Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na utrzymanie psa.

Uzupełnił go Pan pismem, które wpłynęło do Organu 13 kwietnia 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która od (…) 2023 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług księgowych i doradztwa gospodarczego, opodatkowaną na zasadach ogólnych PIT. Działalność ta wykonywana jest głównie w trybie zdalnym, z wykorzystaniem wydzielonego pokoju w miejscu zamieszkania Wnioskodawcy. Oprócz obecnego miejsca prowadzenia działalności, Wnioskodawca wynajmuje lokal mieszkalny, w którym przebywa w przypadku wizyt u klientów. Wnioskodawca zamierza przenieść się na stałe do lokalu mieszkalnego i wydzielić pomieszczenie w umowie najmu lokalu do celów prowadzenia działalności gospodarczej oraz odpowiednio zgłosić ten fakt organom podatkowym. Miejsce pracy zostanie zgłoszone jako adres prowadzenia działalności w CEIDG.

Mając na uwadze zamiar zmiany miejsca zamieszkania, w (…) 2025 r. Wnioskodawca adoptował psa o przeważających cechach bernardyna (masa powyżej 50 kg, szerokie łapy, duża głowa, gruba sierść, głośny szczek), obecnie w wieku około roku, z zamiarem wykorzystywania go w charakterze psa stróżującego (ochronnego). W najbliższym czasie planowane jest poddanie tego zwierzęcia specjalistycznemu szkoleniu w zakresie ochrony mienia. Pies ma doniosły szczek, budzącą respekt posturę i skutecznie odstrasza podejrzanych przechodniów w trakcie spacerów, a także potencjalnych intruzów na klatce schodowej.

Decyzja o adopcji psa została podjęta w następstwie powzięcia informacji o wcześniejszym włamaniu do wynajmowanego lokalu mieszkalnego (które ma służyć równocześnie jako miejsce prowadzenia działalności) oraz wynikających z tego zdarzenia obaw o bezpieczeństwo przechowywania tam majątku firmowego o poufnych danych. Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez wynajmującego, w (…) 2014 r. do lokalu doszło do włamania, w wyniku którego skradziono m.in. kosztowności. Od tego czasu zainstalowano rolety antywłamaniowe przy wejściu na balkon oraz system alarmowy. Trzy z czterech zestawów okiennych nie zostały wyposażone w rolety antywłamaniowe. Pomimo wskazanych okoliczności sąsiedzi nadal informują o podejrzanych osobach kręcących się w pobliżu bloku. Ta okoliczność może wynikać z faktu, że w najbliższej okolicy bloku, w którym znajduje się lokal są opuszczone budynki mieszkalne, w których prawdopodobnie powstały tzw. kryminogenne „squaty”, tj. nieruchomości zajęte bez zgody właściciela.

W pomieszczeniu, z którego Wnioskodawca będzie prowadził działalność gospodarczą, przechowywane będą wartościowe urządzenia elektroniczne. Znajdują się tam między innymi laptopy wykorzystywane do pracy oraz zewnętrzne nośniki danych, a także dokumentacja księgowa i bazodanowa, stanowiąca podstawę funkcjonowania biura rachunkowego Wnioskodawcy.

Wnioskodawca zgodnie z zawartymi umowami, odpowiada za poufność danych klientów również po rozwiązaniu umów i zakończeniu współpracy z kontrahentami. Mając na uwadze konieczność zapewnienia ochrony powyższych zasobów, pies ma pełnić przede wszystkim funkcje stróża zarówno podczas obecności, jak i nieobecności Wnioskodawcy w lokalu. Oprócz pracy zdalnej, Wnioskodawca odwiedza również biura klientów, w których wykonuje zamówione prace doradcze i księgowe. W tym czasie miejsce prowadzenia działalności gospodarczej pozostaje, co do zasady, bez opieki.

Oprócz psa stróżującego w lokalu mieszkalnym zainstalowano system alarmowy. System alarmowy działa jednak z opóźnieniem około 30 sekund, co pozwala intruzom na zebranie nośników danych i sprzętu elektronicznego. Wspomniane opóźnienie jest naturalnym elementem systemu alarmowego, który pozwala na dezaktywację alarmu przy użyciu kodu po otwarciu drzwi wejściowych.

W tych okolicznościach rola psa polega przede wszystkim na odstraszaniu potencjalnych intruzów oraz reagowaniu w przypadku próby wtargnięcia do lokalu. Wnioskodawca podkreśla, że głównym celem psa nie jest pełnienie funkcji rekreacyjnej ani towarzyszącej. Zdaniem Wnioskodawcy jego obecność służy wyłącznie celom związanym z działalnością gospodarczą, tj. zapewnieniu bezpieczeństwa majątku firmowego oraz ochronie poufnych danych przed dostępem osób nieuprawnionych.

W związku z powyższym Wnioskodawca przewiduje ponoszenie szeregu wydatków związanych z utrzymaniem i szkoleniem psa pełniącego w firmie funkcję stróżującą. Do wydatków tych należeć będą przede wszystkim koszty wyżywienia zwierzęcia, opieki weterynaryjnej (w tym wymaganych szczepień i ewentualnego leczenia), specjalistycznego szkolenia z zakresu ochrony mienia, jak również zakup niezbędnych akcesoriów (smyczy, obroży, kagańca, legowiska, misek, itp.).

Wnioskodawca zamierza zaliczać wszystkie wymienione wydatki do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej uznając, że pozostają one w bezpośrednim związku z zachowaniem źródła przychodów.

Wnioskodawca nie wyklucza, że po pewnym czasie zmieni miejsce zamieszkania. W takim przypadku, w nowym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca zamierza korzystać wyłącznie z funkcji ochronnej psa, bez ponoszenia dodatkowych nakładów na system alarmowy i rolety antywłamaniowe.

Pytanie w zakresie podatku VAT

Czy Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w rozumieniu art. 86 ustawy o VAT od wydatków na utrzymanie psa? (oznaczone nr 2 we wniosku)

Niniejsza interpretacja dotyczy zadanego pytania nr 2 w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie pytań nr 1 i 3 dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia VAT naliczonego w rozumieniu art. 86 ustawy o VAT od wydatków na utrzymanie psa.

Uzasadnienie

Odliczenie podatku VAT - art. 86 ust. 1 ustawy o VAT

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U.  z 2024 r. poz. 361 ze zm.), podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (działalności gospodarczej opodatkowanej VAT). Wydatki związane z utrzymaniem psa stróżującego - takie jak zakup karmy, usług weterynaryjnych czy szkolenia - co do zasady mogą podlegać odliczeniu VAT, jeżeli pies służy działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Warunkiem jest wykazanie, że nabyte towary i usługi (dotyczące psa) pozostają w bezspornym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie służą celom prywatnym.

Jak wskazano powyżej, pies będzie wykorzystywany do celów firmowych (ochrona firmowego mienia i danych), nie będzie on zaspokajał osobistych potrzeb domowych ani wykorzystywany poza działalnością. Takie firmowe użycie oznacza, że wydatki na psa są związane z działalnością opodatkowaną, co otwiera drogę do odliczenia VAT naliczonego od tych wydatków na podstawie  art. 86 ust. 1 ustawy.

W niniejszej sprawie warunek ten będzie spełniony - pies ma pilnować firmowego sprzętu i dokumentacji, co stanowi czynność ściśle związaną z działalnością opodatkowaną (świadczeniem usług księgowych i doradczych).

W podobnych interpretacjach organy wskazywały, że jeśli dany wydatek służy zarówno działalności, jak i celom osobistym, odliczenie VAT nie przysługuje lub przysługuje jedynie w odpowiedniej części proporcjonalne. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do zakresu wykorzystywania psa, podatnik jest gotów dokonać odpowiedniej alokacji lub proporcjonalnego odliczenia VAT od przedmiotowych wydatków, zgodnie z art. 86 ust. 1 i art. 90 ustawy VAT.

W analizowanej sprawie wspomniana proporcja, o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy nie jest uzasadniona.

Jeżeli pies pełni funkcję stróżującą i ochronną dla mienia Wnioskodawcy, to należy przyjąć, że pełni tę funkcję przez cały czas. Psy nie wyznaczają sobie „czasu pracy”, ale wykazują naturalną funkcje stróżującą zgodnie z cechami nabytymi swojej rasy. W konsekwencji należy uznać, że ponoszone wydatki pozostają w pełni z prowadzoną działalnością gospodarczą (działalnością opodatkowaną), zatem Wnioskodawca może odliczyć podatek naliczony w pełnej wysokości. Stanowisko Wnioskodawcy co do odliczenia VAT jest zatem spójne z powołanymi przepisami i zmierza do odliczenia podatku jedynie w zakresie faktycznie związanym z działalnością opodatkowaną.

Zarówno na gruncie PIT, jak i VAT, podatnik ma obowiązek wykazać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskiwanym przychodem (odpowiednio wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi). Ciężar ten spoczywa na Wnioskodawcy jako na podmiocie odnoszącym korzyść z zaliczenia wydatku do kosztów czy odliczenia podatku. W praktyce oznacza to konieczność udokumentowania i uzasadnienia, że bez poniesienia danego wydatku (utrzymania i wyszkolenia psa) uzyskanie przychodów z działalności byłoby zagrożone lub utrudnione.

Dyrektor KIS w cytowanych interpretacjach wyraźnie zaznacza ten wymóg. Przykładowo w przywołanej interpretacji z 9 stycznia 2025 r. organ stwierdził, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku przyczynowo-skutkowego ponoszonych wydatków z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podobnie, w przywołanej już interpretacji z 28 sierpnia 2024 r. podkreślono, że wydatki na psa muszą pozostawać w ścisłym związku z zabezpieczeniem firmowego majątku i źródła przychodów, aby mogły zostać uznane za koszt podatkowy. Wnioskodawca w niniejszym wniosku wykazuje taki związek: pies stróżujący bezpośrednio zabezpiecza firmowe zasoby przed ryzykiem kradzieży lub zniszczenia, co przekłada się na możliwość dalszego osiągania przychodów z działalności. Argumenty przemawiające za tym związkiem to m.in.: wcześniejsze włamanie (dowód realnego zagrożenia), poufny charakter przechowywanych danych (których utrata groziłaby odpowiedzialnością finansową i utratą zaufania klientów) oraz fakt, że sama obecność psa ma efekt prewencyjny odstraszający intruzów. Tak więc związek przyczynowy między wydatkami na psa a osiąganiem przychodów jest jasny i udokumentowany - poniesienie tych wydatków służy zachowaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów, co wypełnia dyspozycję art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. W kontekście VAT analogicznie wykazano, że wydatki te mają związek wyłącznie z działalnością opodatkowaną (ochrona danych i sprzętu wykorzystywanego w usługach opodatkowanych VAT).

W interpretacji z 8 listopada 2024 r. (0114-KDIP4-2.4012.513.2024.6.AA) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powołując się na treść z portalu psy.pl zauważył, że „trudno uznać wskazaną przez Panią funkcję obronną, która w pośredni sposób mogłaby mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, z uwagi na cechy charakterologiczne zwierząt. Z informacji o rasie hawańczyk (https://www.psy.pl/rasy/hawanczyk) wynika, że: (…) jako pozbawione agresji zarówno w stosunku do ludzi, jak i pobratymców bez problemu zaakceptują w domu inne zwierzęta. Informacja, że hawańczyki są psami pozbawionymi agresji, przyjaźnie nastawionymi do otoczenia, pojawiają się we wszystkich opisach tej rasy. Skoro trzeci pies - mieszaniec - wchodzi w skald skoordynowanego stada, najprawdopodobniej ma podobne cechy. Zatem, trudno zgodzić się z Panią, że tego rodzaju psy mogą pełnić rolę obronną lub ostrzegawczą. Nie można obiektywnie uznać, że wydatki ponoszone na wyżywienie oraz opiekę weterynaryjną Psów, które - jak wynika z opisu rasy - są psami przyjaźnie nastawionymi do ludzi, mogą przyczynić się do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa wprowadzonej działalności gospodarczej. A skoro Psy szczekają za każdym razem, kiedy ktoś pojawi się na korytarzu w pobliżu drzwi wejściowych do Mieszkania, to nie można uznać, że pełnią skuteczną rolę ostrzegawczą”.

Uwzględniając zasadę pewności prawa i zaufania do organów podatkowych wynikającą z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej należy przytoczyć opis psa rasy bernardyn, bowiem to te cechy dominują u psa adoptowanego przez Wnioskodawcę https://www/psy/pl/rasy/bernardyn: „Olbrzymi, masywnie zbudowany pies typu górskiego, występujący w dwóch odmianach: krótko- oraz długowłosej. Na ogół zrównoważony i spokojny, ma jednak dobre predyspozycje do stróżowania, a więc nie jest pozbawiony pewnej agresji. Jako pies ogromnej postury, bernardyn potrzebuje przestrzeni i najlepiej czuje się w domu z ogrodem. Poradzi sobie jednak także w większym mieszkaniu, o ile będzie miał zapewnioną odpowiednią dawkę aktywności na spacerach. Dobrze wywiązuje się roli stróża - już sam wygląd budzi respekt. Instynktownie wyczuwa prawdziwe zagrożenie i nie wykazuje nieuzasadnionej agresji. Pies rasy bernardyn jest przy tym bardzo czujny, w czym pomagają mu doskonały węch i zmysł obserwacji. Bernardyny były wykorzystywane przez mnichów do stróżowania. Z czasem dostrzeżono, że mają niezwykły dar wyczuwania zbliżających się lawin, zmysł orientacji w terenie i wrodzoną umiejętność odnajdywania ludzi pod śniegiem”.

Należy zauważyć, że wydatki ponoszone na psa pełniącego funkcję stróża wykazują pośredni związek pomiędzy działalnością opodatkowaną VAT.

Obowiązek właściwego udokumentowania wydatków:

Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że samo poniesienie kosztów nie wystarczy - konieczne jest ich należyte udokumentowanie do celów podatkowych. Zgodnie z linią interpretacyjne KIS, podatnik ma obowiązek posiadać dowody poniesienia wydatków oraz dowody ich związku z działalnością.

Dyrektor KIS w interpretacji nr 0112-KDIL2-2.4011.716.2024.2.MC z 9 stycznia 2025 r. wyraźnie zaznaczył, iż na podatniku spoczywa obowiązek właściwego udokumentowania wydatków, które chce zaliczyć do kosztów.

W praktyce Wnioskodawca dopełni tego obowiązku poprzez:

• Faktury i rachunki dokumentujące wszystkie wydatki związane z psem (zakup karmy, sprzętu, usługi weterynaryjne, szkoleniowe itp.), wystawione na firmę Wnioskodawcy.
• Umowy i zaświadczenia potwierdzające przeznaczenie psa do celów ochrony (np. umowa adopcyjna psa, zaświadczenie lub certyfikat odbycia szkolenia z zakresu obrony).
• Ewidencję (notatki) dot. wykorzystania psa w działalności - np. opis, że pies przebywa w pomieszczeniu biurowym, reaguje na obcych, był obecny podczas godzin pracy firmy itp.

Tak gromadzona dokumentacja potwierdzi zarówno fakt poniesienia kosztów, jak i ich związek z działalnością. Będzie to również dowód na wyłączne wykorzystanie psa do celów firmowych (brak elementu osobistego). Należy zauważyć, że organy podatkowe nie wskazują szczególnej formy dokumentacji dla tego typu wydatków - obowiązuje ogólna zasada rzetelnego udowodnienia poniesienia kosztu dla celów osiągania przychodów. Wnioskodawca dołoży najwyższej staranności, aby każdy wydatek był należycie udokumentowany zgodnie z wymogami ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 w zw. z art. 24d - jeśli dotyczy monitorowania kosztów) oraz ustawy o VAT (art. 86 ust. 1 - faktury VAT). Tym samym spełniony zostanie warunek formalny zaliczenia wydatków do kosztów i odliczenia VAT.

Wnioskodawca podkreśla, że jego sytuacja odpowiada kryteriom z ww. pozytywnych interpretacji.

Pies o dominujących cechach rasy bernardyn, adoptowany w (…) 2025 r., zostanie przeszkolony w zakresie ochrony i będzie utrzymywany w celu stróżowania firmowego majątku. Miejsce przebywania psa (dom podatnika) jest zarazem miejscem prowadzenia działalności, co czyni wydatki na jego utrzymanie związanymi z firmą. Sama okoliczność, że pies znajduje się w miejscu zamieszkania, nie stanowi podstawy do wyłączenia kosztów, o ile dowiedziono firmowego charakteru jego użycia. W interpretacjach podkreśla się, że wydatki typowo osobiste (konsumpcyjne) nie mogą być uznane za związane z działalnością, ale w niniejszym przypadku wykazano, iż wydatki na psa stróżującego nie mają charakteru osobistego, lecz służą zabezpieczeniu przedsiębiorstwa.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy znajduje oparcie w aktualnych, korzystnych interpretacjach podatkowych. Wydatki na utrzymanie i szkolenie psa stróżującego, ponoszone przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w miejscu zamieszkania, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT), a przy spełnieniu warunku wyłącznego związku z działalnością - również pozwalają na odliczenie VAT naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Ponoszenie tych wydatków jest celowe, racjonalne i gospodarczo uzasadnione, gdyż służy zapewnieniu bezpieczeństwa firmowych aktywów, ochronie źródła przychodów i w efekcie przyczynia się do stabilności oraz kontynuacji uzyskiwania przychodów opodatkowanych.

Wnioskodawca zobowiązuje się do należytego udokumentowania wydatków i wykazania ich związku z działalnością, wypełniając tym samym wszelkie przesłanki stawiane przez przepisy prawa i organy podatkowe. W świetle przedstawionych argumentów i przytoczonych interpretacji indywidualnych uznanie stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe jest w pełni uzasadnione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Natomiast zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy:

Ponadto, wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa status danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z powołanymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Należy zauważyć przy tym, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Jak wskazano powyżej, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia, jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości, należy dokonać w momencie realizowania zakupów, zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik - aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego - nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. Zatem niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą np. dalszej odsprzedaży lub też są niezbędne do wytworzenia towarów lub wykonania usług będących przedmiotem sprzedaży. Bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy (przedsiębiorstwa) - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do obrotu osiąganego przez podatnika, np. poprzez odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.

Związek z czynnościami opodatkowanymi, jako przesłanka prawa do odliczenia, opisany został w orzecznictwie TSUE (np. wyrok z 6 kwietnia 1994 r. w sprawie C-4/94 BLP Group PLC przeciwko Commissioners of Customs and Excise, z 8 czerwca 2000 r. w sprawie C-98/98 Commissioners of Customs and Excise przeciwko Midland Bank plc, z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 CIBO Participations S.A. przeciwko Directeur régional des impas du Nord-Pas-de-Calais, z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz).

W świetle tych orzeczeń, na gruncie art. 86 ust. 1 ustawy, tak samo jak na gruncie art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE, co do zasady, niezbędnym warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami (wydatkami), a konkretną transakcją opodatkowaną. Wydatki te powinny stanowić część składową kosztów świadczenia, uwzględnioną w cenie. Przyjmuje się również, że związek pośredni, występuje w przypadku wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych, jeżeli stanowią one element cenotwórczy produktów podatnika. W odniesieniu właśnie do tego rodzaju wydatków podatnikowi powinno przysługiwać prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów (wydatków) w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego (por. J. Zubrzycki Leksykon VAT 2013; Oficyna Wydawnicza UNIMEX; Wrocław 2013, s. 664 i in.).

Z opisu sprawy wynika, że:

• jest Pan osobą fizyczną prowadzącą od (…) 2023 r. działalność gospodarczą w zakresie usług księgowych i doradztwa gospodarczego;
• w momencie adopcji psa miał Pan zamiar wykorzystania go w charakterze psa stróżującego;
• pies ma przeważające cechach bernardyna (masa powyżej 50 kg, szerokie łapy, duża głowa, gruba sierść, głośny szczek), budzącą respekt posturę i skutecznie odstrasza podejrzanych przechodniów w trakcie spacerów, a także potencjalnych intruzów na klatce schodowej;
• planuje Pan planuje poddanie zwierzęcia specjalistycznemu szkoleniu w zakresie ochrony mienia;
• decyzja o adopcji psa została podjęta w następstwie powzięcia informacji o wcześniejszym włamaniu do wynajmowanego lokalu mieszkalnego (które ma służyć równocześnie jako miejsce prowadzenia działalności) oraz wynikających z tego zdarzenia obaw o bezpieczeństwo przechowywania tam majątku firmowego o poufnych danych;
• w pomieszczeniu, z którego będzie Pan prowadził działalność gospodarczą, przechowywane będą wartościowe urządzenia elektroniczne (m.in. laptopy oraz zewnętrzne nośniki danych, a także dokumentacja księgowa i bazodanowa Pana biura rachunkowego,
• pies ma pełnić przede wszystkim funkcje stróża zarówno podczas Pana obecności, jak i nieobecności w lokalu;
• rola psa polega przede wszystkim na odstraszaniu potencjalnych intruzów oraz reagowaniu w przypadku próby wtargnięcia do lokalu, głównym celem psa nie jest pełnienie funkcji rekreacyjnej ani towarzyszącej.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego należy stwierdzić, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym, tak jak już wskazano, związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym ocenie podlega, czy zachodzi bezsporny i oczywisty związek przy nabyciu towarów i usług mających służyć utrzymaniu psa z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą w zakresie usług księgowych i doradztwa gospodarczego. W świetle opisu sprawy, posiadanie psa ma zapewnić bezpieczeństwo majątku firmowego oraz ochronę poufnych danych przed dostępem osób nieuprawnionych. Rola psa polega przede wszystkim na odstraszaniu potencjalnych intruzów oraz reagowaniu w przypadku próby wtargnięcia do lokalu.

Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że posiadanie psa nie jest okolicznością niezbędną do uniknięcia zniszczeń, strat materialnych czy kradzieży w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej. Przewidywane przez Pana wydatki związane z utrzymaniem i szkoleniem psa pełniącego w firmie funkcję stróżującą (koszty wyżywienia, opieki weterynaryjnej w tym wymaganych szczepień i ewentualnego leczenia, specjalistycznego szkolenia z zakresu ochrony mienia, zakup niezbędnych akcesoriów: smyczy, obroży, kagańca, legowiska, misek, itp.) nie będą przedmiotem dalszego obrotu i nie będą wydatkami, które można bezpośrednio powiązać z przychodami uzyskiwanymi z działalności w zakresie usług księgowych i doradztwa gospodarczego. W opisanej sprawie nie można jednak wykluczyć pośredniego związku ponoszonych wydatków z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą.

W odniesieniu do wydatków, od zakupu których zamierza Pan odliczać podatek VAT należy nadmienić, że istnieje grupa zakupów, które nie mogą być uznane za związane z działalnością gospodarczą, gdyż ponoszą je osoby fizyczne niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzą. Każdy, niezależnie od tego jaki rodzaj działalności wykonuje czy też nie prowadzi działalności gospodarczej, może dokonywać zakupu tego typu towarów. Są to typowe zakupy osobiste, konsumpcyjne, np. dotyczące zaspokajania własnych potrzeb. Zakupy o charakterze osobistym mogą również dotyczyć funkcjonowania domu, bądź wydzielonych w nim pomieszczeń na cele prywatne. Prywatnego charakteru takiego rodzaju zakupów przeznaczonych na zaspokojenie własnych potrzeb nie zmienia również okoliczność korzystania z części lokalu mieszkalnego również do działalności gospodarczej.

W opisie sprawy podał Pan, że miejscem prowadzenia działalności gospodarczej będzie pomieszczenie w lokalu mieszkalnym, w którym będzie Pan również mieszkał. Należy zauważyć, że w sytuacji, w której miejsce prowadzenia działalności gospodarczej będzie znajdowało się w Pana miejscu zamieszkania nie sposób uznać, że posiadany pies będzie związany wyłącznie z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą. W tym samym czasie pies będzie chronił zarówno mienie Pana firmy, jak i Pana majątek prywatny. Zatem, w opisanej sprawie nie sposób nie dostrzec również prywatnego charakteru posiadania przez Pana psa, pomimo że będzie prowadził Pan działalność gospodarczą w wydzielonym pomieszczeniu w lokalu mieszkalnym. Nie mogę się więc zgodzić z Pana stanowiskiem, że posiadany pies będzie wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych (ochrona firmowego mienia i danych) i nie będzie zaspokajał osobistych potrzeb domowych ani nie będzie wykorzystywany poza działalnością gospodarczą. Należy odróżnić psy, które stróżują i mieszkają w siedzibie firmy od psów, które są wykorzystywane do obrony lokalu mieszkalnego, w którym w jednym pomieszczeniu prowadzona jest działalność gospodarcza właściciela psa. W takiej sytuacji pies będzie również zwierzęciem domowym i nie można go zakwalifikować wyłącznie jako psa pracującego w firmie.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że opisane wydatki związane z utrzymaniem i szkoleniem psa (koszty wyżywienia, opieki weterynaryjnej w tym wymaganych szczepień i ewentualnego leczenia, specjalistycznego szkolenia z zakresu ochrony mienia, zakup niezbędnych akcesoriów: smyczy, obroży, kagańca, legowiska, misek, itp.) będą wykorzystywane przez Pana zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i na użytek prywatny. Nie można zgodzić się z Panem, że skoro pies będzie chronił i pilnował miejsca prowadzenia działalności przez całą dobę, to wydatki ponoszone na utrzymanie psa należy przyporządkować w całości do celów działalności gospodarczej. W sytuacji, gdy będzie prowadził Pan działalność w jednym z pomieszczeń w lokalu mieszkalnym, w którym będzie Pan również mieszkał, to posiadanie psa stróżującego będzie związane zarówno z prowadzoną działalnością gospodarczą, jak i z celami innymi niż działalność gospodarcza, osobistymi. Będzie pełnił rolę zwierzęcia domowego.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast - trzeba mieć na uwadze - nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe, będzie Pan uprawniony do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z utrzymaniem i szkoleniem psa (koszty wyżywienia, opieki weterynaryjnej w tym wymaganych szczepień i ewentualnego leczenia, specjalistycznego szkolenia z zakresu ochrony mienia, zakup niezbędnych akcesoriów: smyczy, obroży, kagańca, legowiska, misek, itp.) jedynie w części, w jakiej będą one służyły czynnościom opodatkowanym. Przy czym, to na Panu będzie ciążył obowiązek wykazania w jakiej części wydatki te będą miały związek z prowadzoną działalnością gospodarczą (czynnościami opodatkowanymi) oraz obowiązek ich właściwego udokumentowania.

Stwierdzić zatem należy, że w niniejszej sprawie, będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w takim zakresie, w jakim wydatki poniesione na utrzymanie i szkolenie psa (koszty wyżywienia, opieki weterynaryjnej w tym wymaganych szczepień i ewentualnego leczenia, specjalistycznego szkolenia z zakresu ochrony mienia, zakup niezbędnych akcesoriów: smyczy, obroży, kagańca, legowiska, misek, itp.) będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Dlatego w pierwszej kolejności powinien Pan dokonać bezpośredniej alokacji ponoszonych wydatków na te służące działalności gospodarczej oraz na wydatki służące do celów prywatnych. Jeżeli będzie miał Pan możliwość przypisania wydatków wyłącznie do czynności opodatkowanych, będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości od tych wydatków. Natomiast, jeżeli nie będzie miał Pan jednoznacznej i obiektywnej możliwości przypisania wydatków wyłącznie do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego jedynie w takiej części, w jakiej wydatki będą służyły na potrzeby tej działalności. Sposób, w jaki Pan określi część podatku naliczonego, który będzie podlegał odliczeniu musi być jak najbardziej wiarygodny i rzetelny, tak aby gwarantował odliczenie wyłącznie części podatku związanego z wykonywaniem przez Pana czynności opodatkowanych (a więc z prowadzeniem działalności w zakresie usług księgowych i doradztwa gospodarczego) i w żaden sposób nie będą związane z Pana celami osobistymi. Ustawodawca nie wskazał metod i sposobów proporcjonalnego przypisania wydatków do działalności, zatem dopuszczalne są różne metody. Jednakże należy podkreślić, że to na Panu będzie spoczywał obowiązek jednoznacznego i precyzyjnego określenia sposobu, w jaki Pan to uczyni. Ponadto, nie będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług, które nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych i są przez Pana wykorzystywane na cele prywatne.

Zatem w świetle powołanych wyżej przepisów oraz przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że będzie przysługiwało Panu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od wydatków związanych z utrzymaniem psa, lecz jedynie w takiej części, która będzie związana z prowadzoną działalnością opodatkowaną, zgodnie z generalną zasadą, wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy (tj. w zakresie, w jakim towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego). Natomiast, nie będzie miał Pan prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami które nie będą mogły być przypisane do celów prowadzonej przez Pana działalności opodatkowanej podatkiem VAT (tj. wydatkami prywatnymi). Jednocześnie to na Panu będzie spoczywał ciężar rzetelnego rozdziału wydatków dotyczących działalności gospodarczej i wydatków osobistych.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, którego dotyczą pytania nr 1 i 3 we wniosku zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.