Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 19 maja 2025 r. - w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Postanowieniem z dnia (...) 2024 r. wydanym w sprawie o sygn. akt (...) Sąd upadłościowy, tj. Sąd Rejonowy (...), X Wydział Gospodarczy, ogłosił upadłość dłużniczki - A.K.

W toku postępowania upadłościowego, syndyk masy upadłości ustalił, że w skład masy upadłości ww. dłużniczki wchodzi nieruchomość gruntowa, położona w (...), oznaczona KW nr (...). Przedmiotowa nieruchomość została wyceniona w pierwotnym kształcie przez biegłego rzeczoznawcę na kwotę (...) PLN. W przekazanym zleceniu syndyk, kierowany interesem wierzycieli, zobowiązał biegłego do ustalenia, czy w przypadku podziału przedmiotowej nieruchomości, można uzyskać kwotę większą od ww. Ostatecznie biegły wskazał, że w przypadku podziału rzeczonej nieruchomości na 15 pomniejszych działek, jej wartość wynosić będzie (...) PLN.

Mając na względzie interes wierzycieli, syndyk przystąpił do procedury podziału. Syndyk zamierza zbyć przedmiotową nieruchomość, po uprzednim wydzieleniu z niej 15 pomniejszych działek. Środki uzyskane ze sprzedaży wydzielonych nieruchomości przeznaczone zostaną wyłącznie na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego oraz spłatę wierzycieli [istnieje ryzyko, że zobowiązania nie zostaną spłacone w całości]. Syndyk zamierza zlecić wykonanie filmu reklamowego, obrazującego stan nieruchomości oraz przekazać informację o planowanej sprzedaży do publicznej wiadomości [portale społecznościowe, serwisy internetowe dedykowane sprzedaży nieruchomości].

    1. Upadła nie była i nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.

    2. Nabycie przez upadłą nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży nastąpiło poprzez wygranie licytacji sprzedawanej nieruchomości rolnej od (…). Wylicytowana kwota nie była zwiększana o podatek VAT. Tym samym transakcja nie została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT. Poświadczeniem zapłaty był odpowiedni zapis w Akcie Notarialnym Rep. A (...) Kancelaria Notarialna (...).

    3. Przy nabyciu nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży upadłej nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Powodem było nienaliczenie przez sprzedającego podatku oraz kupno nieruchomości przez osobę fizyczną.

    4. Przez długi czas nieruchomość czyli pole rolne, leżało odłogiem, nie było wykorzystywane. Aktualnie nieruchomość jest koszona raz-dwa razy do roku.

    5. Nieruchomość nie była i nie jest wykorzystywana do żadnej działalności gospodarczej.

    6. Upadła nie wykorzystywała nieruchomości na żadną działalność. Ani opodatkowaną ani nieopodatkowaną.

    7. Nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim.

    8. Celem dokonania sprzedaży w ramach postępowania upadłościowego, syndyk nie podejmował działań wskazanych w wezwaniu, które miałyby zwiększyć wartość nieruchomości. Jedyne czynności podejmowane przez syndyka, to procedura wydzielenia pomniejszych działek, co może przedkładać się na wzrost ich wartości.

    9. Czynności likwidacyjne obejmujące sprzedaż pomniejszych działek, obejmować będą przygotowanie ogłoszenia, jego publikację na portalach dedykowanych sprzedaży nieruchomości, być może także posty sponsorowane, tak aby dotrzeć do potencjalnych nabywców. Czynności te nie będą czynnościami ponadstandardowymi, jak te które syndycy wykonują w ramach normalnych procedur. Syndyk nie zamierza korzystać z usług biura nieruchomości.

  10. Syndyk nie planuje składać wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Z tego też względu na dzień dokonywania sprzedaży nie będzie decyzji o warunkach zabudowy ani też o zagospodarowaniu terenu.

  11. Wedle złożonego oświadczenia, upadła wraz z małżonkiem-jeszcze przed rokiem 2010 - była właścicielem nieruchomości gruntowej o powierzchni ok. 5 a w niedalekiej odległości od Jeziora (...). Małżonkowie zakupili działkę aby postawić na niej mały domek letniskowy. Ostatecznie jednak odstąpili od tych planów, m.in. przez spory sąsiedzkie, problemy z uzbrojeniem. Małżonkowie sprzedali przedmiotową nieruchomość razem z planem domku letniskowego. Ponadto, upadła była właścicielką mieszkania w (…). Mieszkanie (wcześniej wykupione przez rodziców z zasobów gminnych) otrzymała od rodziców w formie darowizny w dniu 18 lutego 1998 roku. Nieruchomość ta została sprzedana w lipcu 2015. Z uzyskanych pieniędzy upadła spłaciła hipotekę ustanowioną na rzecz (...).

  12. Upadła dodatkowo jest współwłaścicielem jednej nieruchomości, która weszła w skład masy upadłości na zasadzie art. 124 PrUp. Nieruchomość ta stanowi nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym. Nieruchomość ta jest wykorzystywana przez upadłą w ten sposób, że upadła A.K. zamieszkując ją, zaspokaja swoje potrzeby mieszkaniowe. Oznaczenie KW nieruchomości: (...).

Na gruncie ww. stanu faktycznego, powstały wątpliwości natury podatkowej, stanowiące przedmiot niniejszej interpretacji, tj. ustalenie czy na skutek podziału nieruchomości na 15 pomniejszych działek, będących przedmiotem planowanej sprzedaży, nie dojdzie do objęcia rzeczonej czynności [sprzedaży] podatkiem od towarów i usług i nie będzie statuować upadłej podatnikiem VAT z tytułu przedmiotowej sprzedaży.

Pismem z 19 maja 2025 r. uzupełniono opis sprawy następująco:

    1. Data nabycia nieruchomości, wynikająca z numeru KW wskazanego w piśmie tut. urzędu to: 09.07.2010 r.

    2. Nieruchomość objęta przedmiotowym wnioskiem została nabyta bez określonego celu. Upadła wraz z małżonkiem skorzystała po prostu z możliwości jej nabycia za niewielką cenę w ramach „okazji”.

    3.

   a) Upadła prowadziła działalność gospodarczą do roku 2009 r. Upadła nie jest w stanie wskazać od kiedy prowadziła działalność gospodarczą. Wszelkie dostępne rejestry, z uwagi na archiwalność wpisów, nie obejmują daty rozpoczęcia działalności upadłej [wydruk z rejestru GUS].

   b) Pierwotna działalność związana była z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami. W późniejszym okresie upadła wraz z małżonkiem prowadziła specjalistyczne gospodarstwo rolne - fermę drobiu.

    4. Nieruchomość nigdy nie była wykorzystywana, zarówno w celach prywatnych, związanych z działalnością gospodarczą, ani też rolniczą. Jak wskazano dotychczas - nieruchomość w ogóle nie była wykorzystywana, leżała odłogiem.

    5. Upadła, ani drugi współwłaściciel nie byli ani nie są rolnikami ryczałtowymi.

    6. Nieruchomość nigdy nie była wykorzystywana, zarówno w celach prywatnych, związanych z działalnością gospodarczą, ani też rolniczą.

    7. Upadła nigdy nie podejmowała żadnych działań mających na celu podniesienie wartości nieruchomości.

Pytanie

Czy sprzedaż nieruchomości gruntowych niezabudowanych otrzymanych na skutek podziału nieruchomości, która została dokonana w celu uzyskania wyższej ceny sprzedaży, przez syndyka masy upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i w żaden sposób niezwiązanej z obrotem nieruchomościami, powoduje, że sprzedaż nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług [VAT]?

Pani stanowisko w sprawie

Sprzedaż wydzielonych działek nie będzie stanowić dla Upadłej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będzie statuować Upadłej jako podatnika VAT z tytułu przedmiotowej sprzedaży. W ocenie wnioskodawcy, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), - a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy - jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym

Należy wskazać, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Analiza okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów przy uwzględnieniu orzeczenia TSUE, prowadzi do wniosku, że nie można uznać A.K., za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży udziału w działkach uzyskanych po podziale działki nr (...), położonej w (...), będących przedmiotem wniosku. Pomimo, że grunty spełniają definicję towaru zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to okoliczności niniejszej sprawy nie wskazują, że sprzedając udziały w działkach uzyskanych po podziale działki nr (...), położonej w (...), upadła będzie działać w charakterze handlowca.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:

W myśl art. 198 ustawy - Kodeks cywilny:

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem, przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) - jako podatnik VAT.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, była przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10).

Z ww. orzeczenia wynika m.in., że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 112, zmienionej dyrektywą 2006/138/WE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeśli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby.

Ponadto, Trybunał orzekł, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie, nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Trybunał wyjaśnił, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działki, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży działek gruntu, istotne jest czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu dokonania sprzedaży tych gruntów Sprzedający podjął lub podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Sprzedającego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż ta nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Należy także wskazać, że stosownie do przepisu art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 614):

Na podstawie art. 61 ustawy Prawo upadłościowe:

Z kolei, na mocy art. 62 ustawy Prawo upadłościowe:

W myśl art. 75 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Zgodnie z art. 157 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Jak stanowi art. 160 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Na podstawie art. 173 ustawy Prawo upadłościowe:

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Z opisu sprawy wynika, że Upadła nie była i nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Upadła prowadziła działalność gospodarczą do roku 2009 r. Pierwotna działalność związana była z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami. W późniejszym okresie upadła wraz z małżonkiem prowadziła specjalistyczne gospodarstwo rolne - fermę drobiu.

W toku postępowania upadłościowego, syndyk masy upadłości ustalił, że w skład masy upadłości Dłużniczki wchodzi nieruchomość gruntowa. Nieruchomość została wyceniona przez biegłego rzeczoznawcę na kwotę (...) PLN. Biegły także wskazał, że w przypadku podziału nieruchomości na 15 pomniejszych działek, jej wartość wynosić będzie (...) PLN. Mając na względzie interes wierzycieli, syndyk przystąpił do procedury podziału. Syndyk zamierza zbyć nieruchomość, po uprzednim wydzieleniu z niej 15 pomniejszych działek.

Nieruchomość została nabyta w dniu 09.07.2010 r. bez określonego celu. Upadła wraz z małżonkiem skorzystała po prostu z możliwości jej nabycia za niewielką cenę w ramach „okazji”. Przy nabyciu nieruchomości upadłej nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nieruchomość nigdy nie była wykorzystywana, zarówno w celach prywatnych, związanych z działalnością gospodarczą, ani też rolniczą. Nieruchomość w ogóle nie była wykorzystywana, leżała odłogiem. Nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim. Upadła nigdy nie podejmowała żadnych działań mających na celu podniesienie wartości nieruchomości.

Czynności likwidacyjne obejmujące sprzedaż pomniejszych działek, obejmować będą przygotowanie ogłoszenia, jego publikację na portalach dedykowanych sprzedaży nieruchomości, być może także posty sponsorowane, tak aby dotrzeć do potencjalnych nabywców. Czynności te nie będą czynnościami ponadstandardowymi, jak te które syndycy wykonują w ramach normalnych procedur. Syndyk nie zamierza korzystać z usług biura nieruchomości. Syndyk nie planuje składać wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Z tego też względu na dzień dokonywania sprzedaży nie będzie decyzji o warunkach zabudowy ani też o zagospodarowaniu terenu.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Upadła podejmowała działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Uwzględniając powyższą analizę przepisów oraz przedstawione okoliczności sprawy wskazać należy, że w odniesieniu do planowanej sprzedaży działek brak będzie przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy Upadła wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Z opisu sprawy nie wynika, aby Upadła podejmował taką aktywność w przedmiocie sprzedaży ww. działek, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego - stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpi bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż przez Panią - jako syndyka masy upadłości - działek wypełni przesłanki działalności gospodarczej Upadłej. Upadła nie podejmie takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Upadłą należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Sprzedając działki, Upadła będzie korzystała z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że - w stosunku do tych transakcji - Upadła nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i w odniesieniu do sprzedaży działek nie wystąpi w roli podatnika podatku od  towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą.

Zatem, sprzedaż przez Panią - jako syndyka masy upadłości - udziałów w działkach będących we współwłasności małżeńskiej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, z uwagi na fakt, że z tytułu tej transakcji Upadła nie będzie działała w charakterze - zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy - podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zatem Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zauważam, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Podkreślam, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

     - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.