zobowiązana dokonać korekty kwoty podatku VAT naliczonego, odliczonego w związku z poczynionymi nakładami budowlanymi na Budynek,
- 5 kolejnych lat, o których mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, liczy się od roku, w którym środek trwały (nakłady) został oddany do użytkowania. Przykładowo zatem, jeżeli Wnioskodawca przyjmie do użytkowania inwestycję w cudzym środku trwałym w 2026 r., to 5 letni okres korekty upłynie z końcem 2030 r.
Uzasadnienie
Ad 1
Zgodnie z art. 86 ust. 1-2 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT).
Podsumowując, powyższe, aby podatnik miał możliwość odliczyć podatek VAT od dokonanego zakupu muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:
1)podatnik musi być zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT,
2)podatnik otrzymał fakturę,
3)powstał obowiązek podatkowy,
4)nabyte towary lub usługi będą przez podatnika wykorzystywane w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych.
Natomiast w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym:
1) A. jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT,
2)A. z tytułu poniesionych jako współinwestor przy realizacji Budynku nakładów na roboty budowlane będzie otrzymać faktury,
3)dla nabytych towarów i usług A. planuje odliczać VAT naliczony nie wcześniej niż za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy,
4)nabyte towary lub usługi będą przez A. wykorzystywane w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych, tj. przede wszystkim do działalności magazynowej i produkcyjnej prowadzonej w Budynku (po zakończeniu jego Budowy, na podstawie odpowiedniej umowy dzierżawy/najmu).
Mając na uwadze powyższe, A. będzie miała prawo odliczyć podatek naliczony od nakładów na roboty budowlane dotyczących Budynku (związane z dokończeniem jego budowy, aż do stanu pozwalającego na jego użytkowanie).
Ad 2
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W sytuacji, gdy podatnik w ramach prowadzonej działalności wykonuje czynności, od których przysługuje odliczenie podatku naliczonego oraz czynności, od których takie odliczenie nie przysługuje, zastosowanie znajduje przepis art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 art. 90 ust. 2 ustawy o VAT (art. 90 ust. 2 ustawy o VAT).
Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy, proporcję, o której mowa w cyt. wyżej ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
W myśl art. 90 ust. 4 ustawy o VAT, proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Stosownie do art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
W myśl zaś art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Korekty, o której mowa w art. 91 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy (art. 91 ust. 3 ustawy o VAT).
Natomiast zgodnie z art. 91 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.
Przy czym zgodnie z art. 91 ust. 6 ustawy o VAT, w przypadku, gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1)opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.
Z kolei art. 91 ust. 7 ustawy o VAT stanowi, że przepisy art. 91 ust. 1-6 ustawy o VAT stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.
Z przywołanych przepisów wynika, iż obowiązek przeprowadzenia korekty podatku VAT naliczonego w odniesieniu do poniesionych nakładów na lokal występuje również w sytuacji zmiany prawa do obniżenia podatku naliczonego (art. 91 ust. 7 ustawy o VAT), która wystąpi w szczególności w sytuacji, gdy w następstwie zmiany sposobu przeznaczenia nabytych/wytworzonych towarów lub usług, towary/usługi przestaną być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Ewentualny obowiązek dokonania korekty kwoty odliczonego podatku VAT zależy jednak od momentu, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia środka trwałego czy też wartości niematerialnej i prawnej. Obowiązek ten wystąpi, jeśli zmiana przeznaczenia ma miejsce w tzw. „okresie korekty” przewidzianym przez ustawodawcę dla danego typu składnika majątkowego w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT.
Reasumując w przypadku inwestycji w obcym środku trwałym o wartości początkowej większej niż 15.000 zł, która przestanie być wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych w tzw. okresie korekty, podatnik obowiązany jest dokonać odpowiedniej korekty odliczonego podatku naliczonego, z uwzględnieniem ilości lat, w jakich podatnik wykorzystywał inwestycję w swojej działalności.
Warto zauważyć, że art. 91 ust. 7 ustawy o VAT stwierdza, że konieczność korekty powstaje w sytuacji, gdy zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Innymi słowy, stanowi podstawę do korygowania podatku naliczonego przy zakupie towaru bądź usługi, jeżeli post factum zmianie ulegnie ich przeznaczenie.
W doktrynie wskazuje się, że powyższy przepis stanowi regulację dość lakoniczną. Jak wynika jednak z brzmienia stosownych przepisów dyrektyw VAT, oraz z dorobku orzecznictwa ETS, niektóre z okoliczności, z którymi powinna się wiązać utrata prawa do odliczenia, a tym samym konieczność dokonania korekty nie powodują utraty tego prawa. Z treści art. 20 (1) (b) VI Dyrektywy - (odpowiednio art. 185 ust. 2 Dyrektywy VAT z 2006 r.), wynika, iż nie powodują konieczności korekty udowodnione albo potwierdzone przypadki zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności/składników majątku, a także przekazanie prezentów o małej wartości oraz próbek. Oznacza to, że nie mogą zmieniać prawa do odliczenia następujące po skorzystaniu z tego prawa okoliczności, zachodzące bez woli podatnika, a więc od niego niezależne. Przykładem takich zdarzeń mogą być inwestycje zaniechane, jednakże i w tym przypadku stwierdzenie, czy konieczność korekty rzeczywiście zachodzi wymaga zbadania okoliczności, na skutek których podatnik zaniechał inwestycji lub wykonywania czynności opodatkowanych. Taki wniosek można wyciągnąć z orzeczeń ETS wydanych na kanwie przepisu art. 20 (1) (b) VI Dyrektywy, a mianowicie w sprawie C-37/95 Państwo Belgijskie a Ghent Coal Terminal NV oraz C-110/94 między Intercommunale voor Zeewaterontziliting (INZO) a Państwem Belgijskim. W obu przypadkach chodziło o sytuacje, w których podatnik zaniechał inwestycji z przyczyn „pozostających poza jego kontrolą”, na skutek decyzji innego organu nakazującego zmianę miejsca prowadzenia działalności i zamiany działki, na której rozpoczęto inwestycję (C-37/95) i sytuacji, w której „decyzja o zaniechaniu inwestycji wynikała z przeprowadzonego studium jej opłacalności, które nie potwierdziło możliwości generowania zysku z danej działalności (C-110/94)". W tym drugim przypadku, podstawą wniosku ETS była „zasada pewności prawa, którą należy rozumieć w ten sposób, aby nabyte przez podatnika prawo do odliczenia podatku zostało zachowane, nawet jeżeli na skutek czynników ekonomicznych, działalność związana z danymi zakupami nie zostanie Rozpoczęta”, (por. VI Dyrektywa VAT, Komentarz pod red. K.Sachsa, C.H.Beck, Warszawa 2004, str. 489-490).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego sprawy, podjęcie przez Wnioskodawcę - przed upływem okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT - decyzji o pozostawieniu niezamortyzowanych nakładów w obcym środku trwałym następuje z przyczyn obiektywnych leżących poza sferą kontroli i woli Wnioskodawcy, nie powinno zatem stanowić - w świetle przepisu art. 91 ust. 7 ustawy o VAT w związku z art. 185 ust. 2 dyrektywy VAT z 2006 r. - podstawy do dokonania korekty podatku VAT naliczonego.
Co więcej Strony będą mogły indywidualnie uzgodnić sposób rozliczenia nakładów poniesionych na Budynek (wysokość wynagrodzenia za przeniesienie nakładów). Wynagrodzenie to będzie opodatkowane VAT i jednocześnie nie będzie zwolnione od VAT. W rezultacie nakłady na Budynek, od których A. odliczy VAT naliczony, w dalszym ciągu pozostaną wykorzystywane do działalności opodatkowanej VAT (sprzedaży). Tym samym nie dojdzie do spełnienia przesłanek zobowiązujących Wnioskodawcy do korekty VAT naliczonego, o której mowa wyżej.
Ad 3
Zdaniem Wnioskodawcy, 5 kolejnych lat, o których mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, liczy się od roku, w którym środek trwały (nakłady) został oddany do użytkowania. Przykładowo zatem, jeżeli Wnioskodawca przyjął do użytkowania inwestycję w cudzym środku trwałym w 2026 r., to 5 letni okres korekty upłynie z końcem 2030 r.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Jak już wcześniej wskazano, w świetle przepisów art. 22a ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, inwestycja w obcym środku trwałym stanowi u inwestora odrębny od nieruchomości środek trwały podlegający amortyzacji według zasad określonych dla takich środków trwałych, a nie według zasad odnoszących się do nieruchomości.
W związku z tym, że inwestycje stanowią odrębny od nieruchomości środek trwały, korekta podatku naliczonego odnoszącego się do takiego środka trwałego powinna być dokonana zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług w ciągu 5-letniego okresu (a nie w ciągu 10 lat przewidzianych dla nieruchomości). Przy czym podatnik dokonuje tej korekty w ciągu 5 kolejnych lat licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Powołany przepisy mówi o korekcie począwszy od roku, w którym środek trwały (został oddany do użytkowania. Nie ma w nim rozbicia na miesiące, czy też liczenia od danego miesiąca roku do odpowiadającego mu miesiąca kolejnego roku. Okres 5 kolejnych lat liczy się zatem od roku, w którym środek trwały został oddany do użytkowania. Przykładowo zatem, jeżeli Wnioskodawca przyjął do użytkowania inwestycję w cudzym środku trwałym w 2026 r., to 5 letni okres korekty upłynie z końcem 2030 r.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.; Dz. U. z 2025 r., poz. 775), zwanej dalej ustawą:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
- nabycia towarów i usług,
- dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:
- towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,
- podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług.
Aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych na potrzeby wykonania określonej czynności, podmiot musi wykonywać tę czynność jako podatnik podatku od towarów i usług, który działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyłącza jednocześnie możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:
- spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
- nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.
W art. 88 ustawy przedstawiona jest lista wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W systemie podatku od towarów i usług obowiązuje zasada niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, podatnik nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia. Jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas – po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych – odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. Zatem wystarczy, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Tym samym, podatnik dokonując zakupu towarów czy usług dokonuje ich natychmiastowej alokacji do czynności dających prawo do odliczenia lub niedających takiego prawa.
Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości, należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik – aby mógł skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego – nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa
W analizowanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy będą spełnione. Opis sprawy wskazuje, że prowadzi Pan zarejestrowaną działalność gospodarczą jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Zamierza Pan włączyć się jako inwestor w proces budowlano-inwestycyjny dotyczący Budynku posadowionego na cudzym gruncie i pokrywać z własnych środków koszty dalszych prac budowlanych, niezbędnych do prawidłowego zakończenia budowy i oddania do użytkowania Budynku. Nakłady na roboty budowlane dotyczące Budynku będą udokumentowane fakturami wystawionymi na Pana oraz będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od podatku.
Zatem – zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy – będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z nakładami na roboty budowlane dotyczące Budynku.
W konsekwencji Pana stanowisko w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z nakładami na roboty budowlane dotyczące Budynku należało uznać za prawidłowe.
Pana wątpliwości dotyczą również obowiązku korekty kwoty podatku VAT naliczonego, odliczonego w związku z poczynionymi nakładami budowlanymi na Budynek.
Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do dokonania korekty zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.
Stosownie do treści art. 91 ust. 1 ustawy o VAT:
Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
W myśl art. 91 ust. 2 ustawy:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy:
Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.
Według art. 91 ust. 4 ustawy:
W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.
Jak stanowi art. 91 ust. 5 ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 – w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.
Stosownie do art. 91 ust. 6 ustawy:
W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1)opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.
W myśl art. 91 ust. 7 ustawy:
Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usług.
Według art. 91 ust. 7a ustawy:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.
W myśl art. 91 ust. 8 ustawy:
Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.
Z powyższego wynika, że korekta, o której mowa w art. 91 ustawy, odnosi się do takich towarów, które stanowią u podatnika środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, a także grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Ponadto z powyższych przepisów wynika, że podatnik jest zobowiązany do rozpoznania prawa do odliczenia podatku naliczonego w momencie nabycia towarów i usług oraz dokonania ewentualnej korekty tego odliczonego bądź nieodliczonego podatku w przypadku późniejszej zmiany przeznaczenia nabytych towarów i usług lub zmiany sposobu wykorzystania.
Przepisy art. 91 wprowadzają konstrukcję korekty podatku naliczonego dokonywaną z uwagi na zmianę struktury sprzedaży albo na zmianę pierwotnego przeznaczenia towaru lub usługi (z którą związany jest podatek naliczony). Wprowadzenie procedury korekty związane jest z faktem, że we wspólnym systemie VAT obowiązuje zasada odliczenia niezwłocznego, tzn. w momencie nabycia. W tym momencie czasowym związek towaru z danym rodzajem czynności (opodatkowane, zwolnione, mieszane) ma zazwyczaj charakter planowany. Do czasu faktycznego wykorzystania nabytego towaru lub usługi faktyczny związek z danym rodzajem czynności może się zmienić, przekreślając prawo do odliczenia albo uzasadniając dokonanie odliczenia. Jednocześnie przepisy wprowadzają szczególny tryb korekty do wybranych składników majątku. Z uwagi na zazwyczaj wieloletni okres wykorzystania składników majątku zaliczanych do środków trwałych oraz nieruchomości ustawa przyjmuje zasadę dokonywania cząstkowej i równomiernej korekty w dłuższym czasie (dla nieruchomości przez 10 lat, a dla pozostałych składników majątku przez 5 lat). Regulacje te mają na celu urealnienie odliczenia podatku naliczonego. Ustawa zakłada bowiem, że środki trwałe (jako dobra o charakterze trwałym) zużywają się w określonym czasie, a nie jednorazowo. W tym też czasie stopniowo konsumowane jest prawo do odliczenia i należy je oceniać w dłuższej perspektywie czasu, a nie jednorazowo.
Na podstawie powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że podatnik jest zobowiązany, co do zasady, dokonać korekty podatku naliczonego w sytuacji, gdy zmienia się przeznaczenie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy lub podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego w wyższej lub niższej wartości niż wyliczona za dany rok.
Jednocześnie należy zauważyć, że przepisy art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług odsyłają do przepisów o podatku dochodowym dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
W myśl art. 22a ust. 2 pkt 1-2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 22c, niezależnie od przewidywanego okresu używania:
1) przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej „inwestycjami w obcych środkach trwałych”,
2) budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
– zwane także środkami trwałymi.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje wprost, co należy rozumieć przez inwestycję w obcych środkach trwałych.
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje się natomiast definicja pojęcia „inwestycji”.
Zgodnie z art. 5a pkt 1 tej ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o inwestycjach - oznacza to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598 oraz z 2024 r. poz. 619, 1685 i 1863), zwanej dalej „ustawą o rachunkowości”.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.):
Ilekroć w ustawie jest mowa o środkach trwałych w budowie - rozumie się przez to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.
Na podstawie ww. definicji należy stwierdzić, że inwestycje w obcych środkach trwałych to ogół działań (nakładów) podatnika odnoszących się do niestanowiącego jego własności środka trwałego, które zmierzają do jego ulepszenia lub polegają na stworzeniu składnika majątku mającego cechy środka trwałego.
W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uznają budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie za inwestycje w obcych środkach trwałych.
W przypadku budynku wybudowanego na cudzym gruncie mamy do czynienia z sytuacją, w której podatnik ponosi nakłady na środek trwały niestanowiący jego własności, z zastrzeżeniem, że w takim wypadku nakłady mają charakter budynku lub budowli. Przy dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie stosuje się takie same zasady, jak przy amortyzacji własnych środków trwałych.
Zatem, budynki i budowle wzniesione na cudzym gruncie stanowią odrębną kategorię środków trwałych. W tym przypadku budynki (budowle) wybudowane i wykorzystywane przez podatnika nie stanowią, co prawda, na gruncie przepisów prawa cywilnego, jego własności (mimo poniesienia przez niego nakładów na ich wybudowanie) lecz stanowią jego środek trwały, podlegający amortyzacji.
W analizowanej sprawie w zakresie obowiązku korekty kwoty podatku VAT naliczonego, odliczonego w związku z Pana nakładami budowlanymi na Budynek w pierwszej kolejności należy ustalić, czy z uwagi na przekazanie przez Pana nakładów kontrahentowi za wynagrodzeniem, znajdzie zastosowanie art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
6)towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;
22) sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 cyt. ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, (…).
Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Na podstawie art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.
Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Stosownie natomiast do art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
W myśl art. 48 kodeksu cywilnego:
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.
Według art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Jak wynika z powyższego przepisu, dzierżawa jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
Zgodnie z art. 694 Kodeksu cywilny:
Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie (…).
W myśl art. 676 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.
Na podstawie art. 705 Kodeksu cywilnego:
Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy.
Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej.
Z punktu widzenia prawa cywilnego nakłady na nieruchomość, (np. wybudowanie budynku), poniesione na cudzym gruncie stanowią część składową gruntu, a tym samym własność właściciela gruntu. W konsekwencji podmiot, który wybudował taki obiekt posadowiony na cudzym gruncie, nie może go sprzedać, ponieważ nie ma do niego tytułu prawnego. Niemniej jednak dysponuje on pewnym prawem do poniesionych nakładów, i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu.
Wprawdzie ustawa o podatku od towarów i usług w odniesieniu do dostawy towarów posługuje się sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a więc nie uzależnia dostawy towarów od tytułu własności, jednak nakłady poniesione na nieruchomość nie stanowią odrębnych rzeczy, które mogłyby stanowić towar (w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy), a więc ich przekazanie nie może uchodzić za dostawę towarów.
Analiza przedstawionego przez Pana opisu sprawy na tle powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że odpłatne przekazanie przez Pana na rzecz kontrahenta (wydzierżawiającego lub wynajmującego) nakładów powstałych w wyniku przystąpienia przez Pana do budowy Budynku, nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów, gdyż nie mamy tu do czynienia z odrębną rzeczą, która mogłaby stanowić – zdefiniowany w art. 2 pkt 6 ustawy – towar.
Nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.
Z uwagi na powyższe, odpłatna czynność zbycia nakładów za wynagrodzeniem na rzecz kontrahenta (wydzierżawiającego lub wynajmującego), stanowić będzie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy i nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku.
Z opisu sprawy wynika, że planuje Pan wynajęcie (lub wydzierżawienie) budynku hali, której budowa jest prowadzona na gruncie będącym własnością innego kontrahenta („Budynek”). Zamierza Pan włączyć się w proces inwestycyjny budowy Budynku i z własnych środków pokrywać koszty dalszych prac budowlanych, niezbędnych do prawidłowego zakończenia budowy i oddania do użytkowania Budynku. Poniesie Pan nakłady na prace budowlane dotyczące Budynku, których łączna kwota będzie wyższa niż 15.000 zł. Kontrahent (wynajmujący lub wydzierżawiający) będzie miał prawo własności do gruntu i posadowionego na nim Budynku. W sytuacji, gdy prowadzenie działalności gospodarczej w Budynku okaże się nieopłacalne:
- po wygaśnięciu umowy najmu/dzierżawy (rozwiązaniu na skutek upływu okresu na jaki zawarto umowę najmu), nie zawrze Pan kolejnej umowy najmu Budynku (nie przedłuży najmu/dzierżawy); albo
- wypowie Pan umowę najmu lub rozwiąże ją w drodze porozumienia stron przed upływem okresu na jaki zawarto umowę najmu/dzierżawy.
Skutkiem powyższego możliwym jest, że zda Pan Budynek wynajmującemu/wydzierżawiającemu przed upływem okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Przed zdaniem Budynku wynajmującemu/wydzierżawiającemu, część zaś nakładów (związanych z włączeniem się przez Pana, jako inwestora, w proces budowy Budynku, aż do ukończenia robót budowlanych i oddania Budynku do użytkowania), z uwagi na ich trwałe związanie z substancją Budynku, nie będzie mogła zostać zdemontowana i wykorzystana w przyszłości w ramach Pana działalności. W takiej sytuacji, po zakończeniu umowy najmu/dzierżawy Budynku, nie będzie Pan zobowiązany do przywrócenia stanu poprzedniego lub odnowienia Budynku. W przypadku wygaśnięcia/rozwiązania umowy najmu/dzierżawy nastąpi rozliczenie poniesionych przez Pana nakładów na budowę Budynku. Otrzyma Pan od kontrahenta (wynajmującego lub wydzierżawiającego) rynkową kwotę wynagrodzenia za rozliczane nakłady. Pozostawi Pan poczynione nakłady kontrahentowi, który będzie zobowiązany do zapłaty Panu ww. wynagrodzenia za pozostawione nakłady.
Odnosząc powołane przepisy prawa do przedstawionych okoliczności sprawy należy wskazać, że w przypadku opisanego we wniosku budynku będącego przedmiotem wspólnej inwestycji polegającej na budowie Budynku na cudzym gruncie (na gruncie dzierżawionym lub wynajmowanym od kontrahenta) poczynione przez Pana nakłady mają charakter nieruchomości.
Przy czym, skoro w rozpatrywanej sprawie nie dojdzie do zmiany przeznaczenia nieruchomości, gdyż jak ustalono powyżej, czynność przekazania przez Pana nakładów na wybudowanie Budynku na rzecz kontrahenta (wydzierżawiającego lub wynajmującego) stanowić będzie świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w opisanym we wniosku przypadku pozostawienie nakładów poczynionych przez Pana na ww. gruncie, nie spowoduje obowiązku korekty podatku naliczonego odliczonego z tytułu budowy tego Budynku, o której mowa w art. 91 ustawy.
Zatem, Pana stanowisko w zakresie braku obowiązku korekty kwoty podatku VAT naliczonego odliczonego w związku z poczynionymi nakładami na Budynek, należało uznać za prawidłowe.
Przy czym skoro, w rozpatrywanym przypadku pozostawienie nakładów poczynionych przez Pana na ww. gruncie, nie spowoduje obowiązku korekty podatku naliczonego odliczonego z tytułu budowy tego Budynku przewidzianej w art. 91 ustawy, nie udziela się odpowiedzi na pytanie nr 3.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wydana interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
