Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0111-KDIB3-3.4012.185.2025.4.JSU

shutterstock
Obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty VAT przy uznaniu czynności za bezskuteczne w postępowaniu upadłościowym - Interpretacja indywidualna z dnia 11 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.185.2025.4.JSU

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług, w zakresie pytania nr 1, jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 18 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący, w podatku od towarów i usług, obowiązku wystawienia faktury korygującej i korekty VAT (zmniejszenia) w okresie rozliczeniowym, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca („na bieżąco”) oraz zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT planowanego zbycie Nieruchomości 1, wpłynął 18 marca 2025 r. Uzupełnili go Państwo pismem z 2 maja 2025 r. (data wpływ 2 maja 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W dniu (...) r. wobec Wnioskodawcy została ogłoszona upadłość likwidacyjna. Na dzień złożenia niniejszego wniosku postępowanie upadłościowe nadal trwa.

Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy była produkcja, a także działalność produkcyjna na rzecz przemysłu (...).

Jeszcze przed ogłoszeniem upadłości Wnioskodawca dokonał następujących czynności prawnych (dalej: Pierwotne Zbycie):

  1) w (...) r. przeniósł prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa oraz prawa własności posadowionych na wskazanym gruncie budynków niemieszkalnych i budowli, wraz z infrastrukturą techniczną, urządzeniami i wyposażeniem (dalej: Nieruchomość 1), w drodze wkładu niepieniężnego do innej spółki z o.o.,

  2) w (...) r. sprzedał udział w prawie własności zabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oraz niewydzielonych lokali znajdujących się w budynku mieszkalno-apartamentowym posadowionym na wskazanej nieruchomości (dalej: Nieruchomość 2).

Od momentu zbycia opisane nieruchomości nie stanowiły już majątku Wnioskodawcy, ani Wnioskodawca nie był w ich posiadaniu.

Na skutek powództwa Syndyka masy upadłości Wnioskodawcy sąd uznał wskazane wyżej czynności prawne (tj. Pierwotne Zbycie) dotyczące Nieruchomości 1 za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie stał się w wyniku wyroku sądu ponownie właścicielem wskazanych nieruchomości. Nabywcy opisanych nieruchomości nie zostali zobowiązani do ich wydania na rzecz Syndyka masy upadłości. Wnioskodawcy przysługuje natomiast uprawnienie do sprzedaży wspomnianych nieruchomości.

W przypadku Nieruchomości 2 postępowanie o wydanie nieruchomości przed właściwym sądem jest w toku. Jednak Wnioskodawca jest zainteresowany ustaleniem skutków podatkowych dalszych działań w przypadku, gdy na skutek powództwa Syndyka masy upadłości Wnioskodawcy sąd uzna Pierwotne Zbycie dotyczące Nieruchomości 2 za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Wnioskodawcy, lecz Wnioskodawca nie stanie się w wyniku wyroku sądu ponownie właścicielem wskazanych nieruchomości, nabywcy opisanych nieruchomości nie zostaną zobowiązani do ich wydania na rzecz Syndyka masy upadłości, ale Wnioskodawcy będzie przysługiwało uprawnienie do sprzedaży nieruchomości.

Obecnie Syndyk masy upadłości Wnioskodawcy planuje odpłatne zbycie wskazanych wyżej nieruchomości (dalej: Planowane Zbycie).

W uzupełnieniu wniosku, w odpowiedzi na pytanie Organu:

   1) na jakiej podstawie i kiedy Syndyk wystąpił do Sądu z wnioskiem o ustalenie bezskuteczności:

 a) przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa oraz prawa własności posadowionych na wskazanym gruncie budynków niemieszkalnych i budowli, wraz z infrastrukturą techniczną, urządzeniami i wyposażeniem (Nieruchomość 1), w drodze wkładu niepieniężnego do innej spółki z o.o. zawartej w (...) r.?

 b) umowy sprzedaży udziału w prawie własności zabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oraz niewydzielonych lokali znajdujących się w budynku mieszkalno-apartamentowym posadowionym na wskazanej nieruchomości (Nieruchomość 2) zawartej w (...) r.?

czy była to skarga pauliańska? Proszę podać podstawę prawną i datę wystąpienia z ww. wnioskiem.

Odpowiedzieli Państwo:

W przypadku Nieruchomości 1 Syndyk masy upadłości Podatnika złożył pozew o uznanie czynności za bezskuteczną w dniu (...) r., a w przypadku Nieruchomości 2 - w dniu (...) r.

Podstawą prawną obydwu pozwów był art. 527 oraz art. 531 Kodeksu cywilnego, a także art. 131 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe - oba pozwy dotyczyły tzw. skargi paulińskiej.

       2) czy ww. aport i sprzedaż dokonane w (…) r. nastąpiły na rzecz podmiotu powiązanego z Wnioskodawcą (jaki był charakter tych powiązań)?

Odpowiedzieli Państwo:

Opisane transakcje (aport i sprzedaż) nastąpiły na rzecz podmiotów powiązanych, tzn. ta sama osoba posiadała udziały w kapitale Podatnika oraz w kapitale spółki, do której wnoszony był aport, a także w kapitale spółki, która kupiła Nieruchomość 2.

       3) za jaką cenę zostanie zbyta ww. Nieruchomość 1 i 2? Czy będzie to aktualna wartość rynkowa nieruchomości?

Odpowiedzieli Państwo:

Z zasady sprzedaż w postępowaniu upadłościowym zakłada uzyskanie ceny rynkowej nieruchomości. Procedura sprzedaży będzie poprzedzona uzyskaniem wyceny nieruchomości, których dotyczy wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, sporządzonych przez rzeczoznawców majątkowych. Następnie Rada Wierzycieli określi sposób i tryb sprzedaży - np. sprzedaż z wolnej ręki lub sprzedaż w procedurze przetargowej przed sądem. Rada Wierzycieli może przewidzieć obniżki cen w stosunku do wyceny po bezskutecznych próbach sprzedaży po wartości oszacowania.

       4) czy a jeżeli tak, to kiedy (proszę podać dokładną datę) i w jaki sposób doszło do zakończenia postępowania upadłościowego?

Odpowiedzieli Państwo:

Postępowanie upadłościowe jeszcze się nie zakończyło.

       5) czy nabywca Nieruchomości 1 przeniesionej w (...) r. jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT?

Odpowiedzieli Państwo:

Spółka, która nabyła Nieruchomość 1 w (...) r., w przeszłości była zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, jednak aktualnie została wykreślona z rejestru VAT.

       6) czy nabywca Nieruchomości 2 sprzedanej w (...) r. jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT?

Odpowiedzieli Państwo:

Spółka, która nabyła Nieruchomość 2 w (...) r., w przeszłości była zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, jednak aktualnie została wykreślona z rejestru VAT.

       7) czy w ramach transakcji przeniesienia Nieruchomości 1 przez X. sp. z.o.o. w (...) r., doszło do faktycznego przeniesienia na rzecz nabywcy prawa do rozporządzania Nieruchomością 1 jak właściciel (rozumianego jako przeniesienie przez ww. Spółkę praktycznej kontroli nad nieruchomością i możliwości dysponowania nią/korzystania z niej jak właściciel)? Jeżeli nie, to należy wskazać dlaczego.

Odpowiedzieli Państwo:

Tak, w ramach transakcji przeniesienia Nieruchomości 1 przez Wnioskodawcę doszło do faktycznego przeniesienia na rzecz nabywcy prawa do rozporządzania Nieruchomością 1 jak właściciel.

       8) czy w ramach transakcji sprzedaży Nieruchomości 2 przez X. sp. z.o.o. w (...) r., doszło do faktycznego przeniesienia na rzecz nabywcy prawa do rozporządzania Nieruchomością 2 jak właściciel (rozumianego jako przeniesienie przez ww. Spółkę praktycznej kontroli nad nieruchomością i możliwości dysponowania nią/korzystania z niej jak właściciel)? Jeżeli nie, to należy wskazać dlaczego.

Odpowiedzieli Państwo:

Tak, w ramach transakcji przeniesienia Nieruchomości 2 przez Wnioskodawcę doszło do faktycznego przeniesienia na rzecz nabywcy prawa do rozporządzania Nieruchomością 2 jak właściciel.

       9) czy w wyniku wyroku Sądu stwierdzającego nieważność aportu Nieruchomości 1 i umowy sprzedaży Nieruchomości 2, doszło/dojdzie do faktycznego przeniesienia na Syndyka Wnioskodawcy prawa do rozporządzania Nieruchomością 1 i 2 jak właściciel (rozumianego jako przeniesienie przez nabywcę na rzecz ww. Syndyka praktycznej kontroli nad nieruchomością i możliwości dysponowania nią/korzystania z niej jak właściciel)? Jeżeli nie, to należy wskazać dlaczego i na jakiej podstawie prawnej Wnioskodawcy przysługuje/będzie przysługiwało prawo do sprzedaży Nieruchomości 1 i 2.

Odpowiedzieli Państwo:

W wyniku wyroku Sądu Syndyk nie uzyska praktycznej kontroli nad Nieruchomością 1 oraz Nieruchomością 2 (nie zostanie ujawniony w dziale księgi wieczystej). Nieruchomości pozostaną w ograniczonej dyspozycji dotychczasowych posiadaczy. Syndykowi będzie natomiast przysługiwało prawo do sprzedaży ww. nieruchomości.

Powyższa okoliczność wynika ze specyfiki postępowania upadłościowego oraz uprawnień Syndyka. W analogicznej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 lutego 2017 r. (sygn. V CSK 297/16):

„Z uwagi na uregulowanie ujęte w art. 134 p.u.n., stosowanie art. 532 k.c. w postępowaniu upadłościowym, sprowadza się w istocie do wyjaśnienia, że po przekazaniu do masy tego, co z niej ubyło, wierzyciele mogą dochodzić z tych przedmiotów zaspokojenia. Skutek bezskuteczności względnej czynności rozporządzającej upadłego jest ściśle egzekucyjny, gdyż umożliwia prowadzenie egzekucji z danej rzeczy jako składnika majątku upadłego dłużnika, mimo że pozostaje one nadal własnością osoby trzeciej”.

     10) numeru/ów działki/działek gruntu, do których Wnioskodawca posiadał prawo/prawa użytkowania wieczystego, wchodzących w skład Nieruchomości 1.

Odpowiedzieli Państwo:

Nieruchomość 1 obejmuje dwie księgi wieczyste tj. KW 1. tj. działki A, B, C, D, E, F, G, H, I oraz KW 2. tj. J, K, L, M.

     11) w jaki sposób Wnioskodawca wszedł w posiadanie prawa użytkowania wieczystego działki/działek (wchodzących w skład Nieruchomości 1)?

Odpowiedzieli Państwo:  

Wnioskodawca nabył Nieruchomość 1 w dniu (...) r. na podstawie umowy sprzedaży objętej aktem notarialnym Rep (...).

     12) czy w związku z nabyciem prawa użytkowania wieczystego działki/działek (wchodzących w skład Nieruchomości 1) Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i czy Wnioskodawca z tego prawa skorzystał?

Odpowiedzieli Państwo:

Syndyk wnioskodawcy nie posiada informacji czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i czy Wnioskodawca z tego prawa skorzystał.

     13) czy któraś z działek, wchodzących w skład Nieruchomości 1 jest niezabudowana? Jeśli tak, to proszę podać nr tej/tych działek.

Odpowiedzieli Państwo:

Wchodząca w skład nieruchomości 1 KW 2. działka J jest zabudowana budynkiem przemysłowym, budynkami magazynowanymi i budynkiem handlowo usługowym, działki K, L, M to drogi.

Wchodząca w skład nieruchomości 1 KW 1. działka A oraz G zabudowana jest zespołem budynków przemysłowych, niemieszkalnych natomiast następujące działki o numerach: B, C, D, E, F, H, I to drogi.

     14) czy dla działek niezabudowanych (wchodzących w skład Nieruchomości 1) obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego? Jeśli tak, to proszę wskazać jakie jest przeznaczenie niezabudowanych działek zgodnie z tym planem? Czy zgodnie z obowiązującym MPZP będą to działki przeznaczone pod zabudowę?

Odpowiedzieli Państwo:

Zgodnie z opracowanym na zlecenie syndyka operatem szacunkowym wyceny nieruchomości 1 z dnia (…) r.

- dla działek oznaczonych nr J, K, L, M, A, E, B, C, G, D, F, H oraz I, obręb (…) miasta, położonych przy ul. (...), od roku (...) do roku (…) obowiązywał miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta zatwierdzony uchwałą Miejskiej Rady w (...) nr (...) z dnia (...) r.

- dla działek nr D, F, H oraz części działki L od roku (…) do roku (…) nie było obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, były to tereny przemysłowe.

Uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w (...) z dnia (...) roku, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa nr (...), uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, obejmujący teren byłego zakładu X. - plan ten jest nadal obowiązujący.

Działka nr D jest położona na terenie oznaczonym na rysunku ww. planu symbolem KD-I - droga publiczna. Działki nr F, H oraz część działki nr (...) są położone na terenie oznaczonym na rysunku planu symbolem KDW-I - ulica dojazdowa wewnętrzna. (...) ul. (...).

   - dla działek nr J, K, M, A, E, B, C, G, I oraz części działki L, od roku (…) do roku (…) nie było obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, były to tereny przemysłowe.

Uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w (...) z dnia (...) roku, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa, uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta obejmujący część terenu byłego zakładu X. Ww. działki oraz część działki nr L są położone na terenie oznaczonym na rysunku planu symbolem PIU - teren zabudowy produkcyjno-usługowej, dla którego obowiązuje przeznaczenie podstawowe:

1) zabudowa produkcyjna,

2) zabudowa usługowa,

3) obiekty infrastruktury technicznej

4) zieleń urządzona

     15) czy dla działek niezabudowanych (wchodzących w skład Nieruchomości 1) zostały wydane warunki zabudowy lub czy zostaną wydane do dnia transakcji?

Odpowiedzieli Państwo:

Syndyk wnioskodawcy nie posiada informacji czy dla działek niezabudowanych zostały wydane warunki zabudowy.

     16) wszystkich budynków niemieszkalnych i budowli, wraz z infrastrukturą techniczną, urządzeniami i wyposażeniem, które wchodzą w skład Nieruchomości 1, wraz z oznaczeniem numerów działek, na których te konkretne budynki, budowle, urządzenia się znajdują.

Odpowiedzieli Państwo:  

Poniższe informacje pochodzą z aktualnego operatu szacunkowego dla wskazanych nieruchomości.

Działki objęte księgą wieczystą nr 1.:

A oraz G zabudowana jest zespołem budynków przemysłowych, niemieszkalnych

B - drogi

C - drogi

D - drogi

E - drogi

F - drogi

H - drogi

I - drogi

Działki objęte księgą wieczystą nr 2.:

J - zabudowana budynkiem przemysłowym, budynkami magazynowanymi i budynkiem handlowo usługowym

K - drogi

L - drogi

M - drogi

     17) czy poszczególne budynki, budowle, urządzenia stanowią budynki/budowle/urządzenia budowlane lub ich części w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.)?

Odpowiedzieli Państwo:

Wskazane budynki, budowle i urządzenia stanowią budynki/budowle/urządzenia budowlane lub ich części w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

     18) czy budynki, budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości 1, zostały przez Wnioskodawcę zakupione, wybudowane lub Wnioskodawca w inny sposób stał się ich właścicielem (proszę podać w jaki)?

Odpowiedzieli Państwo:

Budynki i budowle wchodzące w skład Nieruchomości 1 zostały przez wnioskodawcę zakupione w dniu (...) r. na podstawie aktu notarialnego Rep (...).

     19) czy kiedykolwiek (kiedy - proszę podać datę) doszło do pierwszego zasiedlenia poszczególnych budynków, budowli lub ich części tj. oddania do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcia użytkowania na potrzeby własne ww. budynków, budowli lub ich części? Czy od tego pierwszego zasiedlenia do dnia transakcji minie/minął okres dłuższy niż 2 lata?

Odpowiedzieli Państwo:

Tak, w przeszłości doszło do pierwszego zasiedlenia poszczególnych budynków, budowli oraz ich części tworzących Nieruchomość 1. Ze względu na ograniczony dostęp do dokumentacji Syndyk nie jest w stanie ustalić dokładnej daty pierwszego zasiedlenia Nieruchomości 1, jednak od tego pierwszego zasiedlenia do dnia transakcji w (…) r. minął okres dłuższy niż 2 lata.

     20) czy budynki, budowle lub ich części wchodzące w skład Nieruchomości 1 posadowione na działce/działkach są trwale związane z gruntem?

Odpowiedzieli Państwo:

Tak, budynki, budowle oraz ich części wchodzące w skład Nieruchomości 1 posadowione na działkach są trwale związane z gruntem.

     21) czy przy nabyciu lub wybudowaniu ww. budynków, budowli lub ich części przysługiwało Spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Odpowiedzieli Państwo:

Syndyk Wnioskodawcy nie posiada informacji czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i czy Wnioskodawca z tego prawa skorzystał w zakresie nabycia Nieruchomości 1.

Syndyk Wnioskodawcy nie posiada informacji czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i czy Wnioskodawca z tego prawa skorzystał w zakresie nabycia Nieruchomości 2.

     22) czy w odniesieniu do ww. budynków, budowli lub ich części znajdujących się na Nieruchomości 1 zostały poniesione/będą poniesione, do dnia zbycia wydatki na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej?

   - jeżeli poniesiono wydatki na ulepszenie równe lub wyższe niż 30% wartości początkowej proszę wskazać, czy miało miejsce pierwsze oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części po ich ulepszeniu?

   - czy od ww. zajęcia (używania) do momentu dostawy upłynie okres dłuższy niż 2 lata

   - czy od tego ulepszenia przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Odpowiedzieli Państwo:

Wnioskodawca nie stanie się w wyniku wyroku sądu ponownie właścicielem Nieruchomości 1. Wnioskodawca nie będzie fizycznie dysponował wskazaną nieruchomością, lecz będzie przysługiwało mu uprawnienie do sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawca nie poniesie jakichkolwiek wydatków na ulepszenie Nieruchomości 1, nie będzie miał bowiem fizycznej możliwości podjęcia takich działań.

Wnioskodawca nie ma wiedzy o wydatkach na ulepszenie Nieruchomości 1, które potencjalnie mogłyby być ponoszone przez inne podmioty dysponujące Nieruchomością 1 w okresie od momentu jej zbycia przez Wnioskodawcę w (…) r.

     23) czy ww. budynki, budowle lub ich części były wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych?

Odpowiedzieli Państwo:

Budynki, budowle oraz ich części nie były wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie do czynności zwolnionych.

     24) czy niezabudowane działki były wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych.

Odpowiedzieli Państwo:  

Działki wchodzące w skład Nieruchomości 1 nie były wykorzystywane wyłącznie do celów zwolnionych.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

 1) Czy w związku z ustaleniem bezskuteczności opisanych czynności prawnych Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty VAT (zmniejszenia) w okresie rozliczeniowym, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca („na bieżąco”)? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym:

Ad. 1.

W związku z ustaleniem bezskuteczności opisanych czynności prawnych Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty VAT (zmniejszenia) w okresie rozliczeniowym, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca („na bieżąco”).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ww. ustawy,

5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury - podatnik wystawia fakturę korygującą.

Z kolei art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług przewiduje, że podstawę opodatkowania obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Wprawdzie w opisanej sprawie nie nastąpił faktyczny zwrot nieruchomości, niemniej na skutek wyroku sądu zbycie nieruchomości w (…) r. zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Wnioskodawcy. Faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur, a celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Skoro zatem czynności została uznana za bezskuteczną, to zaszła podstawa do wystawienia faktury korygującej.

Jednocześnie w analizowanej sprawie okoliczność, że cywilnoprawna podstawa przeniesienia w (…) r. własności nieruchomości przez Wnioskodawcę na nabywców została uznana przez sąd za bezskuteczną nie oznacza automatycznie, że faktura wystawiona przez Wnioskodawcę potwierdzająca tę transakcję dokumentuje czynność, która nie została dokonana. Na gruncie VAT w rozpatrywanej sprawie w (…) r. doszło do dostawy towaru, gdyż nabywcy nieruchomości otrzymał prawo do dysponowania nimi jak właściciel, zaś późniejsze uznanie czynności za bezskuteczną nie powoduje uznania jej za niebyłą na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Nie zmienia to faktu, że na skutek orzeczenia bezskuteczności zbycia nieruchomości powstała konieczność skorygowania rozliczeń VAT.

Co do zasady obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał (art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług)

Z tego powodu faktury korygujące do faktur rozliczonych w odpowiednich deklaracjach z (…) r. powinny być rozpoznane w rozliczeniu za miesiąc, w którym dana faktura korygująca zostanie wystawiona, a nie wstecz jako korekta deklaracji za miesiąc kiedy ujęta była faktura pierwotna. Prawomocny wyrok potwierdzający stwierdzenie nieważności zbycia nieruchomości stanowią dokumenty potwierdzające spełnienie warunków do jej wystawienia, a zatem uwzględnienie tej korekty w miesiącu wystawienia faktury korygującej.

Analogiczne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 stycznia 2024 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.562.2023.4.KS).

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy w związku z ustaleniem bezskuteczności opisanych czynności prawnych Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty VAT (zmniejszenia) w okresie rozliczeniowym, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca („na bieżąco”).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w podatku od towarów i usług, w zakresie pytania nr 1, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Interpretując zawarty w tym artykule zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy podkreślić, że jest to czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”.

Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Pod pojęciem działalności gospodarczej rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 614):

Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym określa, czy funkcję sędziego-komisarza oraz zastępcy sędziego-komisarza będzie pełnił sędzia czy referendarz sądowy, oraz wyznacza syndyka.

Na mocy art. 601 ww. ustawy:

Po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową firmą z dodaniem oznaczenia "w upadłości".

W myśl art. 75 ust. 1 tej ustawy:

Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.

Jak stanowi art. 160 ust. 1 cyt. ustawy:

W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Z opisu sprawy wynika, że (...) r. wobec Państwa Spółki została ogłoszona upadłość likwidacyjna.

Jeszcze przed ogłoszeniem upadłości dokonali Państwo następujących czynności prawnych (Pierwotne Zbycie):

 1) w (...) r. przenieśli Państwo prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa oraz prawa własności posadowionych na gruncie budynków niemieszkalnych i budowli, wraz z infrastrukturą techniczną, urządzeniami i wyposażeniem (Nieruchomość 1), w drodze wkładu niepieniężnego do innej spółki z o.o.,

 2) w (...) r. sprzedali Państwo udział w prawie własności zabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oraz niewydzielonych lokali znajdujących się w budynku mieszkalno-apartamentowym posadowionym na nieruchomości (Nieruchomość 2).

Od momentu zbycia nieruchomości te nie stanowiły już Państwa majątku, ani nie byli Państwo w ich posiadaniu.

Na skutek powództwa Syndyka masy upadłości Spółki sąd uznał dokonane czynności prawne (tj. Pierwotne Zbycie) dotyczące Nieruchomości 1 za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Państwa Spółki. Spółka nie stała się w wyniku wyroku sądu ponownie właścicielem nieruchomości, a Nabywcy nieruchomości nie zostali zobowiązani do ich wydania na rzecz Syndyka masy upadłości. Przysługuje Państwu natomiast uprawnienie do sprzedaży nieruchomości.

W przypadku Nieruchomości 2 postępowanie o wydanie nieruchomości przed właściwym sądem jest w toku. Jednak są Państwo zainteresowani ustaleniem skutków podatkowych dalszych działań w przypadku, gdy na skutek powództwa Syndyka masy upadłości Państwa Spółki sąd uzna Pierwotne Zbycie dotyczące Nieruchomości 2 za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Spółki, lecz Państwo nie staną się w wyniku wyroku sądu ponownie właścicielem wskazanych nieruchomości, nabywcy opisanych nieruchomości nie zostaną zobowiązani do ich wydania na rzecz Syndyka masy upadłości, ale Państwu będzie przysługiwało uprawnienie do sprzedaży nieruchomości.

Obecnie Syndyk masy upadłości Państwa Spółki planuje odpłatne zbycie nieruchomości.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy w związku z ustaleniem bezskuteczności opisanych czynności prawnych mają Państwo obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty VAT (zmniejszenia) w okresie rozliczeniowym, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca („na bieżąco”).

Odnosząc się do powyższego, należy wskazać, że w myśl art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Na podstawie art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z kolei, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Mając na uwadze treść powołanych w niniejszej interpretacji przepisów, zauważyć należy, że obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Jak wynika z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

 1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

 2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

 3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

 4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2) (uchylony)

3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

        - podatnik wystawia fakturę korygującą.

Podkreślenia wymaga, że art. 106j ust. 1 ustawy wyraźnie wskazuje, jakie okoliczności zobowiązują podatnika do wystawienia faktury korygującej i uzależniają to od wystąpienia sytuacji enumeratywnie wskazanych w tym przepisie. W tym zakresie podatnik nie ma uprawnień do swobodnego działania, może je podjąć tylko w razie spełnienia przesłanek określonych w przepisie.

W świetle art. 106j ust. 2 ustawy:

Faktura korygująca powinna zawierać:

  1) (uchylony)

  2) numer kolejny oraz datę jej wystawienia;

2a) numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur fakturę, której dotyczy faktura korygująca, z wyjątkiem faktur korygujących wystawianych do faktur, dla których nie został nadany numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur;

  3) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;

 4) (uchylony)

 5) jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;

  6) w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.

Z brzmienia przedstawionych wyżej regulacji prawnych wynika, że kwoty, o które zmniejsza się lub zwiększa się podstawę opodatkowania oraz podatku należnego (w wyniku zdarzeń wymienionych w art. 106j ust. 1 ustawy) muszą zostać udokumentowane fakturą korygującą. Faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur, a celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Zatem, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych.

Co istotne, faktury korygujące można generalnie podzielić na te, które powodują zmniejszenie podstawy opodatkowania (tzw. faktury korygujące „in minus”) oraz te, które wywołują skutki odwrotne, tj. w wyniku ich wystawienia wartość podstawy opodatkowania ulega podwyższeniu (tzw. faktury korygujące „in plus”). W ramach powyższego rozróżnienia można również dokonać podziału tychże faktur ze względu na powód ich wystawienia:

   - pierwszy rodzaj stanowią faktury korygujące wystawione w celu naprawienia błędu, który spowodował podanie nieprawidłowej kwoty należności na fakturze pierwotnej, a który istniał już w chwili wystawienia faktury pierwotnej. Błędy te polegają w szczególności na nieprawidłowym określeniu ilości sprzedawanego towaru, błędnym określeniu w fakturze ceny towaru niezgodnej z ustaleniami między stronami transakcji, czy też nieprawidłowym ustaleniu stawki podatku VAT w wyniku błędu rachunkowego;

   - drugi rodzaj stanowią faktury korygujące wystawione z przyczyn o charakterze wtórnym, które nie istniały w momencie wystawienia faktury pierwotnej i których powstanie nie jest uzależnione od błędu popełnionego przez wystawcę. Przyczyny powodujące konieczność wystawienia takich faktur to m.in.: podwyższenie ceny towaru już po wystawieniu faktury pierwotnej, czy następcze udzielenie rabatu, skonta, upustu na zakupiony towar. Przyczyną wtórną może być również zwrot towaru.

Z powołanych wyżej przepisów ustawy dotyczących faktur korygujących wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik, wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury, również gdy dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, udzielono rabatu, bądź upustów i obniżek cen.

Według Słownika Języka polskiego PWN (dostępnego na stronie: https://sjp.pwn.pl/), pojęcie „zwrócić” oznacza „oddać komuś jego własność”. Zatem, przez zwrot towarów należy rozumieć oddanie/zwrócenie rzeczy pierwotnemu sprzedawcy. Tym samym, zwrot nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarem na nowego właściciela. W przypadku zwrotu, nie mamy do czynienia z dostawą, a jedynie ze zwrotnym przeniesieniem prawa do dysponowania towarem jak właściciel z nabywcy na sprzedawcę, który dokonał pierwotnej dostawy towaru.

W zależności od przyczyny korekty, podatnik jest zobowiązany do korekty podstawy opodatkowania bądź kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym ta przyczyna zaistniała, bądź na bieżąco. Korekta wsteczna powinna mieć miejsce, gdy, odnosząc się do rozliczenia dokonywanego wstecz (poprzez korektę), dokonywana korekta ma na celu wykazanie prawidłowej wysokości podatku należnego z tytułu danego zdarzenia, który w rozliczeniu za dany okres powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu został wykazany w wadliwej wysokości. Istotne jest zatem, że korekta wsteczna dotyczy przypadku, gdy wspomniana przyczyna korekty nastąpiła w świetle okoliczności aktualnych już w momencie „pierwotnego” rozpoznania obowiązku podatkowego.

W takiej sytuacji faktura korygująca dokumentuje jedynie prawidłową wysokość podatku należnego z tytułu danej sprzedaży, odnośnie do której obowiązek podatkowy powstał w momencie jej realizacji i wystawienia faktury pierwotnej. Wobec tego - w świetle ogólnej zasady określającej moment powstania obowiązku podatkowego - sam fakt wystawienia faktury korygującej nie ma wpływu na obiektywną wysokość ukonstytuowanego już zobowiązania (podatku należnego) w miesiącu powstania obowiązku podatkowego, w przypadku, którego doszło jedynie do wadliwego jego udokumentowania i wykazania w rozliczeniu za ten okres. Stąd wystawiana faktura korygująca musi zostać ujęta w rozliczeniu za ten okres.

Natomiast korekta na bieżąco będzie miała miejsce, gdy w momencie wystawienia faktury pierwotnej, podatek należny z tytułu danego zdarzenia wykazany był w prawidłowej wysokości (biorąc pod uwagę okoliczności aktualne na ten moment). Dopiero zdarzenie, które następuje po sprzedaży stanowi podstawę do podwyższenia lub obniżenia ceny, a w konsekwencji - dokonania korekty poprzez podwyższenie lub obniżenie podatku. W tym przypadku dopiero zdarzenie skutkujące podwyższeniem lub obniżeniem ceny zmienia wysokość prawidłowo wcześniej wykazanej podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu dokonanej sprzedaży. Korekta podstawy opodatkowania jest zatem ujmowana w momencie zaistnienia zdarzenia skutkującego np. zmianą ceny lub błędem.

W rozpatrywanej sprawie, aby ustalić istnienie obowiązku wystawienia faktury korygującej i korekty VAT wykazanego w związku ze zbyciem w (…) r. opisanych we wniosku Nieruchomości 1 i Nieruchomości 2, należy w pierwszej kolejności określić, czy doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego, a następnie przeanalizować, czy w wyniku prawomocnego orzeczenia Sądu będziemy mieli do czynienia ze zwrotnym przeniesieniem prawa do dysponowania towarem jak właściciel z nabywcy na sprzedawcę, a więc Spółkę, która dokonała pierwotnej dostawy towaru.

Na podstawie art. 70 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), dalej ustawa Ordynacja podatkowa:

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Istotą przedawnienia uregulowanego w art. 70 Ordynacji podatkowej jest to, że na skutek upływu czasu zobowiązanie podatkowe wygasa z mocy prawa, zobowiązanie podatkowe bowiem przestaje istnieć.

Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 czerwca 2009 r. sygn. akt I FPS 9/08 oraz linią orzeczniczą sądów, przepis art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej ma zastosowanie również do rozliczeń, w których obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług przekształcił się w kwotę zwrotu różnicy podatku lub nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, która może być zadeklarowana przez podatnika do przeniesienia na następny miesiąc.

Przedawnienie zobowiązań podatkowych dotyczy zatem wszystkich zobowiązań, bez względu na sposób ich powstania. Przedawnieniu podlegają zarówno zobowiązania powstałe po doręczeniu decyzji ustalającej, jak i zobowiązania powstające z mocy prawa.

W analizowanym przepisie określony jest jeden termin przedawnienia - wynoszący 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Termin ten nie może być ani odroczony (art. 48 Ordynacji podatkowej) przez organ podatkowy, ani też przedłużony przez Ministra Finansów (art. 50 Ordynacji podatkowej).

W związku z powyższym należy przyjąć tezę, że jeżeli przedawnia się zobowiązanie podatkowe, to wraz z nim przedawnieniu ulegają także inne elementy danego stosunku prawno-podatkowego.

Zgodnie z art. 70 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego.

Analiza przywołanych wyżej przepisów wskazuje, że prawa i obowiązki m.in. w zakresie wystawiania faktur korygujących i rozliczenia podatku na ich podstawie, obowiązują podatników dopóty, dopóki zobowiązanie podatkowe określone w tych fakturach nie uległo przedawnieniu. Okres przedawnienia - zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej - co do zasady - wynosi pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego zaczyna biec od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, a kończy się z upływem 5 lat. Zatem, termin początkowy i końcowy przedawnienia podatkowego wyznacza termin płatności tegoż zobowiązania (z zastrzeżeniem instytucji zawieszenia i przerwania biegu przedawnienia, które wpływają na końcowy termin przedawnienia). Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu od momentu powstania zobowiązania podatkowego zobowiązanie to wygasa, a organ podatkowy, po upływie terminu przedawnienia, nie może domagać się uregulowania (nie ma możliwości wyegzekwowania) należnego świadczenia. Należy przy tym zauważyć, że przedawnienie następuje z mocy prawa.

A zatem bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. W sytuacji, gdy dojdzie do przerwania biegu terminu przedawnienia, biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego.

W opisie sprawy podali Państwo, że (...) r. wobec Państwa Spółki została ogłoszona upadłość likwidacyjna. Jeszcze przed ogłoszeniem upadłości, w (...) r. przenieśli Państwo prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa oraz prawa własności posadowionych na gruncie budynków niemieszkalnych i budowli, wraz z infrastrukturą techniczną, urządzeniami i wyposażeniem stanowiących Nieruchomość 1, w drodze wkładu niepieniężnego do innej spółki, natomiast w (...) r. sprzedali Państwo udział w prawie własności zabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oraz niewydzielonych lokali znajdujących się w budynku mieszkalno-apartamentowym posadowionym na Nieruchomości 2.

Z wniosku wynika, że od momentu zbycia przedmiotowe nieruchomości nie stanowiły już Państwa majątku, ani nie byli Państwo w ich posiadaniu.

Wyjaśnili Państwo również, że na skutek powództwa Syndyka masy upadłości Spółki sąd uznał dokonane czynności dotyczące Nieruchomości 1 za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Spółki. W wyniku wyroku sądu nie stali się Państwo ponownie właścicielem nieruchomości, a Nabywcy nieruchomości nie zostali zobowiązani do ich wydania na rzecz Syndyka masy upadłości. Natomiast przysługuje Państwu uprawnienie do sprzedaży nieruchomości.

W przypadku Nieruchomości 2 postępowanie o wydanie nieruchomości przed właściwym sądem jest w toku, natomiast jesteście Państwo zainteresowani ustaleniem skutków podatkowych dalszych działań w przypadku, gdy na skutek powództwa Syndyka masy upadłości Państwa Spółki sąd uzna Pierwotne Zbycie dotyczące Nieruchomości 2 za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości Spółki, lecz Państwo nie staną się w wyniku wyroku sądu ponownie właścicielem wskazanych nieruchomości, nabywcy opisanych nieruchomości nie zostaną zobowiązani do ich wydania na rzecz Syndyka masy upadłości, ale Państwu będzie przysługiwało uprawnienie do sprzedaży nieruchomości.

W świetle powyższego, w oparciu o zaprezentowany przez Państwa opis sprawy, należy stwierdzić, że nie doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego. Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego przerwało ogłoszenie upadłości likwidacyjnej (...) roku. Jednocześnie przedstawione przez Państwa okoliczności sprawy nie wskazują, aby doszło do uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego (wskazali Państwo, że postępowanie upadłościowe jeszcze się nie zakończyło), a tym samym nie stanowi to przesłanki naliczania od nowa terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług wymienionej w art. 70 § 3 ustawy Ordynacji podatkowej.

W tym miejscu zauważyć należy, że podatek od towarów i usług jest podatkiem zharmonizowanym w ramach Unii Europejskiej. Jako taki powinien więc funkcjonować w podobnym zakresie na terytorium całej Unii. Uzależnienie skutków podatkowych od cywilnoprawnego charakteru danej transakcji powodowałoby, że w zależności od obowiązującego w danym państwie systemu prawa cywilnego skutki te mogłyby się od siebie znacznie różnić. To natomiast podważałoby sens i istotę funkcjonowania jednolitego systemu VAT (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 maja 2010 roku, sygn. akt I FSK 964/09).

Powyższemu celowi przyświeca m.in. sformułowanie definicji dostawy towarów w ten sposób, że obejmuje ona przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Oznacza to, że dostawa towarów zachodzi zawsze wówczas, gdy nabywca otrzymuje możliwość dysponowania towarem w zakresie właściwym właścicielowi, co nie wyklucza sytuacji, w której cywilnoprawna podstawa przeniesienia własności okaże się bezskuteczna.

Tym samym, w analizowanej sprawie okoliczność przeniesienia w (...) r. Nieruchomości 1 w drodze wkładu niepieniężnego do innej spółki, która została uznana przez Sąd za czynność bezskuteczną oraz sprzedaż w (...) r. udziału we własności Nieruchomości 2 przez Spółkę, w sytuacji gdy czynność ta zostanie uznana przez Sąd za bezskuteczną, nie oznacza automatycznie, że faktury wystawione przez Spółkę potwierdzające te transakcję dokumentują czynności, które nie zostały dokonane. Zatem na gruncie VAT w rozpatrywanej sprawie doszło do dostawy towaru:

  - w (...) r. - prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa własności posadowionych na gruncie budynków niemieszkalnych i budowli, wraz z infrastrukturą techniczną, urządzeniami i wyposażeniem - na rzecz innej spółki z .o.o., do której Nieruchomość 1 została wniesiona w drodze wkładu niepieniężnego i która otrzymała prawo do rozporządzania Nieruchomością 1 jak właściciel, oraz

  - w (...) r. - udziału w prawie własności zabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oraz niewydzielonych lokali znajdujących się w budynku mieszkalno-apartamentowym posadowionym na nieruchomości - na rzecz podmiotu, który dokonał zakupu przedmiotowej Nieruchomości 2 i otrzymał prawo do dysponowania ww. Nieruchomością 2 jak właściciel,

  - zaś późniejsze uznanie powyższych czynności za bezskuteczne nie powoduje uznania ich za niebyłe na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Niemniej jednak jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy - postępowanie upadłościowe jeszcze się nie zakończyło.

Natomiast, zgodnie z art. 134 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Jeżeli czynność upadłego jest bezskuteczna z mocy prawa lub została uznana za bezskuteczną, to, co wskutek tej czynności ubyło z majątku upadłego lub do niego nie weszło, podlega przekazaniu do masy upadłości, a jeżeli przekazanie w naturze jest niemożliwe, do masy upadłości wpłaca się równowartość w pieniądzu. Za zgodą sędziego-komisarza druga strona czynności może zwolnić się z obowiązku przekazania do masy upadłości tego, co wskutek tej czynności z majątku upadłego ubyło, przez zapłatę różnicy między wartością rynkową świadczenia dłużnika z dnia zawarcia umowy, a wartością świadczenia otrzymanego przez dłużnika. Na postanowienie, o którym mowa w zdaniu poprzednim, przysługuje zażalenie.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy stwierdzić, że skoro w wyniku prawomocnego orzeczenia Sądu doszło do objęcia przez Syndyka we władanie Nieruchomości 1 i dojdzie do objęcia przez Syndyka we władanie Nieruchomości 2, mamy (w stosunku do Nieruchomości 1) i będziemy mieli (w stosunku do Nieruchomości 2) do czynienia ze zwrotnym przeniesieniem prawa do dysponowania towarem jak właściciel z nabywców na sprzedawcę - czyli na Wnioskodawcę.

Zatem w tych okolicznościach została wypełniona dyspozycja art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji zwrot towaru - Nieruchomości 1, i w przyszłości Nieruchomości 2 - w wyniku orzeczenia Sądu skutkuje obowiązkiem wystawienia faktury korygującej oraz korekty podatku należnego wykazanego na fakturze dokumentującej dostawy dokonaną w (…) r.

A zatem Państwa stanowisko w zakresie obowiązku wystawienia faktury korygującej i korekty VAT wykazanego przy sprzedaży w związku z przywróceniem Nieruchomości do masy upadłościowej, należało uznać za prawidłowe.

Odnośnie zaś okresu rozliczeniowe w którym należy ująć ww. faktury korygujące, to należy mieć na uwadze normę wynikająca z art. 29a ust. 13. Zgodnie z tym przepisem obniżenie podatku należnego w wyniku opisanej korekty, należy dokonać na bieżąco, przy czym konieczne jest aby były spełnione warunki formalne w nim przewidziane.

A zatem Państwa stanowisko w zakresie obowiązku wystawienia faktury korygującej i korekty VAT (zmniejszenia) w okresie rozliczeniowym, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca („na bieżąco”), należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie rozstrzygnięcia w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 w podatku od towarów i usług. W zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4, w podatku od towarów i usług oraz w podatku dochodowym od osób prawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.