Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kwestii zwolnienia od podatku przeniesienia własności nieruchomości, tj. części budynku i budowli wraz z przynależnymi urządzeniami budowlanymi, znajdujących się na działkach (…) w zamian za odszkodowanie. Uzupełnili go Państwo pismem z 28 maja 2025 r. (wpływ 28 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) prowadzi działalność w zakresie m.in. zbierania odpadów komunalnych, usług zimowego i letniego utrzymania dróg na terenie Gminy (…), usług przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Siedziba Spółki znajduje się przy (…) i obejmuje należące do niej działki wraz z budynkiem administracyjnym, budynkiem warsztatowo-garażowym, budynkiem socjalnym, budynkiem usługowym, wiatami garażowymi, parkingiem, placem utwardzonym wraz z murem oporowym służącym składowaniu materiałów sypkich dla potrzeb akcji zima, drogami wewnętrznymi.

Baza ta jest oświetlona w formie latarni z podziemną instalacją kablową i z każdej strony ogrodzona w postaci ogrodzenia z blachy na słupkach stalowych w sposób trwały związanym z gruntem.

W dniu (…) Starosta (…) wydał decyzję nr (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (…), na mocy której dokonano wywłaszczenia na rzecz Gminy (…) w zamian za odszkodowanie części nieruchomości gruntowej bazy przy (…) wraz ze znajdującymi się na nich obiektami budowlanymi zgodnie z poniższą specyfikacją:

1.Działka budowlana nr (…) wraz ze znajdującymi się na niej:

a) fragmentem hali warsztatowo-garażowej o pow. (…), o konstrukcji murowanej z pustaka, której budowa zakończyła się w roku 2012. Spółka odliczyła 100 proc. podatku VAT naliczonego z tytułu nakładów inwestycyjnych związanych z tym budynkiem i poniesionych do dnia zakończenia budowy i przyjęcia budynku na stan środków trwałych w roku 2012 (…),

b) wjazdem o nawierzchni z płyt żelbetonowych, stanowiącym fragment drogi objazdowej bazy (…),

c) ogrodzeniem z blachy na słupkach stalowych, stanowiącym część łącznego ogrodzenia całej bazy (…), trwale związanym z gruntem (…),

d) placem o nawierzchni asfaltowej z odwodnieniem liniowym i krawężnikami, stanowiącym część placu składowego oraz parkingu dla pojazdów ciężarowych (…),

e) murem oporowym żelbetonowym wylewanym o wysokości 3m (…),

f)  latarnią z instalacją podziemną, stanowiącą część instalacji oświetleniowej bazy (…).

2.Działka budowlana nr (…), na której znajduje się część obiektów budowlanych wymienionych w pkt 1., tj.: część wjazdu z płyt żelbetonowych (pkt 1 ppkt b) i część ogrodzenia (pkt 1 ppkt c).

Wszystkie obiekty budowlane wymienione w pkt 1 ppkt b)-f) zostały wybudowane przed rokiem 1980 i wniesione do Spółki aportem przez Gminę (…) w roku 1998. Spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu ich nabycia. Obiekty te stanowią albo samodzielne budowle (mur oporowy, plac składowy), albo też służą obsłudze całej bazy przy (…), obejmującej kilka budynków.

W zakresie wskazanego budynku oraz pozostałych obiektów budowlanych nie dokonywano ulepszeń, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej. Wyjątek stanowi plac manewrowy wymieniony w pkt 1 ppkt d, przy czym nakłady modernizacyjne zostały poniesione we wrześniu 2021 r.

W marcu 2025 r. Gmina (…) dokonała wpłaty odszkodowania na rzecz Spółki (…) wynikającego z decyzji Starosty (…), podtrzymanej w części decyzją Wojewody (…).

Spółka w miesiącu marcu 2025 r. ustaliła moment powstania obowiązku podatkowego w dacie otrzymania kwoty odszkodowania i wystawiła fakturę VAT z adnotacją metoda kasowa. Jednocześnie Spółka zastosowała zwolnienie od podatku VAT dla dostawy fragmentu budynku wymienionego w pkt 1 ppkt a) oraz dla dostawy obiektów budowlanych wymienionych w pkt 1 ppkt b)-f) na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. Natomiast dla dostawy działek nr (…) zastosowano zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o VAT.

Doprecyzowanie opisu sprawy (pismem z 28 maja 2025 r.)

1.W odpowiedzi na pytanie: Które z obiektów budowlanych znajdujących się na działce nr (…), o których mowa we wniosku (pkt 1 lit. a-f), stanowią:

a)budynki, w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418),

b)budowle, w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane,

c)urządzenia budowalne, o których mowa w art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane oraz z jakim budynkiem/budowlą są one powiązane?

wskazali Państwo:

2.W odpowiedzi na pytanie: Proszę wskazać, odrębnie dla każdego budynku/budowli, które są przedmiotem dostawy:

a) czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie danego budynku/budowli w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą?

b) czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem wskazanych budynków/budowli a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata?

c) czy ponosili Państwo wydatki na ulepszenie ww. budynków/budowli w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej danego obiektu? Jeżeli tak, to proszę wskazać:

(i)  kiedy takie wydatki były ponoszone?

(ii)czy ulepszenie budynków/budowli prowadziło do ich przebudowy, tj. dokonania istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany ich wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków ich zasiedlenia?

(iii) czy od wydatków na ulepszenie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego?

(iv) czy po dokonaniu tych ulepszeń ww. budynki/budowle były oddane do użytkowania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej oraz czy w momencie ich dostawy minął okres dłuższy niż dwa lata licząc od momentu oddania tych obiektów do użytkowania po dokonaniu ulepszeń?

wskazali Państwo:

Pytanie

Czy Wnioskodawca prawidłowo ustalił prawo do zwolnienia od podatku VAT dla dostawy gruntu oraz części budynku i obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, a podstawę opodatkowania stanowi kwota odszkodowania pomniejszona o kwotę należnego podatku, czyli kwota podatku liczona jest metodą „w stu”.

Ustawodawca przewidział jednak możliwość zwolnienia z opodatkowania w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zgodnie z którym to przepisem zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa wymienionych obiektów budowlanych i fragmentu hali warsztatowo-garażowej spełnia warunki do zastosowania zwolnienia z przywołanego art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Spółka dokonała pierwszego zasiedlenia wymienionego budynku i budowli w roku 1989, czyli jeszcze przed wejściem w życie przepisów o podatku VAT. Ponadto w okresie ostatnich dwóch lat przed dokonaniem dostawy Spółka nie ponosiła wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, dostawa działki nr (…) będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na mocy przepisu art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu będzie korzystała ze zwolnienia od podatku.

Zgodnie z przedstawionym opisem stanu faktycznego, działka nr (…) jest zabudowana ogrodzeniem i drogą z płyt żelbetonowych, natomiast działka nr (…) jest zabudowana budynkiem warsztatowo-garażowym oraz budowlami zgodnie ze specyfikacją przedstawioną w pierwszej części wniosku.

Tym samym przyjmując, że dostawa budynku i obiektów budowlanych będących przedmiotem złożonego wniosku korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, to również dostawa działek budowlanych, na których znajdują się te obiekty, będzie korzystała z tego zwolnienia.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej nr 0111-KDIB3-1.4012.56. 2022.3.AB wydanej dnia 9 maja 2022 r. oraz w interpretacji indywidualnej nr 0114-KDIP4-2.4012. 176.2021.3.AA wydanej dnia 10 czerwca 2021 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zasadne jest również wskazanie, że na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311):

Przepis art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Według art. 11i ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Z powołanych przepisów wynika, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa do nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który np. wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Jeśli zatem wywłaszczenie lub przymusowa sprzedaż następuje za wynagrodzeniem, to wówczas stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność w zakresie m.in. zbierania odpadów komunalnych, usług zimowego i letniego utrzymania dróg na terenie Gminy Miasto (…), usług przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Siedziba Spółki znajduje się przy (…) i obejmuje należące do niej działki wraz z budynkiem administracyjnym, budynkiem warsztatowo-garażowym, budynkiem socjalnym, budynkiem usługowym, wiatami garażowymi, parkingiem, placem utwardzonym wraz z murem oporowym służącym składowaniu materiałów sypkich dla potrzeb akcji zima, drogami wewnętrznymi. Baza ta jest oświetlona w formie latarni z podziemną instalacją kablową i z każdej strony ogrodzona w postaci ogrodzenia z blachy na słupkach stalowych w sposób trwały związanym z gruntem. W dniu (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, na mocy której dokonano wywłaszczenia na rzecz Gminy (…) w zamian za odszkodowanie części nieruchomości gruntowej bazy przy (…) wraz ze znajdującymi się na nich obiektami budowlanymi zgodnie z poniższą specyfikacją:

1.Działka budowlana nr (…) wraz ze znajdującymi się na niej:

a) fragmentem hali warsztatowo-garażowej o pow. (…), o konstrukcji murowanej z pustaka, której budowa zakończyła się w roku 2012. Spółka odliczyła 100 proc. podatku VAT naliczonego z tytułu nakładów inwestycyjnych związanych z tym budynkiem i poniesionych do dnia zakończenia budowy i przyjęcia budynku na stan środków trwałych w roku 2012 (…),

b) wjazdem o nawierzchni z płyt żelbetonowych, stanowiącym fragment drogi objazdowej bazy (…),

c) ogrodzeniem z blachy na słupkach stalowych, stanowiącym część łącznego ogrodzenia całej bazy (…), trwale związanym z gruntem (…),

d) placem o nawierzchni asfaltowej z odwodnieniem liniowym i krawężnikami, stanowiącym część placu składowego oraz parkingu dla pojazdów ciężarowych (…),

e) murem oporowym żelbetonowym wylewanym o wysokości 3m (…),

f) latarnią z instalacją podziemną, stanowiącą część instalacji oświetleniowej bazy (…).

2.Działka budowlana nr (…), na której znajduje się część obiektów budowlanych wymienionych w pkt 1., tj.: część wjazdu z płyt żelbetonowych (pkt 1 ppkt b) i część ogrodzenia (pkt 1 ppkt c).

W marcu 2025 r. Gmina (…) dokonała wpłaty odszkodowania na rzecz Spółki (…) wynikającego z decyzji (…), podtrzymanej w części decyzją Wojewody (…). Spółka w miesiącu marcu 2025 r. ustaliła moment powstania obowiązku podatkowego w dacie otrzymania kwoty odszkodowania i wystawiła fakturę VAT z adnotacją metoda kasowa. Jednocześnie Spółka zastosowała zwolnienie od podatku VAT dla dostawy fragmentu budynku wymienionego w pkt 1 ppkt a) oraz dla dostawy obiektów budowlanych wymienionych w pkt 1 ppkt b)-f) na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. Natomiast dla dostawy działek nr (…) zastosowano zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o VAT.

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą prawa do zwolnienia od podatku przeniesienia własności nieruchomości, tj. części budynku i budowli wraz z przynależnymi urządzeniami budowlanymi, znajdujących się na działkach (…) w zamian za odszkodowanie.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że przeniesienie prawa własności Nieruchomości (tj. działek nr (…) zabudowanych częścią budynku: fragment hali warsztatowo -garażowej, budowlami: wjazd o nawierzchni z płyt żelbetonowych i mur oporowy oraz urządzaniami budowlanymi: ogrodzenie z blachy na słupkach stalowych, plac o nawierzchni asfaltowej, latarnia z instalacją podziemną), na rzecz Gminy (…) w zamian za odszkodowanie, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a Państwo dla tej czynności będą działać w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W tym przypadku, odszkodowanie pełnić będzie funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Jednakże, zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Stosownie do treści art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku/budowli lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.

Ponadto, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili dostawy nie minęły co najmniej 2 lata.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Tak więc, aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Należy również zaznaczyć, że jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 lub pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Z powołanego przepisu wynika, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-   towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-   przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego ze wskazanych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli i ich części prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Ponadto, zauważyć należy, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W tym miejscu należy wskazać na przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418), zwanej dalej „ustawą Prawo budowlane”.

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Według art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

W świetle art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane:

Na mocy art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:

Należy wskazać, że urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle, zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z budynkiem/budowlą, z którym są powiązane, a tym samym należy przypisać stawkę właściwą lub zwolnienie od podatku dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak jest podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów w zakresie stawki podatku VAT lub zwolnienia od podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu.

Z okoliczności sprawy wynika, że (…) wydał decyzję nr (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, na mocy której dokonano wywłaszczenia na rzecz Gminy (…) w zamian za odszkodowanie części nieruchomości gruntowej bazy przy (…) wraz ze znajdującymi się na nich obiektami budowlanymi zgodnie z poniższą specyfikacją:

a)budynki w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane – obiekt wymieniony w pkt 1 lit. a) we wniosku, tj. fragment hali warsztatowo-garażowej;

b)budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane – obiekty wymienione w:

·   pkt 1 lit. b) wjazd o nawierzchni z płyt żelbetonowych stanowiących fragment drogi objazdowej,

·   pkt 1 lit. e) mur oporowy żelbetonowy;

c)urządzenia budowlane, o których mowa w art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane – obiekty wymienione w:

·   pkt 1 lit. c) – ogrodzenie z blachy na słupkach stalowych, obiekt powiązany z całą bazą (…), która obejmuje budynek warsztatowo-garażowy wymieniony w pkt 1 lit a) a także: budynek administracyjny, budynek stanowiący zaplecze socjalne, garaże na samochody ciężarowe oraz samodzielne budowle takie jak: mur oporowy, drogi objazdowe;

·   pkt 1 lit. d) – plac o nawierzchni asfaltowej, stanowiącej część placu składowego i parkingu, plac ten stanowi samodzielny obiekt, służy składowaniu materiałów dla potrzeb zimowego utrzymania dróg (sól do posypywania, piasek i żwir), a w części parking dla samochodów ciężarowych służących działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę takich jak: śmieciarki, pługi i posypywarki, autobusy, zamiatarki uliczne;

·   pkt 1 lit. f) – latarnia z instalacją podziemną, stanowiąca część instalacji oświetleniowej całej bazy (…), która obejmuje kilka budynków i budowli jak opisano powyżej.

Wskazali Państwo również, że Wszystkie obiekty budowlane wymienione w pkt 1 ppkt b)-f) zostały wybudowane przed rokiem 1980 i wniesione do Spółki aportem przez Gminę (…) w roku 1998. Spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu ich nabycia. Obiekty te stanowią albo samodzielne budowle (mur oporowy, plac składowy), albo też służą obsłudze całej bazy przy (…), obejmującej kilka budynków. W zakresie wskazanego budynku oraz pozostałych obiektów budowlanych nie dokonywano ulepszeń w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej. Wyjątek stanowi plac manewrowy wymieniony w pkt 1 ppkt d), przy czym nakłady modernizacyjne zostały poniesione we wrześniu 2021 r.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że dostawa części budynku, budowli oraz urządzeń budowlanych przynależnych do nich znajdujących się na:

1)działce nr (…), tj.:

a)budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane – obiekt wymieniony w pkt 1 lit. a) we wniosku, tj. fragment hali warsztatowo-garażowej;

b)budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane – obiekty wymienione w:

·   pkt 1 lit. b) – wjazd o nawierzchni z płyt żelbetonowych stanowiących fragment drogi objazdowej,

·   pkt 1 lit. e) – mur oporowy żelbetonowy;

c)urządzenia budowlane, o których mowa w art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane – obiekty wymienione w:

·   pkt 1 lit. c) – ogrodzenie z blachy na słupkach stalowych, obiekt powiązany z całą bazą (…), która obejmuje budynek warsztatowo-garażowy wymieniony w pkt 1 lit. a) a także: budynek administracyjny, budynek stanowiący zaplecze socjalne, garaże na samochody ciężarowe oraz samodzielne budowle takie jak: mur oporowy, drogi objazdowe;

·   pkt 1 lit. d) – plac o nawierzchni asfaltowej, stanowiącej część placu składowego i parkingu, plac ten stanowi samodzielny obiekt, służy składowaniu materiałów dla potrzeb zimowego utrzymania dróg (sól do posypywania, piasek i żwir), a w części parking dla samochodów ciężarowych służących działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę takich jak: śmieciarki, pługi i posypywarki, autobusy, zamiatarki uliczne;

·   pkt 1 lit. f) – latarnia z instalacją podziemną, stanowiąca część instalacji oświetleniowej całej bazy (…), która obejmuje kilka budynków i budowli;

2)działce nr (…), tj.:

·   pkt 1 lit. e) – mur oporowy żelbetonowy;

·   pkt 1 lit. c) – ogrodzenie z blachy na słupkach stalowych, obiekt powiązany z całą bazą (…), która obejmuje budynek warsztatowo-garażowy wymieniony w pkt 1 lit. a) a także: budynek administracyjny, budynek stanowiący zaplecze socjalne, garaże na samochody ciężarowe oraz samodzielne budowle takie jak: mur oporowy, drogi objazdowe,

nie będzie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. obiektów upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto nie ponosili Państwo wydatków na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej ww. obiektów, z wyjątkiem placu wymienionego w pkt 1 lit. d), przy czym nakłady modernizacyjne zostały poniesione we wrześniu 2021 r., po czym obiekt został oddany do użytkowania i był wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej w okresie dłuższym niż 2 lata.

W konsekwencji zostały spełnione warunki uprawniające do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. dostawy, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – dostawa gruntów (tj. działek nr (…), na których znajdują się ww. część budynku, budowle oraz przynależne urządzenia budowlane, również jest zwolniona od podatku VAT.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że skoro dostawa części budynku, budowli oraz przynależnych do nich urządzeń budowlanych, znajdujących się na działkach nr (…), może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia tej dostawy wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

Podsumowując, przeniesienie prawa własności nieruchomości, tj. części budynku i budowli wraz z przynależnymi urządzeniami budowlanymi, znajdujących się na działkach (…) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów, która może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.