Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy:

-dla całej opisanej usługi świadczonej na rzecz klienta(przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o. jest nieprawidłowe;

-dla całej opisanej usługi świadczonej na rzecz klienta(przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o. jest nieprawidłowe;

-dla części usługi (etapy 2-4) świadczonej na rzecz klienta, za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o. jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy:

-dla całej opisanej usługi świadczonej na rzecz klienta(przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.;

-dla całej opisanej usługi świadczonej na rzecz klienta(przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.;

-dla części usługi (etapy 2-4) świadczonej na rzecz klienta, za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.;

-dla części usługi (etapy 2-4) świadczonej na rzecz klienta, za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 kwietnia 2025 r. (wpływ 29 kwietnia 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest (…), prowadzącą działalność m.in. w zakresie szeroko rozumianego, profesjonalnego doradztwa na rzecz przedsiębiorców. Umowa spółki Wnioskodawcy, jak i dotyczący go wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego obejmuje w szczególności działalność oznaczoną kodem PKD 70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz kodem PKD 74.90.Z Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

Wśród świadczonych przez Wnioskodawcę usług jest usługa wsparcia klientów z siedzibą (miejscem zamieszkania) w Polsce w zakresie przygotowania oraz przeprowadzenia procesu sprzedaży firmy na rzecz inwestora. Sprzedaż firmy najczęściej polega na zbyciu jej praw udziałowych (udziałów, akcji, ogółu praw i obowiązków przysługujących wspólnikom w spółkach osobowych). Proces sprzedaży firmy może polegać również na sprzedaży na rzecz inwestora kluczowych składników majątkowych firmy lub przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa firmy, jak również na innych czynnościach prowadzących do przejęcia kontroli nad firmą przez inwestora.

Mając na uwadze różne struktury transakcji prowadzącej do sprzedaży firmy przedmiot usługi świadczonej przez Wnioskodawcę jest definiowany w umowach z klientami jako usługa doradztwa finansowego oraz biznesowego, zarządzenia projektem oraz koordynacji prac wszystkich zaangażowanych stron w procesie przygotowania oraz przeprowadzenia Transakcji, przy czym Transakcja jest rozumiana szeroko, potencjalnie jako:

a)sprzedaż (wszystkich lub części) udziałów w spółce na rzecz inwestora,

b)sprzedaż części udziałów w spółce na rzecz inwestora oraz objęcie przez niego udziałów w podwyższonym kapitale spółki,

c)sprzedaż na rzecz inwestora kluczowych składników majątkowych spółki lub przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki,

d)przejęcie przez inwestora częściowej lub pełnej kontroli nad działalnością spółki w ramach innej uzgodnionej struktury.

Należy jednocześnie zaznaczyć, że w odniesieniu do niektórych procesów możliwe jest określenie struktury transakcji przed rozpoczęciem odpowiedniego procesu, co w szczególności wynika z formy prawnej firmy, przedmiotu jej działalności, czy też założeń (oczekiwań) właściciela.

Usługa jest zwykle realizowana zasadniczo w czterech etapach:

1)opracowanie strategii transakcji, co obejmuje przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności;

2)kontakt z potencjalnymi inwestorami, co obejmuje dystrybucję memorandum informacyjnego, organizację spotkań z inwestorami, organizację wstępnych sesji Q&A, negocjacje złożonych ofert wstępnych – co ma na celu pozyskanie ofert wstępnych od inwestorów, rekomendację i zaproszenie inwestorów do udziału w due diligence;

3)organizacja i obsługa procesu due diligence, co obejmuje zredagowanie regulaminu VDR (wirtualnego pokoju danych) i due diligence oraz wsparcie zamawiającego w procesie due diligence w odpowiedziach na pytania inwestorów, wsparcie w negocjacjach z nimi – co ma na celu pozyskanie oferty wiążącej od inwestorów, dokonanie rekomendacji i zaproszenia wybranego inwestora do negocjacji i zamknięcia transakcji;

4)negocjacje i zamknięcie transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym (usługi w tym zakresie świadczone przez Wnioskodawcę nie obejmują doradztwa prawnego).

Zakres usługi w praktyce jest dostosowywany do konkretnych okoliczności oraz założeń procesu, w szczególności zmianie może ulec zakres opracowywanych dokumentów oraz przebieg rozmów i komunikacji z inwestorem lub inwestorami. Wnioskodawca jest też angażowany przez klientów do wsparcia w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów.

Wynagrodzenie z tytułu wyświadczenia opisanej usługi jest zwykle podzielone na dwie zasadnicze części: część zryczałtowaną, należną za pierwszy etap prac (obejmujący opracowanie strategii transakcji, przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności) oraz część za pozostałe prace, należną pod warunkiem sfinalizowania transakcji i najczęściej zależną od wartości tej transakcji (tzw. success fee).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

Na pytanie o treści: „Od kiedy dokładnie świadczą Państwo usługi objęte zakresem stanu faktycznego przedstawionego we wniosku?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Usługi objęte zakresem stanu faktycznego są świadczone od ponad 10 lat. Z uwagi na długi okres aktywności, trudno jest wskazać dokładną datę rozpoczęcia świadczenia usług w przedmiotowym zakresie”.

Na pytanie o treści: „Na czyją rzecz świadczą Państwo ww. usługi? Czy na rzecz zbywcy udziałów w Spółce z o.o., czy nabywcy tych udziałów?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Usługi są świadczone zarówno na rzecz nabywców, jak i zbywców udziałów. Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej są usługi świadczone na rzecz zbywców udziałów. Świadczenie usług na rzecz zbywcy w konkretnej transakcji wyklucza świadczenie usługi w zakresie doradztwa transakcyjnego na rzecz nabywcy”.

Na pytanie o treści: „Czy zakres czynności, które świadczą Państwo na rzecz Spółki w ramach realizacji umowy będą ograniczyła się do tych opisanych we wniosku – etapy 1-4? Jeśli nie, proszę o wypisanie tych, które nie ujęli Państwo we wniosku”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Tak. Zakres czynności, które Wnioskodawca świadczy w ramach realizacji umowy ogranicza się do tych opisanych we wniosku – etapy 1-4”.

Na pytanie o treści: „Czy usługi świadczone w ramach etapu 1, 2, 3 i 4 są usługami nierozerwalnie ze sobą związanymi, tj.:

a)czy bez wykonania którejkolwiek z czynności w ramach etapu 1, 2, 3 i 4 możliwe jest wykonanie przez Państwa usługi definiowanej w umowach z klientami jako usługa doradztwa finansowego oraz biznesowego, zarządzenia projektem oraz koordynacji prac wszystkich zaangażowanych stron w procesie przygotowania oraz przeprowadzenia Transakcji?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Jak wskazano we wniosku „Zakres usługi w praktyce jest dostosowywany do konkretnych okoliczności oraz założeń procesu, w szczególności zmianie może ulec zakres opracowywanych dokumentów oraz przebieg rozmów i komunikacji z inwestorem lub inwestorami. Wnioskodawca jest też angażowany przez klientów do wsparcia w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów”. W szczególności pominięte mogą być takie zadania, jak przygotowanie teasera lub/i memorandum informacyjnego – co ma miejsce w sytuacjach wskazanych w przywołanym wyżej fragmencie wniosku – a więc w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów, a tym samym wsparcie doradcy nie obejmuje wstępnego etapu procesu, którego celem jest doprowadzenie do takiego kontaktu. W pozostałych przypadkach zakres usługi obejmuje wszystkie czynności stanowiące opisane etapy usługi”;

b)„czy usługi świadczone w ramach etapu 1, 2, 3 i 4 są tak ściśle powiązane ze sobą, że obiektywnie rzecz biorąc tworzą z ekonomicznego punktu widzenia jedną całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić? Jeśli tak, to należy wskazać, na czym konkretnie polega zależność między tymi czynnościami, która powoduje, że nie mogą one być świadczone odrębnie?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Ścisłe powiązanie poszczególnych usług wynika z powszechnej praktyki rynkowej. Uzasadnieniem takiego podejścia jest potrzeba kompleksowego wsparcia sprzedających przez jednego doradcę. Odnosząc się do poszczególnych etapów – zależność pomiędzy nimi jest następująca: uzgodnienie z Klientem strategii Transakcji, a także dokonanie niezbędnych analiz zwieńczonych opracowaniem memorandum informacyjnego czy teasera (etap 1) pozwala doradcy ustalić z Klientem podejście do projektu oraz pozyskać odpowiednią wiedzę o spółce. Wiedza ta jest wykorzystywana na dalszych etapach procesu, w szczególności w trakcie komunikacji z inwestorami, wsparcia w procesie due diligence czy negocjacjach. W szczególności wypracowane na etapie 1 materiały są dystrybuowane wśród potencjalnych inwestorów na etapie 2. Zgodnie z dobrymi praktykami rynkowymi materiały są przygotowane przez doradcę, który komunikuje się z inwestorami i bierze udział w negocjacjach. Materiały są oznaczane logo doradcy, który je opracował. W naturalny sposób doradca prowadzący komunikację z inwestorami uczestniczy w całym procesie aż do jego zakończenia. Tak więc potrzeba skupienia wiedzy o całym procesie w jednym podmiocie i ponoszenie odpowiedzialności za ten proces przez jednego doradcę powoduje praktyczną nierozerwalność poszczególnych etapów prac; ich dzielenie na odrębne usługi bądź pomiędzy różne podmioty byłoby nienaturalne i standardowo nie występuje na rynku”.

c)„czy bez wykonania któregokolwiek z etapów 1, 2, 3 i 4 możliwe jest wykonanie innych etapów 1, 2, 3 i 4? Jeśli nie, to dlaczego?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Co do zasady realizacja procesu transakcyjnego wymaga przeprowadzenia wszystkich etapów. Tak jak wskazano we wniosku: Wnioskodawca jest też angażowany przez klientów do wsparcia w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów. W takich sytuacjach współpraca nie obejmuje przygotowania materiałów informacyjnych takich jak teaser czy memorandum informacyjne. Nie jest też sporządzana lista inwestorów – bowiem wsparcie doradcy jest podejmowane po rozpoczęciu rozmów sprzedających z inwestorem. W pozostałych przypadkach zakres usług obejmuje wszystkie przedstawione etapy”.

d)„co jest dokładnie celem usług wykonywanych w ramach etapu 1, 2, 3 i 4, tj. czy celem tych usług jest całościowe wykonanie usługi definiowanej w umowach z klientami jako usługa doradztwa finansowego oraz biznesowego, zarządzenia projektem oraz koordynacji prac wszystkich zaangażowanych stron w procesie przygotowania oraz przeprowadzenia Transakcji? Jeśli nie, to proszę o wskazanie konkretnego celu świadczonych usług w ramach poszczególnych etapów”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Mając na uwadze charakter doradztwa transakcyjnego należy uznać, że głównym celem usług świadczonych w ramach wszystkich etapów jest doprowadzenie do przeprowadzenia Transakcji. Realizacja tego celu wymaga wykonania zadań stanowiących przedmiot doradztwa na poszczególnych etapach, w tym koordynacji i zarządzania procesem.

Celem etapu 1 jest odpowiednie przygotowanie do procesu obejmujące w szczególności uzgodnienie oczekiwań sprzedających, identyfikację potencjalnych inwestorów, przeprowadzenie stosownych analiz oraz opracowanie listy inwestorów, teasera, memorandum informacyjnego, listu procesowego.

Celem etapu 2 jest zainteresowanie inwestorów Transakcją poprzez dystrybucję przygotowanych materiałów oraz podjęcie komunikacji z inwestorami celem uzgodnienia wstępnych warunków Transakcji (uzgodnienie ofert wstępnych).

Celem etapu 3 jest spełnienie oczekiwań inwestorów dotyczących przeprowadzenia due diligence spółki, a etapu 4 potwierdzenie i uzgodnienia warunków Transakcji oraz jej przeprowadzenie przez strony”.

Na pytanie o treści: „Czy usługi świadczone w ramach etapu 1, 2, 3 i 4 są usługami:

a)których przedmiotem podatku są udziały w spółkach,

b)których przedmiotem podatku są udziały w innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną,

c)pośrednictwa, w których przedmiotem podatku są udziały w spółkach lub udziały w innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną.

Informacji proszę udzielić odrębnie dla każdej usługi świadczonej w ramach etapu 1, 2, 3 i 4”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Usługi realizowane w ramach wszystkich etapów stanowią kompleksową usługę wsparcia w procesie sprzedaży firmy. Jak wskazano we wniosku: Mając na uwadze różne struktury transakcji prowadzącej do sprzedaży firmy przedmiot usługi świadczonej przez Wnioskodawcę jest definiowany w umowach z klientami jako usługa doradztwa finansowego oraz biznesowego, zarządzenia projektem oraz koordynacji prac wszystkich zaangażowanych stron w procesie przygotowania oraz przeprowadzenia Transakcji, przy czym Transakcja jest rozumiana szeroko, potencjalnie jako:

a)sprzedaż (wszystkich lub części) udziałów w spółce na rzecz inwestora,

b)sprzedaż części udziałów w spółce na rzecz inwestora oraz objęcie przez niego udziałów w podwyższonym kapitale spółki,

c)sprzedaż na rzecz inwestora kluczowych składników majątkowych spółki lub przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki,

d)przejęcie przez inwestora częściowej lub pełnej kontroli nad działalnością spółki w ramach innej uzgodnionej struktury.

Należy jednocześnie zaznaczyć, że w odniesieniu do niektórych procesów możliwe jest określenie struktury transakcji przed rozpoczęciem odpowiedniego procesu, co w szczególności wynika z formy prawnej firmy, przedmiotu jej działalności czy też założeń (oczekiwań) właściciela. Użyte w powyższym fragmencie pojęcie „udziałów” – odnosi się do udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością”.

Na pytanie o treści: „Czy za każdą usługę świadczoną w ramach etapu 1, 2, 3 i 4 pobierają Państwo odrębne wynagrodzenia? Jeśli nie, to dlaczego”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Zgodnie z informacją zawartą we wniosku: Wynagrodzenie z tytułu wyświadczenia opisanej usługi jest zwykle podzielone na dwie zasadnicze części: część zryczałtowaną, należną za pierwszy etap prac (obejmujący opracowanie strategii transakcji, przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności) oraz część za pozostałe prace, należną pod warunkiem sfinalizowania transakcji i najczęściej zależną od wartości tej transakcji (tzw. success fee). Struktura wynagrodzenia jest zgodna z powszechną praktyką rynkową i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom Klientów, które dotyczą uzależnienia wysokości wynagrodzenia, w tym wypłaty określonej jego części, od realizacji (finalizacji) transakcji. Zarówno wysokość wynagrodzenia, jak i jego struktura (część zryczałtowana, należna po wykonaniu określonych prac oraz część uzależniona od sukcesu – tzw. success fee) mają wpływ na atrakcyjność składanych ofert i ich akceptację przez Klientów”.

Na pytanie o treści: „Dlaczego za pierwszy etap usług pobierają Państwo odrębne wynagrodzenie?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Realizacja kolejnych etapów prac nie jest pewna. Po etapie 1 żaden z inwestorów może nie być zainteresowany uczestnictwem w Transakcji. Z drugiej strony zakres prac objętych etapem 1 jest precyzyjnie określony i umożliwia wskazanie momentu ich wykonania. Jak wskazano wcześniej, proponowana Klientowi struktura wynagrodzenia oraz sposób uzależnienia jego wysokości od sukcesu jest podyktowana potrzebą maksymalizacji atrakcyjności oferty dla Klienta”.

Na pytanie o treści: „W jaki sposób będzie kalkulowane wynagrodzenie, które będą Państwo otrzymywać za świadczone usługi? Czy umowa przewiduje prowizyjny system wynagradzania? Czy wynagrodzenie będzie płatne za realizację poszczególnych etapów? Proszę szczegółowo opisać sytuację”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Informacje w tym zakresie zostały przedstawione we wniosku: Wynagrodzenie z tytułu wyświadczenia opisanej usługi jest zwykle podzielone na dwie zasadnicze części: część zryczałtowaną, należną za pierwszy etap prac (obejmujący opracowanie strategii transakcji, przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności) oraz część za pozostałe prace, należną pod warunkiem sfinalizowania transakcji i najczęściej zależną od wartości tej transakcji (tzw. success fee)”.

Na pytanie o treści: „Czy usługi świadczone przez Państwa są usługami, których przedmiotem są usługi przechowywania udziałów i zarządzania nimi? Jeśli tak, to które dokładnie”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Nie, świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie są usługami, których przedmiotem są usługi przechowywania udziałów i zarządzania nimi”.

Na pytanie o treści: „Czy usługi świadczone przez Państwa w ramach umowy obejmują usługi, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą? Jeśli tak, proszę wskazać jakie dokładnie to usługi”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Zgodnie z treścią wniosku przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest świadczenie szeroko rozumianych profesjonalnych usług doradczych na rzecz przedsiębiorców. Usługi stanowiące przedmiot wniosku opisane szczegółowo we wniosku jak i w odpowiedziach na pytania przedstawione w wezwaniu mają charakter usług doradczych, bowiem w trakcie ich świadczenia eksperci z zakresu transakcji kapitałowych podejmując poszczególne działania doradzają jednocześnie Klientowi co do sposobu prowadzenia procesu, komunikują się w jego imieniu z potencjalnymi inwestorami, rekomendując jednocześnie Klientowi sposób, formę oraz treść komunikacji, przygotowują materiały, przeprowadzają analizy, z których wnioski wykorzystują w trakcie procesu i wsparcia Klienta w negocjacjach. Głównym celem świadczonych w tym zakresie usług jest doprowadzenie do przeprowadzenia Transakcji sprzedaży firmy. Tak więc świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie są czynnościami ściągania długu (w tym faktoringu) ani usługami w zakresie leasingu, natomiast w każdym etapie prac mają miejsce czynności o charakterze doradczym”.

„Czy którykolwiek z etapów (1-4) świadczonych usług przez Państwa będzie miał charakter wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową, np. informowania stron, formalności administracyjne itp.? Jeśli tak, proszę wskazać, który będzie to etap i opisać sytuację”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„W ramach każdego etapu procesu i świadczonych usług są podejmowane działania o charakterze analitycznym, konsultacji z Klientem oraz jego przedstawicielami. Ewentualne czynności faktyczne są tylko konsekwencją usług doradczych i żaden z etapów prac nie sprowadza się do czynności wyłącznie faktycznych”.

Na pytanie o treści: „Czy faktycznym beneficjentem usług świadczonych przez Państwa jest strona transakcji finansowej, tj. podmiot, który dokonuje transakcji zbycia/nabycia udziałów? Informacji proszę udzielić odrębnie dla każdej usługi świadczonej w ramach etapu 1, 2, 3 i 4”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Działania stanowiące przedmiot świadczonych usług mają na celu doprowadzenie do Transakcji i w takim celu jest nawiązywana współpraca z Klientem. Klient realizując cel w postaci przeprowadzenia Transakcji otrzymuje od inwestora środki finansowe stanowiące ekwiwalent przedmiotu transakcji. W związku z powyższym Klient (strona będąca stroną transakcji) jest beneficjentem usług świadczonych w ramach wszystkich etapów (odpowiedź odnosi się do wszystkich usług świadczonych w ramach etapu 1, 2, 3 i 4)”.

Na pytanie treści: „Czy usługi świadczone przez Państwa mają na celu uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony zawarły umowę skutkującą przeniesienie prawa własności udziałów Spółki? Informacji proszę udzielić odrębnie dla każdej usługi świadczonej w ramach etapu 1, 2, 3 i 4”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Jak zostało wskazane w odpowiedzi na pytanie nr 14 celem świadczonych usług jest doprowadzenie do Transakcji. Cel ten przyświeca działaniom podejmowanym na wszystkich poszczególnych etapach: Na etapie 1 szczególnie istotne jest uzgodnienie z Klientem jego oczekiwań dotyczących struktury i parametrów Transakcji, dokonanie analizy, która pozwoli zweryfikować te oczekiwania i ewentualnie będzie podstawą do ich modyfikacji. Przygotowane materiały (teaser, memorandum) mają zapewnić potencjalnym inwestorom odpowiedni zakres informacji o spółce i zainteresować Transakcją. Opracowana i uzgodniona z Klientem lista inwestorów ma przełożenie na skuteczność zainteresowania ich Transakcją. Działania podejmowane w ramach etapu 2 obejmujące komunikację z potencjalnymi inwestorami i dystrybucję materiałów informacyjnych mają na celu zainteresowanie ich Transakcją. W związku z tym, poza dystrybucją materiałów informacyjnych podejmowane są działania w zakresie organizacji sesji Q&A oraz przekazywania dodatkowych informacji. Celem tego etapu jest pozyskanie od inwestorów ofert wstępnych, które potwierdzają ich zainteresowanie Transakcją i przedstawiają kluczowe warunki Transakcji. Uzgodnienie wstępnej oferty niewiążącej stanowi warunek kontynuowania procesu z danym inwestorem. Zgodnie ze standardem rynkowym, inwestorzy przed transakcją przeprowadzają weryfikację stanu finansowego, prawnego, podatkowego spółki (zakres weryfikacji może obejmować inne obszary, w zależności od specyfiki działalności spółki). Przebieg procesu due diligence oraz jego wyniki mają istotne znaczenie dla podejścia inwestorów do Transakcji (w szczególności w zakresie oferowanych warunków Transakcji). W ramach etapu 3 Wnioskodawca zapewnia organizację i obsługę procesu due diligence, co obejmuje zredagowanie regulaminu VDR (wirtualnego pokoju danych) i due diligence oraz wsparcie Klienta w procesie due diligence w odpowiedziach na pytania inwestorów, wsparcie w negocjacjach z nimi. Celem działań podejmowanych na tym etapie jest pozyskanie oferty wiążącej od inwestorów, dokonanie rekomendacji i zaproszenia wybranego inwestora do negocjacji i zamknięcia Transakcji. Działania w ramach etapu 4 są już bezpośrednio nastawione na wsparcie w negocjacjach i zamknięcie (realizację) Transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym (usługi w tym zakresie świadczone przez Wnioskodawcę nie obejmują doradztwa prawnego)”.

Na pytanie o treści: „Czy aktywnie poszukują Państwo potencjalnych nabywców (inwestorów) zainteresowanych nabyciem udziałów Spółki z o.o.? Czym to się przejawia? Prosimy opisać”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Pełen zakres wsparcia obejmuje identyfikację potencjalnych inwestorów. Zainteresowanie transakcją potencjalnych inwestorów jest warunkiem powodzenia procesu. W ramach świadczonych usług Wnioskodawca dokonuje stosownych analiz pod kątem identyfikacji inwestorów. Analizy te dotyczą rynków/sektorów, w których działa spółka lub które są powiązane z sektorem, w którym działa spółka. Analizy te mają na celu identyfikację inwestorów branżowych. Jako doradca transakcyjny Wnioskodawca na bieżąco śledzi informacje o dokonywanych transakcjach w poszczególnych sektorach; ma również bieżącą wiedzę o inwestycjach funduszy inwestycyjnych oraz ich preferencjach/kryteriach akwizycyjnych. Wnioskodawca pozostaje z dużą częścią funduszy w bieżących kontaktach. Aktywność w tym zakresie pozwala Wnioskodawcy na efektywne identyfikowanie potencjalnych inwestorów finansowych. Poszukiwanie nabywców obejmuje zatem szerokie analizy mające na celu stworzenie długiej listy inwestorów, dedykowanej konkretnej spółce, a w następnym kroku aktywną komunikację, której celem jest zainteresowanie potencjalnych inwestorów Transakcją, obejmującą korespondencję mailową, spotkania (w tym zdalne), rozmowy telefoniczne. W ramach przedmiotowej komunikacji są przekazywane potencjalnym inwestorom teasery. Po potwierdzeniu zainteresowania Wnioskodawca doprowadza do podpisania umowy o zachowaniu poufności oraz przekazuje dodatkowe materiały (memorandum informacyjne) oraz informacje. Jak wskazano we wniosku, wsparcie w procesie transakcyjnym (świadczenie usługi) może rozpocząć się po tym, jak potencjalny inwestor zgłosił się do Klienta z propozycją prowadzenia rozmów dotyczących przejęcia firmy. W takich przypadkach w zależności od decyzji Klienta, zakres wsparcia ze strony Wnioskodawcy dotyczy prowadzenia rozmów i procesu z takim inwestorem, możliwe jest również podjęcie dodatkowych działań w celu weryfikacji zainteresowania procesem innych inwestorów. W zależności od decyzji Klienta oraz okoliczności zakres usługi obejmuje lub nie obejmuje poszukiwanie dodatkowych inwestorów”.

Na pytanie o treści: „Czy negocjują Państwo warunki umów pomiędzy Spółką z o.o. a potencjalnymi nabywcami udziałów Spółki z o.o.?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Jak zostało wskazane we wniosku, zakres świadczonych usług w ramach tego etapu zawiera: negocjacje i zamknięcie transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym (usługi w tym zakresie świadczone przez Wnioskodawcę nie obejmują doradztwa prawnego). Stroną umowy sprzedaży udziałów są wspólnicy Spółki, a nie spółka z o.o., jak wskazano w pytaniu. Umowa sprzedaży udziałów obejmuje wiele aspektów i jest obszernym dokumentem. W praktyce negocjacje są prowadzone przy wsparciu doradców prawnych. Doradztwo prawne natomiast nie stanowi przedmiotu usługi, której dotyczy wniosek”.

Na pytanie o treści: „Czy gromadzą Państwo dane potencjalnych nabywców i czy dokonują Państwo analizy inwestorów zainteresowanych nabyciem udziałów Spółki z o.o. pod kątem ich zdolności finansowej?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„W ramach prac prowadzonych na etapie 1 jest sporządzana lista inwestorów oraz są ustalane dane kontaktowe w celu prowadzenia efektywnej komunikacji. Analiza inwestorów jest prowadzona z perspektywy profilu oraz skali ich działalności, a także aktywności akwizycyjnej. Wnioskodawca nie dokonuje szczegółowej analizy zdolności finansowej potencjalnych inwestorów, bowiem co do zasady identyfikowane są podmioty o określonej wielkości i pozycji rynkowej. Bardzo często potencjalni inwestorzy są członkami grup kapitałowych i ocena sytuacji pojedynczego podmiotu nie ilustruje faktycznej zdolności finansowej do przeprowadzenia inwestycji. Kluczowym parametrem jest co do zasady wielkość potencjalnego inwestora, która ilustruje zdolność do realizacji akwizycji na określonym poziomie”.

Na pytanie o treści: „Czy Państwa celem było uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony zawarły umowę i w czym to się przejawiało?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Celem Wnioskodawcy jest doprowadzenie do zawarcia przez strony umowy, bowiem jest to warunek otrzymania przez Wnioskodawcę znaczącej części uzgodnionego wynagrodzenia. Wynagrodzenie należne pod warunkiem zawarcia umowy (success fee) jest wielokrotnie (od kilkukrotności do kilkunastokrotności) wyższe od wynagrodzenia, które nie jest zależne od zamknięcia transakcji. Niektóre umowy przewidują wyłącznie wynagrodzenie uzależnione od sukcesu. W związku z tym Wnioskodawca podejmuje wszelkie działania, które mają zwiększyć szanse na doprowadzenie do zawarcia Transakcji. Przejawiają się one w szczególności w przygotowaniu wysokiej jakości materiałów o spółce, właściwej identyfikacji potencjalnych inwestorów, sprawnej komunikacji z nimi oraz sprawnym przebiegu całego procesu – zarówno w zakresie organizacji due diligence, jak i negocjacji. Niska jakość przekazywanych informacji czy wręcz ich deficyt mogą zniechęcić inwestora do udziału w procesie lub mieć negatywny wpływ na warunki Transakcji. Istotną kwestią jest również przygotowanie stosownych argumentów pozwalających osiągnąć cele negocjacyjne uzgodnione z Klientem”.

Na pytanie o treści: „Czy mają Państwo jakiś interes co do treści umowy pomiędzy Spółką z o.o. a nabywcą? Jeśli tak – jaki?”,

odpowiedzieli Państwo, że:

„Jak zostało wskazane wyżej, kluczowy interes Wnioskodawca ma w doprowadzeniu do zawarcia umowy. W większości przypadków wysokość success fee jest zależna od parametrów transakcji (wysokości wyceny, ceny udziałów) i w tym kontekście im korzystniejsze warunki finansowe, tym wyższe jest wynagrodzenie Wnioskodawcy. Ostatecznie jednak większe znaczenie ma to, aby warunki transakcji spełniały oczekiwanie Klienta, co stanowi warunek przeprowadzenia Transakcji i otrzymania przez Wnioskodawcę success fee. Różnica w wysokości success fee wynikająca z ostatecznie uzgodnionych parametrów Transakcji nie ma tak dużego znaczenia. W niektórych przypadkach umowy z Klientami przewidują sztywną wartość success fee, niezależną od parametrów Transakcji. Warunkiem uzyskania tego wynagrodzenie pozostaje przeprowadzenie Transakcji (co w naturalny sposób wymaga uzgodnienia warunków Transakcji przez jej strony)”.

Pytania

Czy usługa świadczona na rzecz klienta (w sytuacji, w której efektem usługi jest zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.) podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy VAT (przy założeniu, że nie dotyczy udziałów objętych wyłączeniem, zawartym w art. 43 ust. 16). W szczególności:

1)czy zwolnienie obejmuje całą opisaną usługę (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.,

2)jeżeli stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia, o którym jest mowa w pkt 1) powyżej, nie jest prawidłowe, czy zwolnienie obejmuje całą opisaną usługę (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT), a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.,

3)jeżeli żadne ze stanowisk Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia, o których jest mowa w pkt 1) oraz w pkt 2) powyżej, nie jest prawidłowe, czy zwolnienie obejmuje część usługi (etapy 2-4), za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.,

4)jeżeli żadne ze stanowisk Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia, o których jest mowa w pkt 1), pkt 2) oraz w pkt 3) powyżej, nie są prawidłowe, czy zwolnienie obejmuje część usługi (etapy 2-4), za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT), a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy (zwanym dalej również Wykonawcą), opisana usługa w całości korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT), gdyż pośrednictwo w sprzedaży udziałów stanowi jego istotę i główny przedmiot.

Przepis art. 43 pkt 40a ustawy VAT, stanowi, że zwalnia się usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

1)spółkach,

2)innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną – z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

Z kolei art. 43 ust. 15 ustawy VAT, z kręgu zwolnień, dotyczących tzw. usług finansowych (obejmujących to z art. 43 ust. 1 pkt 40a) wyłącza usługi doradztwa (pkt 2 tego ustępu).

Należy odnotować, że użyte we wskazanych przepisach pojęcia „pośrednictwa” i „doradztwa” nie są w nich zdefiniowane. W tej sytuacji zasadne jest odwołanie się do wykładni językowej.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl) pośrednictwo oznacza – w pierwszym znaczeniu – «działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron», zaś w drugim znaczeniu – «kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy». Z kolei doradztwo jest w tym słowniku definiowane jako «udzielanie fachowych porad».

Na gruncie regulacji w zakresie podatku od towarów i usług pojęcie „pośrednictwa” było też przedmiotem sprecyzowania w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). I tak np. w uzasadnieniu wyroku Volker Ludwig v. Finanzamt Luckenwalde (wyrok z 21 czerwca 2007 r. C-453/05) TSUE wskazał, że: pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści ww. umowy.

Z kolei w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd, TSUE wskazał, że: znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków dot. zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem.

Do rozumienia pojęcia pośrednictwa – w kontekście usług finansowych zwolnionych od podatku od towarów i usług – prezentowanego we wskazanych orzeczeniach TSUE odwołują się również polskie sądy administracyjne, np. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w wyroku z dnia 12 grudnia 2019 r. sygn. akt I FSK 1279/17. W uzasadnieniu tego wyroku napisano: „Analiza powołanych wyroków TSUE a także innych przytoczonych w uzasadnieniu Sądu pierwszej instancji orzeczeń, prowadzi Sąd do konkluzji, że usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

-usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

-z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

-celem jest dążenie do zawarcia umowy (należy zaznaczyć, że pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

-usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej)”.

Jak zauważył Sąd w przytoczonym wyroku, jeżeli z opisu stanu faktycznego wynika, że usługodawca wykonuje na rzecz usługobiorcy czynności dające się zakwalifikować zarówno do usług doradztwa finansowego, jak i do usług pośrednictwa, to pozostaje do rozstrzygnięcia, która z tych kategorii czynności stanowi świadczenie główne, a która ma względem niego charakter pomocniczy.

Wnioskodawca podkreśla, że zasadniczym celem opisanych na wstępie świadczonych przez niego usług jest doprowadzenie do transakcji, tj. sprzedaży całości lub części biznesu klienta w formie uzgodnionej z nabywcą, na warunkach możliwie najkorzystniejszych dla klienta.

Należy w szczególności zauważyć, że istotna część wynagrodzenia jest należna Wykonawcy wyłącznie w przypadku skutecznego zrealizowania usługi. Usługa ta spełnia wszystkie kryteria pośrednictwa, wypracowane przez orzecznictwo TSUE oraz sądów polskich. Fakt, że w zawartej pomiędzy Wykonawcą a klientem umowie są przewidziane różne formy zbycia firmy (różne struktury transakcji), nie ma wpływu na charakter usługi świadczonej przez Wykonawcę, jeżeli ostatecznie zrealizowana transakcja obejmuje zbycie udziałów (przy założeniu, że nie są one objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT). W takich okolicznościach, usługa wyświadczona przez Wykonawcę będzie stanowiła usługę pośrednictwa, której przedmiotem są udziały, a więc usługę pośrednictwa, o której mowa w art. 43 pkt 40a ustawy VAT. Ocena rodzaju usługi w przedstawionych okolicznościach powinna bowiem uwzględniać faktyczną strukturę transakcji dokonanej przez klienta, w której przygotowanie i przeprowadzenie był zaangażowany Wykonawca. Nawet w przypadku uznania, że kompleksowa usługa zawiera w sobie elementy doradztwa, należy uznać, że elementy te są niemożliwe do jednoznacznego wydzielenia i stanowią uzupełnienie zasadniczej usługi pośrednictwa.

Ad 2.

Nawet w przypadku stwierdzenia, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia, o którym jest mowa w pkt 1) powyżej, nie jest prawidłowe, zdaniem Wnioskodawcy, opisana usługa w całości korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT), jeżeli przedmiotem umowy zawartej pomiędzy Wykonawcą a Klientem będzie wsparcie klientów w zakresie przygotowania oraz przeprowadzenia procesu sprzedaży całości lub części udziałów spółki z o.o. W takiej sytuacji przedmiot transakcji (rodzaj transakcji) nie jest określany/ potwierdzany w trakcie procesu negocjacji z inwestorami, ale jest jednoznacznie definiowany w umowie zawartej pomiędzy Wykonawcą a klientem.

Mając na uwadze argumentację przedstawioną w punkcie 2 należy uznać, że w takich okolicznościach cała opisana usługa w całości korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT).

Ad 3.

Nawet w przypadku uznania, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia, o którym jest mowa w pkt 1 oraz w pkt 2 powyżej, nie jest prawidłowe, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie obejmuje z pewnością część usługi (etapy 2-4), za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT, a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.).

Nawet w przypadku stwierdzenia, że kompleksowa usługa zawiera w sobie elementy doradztwa, należy uznać, że elementy te są niemożliwe do jednoznacznego wydzielenia i stanowią uzupełnienie zasadniczej usługi pośrednictwa. Jednak nawet w razie uznania, że opisane usługi zawierają w sobie zarówno cechy pośrednictwa, jak i doradztwa, a wynagrodzenie za usługi powinno być podzielone na część podlegającą opodatkowaniu i część zwolnioną od niego, co najmniej ta część wynagrodzenia, która jest należna z tytułu sfinalizowania transakcji (success fee) obejmującej zbycie całości bądź części udziałów w spółce, posiadanych przez klienta, winna być uznana za zwolnioną od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ad 4.

Nawet w przypadku stwierdzenia, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia, o którym jest mowa w pkt 3 powyżej, nie jest prawidłowe, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie obejmuje z pewnością część usługi (etapy 2-4), za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy VAT, a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.

Stanowisko to opiera się na argumentacji przedstawionej w punkcie 3 w odniesieniu do zastosowania zwolnienia wobec części usługi oraz na fakcie, że w takiej sytuacji przedmiot transakcji (rodzaj transakcji) nie jest określany/potwierdzany w trakcie procesu negocjacji z inwestorami, ale jest jednoznacznie definiowany w umowie zawartej pomiędzy Wykonawcą a klientem. Wnioskodawca wskazuje, że dla podobnych stanów faktycznych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanych przez siebie interpretacjach indywidualnych potwierdzał prawo do zwolnienia analogicznych usług od podatku od towarów i usług (np. interpretacja podatkowa z dnia z 6 listopada 2024 r. w sprawie 0114-KDIP4-3.4012.524.2024.1.KM, z 2 lutego 2024 r. w sprawie 0114-KDIP4-3.4012.487.2023.2.MKA, z 17 listopada 2023 r. w sprawie 0112-KDIL1-1.4012.388.2022.11.HW oraz z 20 września 2023 r. w sprawie 0113-KDIPT1-2.4012.432.2023.4.SM).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy:

-dla całej opisanej usługi świadczonej na rzecz klienta(przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o. jest nieprawidłowe;

-dla całej opisanej usługi świadczonej na rzecz klienta(przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o. jest nieprawidłowe;

-dla części usługi (etapy 2-4) świadczonej na rzecz klienta, za którą należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), a efektem usługi będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o. jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

·odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

·istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy:

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej: Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy, nie jest uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi. Sam zakres usług jest bardzo szeroki, jedynym bowiem kryterium przedmiotowego zwolnienia jest świadczenie usług, których przedmiotem są udziały w spółkach lub innych podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną (a także usługi pośrednictwa w tym zakresie). W efekcie usługi dotyczące obrotu udziałami oraz pośrednictwa w tym zakresie korzystają ze zwolnienia na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy.

Jednocześnie, w myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Należy również wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy:

Ponadto, zwrócić należy uwagę na art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku, w tym m.in. w zakresie usług pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 2006/112/WE Rady nie definiują pojęcia „pośrednictwo”, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że: „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że: pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa.

Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.

Zatem, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

-usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;

-z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;

-celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy);

-usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

-wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy;

-uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę;

-prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji;

-nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że:

-są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług,

-są Państwo prostą spółką akcyjną, prowadzącą działalność m.in. w zakresie szeroko rozumianego, profesjonalnego doradztwa na rzecz przedsiębiorców: PKD 70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz PKD 74.90.Z Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana,

-wśród świadczonych przez Państwa usług jest usługa wsparcia klientów w zakresie przygotowania oraz przeprowadzenia procesu sprzedaży firmy na rzecz inwestora. Sprzedaż firmy najczęściej polega na zbyciu jej praw udziałowych (udziałów, akcji, ogółu praw i obowiązków przysługujących wspólnikom w spółkach osobowych). Proces sprzedaży firmy może polegać również na sprzedaży na rzecz inwestora kluczowych składników majątkowych firmy lub przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa firmy, jak również na innych czynnościach prowadzących do przejęcia kontroli nad firmą przez inwestora,

-przedmiot usługi świadczonej przez Państwa jest definiowany w umowach z klientami jako usługa doradztwa finansowego oraz biznesowego, zarządzenia projektem oraz koordynacji prac wszystkich zaangażowanych stron w procesie przygotowania oraz przeprowadzenia Transakcji, przy czym Transakcja jest rozumiana szeroko, potencjalnie jako: sprzedaż (wszystkich lub części) udziałów w spółce na rzecz inwestora, sprzedaż części udziałów w spółce na rzecz inwestora oraz objęcie przez niego udziałów w podwyższonym kapitale spółki, sprzedaż na rzecz inwestora kluczowych składników majątkowych spółki lub przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki oraz przejęcie przez inwestora częściowej lub pełnej kontroli nad działalnością spółki w ramach innej uzgodnionej struktury,

-Państwa usługa jest realizowana zasadniczo w czterech etapach:

1)opracowanie strategii transakcji, co obejmuje przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności;

2)kontakt z potencjalnymi inwestorami, co obejmuje dystrybucję memorandum informacyjnego, organizację spotkań z inwestorami, organizację wstępnych sesji Q&A, negocjacje złożonych ofert wstępnych – co ma na celu pozyskanie ofert wstępnych od inwestorów, rekomendację i zaproszenie inwestorów do udziału w due diligence;

3)organizacja i obsługa procesu due diligence, co obejmuje zredagowanie regulaminu VDR (wirtualnego pokoju danych) i due diligence oraz wsparcie zamawiającego w procesie due diligence w odpowiedziach na pytania inwestorów, wsparcie w negocjacjach z nimi – co ma na celu pozyskanie oferty wiążącej od inwestorów, dokonanie rekomendacji i zaproszenia wybranego inwestora do negocjacji i zamknięcia transakcji;

4)negocjacje i zamknięcie transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym; jak Państwo wskazali, usługi w tym zakresie świadczone nie obejmują doradztwa prawnego;

-zakres usługi w praktyce jest dostosowywany do konkretnych okoliczności oraz założeń procesu, w szczególności zmianie może ulec zakres opracowywanych dokumentów oraz przebieg rozmów i komunikacji z inwestorem lub inwestorami;

-są Państwo angażowani przez klientów do wsparcia w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów;

-wynagrodzenie jest podzielone na dwie zasadnicze części: część zryczałtowaną, należną za pierwszy etap prac (obejmujący opracowanie strategii transakcji, przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności) oraz część za pozostałe prace, należną pod warunkiem sfinalizowania transakcji i najczęściej zależną od wartości tej transakcji (tzw. success fee);

-przedmiotem wniosku są usługi świadczone na rzecz zbywców udziałów;

-mogą to być takie zadania jak przygotowanie teasera lub/i memorandum informacyjnego, a więc w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów, a tym samym wsparcie doradcy nie obejmuje wstępnego etapu procesu, którego celem jest doprowadzenie do takiego kontaktu. W pozostałych przypadkach zakres usługi obejmuje wszystkie czynności stanowiące opisane etapy usługi;

-wskazują Państwo, iż zależność między czynnościami powodująca, że nie mogą być one świadczone odrębnie wynika z powszechnej praktyki rynkowej – potrzeby kompleksowego wsparcia sprzedających przez jednego doradcę. Wskazali Państwo, że zależność pomiędzy nimi jest następująca: uzgodnienie z Klientem strategii Transakcji, a także dokonanie niezbędnych analiz zwieńczonych opracowaniem memorandum informacyjnego czy teasera (etap 1) pozwala doradcy ustalić z Klientem podejście do projektu oraz pozyskać odpowiednią wiedzę o spółce. Wiedza ta jest wykorzystywana na dalszych etapach procesu, w szczególności w trakcie komunikacji z inwestorami, wsparcia w procesie due diligence czy negocjacjach. W szczególności wypracowane na etapie 1 materiały są dystrybuowane wśród potencjalnych inwestorów na etapie 2. Zgodnie z dobrymi praktykami rynkowymi materiały są przygotowane przez doradcę, który komunikuje się z inwestorami i bierze udział w negocjacjach. Materiały są oznaczane logo doradcy, który je opracował. W naturalny sposób doradca prowadzący komunikację z inwestorami uczestniczy w całym procesie aż do jego zakończenia. Tak więc potrzeba skupienia wiedzy o całym procesie w jednym podmiocie i ponoszenie odpowiedzialności za ten proces przez jednego doradcę powoduje praktyczną nierozerwalność poszczególnych etapów prac; ich dzielenie na odrębne usługi bądź pomiędzy różne podmioty byłoby nienaturalne i standardowo nie występuje na rynku,

-co do zasady realizacja procesu transakcyjnego wymaga przeprowadzenia wszystkich etapów. Są Państwo zaangażowani przez klientów do wsparcia w procesach, które zostały zainicjowane przez zainteresowanych inwestorów. W takich sytuacjach współpraca nie obejmuje przygotowania materiałów informacyjnych takich jak teaser czy memorandum informacyjne. Nie jest też sporządzana lista inwestorów – bowiem wsparcie doradcy jest podejmowane po rozpoczęciu rozmów sprzedających z inwestorem. W pozostałych przypadkach zakres usług obejmuje wszystkie przedstawione etapy,

-głównym celem usług świadczonych w ramach wszystkich etapów jest doprowadzenie do przeprowadzenia Transakcji. Realizacja tego celu wymaga wykonania zadań stanowiących przedmiot doradztwa na poszczególnych etapach, w tym koordynacji i zarządzania procesem:

·celem etapu 1 jest odpowiednie przygotowanie do procesu obejmujące w szczególności uzgodnienie oczekiwań sprzedających, identyfikację potencjalnych inwestorów, przeprowadzenie stosownych analiz oraz opracowanie listy inwestorów, teasera, memorandum informacyjnego, listu procesowego,

·   celem etapu 2 jest zainteresowanie inwestorów Transakcją poprzez dystrybucję przygotowanych materiałów oraz podjęcie komunikacji z inwestorami celem uzgodnienia wstępnych warunków Transakcji (uzgodnienie ofert wstępnych),

·   celem etapu 3 jest spełnienie oczekiwań inwestorów dotyczących przeprowadzenia due diligence spółki,

·   celem etapu 4 jest potwierdzenie i uzgodnienia warunków Transakcji oraz jej przeprowadzenie przez strony,

-usługi realizowane w ramach wszystkich etapów stanowią kompleksową usługę wsparcia w procesie sprzedaży firmy,

-świadczone przez Państwa usługi nie są usługami, których przedmiotem są usługi przechowywania udziałów i zarządzania nimi,

-świadczone przez Państwa usługi nie są czynnościami ściągania długu (w tym faktoringu) ani usługami w zakresie leasingu, natomiast w każdym etapie prac mają miejsce czynności o charakterze doradczym,

-w ramach każdego etapu procesu i świadczonych usług są podejmowane działania o charakterze analitycznym, konsultacji z Klientem oraz jego przedstawicielami. Ewentualne czynności faktyczne są tylko konsekwencją usług doradczych i żaden z etapów prac nie sprowadza się do czynności wyłącznie faktycznych,

-działania stanowiące przedmiot świadczonych usług mają na celu doprowadzenie do Transakcji i w takim celu jest nawiązywana współpraca z Klientem. Klient realizując cel w postaci przeprowadzenia Transakcji otrzymuje od inwestora środki finansowe stanowiące ekwiwalent przedmiotu transakcji. W związku z powyższym Klient (strona będąca stroną transakcji) jest beneficjentem usług świadczonych w ramach wszystkich etapów,

-przygotowane materiały (teaser, memorandum) mają zapewnić potencjalnym inwestorom odpowiedni zakres informacji o spółce i zainteresować Transakcją. Opracowana i uzgodniona z Klientem lista inwestorów ma przełożenie na skuteczność zainteresowania ich Transakcją,

-działania podejmowane w ramach etapu 2 obejmujące komunikację z potencjalnymi inwestorami i dystrybucję materiałów informacyjnych mają na celu zainteresowanie ich Transakcją. W związku z tym, poza dystrybucją materiałów informacyjnych podejmowane są działania w zakresie organizacji sesji Q&A oraz przekazywania dodatkowych informacji. Celem tego etapu jest pozyskanie od inwestorów ofert wstępnych, które potwierdzają ich zainteresowanie Transakcją i przedstawiają kluczowe warunki Transakcji. Uzgodnienie wstępnej oferty niewiążącej stanowi warunek kontynuowania procesu z danym inwestorem,

-w ramach etapu 3 zapewnią Państwo organizację i obsługę procesu due diligence, co obejmuje zredagowanie regulaminu VDR (wirtualnego pokoju danych) i due diligence oraz wsparcie Klienta w procesie due diligence w odpowiedziach na pytania inwestorów, wsparcie w negocjacjach z nimi. Celem działań podejmowanych na tym etapie jest pozyskanie oferty wiążącej od inwestorów, dokonanie rekomendacji i zaproszenia wybranego inwestora do negocjacji i zamknięcia Transakcji,

-działania w ramach etapu 4 są już bezpośrednio nastawione na wsparcie w negocjacjach i zamknięcie (realizację) Transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym,

-w ramach świadczonych usług dokonują Państwo stosownych analiz pod kątem identyfikacji inwestorów. Analizy te dotyczą rynków/sektorów, w których działa spółka lub które są powiązane z sektorem, w którym działa spółka. Analizy te mają na celu identyfikację inwestorów branżowych. Jako doradca transakcyjny na bieżąco śledzą Państwo informacje o dokonywanych transakcjach w poszczególnych sektorach; mają Państwo również bieżącą wiedzę o inwestycjach funduszy inwestycyjnych oraz ich preferencjach/kryteriach akwizycyjnych. Pozostają Państwo z dużą częścią funduszy w bieżących kontaktach. Aktywność w tym zakresie pozwala Państwu na efektywne identyfikowanie potencjalnych inwestorów finansowych. Poszukiwanie nabywców obejmuje zatem szerokie analizy mające na celu stworzenie długiej listy inwestorów, dedykowanej konkretnej spółce, a w następnym kroku aktywną komunikację, której celem jest zainteresowanie potencjalnych inwestorów Transakcją, obejmującą korespondencję mailową, spotkania (w tym zdalne), rozmowy telefoniczne. W ramach przedmiotowej komunikacji są przekazywane potencjalnym inwestorom teasery. Po potwierdzeniu zainteresowania doprowadzają Państwo do podpisania umowy o zachowaniu poufności oraz przekazuje dodatkowe materiały (memorandum informacyjne) oraz informacje. Wsparcie w procesie transakcyjnym (świadczenie usługi) może rozpocząć się po tym, jak potencjalny inwestor zgłosił się do Klienta z propozycją prowadzenia rozmów dotyczących przejęcia firmy. W takich przypadkach w zależności od decyzji Klienta, zakres wsparcia z Państwa strony dotyczy prowadzenia rozmów i procesu z takim inwestorem, możliwe jest również podjęcie dodatkowych działań w celu weryfikacji zainteresowania procesem innych inwestorów. W zależności od decyzji Klienta oraz okoliczności zakres usługi obejmuje lub nie obejmuje poszukiwanie dodatkowych inwestorów,

-zakres świadczonych usług w ramach tego etapu zawiera: negocjacje i zamknięcie transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym (usługi w tym zakresie świadczone przez Państwa nie obejmują doradztwa prawnego). Stroną umowy sprzedaży udziałów są wspólnicy Spółki, a nie spółka z o.o., jak wskazano w pytaniu. Umowa sprzedaży udziałów obejmuje wiele aspektów i jest obszernym dokumentem. W praktyce negocjacje są prowadzone przy wsparciu doradców prawnych. Doradztwo prawne natomiast nie stanowi przedmiotu usługi, której dotyczy wniosek,

-w ramach prac prowadzonych na etapie 1 jest sporządzana lista inwestorów oraz są ustalane dane kontaktowe w celu prowadzenia efektywnej komunikacji. Analiza inwestorów jest prowadzona z perspektywy profilu oraz skali ich działalności, a także aktywności akwizycyjnej. Nie dokonują Państwo szczegółowej analizy zdolności finansowej potencjalnych inwestorów, bowiem co do zasady identyfikowane są podmioty o określonej wielkości i pozycji rynkowej. Bardzo często potencjalni inwestorzy są członkami grup kapitałowych i ocena sytuacji pojedynczego podmiotu nie ilustruje faktycznej zdolności finansowej do przeprowadzenia inwestycji. Kluczowym parametrem jest co do zasady wielkość potencjalnego inwestora, która ilustruje zdolność do realizacji akwizycji na określonym poziomie,

-Państwa celem jest doprowadzenie do zawarcia przez strony umowy, bowiem jest to warunek otrzymania przez Państwa znaczącej części uzgodnionego wynagrodzenia. Wynagrodzenie należne pod warunkiem zawarcia umowy (success fee) jest wielokrotnie (od kilkukrotności do kilkunastokrotności) wyższe od wynagrodzenia, które nie jest zależne od zamknięcia transakcji. Niektóre umowy przewidują wyłącznie wynagrodzenie uzależnione od sukcesu. W związku z tym podejmują Państwo wszelkie działania, które mają zwiększyć szanse na doprowadzenie do zawarcia Transakcji. Przejawiają się one w szczególności w przygotowaniu wysokiej jakości materiałów o spółce, właściwej identyfikacji potencjalnych inwestorów, sprawnej komunikacji z nimi oraz sprawnym przebiegu całego procesu – zarówno w zakresie organizacji due diligence, jak i negocjacji. Niska jakość przekazywanych informacji czy wręcz ich deficyt mogą zniechęcić inwestora do udziału w procesie lub mieć negatywny wpływ na warunki Transakcji. Istotną kwestią jest również przygotowanie stosownych argumentów pozwalających osiągnąć cele negocjacyjne uzgodnione z Klientem,

-kluczowym interesem dla Państwa jest doprowadzenie do zawarcia umowy. W większości przypadków wysokość success fee jest zależna od parametrów transakcji (wysokości wyceny, ceny udziałów) i w tym kontekście im korzystniejsze warunki finansowe, tym wyższe jest Państwa wynagrodzenie. Ostatecznie jednak większe znaczenie ma to, aby warunki transakcji spełniały oczekiwanie Klienta, co stanowi warunek przeprowadzenia Transakcji i otrzymania przez Państwa success fee. Różnica w wysokości success fee wynikająca z ostatecznie uzgodnionych parametrów Transakcji nie ma tak dużego znaczenia. W niektórych przypadkach umowy z Klientami przewidują sztywną wartość success fee, niezależną od parametrów Transakcji. Warunkiem uzyskania tego wynagrodzenie pozostaje przeprowadzenie Transakcji (co w naturalny sposób wymaga uzgodnienia warunków Transakcji przez jej strony).

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy świadczone przez Państwa usługi, opisane w przedmiotowym wniosku korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a.

Należy wskazać, że ani ustawa, ani przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia „doradztwo”. Wobec braku ustawowej definicji tego pojęcia należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1996), pod pojęciem „doradcy” należy rozumieć tego, „kto doradza”, natomiast pojęcie „doradzić” oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Tak więc doradztwo jest udzielaniem fachowych zaleceń, porad na przykład w zakresie ekonomii, finansów czy też z dziedzin technicznych, a przez doradcę rozumie się tego, kto udziela porad, doradza. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin „usługi w zakresie doradztwa” należy rozumieć szeroko, przy czym najistotniejszy jest charakter wykonywanych czynności.

Jak wskazali Państwo we wniosku – w każdym etapie prac mają miejsce czynności o charakterze doradczym. Jednakże kluczowym elementem jest fakt, że głównym celem usług świadczonych przez Państwa, w ramach wszystkich etapów jest doprowadzenie do przeprowadzenia Transakcji, a usługa ta stanowi kompleksową usługę wsparcia w procesie sprzedaży firmy. Zatem, na żadnym z etapów świadczonej przez Państwa usługi, czynność doradcza nie ma dominującego charakteru nad ogółem czynności, jakie będą wyświadczone, by osiągnąć założony bezpośredni cel usługi, tj. zbycie całości lub części udziałów.

Z uwagi na fakt, iż Państwa usługa składa się z 4 etapów należy zwrócić uwagę, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem VAT powinno być traktowane jak odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. W przedmiotowej sprawie ważne jest przeanalizowanie, czy świadczenia – etapy 1-4 są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta.

Wskazać należy, że nie ma znaczenia subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia. Jeżeli w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej. Podstawowym kryterium pozwalającym uznać zbiór określonych czynności za usługę kompleksową (złożoną) jest określenie wzajemnych relacji pomiędzy elementami składowymi złożonej usługi w zakresie celów, które usługi te realizują. Pojedynczą usługę należy uznać za pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykonania usługi zasadniczej. Podstawowym celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą główną – usługę kompleksową – jest lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi głównej. Aby dana pomocnicza usługa mogła być uznana za element kompleksowej usługi, winna służyć bezpośrednio realizacji głównej usługi. W celu ustalenia, czy dana usługa może być uznana za złożoną, konieczne jest zbadanie przebiegu konkretnej transakcji z uwzględnieniem jej wszystkich ekonomicznych aspektów.

Zauważyć należy, że jakkolwiek zdarzają się sytuacje, gdy występuje wielość świadczeń wynikających z jednej umowy i mogą być one potraktowane jako jedna usługa (i opodatkowane jedną stawką podatkową), możliwe jest to tylko i wyłącznie w takich sytuacjach, gdy na taką usługę składa się cały zespół nie dających się w istocie wyodrębnić czynności, dających w efekcie ostateczną, jednorodną usługę.

Kwestia kompleksowości usług była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości UE, który wypowiedział się w tym zakresie m.in. w sprawach C-349/96 CPP, C-41/04 Levob, C-111/05 Aktiebolaget NN.

W orzeczeniu z 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd v Commissioners of Customs and Excise (C-349/96), Trybunał stwierdził, że „W celu ustalenia, dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych, które należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść przepisu art. 2 (1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz fakt, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku VAT”. Trybunał wskazał, że „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”.

Trybunał zaakcentował „ekonomiczny punkt widzenia” oraz ocenę z perspektywy nabywcy. Z treści powołanego wyroku wynika, że TSUE położył duży nacisk na subiektywne kryteria, przy ocenie danego świadczenia jako złożonego, jednakże wnioski, co do kwalifikacji danego kompleksu zdarzeń gospodarczych jako świadczenia złożonego, nie mogą być pozbawione waloru obiektywnego albowiem zakres i sposób opodatkowania świadczenia nie może być zależny jedynie od woli stron transakcji. Stąd w pierwszym rzędzie Trybunał odwołał się do art. 2(1) VI Dyrektywy, wedle którego każde świadczenie usług powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne a świadczenie złożone w aspekcie gospodarczym nie powinno być sztucznie rozdzielane, by nie pogarszać funkcjonalności systemu VAT. Sąd wskazał, że jeśli dana transakcja składa się z szeregu świadczeń i czynności należy uwzględnić wszystkie okoliczności, w jakich jest dokonywana rozpatrywana transakcja.

Jak ponadto wskazał TSUE, z jednym świadczeniem mamy do czynienia w szczególności w przypadku, gdy kilka elementów powinno zostać uznanych za istotne dla świadczenia głównego, podczas gdy z kolei jedno lub więcej świadczeń powinno być postrzegane jako pomocnicze, dzielące los podatkowy świadczenia głównego; to samo odnosi się do przypadku, gdy dwa lub więcej elementów dostarczanych przez podatnika do klienta, będącego typowym konsumentem, są tak ściśle ze sobą związane, że stanowią one obiektywnie jedno tylko nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (tak np. ww. wyrok TSUE w sprawie Levob Verzekeringen i OV Bank, pkt 21-22 i przywołane tam orzecznictwo; wyrok TSUE z 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 - Aktiebolaget NN, pkt 22-23). Zdaniem TSUE, w celu ustalenia, czy kontrahent podatnika – rozumiany jako przeciętny klient – otrzymuje kilka odrębnych świadczeń głównych czy jedno świadczenie złożone, należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności i uwzględnić wszystkie okoliczności, w której jest ona dokonywana. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy (tak np.: ww. wyrok TSUE w sprawie Everything Everywhere, pkt 25-26 i przywołane tam orzecznictwo; ww. wyrok TSUE w sprawie Graphic Procédé, pkt 20, 24 i przywołane tam orzecznictwo).

Przywołać można również wyrok z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro przeciwko Finanční ředitelství v Ústí nad Labem, w którym TSUE stwierdził, że „(...) z art. 2 szóstej dyrektywy wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne (...). Co więcej, w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne. Jest tak na przykład w sytuacji, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy (...). Ponadto można również uznać, że jednolite świadczenie występuje w przypadku, gdy dwa lub więcej elementy albo dwie lub więcej czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”. Tak również w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Ministero dell`Economia e delle Finanze przeciwko Part Service Srl.

Wyrok ten sformułował kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono zatem miejsce w sytuacji, gdy:

-świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej,

-poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny,

-kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych,

-kiedy nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.

W rozpatrywanej sprawie wykonywanie przez Państwa czynności w zakresie etapu 1, tj. opracowanie strategii transakcji, obejmujących przygotowanie memorandum informacyjnego i teasera informacyjnego dla potencjalnego inwestora, sporządzenie listy inwestorów, listu procesowego i draftu umowy o zachowaniu poufności – mimo Państwa twierdzeń dotyczących ścisłego, nierozerwalnego charakteru z pozostałymi (2-4) etapami usługi, nie można uznać jako usług ściśle związanych z wykonaniem przez Państwa etapu 2-4.

Etap 1 – jak sami Państwo wskazują – może być pominięty, gdyż może zostać zainicjowany przez zainteresowanych inwestorów. Ponadto – jak Państwo wskazali – celem etapu 1 jest odpowiednie przygotowanie do procesu obejmujące w szczególności uzgodnienie oczekiwań sprzedających, identyfikację potencjalnych inwestorów, przeprowadzenie stosownych analiz oraz opracowanie listy inwestorów, teasera, memorandum informacyjnego, listu procesowego. Jednocześnie wskazali Państwo, w odpowiedzi na pytanie dlaczego za pierwszy etap usług pobierają Państwo odrębne wynagrodzenie, że: realizacja kolejnych etapów prac nie jest pewna. Po etapie 1 żaden z inwestorów może nie być zainteresowany uczestnictwem w Transakcji. Z drugiej strony zakres prac objętych etapem 1 jest precyzyjnie określony i umożliwia wskazanie momentu ich wykonania. Jak wskazano wcześniej, proponowana Klientowi struktura wynagrodzenia oraz sposób uzależnienia jego wysokości od sukcesu jest podyktowana potrzebą maksymalizacji atrakcyjności oferty dla Klienta.

Zatem mimo, iż wiedza w zakresie przygotowanych materiałów na etapie 1 jest wykorzystywana w dalszych etapach to nie ma ona jednolitego charakteru z pozostałymi etapami usługi. Etap 1 z etapami 2-4 nie ma złożonego charakteru.

Należy więc stwierdzić, że etap 1 stanowi samoistny element całości świadczonej przez Państwa usługi.

Ponadto, wskazania wymaga, że etap 1 nie stanowi usługi pośrednictwa, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy czynności wykonywane w zakresie etapu 1 sprowadzają się do działań stricte administracyjnych. Rezultatem ich wykonania są jedynie odpowiednie przygotowanie do procesu obejmujące w szczególności uzgodnienie oczekiwań sprzedających, identyfikację potencjalnych inwestorów, przeprowadzenie stosownych analiz oraz opracowanie listy inwestorów, teasera, memorandum informacyjnego, listu procesowego. Etap ten nie przejawia się w aktywnym uczestnictwie pośrednika w dążeniu do zawarcia umowy, stanowi jedynie zbiór informacji o przedsiębiorstwie i mija się z podstawowymi założeniami, na jakie wskazuje TSUE w ww. wyroku, by czynność ta mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy.

W związku z powyższym, usługa wykonana w ramach etapu 1 nie stanowi usługi ściśle związanej z usługami wykonywanymi w ramach etapów 2-4, jak również nie stanowi usługi pośrednictwa i nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy.

Jednocześnie z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa i orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, że tylko usługi świadczone przez Państwa w etapach 2-4 mogą być zakwalifikowane jako kompleksowa usługa pośrednictwa, której przedmiotem są udziały w spółkach, gdyż:

-zakres świadczonych usług wchodzi szereg czynności, które nie ograniczają się wyłącznie do czynności technicznych,

-głównym celem świadczonej usługi jest doprowadzenie do przeprowadzenia transakcji, której efektem będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o., za wyświadczenie której wypłacane jest wynagrodzenie,

-w ramach etapu 2-4 wykonywane przez Państwa czynności, których celem jest:

·etap 2 – zainteresowanie inwestorów Transakcją poprzez dystrybucję przygotowanych materiałów oraz podjęcie komunikacji z inwestorami celem uzgodnienia wstępnych warunków Transakcji (uzgodnienie ofert wstępnych),

·   etap 3 – spełnienie oczekiwań inwestorów dotyczących przeprowadzenia due diligence spółki,

·   etap 4 – potwierdzenie i uzgodnienia warunków Transakcji oraz jej przeprowadzenie przez strony;

·   komunikacja z potencjalnymi inwestorami i dystrybucja materiałów informacyjnych,

-poza dystrybucją materiałów informacyjnych podejmowane będą działania w zakresie organizacji sesji Q&A oraz przekazywanie dodatkowych informacji, zapewnienie organizacji i obsługi procesu due diligence, co obejmuje zredagowanie regulaminu VDR (wirtualnego pokoju danych) i due diligence oraz wsparcie Klienta w procesie due diligence w odpowiedziach na pytania inwestorów, wsparcie w negocjacjach z nimi, jak również wsparcie w negocjacjach i zamknięcie (realizację) Transakcji, co obejmuje opracowanie lub weryfikację finansowych aspektów umowy inwestycyjnej i umów towarzyszących, udział w negocjacjach dokumentacji transakcyjnej, konsultacje w przedmiocie postanowień dokumentacji transakcyjnej, wsparcie w ewentualnym procesie przejściowym,

-poszukiwanie nabywców obejmuje szerokie analizy mające na celu stworzenie długiej listy inwestorów, dedykowanej konkretnej spółce, a w następnym kroku aktywną komunikację, której celem jest zainteresowanie potencjalnych inwestorów Transakcją, obejmującą korespondencję mailową, spotkania (w tym zdalne), rozmowy telefoniczne,

-podejmowane są wszelkie działania, które mają zwiększyć szanse na doprowadzenie do zawarcia Transakcji – zawarcia przez strony umowy.

Tym samym stwierdzić należy, że świadczona przez Państwa usługa pośrednictwa składającą się z etapów 2-4, której głównym celem, poprzez aktywnie Państwa działania opisane powyżej, jest doprowadzenie do zawarcia umowy, której efektem będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o., stanowi jedno świadczenie kompleksowe i spełnia przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie tego przepisu. Jednocześnie w analizowanej sprawie nie znajdują zastosowania wyłączenia, o których mowa w art. 43 ust. 15 i 16 ustawy.

Przy czym, ze względu na sposób sformułowania przez Państwa pytań we wniosku, zaznaczenia wymaga, że bez znaczenia w rozpatrywanej sprawie pozostaje fakt, czy transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów, czy też jej efektem było zbycie całości lub części udziałów w spółce. Natomiast istotne jest, aby przedmiotem świadczonych przez Państwa usługi pośrednictwa, były udziały w spółkach.

Podsumowanie

Świadczona przez Państwa usługa na rzecz klienta (w sytuacji, w której efektem usługi jest zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.) nie podlega w całości zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy (przy założeniu, że nie dotyczy udziałów objętych wyłączeniem zawartym w art. 43 ust. 16 ustawy).

Zwolnienie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy, nie obejmuje całej opisanej usługi (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), której efektem będzie zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o., czy też transakcja (sprzedaż firmy) zostanie sprecyzowana w umowie jako zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.

Ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy, nie korzystają bowiem usługi świadczone przez Państwa w ramach etapu 1.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i nr 2 jest nieprawidłowe.

Natomiast zwolnienie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy, obejmuje usługi pośrednictwa (etapy 2-4), za które należne jest success fee (przy założeniu, że przeznaczone do zbycia udziały nie są objęte wyłączeniem, o którym mowa w art. 43 ust. 16 ustawy), których przedmiotem są udziały w spółce, a efektem usług jest zbycie całości lub części udziałów w spółce z o.o.

Tak więc Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Jednocześnie nie udziela się odpowiedzi na pytanie oznaczone w pkt 4), gdyż oczekiwali Państwo na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania Państwa stanowiska w odniesieniu do pytania oznaczonego w pkt 3) za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zauważam, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Podkreślam, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Końcowo zauważam, że przedstawiając własne stanowisko w sprawie kilkukrotnie wskazali Państwo na art. 43 pkt 40a ustawy. Mając jednak na uwadze, że przedmiotem wniosku jest kwestia zwolnienia od podatku VAT usługi pośrednictwa sprzedaży udziałów w Spółce, uznałem to za oczywistą omyłkę pisarską i przyjąłem, że powinien to być art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.