Interpretacja indywidualna – w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

• nieprawidłowe w zakresie uznania transakcji sprzedaży składników materialnych i niematerialnych za transakcję zbycia przedsiębiorstwa i w związku z tym wyłączenia tej transakcji z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT,
• prawidłowe w zakresie uznania transakcji sprzedaży składników materialnych i niematerialnych za transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z tym wyłączenia tej transakcji z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT
• prawidłowe w zakresie braku prawa do odliczenia przez Kupującego podatku VAT naliczonego w związku z planowaną transakcją.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

21 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 21 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie uznania transakcji sprzedaży składników materialnych i niematerialnych za transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub za transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa i wyłączenia ww. transakcji z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oraz braku prawa do odliczenia przez Kupującego podatku VAT naliczonego w związku z planowaną transakcją.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 maja 2025 r. (data wpływu).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.    Zainteresowana będąca stroną postępowania X Spółka Akcyjna ul. ... ... ..NIP  ...reprezentowana przez radcę prawnego...ul. ...... ...

2.    Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: Y Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. ... ... ... NIP ... reprezentowana przez

doradcę podatkowego radcę prawnego ... ul. ... ... ...

Opis zdarzenia przyszłego

Y sp. z o.o. z siedzibą w ... jako sprzedawca („Sprzedawca” lub „Y”) reprezentowany przez ... jako osobę wykonującą zarząd w myśl przepisów art. 6a ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na ... oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego („Ustawa Sankcyjna”) oraz X S.A. z siedzibą w ... jako kupujący („Kupujący”) planują zawrzeć umowę sprzedaży składników materialnych i niematerialnych obejmujących całość przedsiębiorstwa Y („Przedsiębiorstwo”, a umowa sprzedaży Przedsiębiorstwa jako „Transakcja”), poza dwoma oddziałami zagranicznymi w ... i ... („Oddziały Zagraniczne”). Głównym przedmiotem działalności przedsiębiorstwa jest sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego.

Sprzedaż Przedsiębiorstwa jest planowana w trybie 6da Ustawy Sankcyjnej, tj. będzie ona miała skutki sprzedaży egzekucyjnej, o których mowa w przepisach k.p.c., co w szczególności oznacza, że Kupujący nie odpowiada osobiście ani rzeczowo za zobowiązania Sprzedawcy, chyba że co innego wynikać będzie z umowy.

Na moment składania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie doszło do podpisania żadnej umowy - przedwstępnej, warunkowej ani przenoszącej własność Przedsiębiorstwa.

Kupujący uzyskał zgodę (decyzja z 17 lutego 2025 r.) Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na dokonanie koncentracji, polegającej na nabyciu przez Kupującego części mienia Z sp. z o.o. z siedzibą w ... oraz Y sp. z o.o. z siedzibą w ..., w zakresie wskazanym we wniosku zgłoszeniowym (to jest mienia obejmującego całość przedsiębiorstwa Sprzedawcy, zgodnie z wnioskiem zgłoszeniowym, poza Oddziałami Zagranicznymi, które nie będą objęte Transakcją).

Jednocześnie wraz z planowaną transakcją nabycia Przedsiębiorstwa, Kupujący planuje nabyć całość przedsiębiorstwa od Z spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w ramach tego samego dokumentu umowy (jednej umowy) co Przedsiębiorstwo. Powyższa transakcja stanowi przedmiot odrębnego wniosku o wydanie interpretacji.

Przedmiot planowanej Transakcji będzie obejmował zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Sprzedawcę, składający się na całość przedsiębiorstwa Y, określony decyzją Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 25 lipca 2023 roku, tj.: aktywa finansowe i dowolnego rodzaju korzyści, a także wszelkiego rodzaju rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne, ruchome i nieruchome.

W ramach planowanej Transakcji dojdzie zatem w szczególności do przeniesienia na rzecz Kupującego:

• majątku trwałego, który przed Transakcją zostanie szczegółowo zinwentaryzowany,
• pozostałych ruchomości, towarów, zapasów i wyrobów, a także wartości niematerialnych i prawnych,
• wierzytelności i zobowiązań z umów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania Przedsiębiorstwa, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów (zbycie przedsiębiorstwa nie powoduje automatycznie skutku w postaci przeniesienia praw i obowiązków z umów), Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów; na przejmowane zobowiązania będą składać się (i) rezerwy na zobowiązania (w tym rezerwy na zobowiązania: pracownicze, świadczenia emerytalne, pozostałe), (ii) zobowiązania długoterminowe (w tym zobowiązania z tytułu: kredytów i pożyczek, emisji dłużnych papierów wartościowych, zobowiązań wekslowych, innych zobowiązań finansowych, innych zobowiązań długoterminowych), (iii) zobowiązania krótkoterminowe (w tym zobowiązania z tytułu: wynagrodzeń dla pracowników, dostaw i usług, kredytów i pożyczek, emisji dłużnych papierów wartościowych, zobowiązań wekslowych, innych zobowiązań finansowych, innych zobowiązań krótkoterminowych), (iv) rozliczenia międzyokresowe; na Kupującego nie przejdą przy tym zobowiązania Przedsiębiorstwa wobec jakichkolwiek podmiotów z siedzibą lub miejscem zamieszkania w krajach objętych sankcjami, jakiekolwiek zobowiązania względem jakichkolwiek podmiotów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z ... lub ... oraz zobowiązania Y z tytułu poręczenia na podstawie Umowy poręczenia z dnia 13 stycznia 2023 roku zawartej w związku z umową sprzedaży udziałów z dnia 13 stycznia 2023 roku, na mocy której polskie spółki: ... sp. z o.o. oraz ... sp. z o.o. sprzedały na rzecz rosyjskich spółek: ... oraz ..., udziały w spółce prawa ... ... i spółce prawa ... ...,
• wszelkie możliwie informacje i systemy stosowane przez Sprzedawcę, w tym ewentualne sublicencje do programów finansowo-księgowych stosowanych przez Przedsiębiorstwo i techniczne przygotowanie systemów finansowo- księgowych Przedsiębiorstwa (wydzielenie ewidencji księgowej dla całości Przedsiębiorstwa w nabywanym przez Kupującego zakresie), w celu zapewnienia Kupującemu niezakłóconego wykonywania działalności gospodarczej przez Przedsiębiorstwo,
• praw i obowiązków z umowy rachunku bankowego Sprzedawcy, wraz ze zgromadzonymi tam środkami pieniężnymi, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów, Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów,
• praw do wszystkich systemów informatycznych Przedsiębiorstwa, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów, Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów,
• dostępu do hostingu, domen oraz subdomen, strony www wraz z dostępem do FTP plików www Przedsiębiorstwa, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów, Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów,
• plików zawierających plany marketingowe, produkcyjne, brandingowe,
• dostępów do wszystkich kanałów social media,
• danych kontaktowych do podmiotów współpracujących z Przedsiębiorstwem,
• wszelkich istotnych wiadomości i informacji zarządczych, które są istotne dla należytego prowadzenia działalności gospodarczej Przedsiębiorstwa, w szczególności raportów sprzedaży, budżetu, planów i prognoz sprzedażowych (rocznych, kwartalnych, itp.) Przedsiębiorstwa oraz udokumentowanej oceny stopnia ich wykonania i odchyleń, informacji o przygotowywanych kontraktach handlowych oraz ich wykonywania, a także strategii w zakresie pozyskiwania nowych rynków, klientów oraz utrzymywania i budowy relacji z aktualnymi, jak i nowymi partnerami biznesowymi przez Przedsiębiorstwo, a także informacji o: (1) procedurach i procesach związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem i higieną pracy, (2) systemie zapewnienia jakości, działem badań i rozwoju, (3) obsłudze reklamacji,
• dokumentacji związanej z kwestiami pracowniczymi, a także dokumentacji technicznej, administracyjnej, prawnej, rachunkowo-podatkowej.

W związku z nabyciem przez Kupującego Przedsiębiorstwa dojdzie również do przejścia zakładu pracy w rozumieniu art. 231 Kodeksu pracy.

Kupujący zobowiąże się do kontynuowania działalności Przedsiębiorstwa przez okres 10 lat od dnia nabycia Przedsiębiorstwa. Oddziały Zagraniczne nie mają zasadniczo wpływu na funkcjonowanie Przedsiębiorstwa Y, przy czym przedmiotem Transakcji będą środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych Sprzedawcy, w tym środki pieniężne pochodzące m.in. ze zbycia zapasów pozostałych w Oddziałach Zagranicznych.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że Kupujący jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy Transakcja będzie prowadziła do zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w związku z powyższym przepisy Ustawy o VAT nie znajdą zastosowania do Transakcji?

2.Na wypadek udzielenia negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1: czy Transakcja będzie prowadziła do zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w związku z powyższym przepisy Ustawy o VAT nie znajdą zastosowania do Transakcji?

3.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 albo pytanie nr 2, czy w związku z planowaną Transakcją Kupujący będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Wnioskodawcy wskazują, że w ich ocenie Transakcja będzie stanowić zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, w związku z czym przepisy Ustawy o VAT nie znajdą zastosowania do Transakcji.

Uzasadnienie

Ustawodawca w Ustawie o VAT nie zdefiniował pojęcia przedsiębiorstwa. Niemniej jednak w praktyce organów podatkowych oraz sądów administracyjnych zostało przyjęte, że należy w tym przypadku odnieść się do definicji przedsiębiorstwa zawartej w art. 55¹ k.c. W ujęciu Kodeksu cywilnego, zgodnie z art. 55¹ za przedsiębiorstwo rozumie się zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który w szczególności obejmuje:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Co istotne, wyliczenie składników przedsiębiorstwa zawarte w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, ma charakter otwarty (ustawodawca użył określenia „w szczególności”). Wyliczenie to ma charakter ogólny, przykładowy, w tym znaczeniu, że warunkiem istnienia przedsiębiorstwa nie jest posiadanie każdego z wymienionych w przepisie elementów. O tym, co w konkretnym przypadku wchodzi w skład przedsiębiorstwa podatnika - jako zespołu składników majątkowych przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej - decyduje specyfika działalności prowadzonej w oparciu o to przedsiębiorstwo. Dla oceny, czy przedmiotem transakcji zbycia dokonywanej przez podatnika jest przedsiębiorstwo, należy zatem kierować się ogólną definicją przedsiębiorstwa oraz uwzględniać indywidualne warunki prowadzenia działalności przez podatnika. Jednocześnie w ślad za stanowiskiem wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2019 r., V CSK 646/17 (Legalis nr 1942423) wyłączenie poszczególnych składników przedsiębiorstwa, o ile te składniki nie determinują funkcji spełnianych przez przedsiębiorstwo, nie wpływa na zakres nabycia całości przedsiębiorstwa. W konsekwencji wyłączenie Oddziałów Zagranicznych pozostaje bez wpływu na zakres Transakcji - jest to jedynie wyraźne wyłączenie poszczególnych składników przedsiębiorstwa Y, które jednak pozostają bez wpływu na kwalifikację pozostałego zorganizowanego zespołu składników jako przedsiębiorstwa.

Stanowisko takie zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 maja 2019 r. o sygn. 0111-KDIB3- 2.4012.154.2019.2.MD, w którym organ zaaprobował stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: "Przedmiotem transakcji sprzedaży było całe przedsiębiorstwo spełniające definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ k.c. (...) Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy - Kodeks cywilny".

Aby dany zespół składników majątkowych mógł być uznany za przedsiębiorstwo na gruncie Ustawy o VAT, koniecznym jest, aby odpowiednie zorganizowanie funkcjonalne, organizacyjne i celowościowe majątkowych składników materialnych i niematerialnych umożliwiało prowadzenie działalności gospodarczej, zarówno pod względem formalnym, jak i faktycznym. Powyższe oznacza, że zorganizowanie danego zespołu składników zapewnia spełnienie niezbędnych wymogów formalno-prawnych do prowadzenia danej działalności gospodarczej, jak również umożliwia faktyczne wykonywanie danej działalności gospodarczej w oparciu o ten konkretny zespół składników.

Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości. Dopiero czynnik organizacyjny oparty na kryterium funkcjonalności i celowości zestawienia składników pozwala uznać ten zespół za przedsiębiorstwo. Powyższe rozumienie definicji przedsiębiorstwa było wielokrotnie podzielane w interpretacjach indywidualnych, w tym m.in. z dnia 26 listopada 2018 r. o sygn. 0114- KDIP1-3.4012.556.2018.1.JF: „Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. W ocenie Wnioskodawcy, aby dany zespół składników majątkowych mógł być uznany za przedsiębiorstwo, koniecznym jest aby odpowiednie zorganizowanie funkcjonalne i celowościowe tych składników majątkowych umożliwiało prowadzenie działalności gospodarczej, zarówno pod kątem formalnym, jak i faktycznym. Powyższe oznacza, że zorganizowanie danego zespołu składników zapewnia spełnienie niezbędnych wymogów formalno¬prawnych do prowadzenia danej działalności gospodarczej (zawiera np. konieczne zezwolenia, licencje, czy koncesje), jak również umożliwia faktyczne wykonywanie danej działalności gospodarczej w oparciu o ten konkretny zespół składników majątkowych (tj. zespół ten zawiera wszystkie składniki konieczne do prowadzenia działalności)".

Będący przedmiotem Transakcji zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowany zespół składników, na które składają się elementy wymienione w opisie zdarzenia przyszłego. Przenoszony zespół składników materialnych i niematerialnych jest obecnie wykorzystywany przez Sprzedawcę do prowadzenia działalności gospodarczej. Po Transakcji, działalność gospodarcza, na podstawie nabytych składników materialnych i niematerialnych oraz przy wykorzystaniu pracowników Przedsiębiorstwa, będzie w dalszym ciągu prowadzona, tylko że przez Kupującego.

Kupujący nabędzie również wierzytelności i zobowiązania, za wyjątkiem zobowiązań wyłączonych w planowanej umowie sprzedaży. Należy wskazać, że Transakcja ma zostać zawarta w trybie przewidzianym Umową Sankcyjną. Podkreślając przy tym, że do przeniesienia przedsiębiorstwa nie jest wymagane przeniesienie zobowiązań, Wnioskodawcy wskazują, że znaczna część zobowiązań zostanie przeniesiona wraz z Przedsiębiorstwem na rzecz Kupującego. Jedyne wyłączone z Transakcji zobowiązania wynikają ze stosunków prawnych z osobami z siedzibą lub miejscem zamieszkania w krajach objętych sankcjami, jak również z podmiotami bezpośrednio lub pośrednio powiązanymi z osobami objętymi sankcjami, a także jednej umowy pożyczki. Z kolei Oddziały Zagraniczne nie mają zasadniczo wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa Sprzedawcy, zaś przedmiotem Transakcji będą środki pieniężne pochodzące ze zbycia zapasów pozostałych w Oddziałach Zagranicznych. Powyższe nie zmienia charakteru Transakcji jako obejmującej przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”. Jednocześnie, zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT „przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. Należy zauważyć, że art. 6 pkt 1 ustawy o VAT stanowi implementację do ustawy o VAT art. 19 Dyrektywy VAT. A zatem interpretacja zakresu ZCP nie może abstrahować od unijnych regulacji w tym zakresie i stosownego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE” lub „Trybunał”). W tym kontekście, na szczególną uwagę zasługuje wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2011 r. o sygn. C-444/10 w sprawie Christel Schriever. Wyrok ten dotyczył sprawy, której przedmiotem była kwalifikacja dla celów VAT transakcji zbycia zapasu towarów, wyposażenia sklepu, a także wydzierżawienia nabywcy lokalu, w którym była prowadzona działalność gospodarcza. W omawianym wyroku TSUE w pierwszej kolejności wskazał na cel regulacji unijnych wyłączających z opodatkowania VAT transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i idący za tym funkcjonalny, a nie tylko literalny, charakter tego wyłączenia. Zgodnie z tezą wyroku, wyłączenie z opodatkowania VAT transakcji zbycia przedsiębiorstwa bądź zorganizowanej części przedsiębiorstwa „ma za zadanie umożliwić państwom członkowskim ułatwienie przekazywania przedsiębiorstw lub części przedsiębiorstw, poprzez uproszczenie tych transakcji i unikanie naruszenia płynności finansowej nabywcy nadmiernym obciążeniem podatkowym, które i tak odzyskałby on następnie poprzez odliczenie naliczonego podatku VAT” oraz „stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej”. Przy czym, co istotne, Trybunał wskazał, iż „kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej”. Dla przykładu TSUE podkreślił, że „jeżeli działalność gospodarcza nie wymaga użytkowania konkretnych pomieszczeń lub pomieszczeń wyposażonych w stałe instalacje konieczne do jej prowadzenia, przekazanie aktywów w rozumieniu art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy może mieć miejsce również bez przekazania prawa własności nieruchomości”. W rezultacie „w celu ustalenia, czy transakcja mieści się w pojęciu przekazania aktywów w rozumieniu szóstej dyrektywy, należy dokonać całościowej oceny okoliczności faktycznych, w jakich transakcja ta następuje. W ramach tej oceny szczególne znaczenie będzie mieć charakter działalności gospodarczej, o którą chodzi”.

Mając na uwadze powyższe, również w oparciu o regulacje unijne kluczowym elementem weryfikacji czy przenoszony zespół składników majątkowych spełnia definicję przedsiębiorstwa, jest potwierdzenie możliwości kontynuowania określonej działalności przez przenoszone zasoby. Zobowiązania, które nie zostaną przeniesione w ramach Transakcji (zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego), nie są niezbędne dla dalszego prowadzenia działalności w ramach Przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo będzie w stanie prowadzić działalność gospodarczą w niezakłócony sposób, mimo że ww. zobowiązania nie zostaną przeniesione w ramach Transakcji. Wobec powyższego, brak przeniesienia ww. zobowiązań na Kupującego nie wpływa w żaden sposób na kwalifikację Przedsiębiorstwa jako przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawcy wskazują, że przedmiotem Transakcji będzie zespół składników materialnych i niematerialnych, który ma ściśle zorganizowany charakter oraz który umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej z uwagi na powiązanie funkcjonalne, organizacyjne i celowe. Przedsiębiorstwo zostanie nabyte przez Kupującego w celu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej przy jego wykorzystaniu. Wobec powyższego należy uznać, że Transakcja obejmuje przedsiębiorstwo w rozumienia art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z ostrożności należy wskazać, że nawet przy uznaniu, że przedmiotem Transakcji nie jest przedsiębiorstwo - z uwagi na wyłączenie od sprzedaży Oddziałów Zagranicznych, które zasadniczo nie mają istotnego wpływu na funkcjonowanie Przedsiębiorstwa, a sam majątek Oddziałów Zagranicznych jest konsekwentnie (w tym zapasy) sprzedawany i środki z tytułu tej sprzedaży mają stanowić przedmiot Transakcji, o ile będą trafiały na rachunki Przedsiębiorstwa w Polsce - to wówczas przedmiotem Transakcji byłaby co najmniej zorganizowana część przedsiębiorstwa (art. 2 pkt 27e w zw. z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT). Z perspektywy kwalifikacji na potrzeby zastosowania art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT okoliczność ta nie ma przy tym istotnego znaczenia, ponieważ opodatkowaniu nie podlega zarówno transakcja, która dotyczy przedsiębiorstwa, jak i taka transakcja, która dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W ocenie Wnioskodawców, z uwagi na charakter Oddziałów Zagranicznych, planowaną strukturę Transakcji oraz niewielkie znaczenie Oddziałów Zagranicznych w działalności gospodarczej Y bardziej prawidłowa będzie kwalifikacja przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwa, a nie jego zorganizowanej części. Niemniej – jak zauważono powyżej – z perspektywy zastosowania art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT ostateczna kwalifikacja pozostaje bez znaczenia.

Ad. 2

Na wypadek udzielenia negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 Wnioskodawcy wskazują, że Transakcja będzie prowadziła do zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w związku z powyższym przepisy Ustawy o VAT nie znajdą zastosowania do Transakcji.

Z ostrożności należy wskazać, że nawet przy uznaniu, że przedmiotem Transakcji nie jest przedsiębiorstwo – z uwagi na wyłączenie od sprzedaży Oddziałów Zagranicznych, które zasadniczo nie mają istotnego wpływu na funkcjonowanie Przedsiębiorstwa oraz których działalność jest wygaszana, a sam majątek Oddziałów Zagranicznych konsekwentnie (w tym zapasy) sprzedawany, przy czym środki z tytułu sprzedaży mają stanowić przedmiot Transakcji – to wówczas przedmiotem Transakcji byłaby co najmniej zorganizowana część przedsiębiorstwa (art. 2 pkt 27e w zw. z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT). Z perspektywy kwalifikacji na potrzeby zastosowania art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT okoliczność ta nie ma przy tym istotnego znaczenia, ponieważ opodatkowaniu nie podlega zarówno transakcja, która dotyczy przedsiębiorstwa, jak i taka transakcja, która dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W ocenie Wnioskodawców, z uwagi na charakter Oddziałów Zagranicznych, planowaną strukturę Transakcji (obejmującą wygaszanie Oddziałów Zagranicznych) oraz niewielkie znaczenie Oddziałów Zagranicznych w działalności gospodarczej Y bardziej prawidłowa będzie kwalifikacja przedmiotu Transakcji jako przedsiębiorstwa, a nie jego zorganizowanej części. Niemniej – jak zauważono powyżej – z perspektywy zastosowania art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT ostateczna kwalifikacja pozostaje bez znaczenia.

Ad. 3

Wnioskodawcy wskazują, że w ich ocenie Kupujący nie będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w związku z Transakcją na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ do Transakcji, jako dotyczącej przedsiębiorstwa (w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1) lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 2), zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nie stosuje się przepisów ustawy o VAT.

Dlatego też Sprzedawca nie będzie uprawniony do wystawienia faktury dokumentującej Transakcję, a w konsekwencji nie zaistnieje podstawa do odliczenia podatku naliczonego przez Kupującego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

• nieprawidłowe w zakresie uznania transakcji sprzedaży składników materialnych i niematerialnych za transakcję zbycia przedsiębiorstwa i w związku z tym wyłączenia tej transakcji z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT,
• prawidłowe w zakresie uznania transakcji sprzedaży składników materialnych i niematerialnych za transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z tym wyłączenia tej transakcji z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT
• prawidłowe w zakresie braku prawa do odliczenia przez Kupującego podatku VAT naliczonego w związku z planowaną transakcją

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, w świetle art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy.

Przy czym użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć  w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy,  tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie  w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego:

Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.

Według art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych  i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Zakwalifikowanie danego zespołu składników materialnych i niematerialnych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa możliwe jest jedynie, gdy spełnione są jednocześnie wszystkie przesłanki określone w powołanym przepisie art. 2 pkt 27e ustawy. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna więc stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym kompleks praw, obowiązków i rzeczy), iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Podsumowując, na gruncie ustawy mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

·istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

·zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

·składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

·zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta  w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Ponadto, przy ocenie czym na moment zbycia będą składniki majątku, uwzględnić należy zamiar prowadzenia działalności gospodarczej przy ich wykorzystaniu.

Jednocześnie przy analizie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z punktu widzenia pojęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy uwzględnić art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE, zgodnie z którym:

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”). W wyroku z 27 listopada 2003 r., w sprawie  C-497/01, Zita Modes stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji podatku VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Jak wskazał Trybunał w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Christel Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316/15).

W świetle art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2024 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na ... oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 507), zwanej dalej „ustawą sankcyjną”:

Przepis art. 2 ust. 1 ustawy sankcyjnej, mówi, że:

Stosownie do art. 6a ust. 1 ustawy sankcyjnej:

W myśl art. 6a ust. 11 ustawy sankcyjnej:

Według art. 6a ust. 15 ustawy sankcyjnej:

Na podstawie art. 6a ust. 16 ustawy sankcyjnej:

Zgodnie z art. 6a ust. 23 ustawy sankcyjnej:

Na mocy art. 6a ust. 24 ustawy sankcyjnej:

Według art. 6a ust. 25 ustawy sankcyjnej:

Zgodnie z art. 6da ustawy sankcyjnej:

Z treści powołanych powyżej przepisów ustawy sankcyjnej wynika, że na rzecz podmiotów wpisanych na „listę sankcyjną” może zostać ustanowiony tymczasowy zarząd przymusowy (zarządca przymusowy). Jest on powoływany w celu zbycia środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych, gdy jest to niezbędne dla zapewnienia funkcjonowania podmiotu gospodarczego prowadzącego przedsiębiorstwo w celu:

1)utrzymania miejsc pracy w tym przedsiębiorstwie lub

2)utrzymania w zakresie działalności tego przedsiębiorstwa świadczenia usług użyteczności publicznej lub wykonywania innych zadań o charakterze publicznym, lub

3)ochrony interesu ekonomicznego państwa.

Powyższe przepisy wskazują również, że jeżeli sprzedaż przedsiębiorstwa objętego zarządem jako całości nie jest możliwa ze względów ekonomicznych lub z innych przyczyn, to można sprzedać zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Co istotne, także sam zbiór rzeczy lub praw objętych zarządem, może stanowić przedsiębiorstwo lub zorganizowaną jego część.

Przepisy cyt. ustawy jednoznacznie wskazują, że w sytuacji gdy przedsiębiorstwo zostało objęte zarządem przymusowym, to – co do zasady – powinno zostać zbyte w całości, poprzez sprzedaż jego środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych.

Zatem zadaniem zarządcy przymusowego – zgodnie z treścią ustawy sankcyjnej – jest m. in. zapewnienie ciągłości działalności Spółki, zarządzanie tą Spółką, a także zapobieganie naruszaniu przez Spółkę nałożonych środków ograniczających do czasu zbycia całości środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych objętych zarządem. Co za tym idzie, zasadniczym celem ustanowienia zarządu przymusowego dla Spółki jest zbycie całości jej majątku.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z treści wniosku wynika, że Zainteresowani planują zawrzeć umowę sprzedaży składników materialnych i niematerialnych obejmujących całość przedsiębiorstwa Y sp. z o.o., poza dwoma oddziałami zagranicznymi w ... i ... („Oddziały Zagraniczne”). Głównym przedmiotem działalności przedsiębiorstwa jest sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego. Sprzedaż Przedsiębiorstwa jest planowana w trybie 6da Ustawy Sankcyjnej, tj. będzie ona miała skutki sprzedaży egzekucyjnej, o których mowa w przepisach k.p.c., co w szczególności oznacza, że Kupujący nie odpowiada osobiście ani rzeczowo za zobowiązania Sprzedawcy, chyba że co innego wynikać będzie z umowy. Przedmiot planowanej Transakcji będzie obejmował zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Sprzedawcę, składający się na całość przedsiębiorstwa Y, określony decyzją Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 25 lipca 2023 roku, tj.: aktywa finansowe i dowolnego rodzaju korzyści, a także wszelkiego rodzaju rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne, ruchome i nieruchome. W ramach planowanej Transakcji dojdzie zatem w szczególności do przeniesienia na rzecz Kupującego:

• majątku trwałego, który przed Transakcją zostanie szczegółowo zinwentaryzowany,
• pozostałych ruchomości, towarów, zapasów i wyrobów, a także wartości niematerialnych i prawnych,
• wierzytelności i zobowiązań z umów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania Przedsiębiorstwa, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów (zbycie przedsiębiorstwa nie powoduje automatycznie skutku w postaci przeniesienia praw i obowiązków z umów), Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów; na przejmowane zobowiązania będą składać się (i) rezerwy na zobowiązania (w tym rezerwy na zobowiązania: pracownicze, świadczenia emerytalne, pozostałe), (ii) zobowiązania długoterminowe (w tym zobowiązania z tytułu: kredytów i pożyczek, emisji dłużnych papierów wartościowych, zobowiązań wekslowych, innych zobowiązań finansowych, innych zobowiązań długoterminowych), (iii) zobowiązania krótkoterminowe (w tym zobowiązania z tytułu: wynagrodzeń dla pracowników, dostaw i usług, kredytów i pożyczek, emisji dłużnych papierów wartościowych, zobowiązań wekslowych, innych zobowiązań finansowych, innych zobowiązań krótkoterminowych), (iv) rozliczenia międzyokresowe,
• wszelkie możliwie informacje i systemy stosowane przez Sprzedawcę, w tym ewentualne sublicencje do programów finansowo-księgowych stosowanych przez Przedsiębiorstwo i techniczne przygotowanie systemów finansowo- księgowych Przedsiębiorstwa (wydzielenie ewidencji księgowej dla całości Przedsiębiorstwa w nabywanym przez Kupującego zakresie), w celu zapewnienia Kupującemu niezakłóconego wykonywania działalności gospodarczej przez Przedsiębiorstwo,
• praw i obowiązków z umowy rachunku bankowego Sprzedawcy, wraz ze zgromadzonymi tam środkami pieniężnymi, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów, Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów,
• praw do wszystkich systemów informatycznych Przedsiębiorstwa, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów, Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów,
• dostępu do hostingu, domen oraz subdomen, strony www wraz z dostępem do FTP plików www Przedsiębiorstwa, przy czym mając na uwadze, że co do zasady do przejścia praw i obowiązków wynikających z umów wymagana jest również współpraca drugich stron umów, Kupujący i Sprzedawca podejmą działania mające na celu umożliwienie Kupującemu wstąpienie w prawa i obowiązki wynikające z umów,
• plików zawierających plany marketingowe, produkcyjne, brandingowe,
• dostępów do wszystkich kanałów social media,
• danych kontaktowych do podmiotów współpracujących z Przedsiębiorstwem,
• wszelkich istotnych wiadomości i informacji zarządczych, które są istotne dla należytego prowadzenia działalności gospodarczej Przedsiębiorstwa, w szczególności raportów sprzedaży, budżetu, planów i prognoz sprzedażowych (rocznych, kwartalnych, itp.) Przedsiębiorstwa oraz udokumentowanej oceny stopnia ich wykonania i odchyleń, informacji o przygotowywanych kontraktach handlowych oraz ich wykonywania, a także strategii w zakresie pozyskiwania nowych rynków, klientów oraz utrzymywania i budowy relacji z aktualnymi, jak i nowymi partnerami biznesowymi przez Przedsiębiorstwo, a także informacji o: (1) procedurach i procesach związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem i higieną pracy, (2) systemie zapewnienia jakości, działem badań i rozwoju, (3) obsłudze reklamacji,
• dokumentacji związanej z kwestiami pracowniczymi, a także dokumentacji technicznej, administracyjnej, prawnej, rachunkowo-podatkowej.

W związku z nabyciem przez Kupującego Przedsiębiorstwa dojdzie również do przejścia zakładu pracy w rozumieniu art. 231 Kodeksu pracy. Kupujący zobowiąże się do kontynuowania działalności Przedsiębiorstwa przez okres 10 lat od dnia nabycia Przedsiębiorstwa.

Państwa wątpliwości, w pierwszej kolejności dotyczą kwestii czy Transakcja będzie prowadziła do zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, a w związku z powyższym przepisy Ustawy o VAT nie znajdą zastosowania do Transakcji (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i nr 2).

W związku z powyższym należy przeanalizować czy przedmiot Transakcji będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, czy też zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. Zaznaczyć należy, że fakt wyłączenia określonych składników z przedsiębiorstwa nie pozbawia automatycznie przekazywanego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące jest zatem to, aby w zbywanym majątku zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający prowadzenie określonej działalności gospodarczej.

Jednocześnie uregulowania wspólnotowe oraz powyższe orzecznictwo TSUE dowodzą, że nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, ponieważ, jeśli dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, to spełnione zostaną przesłanki pozwalające uznać, z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności, że doszło do wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Treść opisu Państwa sprawy wskazuje, że na Kupującego nie przejdą dwa oddziały zagraniczne oraz zobowiązania Przedsiębiorstwa wobec jakichkolwiek podmiotów z siedzibą lub miejscem zamieszkania w krajach objętych sankcjami, jakiekolwiek zobowiązania względem jakichkolwiek podmiotów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z ... lub ... oraz zobowiązania Y z tytułu poręczenia na podstawie Umowy poręczenia z dnia 13 stycznia 2023 roku zawartej w związku z umową sprzedaży udziałów z dnia 13 stycznia 2023 roku, na mocy której polskie spółki: ... sp. z o.o. oraz ... sp. z o.o. sprzedały na rzecz rosyjskich spółek: ... oraz ..., udziały w spółce prawa ... ... i spółce prawa ... .... Oddziały Zagraniczne nie mają zasadniczo wpływu na funkcjonowanie Przedsiębiorstwa Y, przy czym przedmiotem Transakcji będą środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych Sprzedawcy, w tym środki pieniężne pochodzące m.in. ze zbycia zapasów pozostałych w Oddziałach Zagranicznych.

W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której nie dojdzie do sprzedaży całości Przedsiębiorstwa. Wyłączeniu podlegają bowiem dwa oddziały zagraniczne. W związku z powyższym należy uznać że doszło do wydzielenia składników materialnych i niematerialnych składających się na oddziały zagraniczne i stanowią one z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności zorganizowane części przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze powyższe  należy uznać, że zespół składników materialnych i niematerialnych, które będą stanowiły przedmiot Transakcji nie stanowi przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Wskazali Państwo, że przedmiot planowanej Transakcji będzie obejmował zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Sprzedawcę.

Jak wyżej wskazano zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym kompleks praw, obowiązków i rzeczy), iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie (ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika np. oddział), ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie.

W świetle przedstawionych przez Państwa okoliczności sprawy oraz powołanych przepisów prawa i tryb dokonania transakcji, uznać należy, że przedmiot Transakcji będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o  VAT, ponieważ przedstawione przez Państwa okoliczności sprawy wskazują, że ww. zespół składników będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, funkcjonalną i finansową z  możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym a nabywca będzie prowadził działalność jaka była prowadzona przez Zbywcę.

Zatem, przedmiotowa transakcja będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. W konsekwencji przedmiotowa transakcja na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 uznałem za nieprawidłowe.

Natomiast Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 uznałem za prawidłowe.

Ponadto powzięli Państwo wątpliwości w kwestii czy w związku z planowaną Transakcją Kupujący będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W omawianej sprawie istotny jest fakt, że – jak wyjaśniono wyżej – przedmiotem transakcji będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa. W konsekwencji, planowana transakcja, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, przedmiotowa transakcja nie będzie stanowiła dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT, a zatem czynność ta nie powinna być dokumentowana fakturą, w której byłby wykazany podatek należny z tego tytułu, a w konsekwencji nie zaistnieje podstawa do odliczenia podatku naliczonego przez Kupującego.

Wobec tego stanowisko Państwa w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W  związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X Spółka Akcyjna (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną  (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).