Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania właściwą stawką podatku VAT dostawy w drodze wywłaszczenia działek nr 1 i 2 oraz zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek nr 3 i 4. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 maja 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

... Miasto na prawach powiatu (dalej: Miasto lub Wnioskodawca) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Na podstawie ustawy z dnia 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U.2024.311 t.j.) Miastu ..., jako byłemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie za nieruchomości, które zostały przejęte przez Skarb Państwa, na podstawie decyzji Wojewody ... Nr ... z dnia 25 października 2022 r., znak: ... o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „...” (dalej: Decyzja ZRID), ostatecznej z dniem 3 grudnia 2022 r. Decyzji ZRID nie był nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

Odszkodowanie za przejęte działki zostanie ustalone w decyzjach administracyjnych wydanych przez Wojewodę ... na podstawie operatów szacunkowych wykonanych przez rzeczoznawców majątkowych. Mając na uwadze § 49 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5.09.2023 r. w sprawie wyceny nieruchomości (Dz.U.2023.1832 t.j.), wartość nieruchomości określa się przyjmując stan nieruchomości z dnia wydania decyzji ZRID, ceny nieruchomości z dnia ustalenia odszkodowania, a przeznaczenie nieruchomości bez uwzględnienia ustaleń decyzji ZRID. Nie uwzględnia się nakładów poniesionych na nieruchomości po dniu wydania decyzji ZRID.

Przedmiotowe nieruchomości, przeznaczone pod ww. inwestycję drogową, są oznaczone jako działki:

-3 w obrębie ... - Miasto nabyło działkę z mocy prawa z dniem 1.01.1996 r., na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 32, poz. 191 z późn. zm. ) oraz art. 2 ust. 3 w związku z art. 23 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24.11.1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (Dz. U. z 1997 r. Nr 36, poz. 224) tj. w drodze komunalizacji na podstawie Decyzji Wojewody ... Nr ... z dnia 16.01.2006 r.

-4 w obrębie ... - Miasto nabyło działkę z mocy prawa z dniem 1.01.1996 r., na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 32, poz. 191 z późn. zm. ) oraz art. 2 ust. 3 w związku z art. 23 ust. 1 i 2 oraz art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24.11.1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (t.j. Dz. U. z 1997 r. Nr 36, poz. 224) tj. w drodze komunalizacji na podstawie Decyzji Wojewody ... Nr ... z dnia 3.01.2011 r.

Ponadto na Działce nr 4 ustanowione zostało ograniczone prawo rzeczowe – odpłatna służebność przesyłu na rzecz ... Sp. z o.o., na czas nieoznaczony dla istniejącej infrastruktury przesyłowej stanowiących własność Spółki, na której to nieruchomości znajduje się: magistrala wodociągowa, przyłącze wodociągowe, sieć kanalizacji ogólnospławnej.

-1 w obrębie ... - Miasto nabyło działkę z mocy prawa z dniem 27.05.1990 r., na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 32 poz. 191 z późniejszymi zmianami) w związku z art. 5 ust. 2 tej ustawy, tj. w drodze komunalizacji na podstawie Decyzji Wojewody ... Nr ... z dnia 26.04.1999 r.

Działka gruntu nr 1 była oddana w użytkowanie wieczyste na okres od 13.09.2001 r. do 13.09.2100 r.

-2 w obrębie ... - Miasto nabyło działkę z mocy prawa z dniem 27.05.1990 r., na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. 1990 r. Nr 32 poz. 191 ze zm.) w związku z art. 5 ust. 1 tej ustawy, tj. w drodze komunalizacji na podstawie Decyzji Wojewody ... Nr ... z dnia 29.11.2016 r.

Dla wszystkich ww. działek, w dacie wydania Decyzji ZRID (25.10.2022 r.) i na dzień ostateczności Decyzji ZRID (3.12.2022 r.), obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: mpzp), który przewidywał możliwość zabudowy tych działek.

Działka nr 2 położona jest w jednostce urbanistycznej oznaczonej symbolem 7.4 – tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usługowej. Działka nr 4 położona jest w jednostce urbanistycznej oznaczonej symbolem 7.4 – tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usługowej oraz 1KDZ+T – tereny dróg publicznych – ulice zbiorcze z torowiskiem tramwajowym. Działka nr 3 położona jest w jednostce urbanistycznej oznaczonej symbolem 2KDZ+T - tereny dróg publicznych – ulice zbiorcze z tramwajem. Działka nr 1 położona jest częściowo w jednostce urbanistycznej 2KDZ+T - tereny dróg publicznych – ulice zbiorcze z tramwajem, częściowo 15.1.U/KS – tereny zabudowy usługowej i komunikacji samochodowej oraz 15.2.ZP/US – tereny zieleni urządzonej i urządzeń sportowych, rekreacyjnych i dydaktycznych (przeznaczenie uzupełniające wskazało możliwość posadowienie na terenie sieci i urządzeń infrastruktury technicznej).

Dla ww. działek brak decyzji o warunkach zabudowy (dalej: decyzja wz) oraz decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (dalej: icp).

Na działkach: 3, 4, 2 na dzień wydania Decyzji ZRID (25.10.2022 r.), a także na dzień, w którym Decyzja ZRID stała się ostateczna (3.12.2022 r.) posadowione były następujące sieci uzbrojenia terenu, sklasyfikowane w rozumieniu ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane [dalej: prawo budowlane] jako budowle:

Działka nr 3:

-sieć elektroenergetyczna;

-sieć wodociągowa;

-sieć telefoniczna.

Działka nr 4:

-doziemna sieć elektroenergetyczna niskiego napięcia;

-doziemna sieć telekomunikacyjna.

Działka nr 2:

-doziemna sieć elektroenergetyczna niskiego napięcia;

-doziemna sieć telekomunikacyjna.

Na działce 1 na dzień wydania Decyzji ZRID (25.10.2022 r.), a także na dzień, w którym Decyzja ZRID stała się ostateczna (3.12.2022 r.) brak było posadowionych sieci technicznego uzbrojenia terenu.

Ww. sieci uzbrojenia terenu nie podlegają wycenie, gdyż zgodnie z art. 49 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, nie stanowią one części składowej nieruchomości i są własnością przedsiębiorstw przesyłowych.

Na ww. działkach, na dzień wydania Decyzji ZRID (25.10.2022 r.), a także na dzień, w którym Decyzja ZRID stała się ostateczna (3.12.2022 r.) – występowały następujące naniesienia (zwane dalej łącznie jako: Naniesienia):

Działka nr 3:

-jezdnia o nawierzchni bitumicznej – budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego;

-chodnik z płyt betonowych - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego;

-znak drogowy - nie podlega regulacjom prawa budowlanego;

-zjazd o nawierzchni z kostki brukowej – budowla – w rozumieniu prawa budowlanego.

Działka nr 4:

-droga o nawierzchni bitumicznej - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego;

-chodnik z płyt betonowych 50x50 - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego;

-barierka żeliwna – urządzenie budowlane – w rozumieniu prawa budowlanego;

-trawnik.

Działka nr 1 (niezabudowana):

-ogrodzenie panelowe – urządzenie budowlane – w rozumieniu prawa budowlanego;

-drzewa - klony;

-trawnik.

Działka nr 2, stanowiła trawnik z drzewem.

Wyżej wskazane Naniesienia (poza ogrodzeniem panelowym stanowiącym własność użytkownika wieczystego) były własnością Miasta. Miasto nie poniosło kosztu podatku VAT przy nabyciu przedmiotowych nieruchomości. Naniesienia zostały nabyte przez Miasto wraz z ww. działkami z mocy prawa we wskazanych wyżej datach. Miasto począwszy od dnia nabycia z mocy prawa nie ponosiło wydatków na ulepszenia stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej ww. budowli należących do Miasta i znajdujących się na ww. działkach. Miasto nie wykorzystywało ww. nieruchomości wyłącznie do czynności podlegających zwolnieniu z podatku VAT.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że:

1)Na pytanie Organu o treści: „Czy działki nr 3, 4, 1 i 2, o których mowa we wniosku, były udostępniane osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, np. najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy o podobnym charakterze? Jeśli tak, to proszę wskazać odrębnie dla każdej działki:

a)Na jaki okres była zawarta ww. umowa?

b)Czy była to umowa odpłatna czy nieodpłatna?”

Wnioskodawca podał, że:

Dla działek 3 i 2 nie były zawierane umowy cywilnoprawne.

Dla działki 1 zgodnie z zapisami księgi wieczystej ... dla dawnej działki gruntu nr 360 o pw. 1751 m² (po podziale geodezyjnym działki nr: 1, 5 i 6) ustanowiono prawo użytkowania wieczystego do dnia 13.09.2100 r., podstawą wpisu był akt notarialny nr ... z dnia 28.12.2000 r. na rzecz ... jako komunalnego zakładu budżetowego. Prawo użytkowania wieczystego dla wskazanej nieruchomości było odpłatne.

Dla działki 4, tak jak Miasto wskazało we wniosku do Dyrektora KIS - ustanowione zostało ograniczone prawo rzeczowe – umowa ustanowienia służebność przesyłu na rzecz ... Sp. z o.o. (należy wskazać, że ... Sp. z o.o. z siedzibą w ... wstąpił z dniem 3 stycznia 2024 r. w prawa i obowiązki ...sp. z o.o. z uwagi na połączenie z tym dniem Spółek: ...sp. z o.o., KRS ... z ... sp. z o.o., KRS ... w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Ksh).

Dział III KW ... stanowi: odpłatna służebność przesyłu na czas nieoznaczony dla istniejącej infrastruktury przesyłowej stanowiących własność Spółki, na której to nieruchomości znajduje się: magistrala wodociągowa, przyłącze wodociągowe, sieć kanalizacji ogólnospławnej. Zgodnie z art. 12 ust. 4c ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, jeżeli na nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.

2)Na pytanie Organu o treści: „Czy w stosunku do budowli – będących Państwa własnością – znajdujących się na działkach nr 3 i 4 nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)? (…)” Wnioskodawca podał, że:

Działka nr 3:

-jezdnia o nawierzchni bitumicznej – budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług,

-chodnik z płyt betonowych - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług,

-zjazd o nawierzchni z kostki brukowej – budowla – w rozumieniu prawa budowlanego - nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

Działka nr 4:

-droga o nawierzchni bitumicznej - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług,

-chodnik z płyt betonowych 50x50 - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

3)Na pytanie Organu o treści: „Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a momentem dostawy ww. budowli upłynął okres dłuższy niż 2 lata? (…)” Wnioskodawca podał, że:

Działka nr 3:

-jezdnia o nawierzchni bitumicznej – budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - od pierwszego zasiedlenia budowli upłynął okres dłuży niż 2 lata,

-chodnik z płyt betonowych - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - od pierwszego zasiedlenia budowli upłynął okres dłuży niż 2 lata,

-zjazd o nawierzchni z kostki brukowej – budowla – w rozumieniu prawa budowlanego - od pierwszego zasiedlenia budowli upłynął okres dłuży niż 2 lata.

Działka nr 4:

-droga o nawierzchni bitumicznej - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - od pierwszego zasiedlenia budowli upłynął okres dłuży niż 2 lata,

-chodnik z płyt betonowych 50x50 - budowla, obiekt liniowy – w rozumieniu prawa budowlanego - od pierwszego zasiedlenia budowli upłynął okres dłuży niż 2 lata.

4)Dla działki numer 1, leżącej na terenach o różnym przeznaczeniu planistycznym, wyznaczone są linie rozgraniczające te przeznaczenia. Przeznaczenie uzupełniające dotyczy całej działki. Każde z przeznaczeń na działce 1 przewiduje możliwość posadowienia sieci i infrastruktury technicznej.

Pytania

1.Czy dostawa Działek nr 1 w obrębie ... oraz nr 2 w obrębie ... nie jest zwolniona z podatku od towarów i usług na postawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT i konsekwentnie jest opodatkowana VAT?

2.Czy dostawa Działek nr 3 w obrębie ... oraz nr 4 w obrębie ... wraz ze znajdującymi się na nich Naniesieniami jest zwolniona z podatku od towarów i usług na postawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Wnioskodawcy dostawa opisanych w stanie faktycznym Działek nr 1 w obrębie ... oraz nr 2 w obrębie ... nie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT i konsekwentnie jest opodatkowana VAT.

2.Zdaniem Wnioskodawcy dostawa opisanych w stanie faktycznym Działek nr 3 w obrębie ... oraz nr 4 w obrębie ... wraz ze znajdującymi się na nich Naniesieniami podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Działki nr 3 w obrębie ... oraz nr 4 w obrębie ...:

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Ustawa o VAT zawiera przy tym własną definicję pierwszego zasiedlenia (art. 2 pkt 14 ustawy o VAT) - przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich: a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostaw budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania podatkiem VAT nie wyodrębnia się wartości gruntu. Tym samym, sposób opodatkowania sprzedawanego budynku/budowli lub ich części będzie wyznaczał właściwe opodatkowanie dostawy prawa własności działki.

Uznanie przez ustawodawcę za pierwsze zasiedlenie także czynności oddania budynku/budowli do użytkowania po ulepszeniu stanowiącym co najmniej 30% wartości początkowej oznacza, że ustawodawca dopuszcza/przewiduje, że budynek/budowla (lub ich część) może być przedmiotem tzw. pierwszego zasiedlenia wielokrotnie (za każdym razem, kiedy dokonane zostaną ulepszenia stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej budynku/budowli). Ulepszenie, o którym mowa w przepisach o podatkach dochodowych (art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 22g ust. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) może mieć miejsce na skutek: przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji środka trwałego.

Przedmiotowe nieruchomości stanowiące Działki nr 3 oraz 4 – grunt z Naniesieniami, Miasto nabyło z mocy prawa z dniem 1.01.1996 r. Miasto począwszy od 1996 r. nie ponosiło wydatków na ulepszenia stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej Naniesień (stanowiących budowle). Zatem, do pierwszego zasiedlenia Naniesień (stanowiących budowle) doszło najpóźniej w 1996 r., bowiem nabycie nieruchomości z mocy prawa stanowi zdarzenie generujące pierwsze zasiedlenie. W konsekwencji oznacza to, że od pierwszego zasiedlenia Naniesień (budowli) minął już okres dłuższy niż 2 lata, zatem dostawa Naniesień (stanowiących budowle) w związku z wywłaszczeniem będzie korzystać ze zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT i wyznaczać konsekwencje w podatku VAT, które mają zastosowanie do dostawy Działek nr 3 oraz 4 wraz ze znajdującymi się na nich Naniesieniami.

Taki pogląd znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, czego przykładem są np. interpretacje indywidualne Dyrektora KIS: Nr 0114-KDIP4-1.4012.130.2022.2.DP z 13.06.2022 r., Nr 0114-KDIP4-3.4012.815.2021.2.DM z 18.02.2022 r. oraz Nr 0112-KDIL1-1.4012.796.2021.3.MB z 2.02.2022 r.:

„(…) Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata. W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. (…)

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro dostawa przedmiotowej budowli - chodnika z płytek betonowych z krawężnikiem korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to ze zwolnienia od podatku, korzysta również dostawa gruntu, na którym budowla ta jest posadowiona, w oparciu o przepis art. 29a ust. 8 ustawy.”

Działki nr 1 w obrębie ... oraz nr 2 w obrębie ...:

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, terenem budowlanym są grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.), ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie natomiast z art. 4 ust. 2 tej ustawy, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że działki niezabudowane są objęte ww. zwolnieniem z VAT, jeżeli zgodnie z mpzp nie zostały przeznaczone pod zabudowę, nie została wydana dla nich decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Odnosząc powyższe do dostawy Działki nr 2 i Działki nr 1, obszar działek był objęty ustaleniami mpzp przewidującymi zabudowę, co w konsekwencji oznacza, że przedmiotem dostawy jest teren budowlany. Dostawa Działki nr 2 i Działki nr 1 nie będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT i będzie opodatkowana VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Według art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

Zgodnie z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra, a ponadto musi to być czynność odpłatna.

Zatem, w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zbycie nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów i na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Aby doszło do odpłatnej dostawy towarów z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT muszą wystąpić wszystkie elementy składające się na tę czynność, tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz otrzymanie zapłaty odszkodowania z tego tytułu. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie otrzymania przez stronę wywłaszczoną zapłaty odszkodowania z tego tytułu.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z dnia 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analiza powyższego prowadzi zatem do stwierdzenia, że w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki warunkujące uznanie opisanej transakcji za dostawę towarów dokonywaną przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT.

Wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie mogą Państwo skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są bowiem realizowane zadania, dla realizacji których organ ten został powołany. Dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością, jak już powyżej wskazano, Miasto nie realizuje bowiem ani zadań własnych, ani zleconych przez organ administracji rządowej.

Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi bowiem do przeniesienia na inny podmiot – nabywcę – prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Ponadto, w przedmiotowej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tych gruntów.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT. Na podstawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przysługuje Państwu jako byłemu właścicielowi nieruchomości (działki nr 3, 4, 1 i 2) odszkodowanie za nieruchomości, które zostały przejęte przez Skarb Państwa, na podstawie decyzji Wojewody ... Nr ... z dnia 25 października 2022 r., zezwalającej na realizację inwestycji drogowej, ostatecznej z dniem 3 grudnia 2022 r.

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z  2024  r. poz. 311).

Należy wskazać, że na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Przepis art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Stosownie do art. 12 ust. 5 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na podstawie art. 18 ust. 1 cyt. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 23 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W świetle art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

Z kolei w myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wskazać należy, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w swojej treści odwołuje się bezpośrednio do regulacji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, który definiuje przedmiot opodatkowania podatkiem VAT wskazując, iż opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Zatem, biorąc pod uwagę szczególny rodzaj dostawy towarów jakim jest przeniesienie prawa własności towarów z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa należy uznać, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Ponadto zaznaczyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

W niniejszej sprawie należy wskazać, że skoro decyzja Nr ... z dnia 25 października 2022 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna 3 grudnia 2022 r., to wywłaszczone nieruchomości należy opodatkować z uwzględnieniem ich przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT:

Powyższe oznacza, że opodatkowaniu podlegają i nie korzystają ze zwolnienia na podstawie ww. przepisu te dostawy gruntów niezabudowanych, które stanowią tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę.

Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych, będących gruntami innymi niż budowlane lub przeznaczone pod zabudowę, np. gruntami rolnymi czy leśnymi bez prawa zabudowy, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Celem określenia czy dany grunt jest przeznaczony pod zabudowę należy się odwołać do przepisów zawartych w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.), regulującej zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Zatem o charakterze danego gruntu winien rozstrzygać odpowiedni zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który jako dokument prawa miejscowego decyduje o kwalifikacji gruntu. W sytuacji, gdy dla danego terenu nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, istotna jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Z zapisów wyżej cytowanego przepisu wynika, że przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu należy rozumieć zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i decyzję o warunkach zabudowy.

Ponadto, zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Wprowadzony do ustawy o podatku od towarów i usług art. 2 pkt 33, odpowiada więc także treści orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

W związku z powyższym, ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Podkreślić należy, że analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku VAT obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie są one przeznaczone pod zabudowę. Elementem, który determinuje możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT przy zbyciu gruntów jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT:

Jednocześnie wskazać należy, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT:

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Natomiast jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dla terenów niezabudowanych oraz na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy o VAT dla dostawy działek zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

·towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

·brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego:

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku” i „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418) zwanej dalej ustawą Prawo budowlane.

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Na podstawie art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Na mocy art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

Natomiast w myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:

W tym miejscu należy przywołać przepis art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny.

Z powyższej definicji wynika, że na gruncie polskiego prawa można wyodrębnić trzy rodzaje nieruchomości w sensie prawnym:

·grunty (stanowiące część powierzchni ziemskiej),

·budynki trwale z gruntem związane (tzw. nieruchomości budynkowe),

·części tych budynków (tzw. nieruchomości lokalowe).

Stosownie natomiast do treści art. 47 § 1 i 2 ustawy Kodeks cywilny:

Według art. 47 § 3 ustawy Kodeks cywilny:

Jak stanowi art. 48 ustawy Kodeks cywilny:

Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej. Zgodnie zatem z zasadą „superficies solo cedit”, gdy władający gruntem poniósł nakłady na tę nieruchomość, stają się one własnością właściciela gruntu.

W świetle art. 49 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Z powyższego przepisu wynika, że jeśli znajdujące się na działce części infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej, ciepłowniczej, gazowej i elektrycznej są przyłączone do przedsiębiorstw świadczących usługi wodociągowe, kanalizacyjnej oraz elektroenergetyczne, to stanowią one własność tych przedsiębiorstw.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem VAT dostawy działki nr 1 należy zauważyć, że na tej działce znajduje się ogrodzenie panelowe (urządzenie budowlane) stanowiące własność użytkownika wieczystego oraz drzewa – klony i trawnik.

Mając na uwadze, iż ogrodzenie panelowe, będące urządzeniem budowlanym, znajdujące się na działce nr 1 jest właśnością podmiotu trzeciego, to dostawa ww. naniesienia nie stanowi po Państwa stronie dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Jednocześnie, skoro na ww. działce nie ma naniesień budowlanych stanowiących budynki lub budowle w rozumieniu przepisów Prawo budowlane, uznać należy, iż przedmiotem tej dostawy jest grunt niezabudowany.

Z opisu sprawy wynika, że działka nr 1 położona jest częściowo w jednostce urbanistycznej 2KDZ+T - tereny dróg publicznych – ulice zbiorcze z tramwajem, częściowo 15.1.U/KS – tereny zabudowy usługowej i komunikacji samochodowej oraz 15.2.ZP/US – tereny zieleni urządzonej i urządzeń sportowych, rekreacyjnych i dydaktycznych (przeznaczenie uzupełniające wskazało możliwość posadowienie na terenie sieci i urządzeń infrastruktury technicznej). Dla ww. działki, leżącej na terenach o różnym przeznaczeniu planistycznym, wyznaczone są linie rozgraniczające te przeznaczenia. Przeznaczenie uzupełniające dotyczy całej działki. Każde z przeznaczeń na tej działce przewiduje możliwość posadowienia sieci i infrastruktury technicznej

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro działka nr 1 jest niezabudowana oraz w dacie wydania Decyzji ZRID i na dzień ostateczności Decyzji ZRID obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który przewidywał możliwość zabudowy ww. działki, to uznać należy, że działka ta jest terenem budowlanym w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT. Tym samym dostawa tej działki nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Odnośnie natomiast dostawy działki nr 2 należy zauważyć, że jak Państwo podali na tej działce znajduje się doziemna sieć elektroenergetyczna niskiego napięcia (budowla) i doziemna sieć telekomunikacyjna (budowla) stanowiące własność przedsiębiorstw przesyłowych oraz trawnik z drzewem.

Uwzględniając przywołane regulacje prawne należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem sprzedaży jest grunt, na którym posadowiony jest budynek/budowla, niestanowiący własności zbywcy, to mimo, iż ten obiekt budowlany stanowi w świetle prawa cywilnego część składową nieruchomości – w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tym obiektem jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym), a zatem przedmiotem dostawy jest w takim przypadku tylko sam grunt (jako grunt zabudowany).

Wobec tak przedstawionego opisu sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro ww. naniesienia znajdujące się na działce nr 2 nie były Państwa własnością, tj. doziemna sieć elektroenergetyczna niskiego napięcia i doziemna sieć telekomunikacyjna, stanowią własność przedsiębiorstw przesyłowych, to nie sposób przyjąć, że dokonali Państwo dostawy gruntu wraz z naniesieniami znajdującymi się na ww. działce, bowiem to podmioty trzecie, a nie Państwo są w faktycznym posiadaniu naniesień i korzystają z nich jak właściciel, a w konsekwencji dostawa ww. naniesień nie stanowi po Państwa stronie dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Tak więc, w przypadku dostawy wywłaszczonej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr 2, przedmiotem dostawy jest wyłącznie grunt, którego jednak nie można uznać za grunt niezabudowany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, bowiem posadowione są na nim budowle.

Zatem dostawa działki nr 2 nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, gdyż przepis ten stosuje się tylko do dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane, a w przedstawionej sytuacji grunt ten jest zabudowany.

Powyższy pogląd znajduje swoje potwierdzenie np.  w wyroku NSA z 5 lutego 2019 r. sygn. akt I FSK 44/17, w którym Sąd wskazał:

NSA podziela również ten pogląd w wyroku z 30 maja 2018 r., sygn. akt I FSK 889/16.

Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie odnośnie dostawy działek 1 i 2 nie zaistniały przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, to należy przeanalizować czy zaistnieją przesłanki dające prawo do zastosowania zwolnienia wynikającego z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Z opisu sprawy wynika, że nieruchomości (działki nr 1 i 2) nabyli Państwo z mocy prawa 27.05.1990 r., na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.

NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, w okolicznościach niniejszej sprawy nie można mówić, że przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu działek nr 1 i 2 lub że takie prawo nie przysługiwało, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem. Ponadto - jak wskazali Państwo w opisie sprawy – ww. działki nie były wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających zwolnieniu z podatku VAT.

Tym samym, nie zostały spełnione warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, niezbędne do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w tym przepisie.

Mając na uwadze powyższe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy stwierdzam, że dostawa działek nr 1 i 2 nie korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w powołanych wyżej przepisach, gdyż jak wskazano nie zostały spełnione warunki do zastosowania ww. zwolnień od podatku w stosunku do dostawy ww. działek.

Skoro dostawa w trybie wywłaszczenia ww. działek nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisów, to dostawa ta winna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem właściwej stawki podatku od towarów i usług.

W odniesieniu natomiast do kwestii zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT dostawy działek nr 3 i 4 należy zauważyć, że jak Państwo wskazali:

-na działce numer 3 znajduje się sieć elektroenergetyczna (budowla), sieć wodociągowa (budowla), sieć telefoniczna (budowla) oraz jezdnia o nawierzchni bitumicznej (budowla), chodnik z płyt betonowych (budowla), znak drogowy (nie podlega regulacjom prawa budowlanego), zjazd o nawierzchni z kostki brukowej (budowla);

-na działce numer 4 znajduje się doziemna sieć elektroenergetyczna niskiego napięcia (budowla), doziemna sieć telekomunikacyjna(budowla) oraz droga o nawierzchni bitumicznej (budowla), chodnik z płyt betonowych (budowla), barierka żeliwna (urządzenie budowlane), trawnik.

Podkreślenia wymaga, że - jak Państwo podali - sieci uzbrojenia terenu są własnością przedsiębiorstw przesyłowych, natomiast naniesienia budowlane były Państwa własnością.

Odnosząc się zatem do naniesień w postaci sieci technicznego uzbrojenia terenu będących własnością przedsiębiorstw przesyłowych – jak już wyżej wskazałem – skoro to ww. podmioty trzecie, a nie Państwo jako zbywający, znajdują się w faktycznym posiadaniu naniesień i korzystają z nich jak właściciele, to dostawa ww. sieci nie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponadto z opisu sprawy wynika, że w stosunku do budowli będących Państwa własnością, znajdujących się na działkach numer 3 i 4 nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Od pierwszego zasiedlenia budowli upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto – jak wynika z okoliczności sprawy – od momentu nabycia nie ponosili Państwo na ww. budowle będące Państwa własnością wydatków na ulepszenie, których wartość stanowiłaby co najmniej 30% wartości początkowej. Tym samym w odniesieniu do transakcji dostawy ww. budowli, tj. jezdni o nawierzchni bitumicznej, chodnika z płyt betonowych, zjazdu o nawierzchni z kostki brukowej, drogi o nawierzchni bitumicznej, chodnika z płyt betonowych, posadowionych na ww. działkach, spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż na działce nr 4 znajdujące się również barierka żeliwna, która – jak Państwo wskazali – jest urządzeniem budowlanym. Urządzenie budowlane stanowi urządzenie techniczne związane z obiektem budowlanym zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie jest to samodzielna budowla zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ww. ustawy o VAT, którą uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenie to należy traktować, jako element przynależny do obiektu budowlanego, w okolicznościach niniejszej sprawy do ww. budowli i opodatkować łącznie z tym obiektem, z którym jest powiązane a tym samym należy przypisać stawkę właściwą dla całego sprzedawanego obiektu budowlanego.

Jednocześnie, jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o VAT – dostawa gruntu, z którym związane są ww. budowle, również jest zwolniona od podatku. A zatem dostawa gruntu, na którym znajdują się ww. budowle (jezdnia o nawierzchni bitumicznej, chodnik z płyt betonowych, zjazd o nawierzchni z kostki brukowej, droga o nawierzchni bitumicznej, chodnik z płyt betonowych) również korzysta ze zwolniona z podatku VAT stosowanie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach stanu faktycznego podanego przez Państwa. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego stanu faktycznego.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.