Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP1-3.4012.158.2025.1.JG

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 22 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.158.2025.1.JG

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania procedury VAT marża do sprzedaży Książek używanych nabytych od Klientów.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. [dalej: Spółka lub Wnioskodawca] prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej (...).

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT.

Spółka zamierza rozszerzyć swoją działalność o sprzedaż artykułów używanych – Książek [dalej: Książki używane lub Książki]. Książki używane będą kupowane od klientów Spółki, osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, niebędących podatnikami VAT [dalej: Klienci], za niewielkie kwoty: od 1 do 10 złotych (obecnie takie jest założenie biznesowe, choć Spółka nie wyklucza nieznacznej zmiany górnej i dolnej granicy przedziału). Książki używane będą wyceniane w momencie zakupu towaru przez Spółkę. Zapłata kwoty należnej Klientowi za Książkę używaną będzie wypłacana przez Spółkę w formie karty podarunkowej możliwej do wykorzystania w sklepach Spółki [dalej: Bon], będącej bonem różnego przeznaczenia zgodnie z art. 2 pkt 44 ustawy o VAT.

Książki używane będą przez Wnioskodawcę nabywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w celu dalszej odsprzedaży. Książki używane będą w stanie nadającym się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie i nie będą spełniać definicji dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.

Z Klientami zawierane będę umowy sprzedaży [dalej: Umowy], w których wskazana będzie kwota należna za daną Książkę używaną (lub kilka Książek używanych, ze wskazaniem wartości każdej z nich). W Umowie Klient będzie również oświadczał, że jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (nie jest podatnikiem VAT) oraz że sprzedawany przedmiot (Książka) jest towarem używanym. Spółka będzie przechowywać zawarte Umowy i nie będzie nabywać Książek używanych od Klientów, którzy nie oświadczą w Umowie, że nie są podatnikami VAT.

Książki używane Spółka będzie następnie sprzedawać hurtowo do innej spółki z grupy, (…) [dalej: A]. A jest czynnym podatnikiem VAT.

Spółka planuje stosować przy odsprzedaży Książek używanych do A zasady opodatkowania zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT [dalej: procedura VAT marża].

Co istotne, Spółka prowadzi również sprzedaż towarów innych niż używane, do dostaw których zastosowanie mają ogólne zasady opodatkowania VAT. W związku z powyższym, Spółka w celu stosowania procedury VAT marża zobowiązana jest do prowadzenia stosownej ewidencji, zgodnie z art. 120 ust. 15 ustawy o VAT, zawierającej m.in. kwoty nabycia towarów używanych, niezbędne do określenia wartości marży. W tym celu Spółka prowadzić będzie ewidencję zakupu Książek używanych.

Wnioskodawca podkreśla, że spodziewa się bardzo dużej liczby zakupionych od Klientów Książek używanych, ze względu na liczbę klientów odwiedzających liczne sklepy stacjonarne Spółki, zlokalizowane w całej Polsce, i popularność sieci sklepów Spółki.

Mając na uwadze powyższe, Spółka planuje prowadzenie ewidencji zakupu w możliwie najprostszej formie, zgodnej z wymaganiami ustawy o VAT, aby zminimalizować nakład pracy związany z tą czynnością. W szczególności nie planuje ewidencjonowania każdej używanej Książki wraz ze wszystkimi szczegółowymi informacjami (tytuł, autor, stan), ani danych podmiotów, od których nabyto Książki (imię i nazwisko osoby fizycznej), ponieważ stanowiłoby to znaczące obciążenie administracyjne dla pracowników Spółki, zwłaszcza ze względu na niską wartość poszczególnych Książek (od 1 do 10 zł) oraz ich ogromną ilość.

Książki używane będą dzielone na kategorie według kwoty nabycia, co umożliwi precyzyjne określenie wartości zakupu każdej odsprzedawanej Książki. Przykładowy podział kategorii cenowych obejmuje:

  • Kategoria 1: Książki nabyte za 1 zł,
  • Kategoria 2: Książki nabyte za 5 zł,
  • Kategoria 3: Książki nabyte za 10 zł.

Spółka nie planuje wskazywania w ewidencji dodatkowych danych, takich jak tytuł, autor czy stan Książek. Podobnie, Spółka nie będzie w ewidencji uwzględniać danych podmiotów, od których nabyto Książki, takich jak imię i nazwisko osób fizycznych. Tym niemniej, jak wskazano wcześniej, w procesie zakupu każda osoba sprzedająca Książki na rzecz Spółki będzie zobowiązana do złożenia oświadczenia potwierdzającego brak statusu podatnika VAT.

Powyższe kategorie mają charakter przykładowy, a Spółka zastrzega możliwość dodania kolejnych kategorii cenowych. Jednakże cena Książki będzie co do zasady mieściła się w przedziale 1-10 zł.

Wszystkie Książki używane będą przechowywane w magazynie zgodnie z przyjętym podziałem kategorii cenowych, co umożliwi jednoznaczną identyfikację kwoty nabycia każdej Książki.

Wszystkie zakupione Książki używane będą następnie odsprzedawane do jednego podmiotu – A. Sprzedaż do A. będzie dokonywana osobno dla każdej kategorii cenowej ze stałą marżą w sposób umożliwiający określenie kwoty nabycia każdej zakupionej Książki używanej.

W oparciu o przyjęty model biznesowy, nawet bez szczegółowej ewidencji (obejmującej tytuł, autora, stan), możliwe jest dokładne określenie kwoty nabycia każdej odsprzedawanej Książki niezbędne do określenia kwoty marży. Podobnie, choć Spółka nie będzie wskazywać w ewidencji danych podmiotów, od których nabyto Książki (imię i nazwisko osoby fizycznej), należy podkreślić, że Spółka nie będzie nabywać Książek używanych od klientów, którzy nie oświadczą w umowie, że nie są podatnikami VAT.

Podsumowując, Wnioskodawca będzie prowadził ewidencję wskazującą liczbę książek używanych nabytych w każdej kategorii cenowej, na przykład:

1.Książka 1 – kategoria 1 zł,

2.Książka 2 – kategoria 5 zł,

3.Książka 3 – kategoria 10 zł,

4.Książka 4 – kategoria 1 zł,

5.Książka 5 – kategoria 5 zł.

Ewidencja będzie prowadzona w sposób umożliwiający jednoznacznie wskazanie liczby Książek używanych nabytych w każdej kategorii cenowej. Ponadto Książki będą przechowywane w sposób umożliwiający identyfikację kategorii cenowej (tj. kwoty nabycia) Książek wydawanych z magazynu i odsprzedawanych na rzecz A.

Książki będą odsprzedawane do A. z zastosowaniem stałej, jednakowej marży dla każdej kategorii cenowej.

Dodatkowo Spółka podkreśla, że zagadnienie opodatkowania VAT czynności wydania Bonu oraz późniejszej wymiany Bonu na towary w ofercie Spółki nie jest przedmiotem niniejszego wniosku.

Pytania

Czy w przedstawionych okolicznościach Spółka będzie uprawniona do zastosowania procedury VAT marża zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT do sprzedaży Książek używanych nabytych od Klientów?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie uprawniona do zastosowania zasad opodatkowania zgodnie z procedurą VAT marża (na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy o VAT) do sprzedaży Książek używanych nabytych od Klientów. Podstawą opodatkowania podatkiem VAT będzie marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Zasady stosowania procedury VAT marża mającej zastosowanie m.in. do towarów używanych oraz definicje pojęć używanych podczas ich określania ustawodawca zawarł w art. 120 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, towary używane są to ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112).

Na podstawie art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, kwota sprzedaży to całkowita kwota, którą podatnik ma otrzymać lub otrzymał z tytułu dostawy towarów od nabywcy bądź osoby trzeciej, w tym m.in. dotacje, cła, opłaty, prowizja, koszty opakowania, transportu itd.

Przez kwotę nabycia natomiast, zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, rozumieć należy wszystkie składniki wynagrodzenia, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, jeśli dane towary używane zostały nabyte przez podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży, to podstawę opodatkowania VAT stanowi marża, tj. różnica między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia (pomniejszona o kwotę podatku).

Na podstawie art. 120 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, procedura VAT-marży może zostać zastosowana, jeśli towary używane zostały nabyte m.in. od osoby fizycznej niebędącej podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT, procedura VAT-marża nie ma zastosowania do nowych środków transportu będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że aby podatnik był uprawniony do zastosowania procedury VAT marża do sprzedaży towarów używanych, spełnione muszą zostać następujące warunki:

1)Towary te muszą być ruchomymi dobrami materialnymi, które nadają się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne;

2)Towary muszą być nabyte przez podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży;

3)Towary muszą być nabyte od jednego z podmiotów wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, np. od osoby fizycznej niebędącej podatnikiem VAT;

4)Towary nie mogą być nowymi środkami transportu będącymi przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

W ocenie Spółki, wszystkie powyższe warunki należy uznać za spełnione:

1.Książki używane niewątpliwie spełniają definicję towarów używanych zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt ustawy o VAT – jak wskazano w stanie faktycznym, będą one w stanie nadającym się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie i nie będą spełniać definicji dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.

2.Książki używane są nabyte przez Spółkę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z zamiarem odsprzedaży.

3. Książki używane są nabywane od Klientów – osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie są podatnikami VAT, co oświadczają na piśmie w zawartej Umowie.

4.Książki używane nie są nowymi środkami transportu.

Dodatkowo, w przypadku Książek używanych kwotę nabycia, o której w art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, stanowić będzie wartość wydanej Klientowi zapłaty w formie Bonu (tj. wartość nominalna wydanego Bonu), określona również w Umowie.

W ocenie Spółki, w świetle przepisów ustawy o VAT nie ulega żadnym wątpliwościom, że bon MPV może stanowić zapłatę (za Książkę / Książki używane).

Powyższe stanowisko znajduje zresztą potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z 5 sierpnia 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.287.2020.2.KW: „Odpłatny charakter transakcji wynika z faktu, że dochodzi do ekwiwalentnej wymiany, polegającej na dostawie towaru za świadczenie usługi reklamowej. Realizowaną czynność sponsoringu należy traktować jako zamianę towaru/usługi na usługę reklamową. Zapłatą za takie usługi może być zarówno gotówka, jak i świadczenie o charakterze rzeczowym czy też usługa. W sprawie będącej przedmiotem wniosku Zainteresowany - sponsor dokonuje płatności na rzecz podmiotów, z którymi zawiera umowy sponsoringu, m.in. w postaci bonów (kart VIP), które uprawniają sponsorowanego do wymiany na towary Wnioskodawcy, w zamian za usługi promowania marki Wnioskodawcy przez Sponsorowanego. Zatem w tej sytuacji dochodzi do świadczenia wzajemnego, którego nie sposób uznać w okolicznościach sprawy za świadczenie nieodpłatne.”

Książki używane są więc przez Spółkę nabywane odpłatnie.

Zgodnie z art. 120 ust. 15 ustawy o VAT, jeśli podatnik oprócz procedury VAT marża stosuje także ogólne zasady opodatkowania (co w przypadku Spółki ma miejsce), podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji na podstawie art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, z uwzględnieniem podziału w zależności od sposobu opodatkowania. Natomiast ewidencja odnosząca się do towarów, do których podatnik stosuje procedurę VAT marża, musi zawierać kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, o której mowa w tych przepisach.

Należy więc podkreślić, że jedynym wymogiem określonym w ustawie o VAT, dotyczącym ewidencji zakupu w odniesieniu do towarów, do których podatnik stosuje procedurę VAT marża, jest warunek zawierania kwoty nabycia towarów (niezbędnych do określenia kwoty marży). W przepisie nie wskazano dodatkowych wytycznych w tym zakresie, gdyż wymieniony w jego treści art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, wskazujący obowiązkowe elementy ewidencji, odnosi się jedynie do ewidencji sprzedaży.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego w niniejszym wniosku, prowadzona przez Spółkę ewidencja będzie zawierać kwoty nabycia, poprzez uwzględnienie podziału książek używanych według kwot nabycia, co umożliwi Spółce określenie kwoty marży, np.

  • Kategoria 1: Książki nabyte za 1 zł,
  • Kategoria 2: Książki nabyte za 5 zł,
  • Kategoria 3: Książki nabyte za 10 zł.

Tym samym warunek dotyczący ewidencji zakupu, o którym mowa w art. 120 ust. 15 ustawy o VAT, należy uznać za spełniony.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, aby zminimalizować nakład pracy związany z prowadzeniem ewidencji zakupu, Spółka planuje prowadzenie ewidencji w możliwie najprostszej formie, zgodnej z wymaganiami ustawy o VAT. W szczególności, Spółka nie planuje ewidencjonowania każdego egzemplarza Książki używanej wraz ze wszystkimi szczegółowymi informacjami (tytuł, autor, stan) ani danych podmiotów, od których Książki zostały nabyte (imię i nazwisko osoby fizycznej). Tak szczegółowa ewidencja stanowiłaby bowiem znaczące obciążenie administracyjne, zwłaszcza biorąc pod uwagę niską wartość poszczególnych Książek (od 1 do 10 zł) oraz ich ogromną ilość.

Planowany przez Wnioskodawcę sposób ewidencji, opisany w stanie faktycznym, ma na celu zapewnienie zgodności z przepisami, w szczególności poprzez uwzględnienie kwot nabycia towarów niezbędnych do określenia kwoty marży, zgodnie z art. 120 ust. 15 ustawy o VAT. Spółka podkreśla, że:

1.Chociaż prowadzona przez Wnioskodawcę ewidencja zakupu Książek używanych nie będzie zawierać szczegółowych danych dotyczących każdego egzemplarza (tytuł, autor, stan), umożliwi Spółce określenie kwoty nabycia każdej zakupionej Książki używanej - niezbędne do określenia wartości marży.

2.Podobnie, choć Spółka nie będzie wskazywać w ewidencji danych podmiotów, od których nabyto Książki (imię i nazwisko osoby fizycznej), należy podkreślić, że Spółka nie będzie nabywać Książek używanych od klientów, którzy nie oświadczą w umowie, że nie są podatnikami VAT. Dane zawarte w ewidencji będą więc potwierdzać prawo Spółki do zastosowania procedury VAT marża.

Jak wskazano wcześniej, Wnioskodawca spodziewa się bardzo dużej liczby zakupionych Książek używanych, co wynika z liczby klientów odwiedzających liczne sklepy stacjonarne Spółki w całej Polsce oraz popularności jej sieci. Ponadto, biorąc pod uwagę niską wartość poszczególnych Książek (od 1 do 10 zł), zobowiązanie do prowadzenia bardziej szczegółowej ewidencji byłoby niezgodne z celem art. 120 ust. 15 ustawy o VAT. Sposób ewidencji opisany w stanie faktycznym pozwoli bowiem na spełnienie celu tego przepisu, tj. zapewnienie, aby ewidencja zawierała w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży.

Dodatkowo, Spółka będzie przechowywać Umowy zawierające dane dotyczące Klientów, w których znajdują się oświadczenia potwierdzające, że Klient jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (tj. nie jest podatnikiem VAT) oraz że sprzedawany przedmiot (Książka używana) jest towarem używanym. Umowy te potwierdzają spełnienie warunków niezbędnych do zastosowania przez Spółkę procedury VAT marża przy odsprzedaży Książek używanych.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie więc uprawniona do zastosowania zasad opodatkowania zgodnie z procedurą VAT marża (na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy o VAT) do sprzedaży Książek używanych nabytych od Klientów. Podstawę opodatkowania z tytułu każdej z Książek używanych stanowić będzie różnica pomiędzy kwotą sprzedaży danej Książki używanej a kwotą jej nabycia, tj. wartością nominalną Bonu wydanego Klientowi jako zapłata za nabycie przez Spółkę tej Książki używanej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Definicję towarów, w stosunku do których mają zastosowanie szczególne procedury VAT marża, zawiera art. 120 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112).

W myśl art. 120 ust. 4 ustawy:

W przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Stosownie do treści art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy:

Przez kwotę sprzedaży rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.

Natomiast na podstawie art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy:

Przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.

Ponadto, zgodnie z art. 120 ust. 10 ustawy:

Przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1)osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;

2)podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 113 lub art. 113a;

3)podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;

4)podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 113 lub art. 113a;

5)podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Stosownie do art. 120 ust. 11 ustawy:

Przepisy ust. 4 i 5 mogą mieć również zastosowanie do dostawy:

1)dzieł sztuki nabytych od podatnika, o którym mowa w art. 15, innego niż podatnik, o którym mowa w ust. 4 i 5,

2) dzieł sztuki nabytych od podatnika podatku od wartości dodanej innego niż dokonujący dostawy towarów na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5

- jeżeli dzieła sztuki nabyte przez podatnika, o którym mowa w ust. 4 i 5, nie podlegały opodatkowaniu podatkiem według stawki 7% albo podatkiem od wartości dodanej według stawki odpowiadającej stawce, o której mowa w art. 98 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE.

Na podstawie art. 120 ust. 14 ustawy:

Podatnik może stosować ogólne zasady opodatkowania do dostaw, do których stosuje się przepisy ust. 10 i 11. W przypadku zastosowania ogólnych zasad podatnik ma prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego od towarów, o których mowa w ust. 11, w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy u tego podatnika z tytułu dostawy tych towarów.

Zgodnie z art. 120 ust. 15 ustawy:

Jeżeli podatnik oprócz zasad, o których mowa w ust. 4 i 5, stosuje również ogólne zasady opodatkowania, to jest on obowiązany prowadzić ewidencję zgodnie z art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem podziału w zależności od sposobu opodatkowania; w odniesieniu do dostawy, o której mowa w ust. 4 i 5, ewidencja musi zawierać w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, o której mowa w tych przepisach.

Jak stanowi art. 109 ust. 3 ustawy:

Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 albo art. 113a ust. 1, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:

1) rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;

2) kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;

3) kontrahentów;

4) dowodów sprzedaży i zakupów.

Przepisy ustawy przewidują zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy m.in. towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży. Jest to szczególna forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Taka procedura opodatkowania może być stosowana w przypadku dostawy towarów używanych nabytych wcześniej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży.

Zaznaczyć należy, że dla opodatkowania dostawy towarów używanych w procedurze marży ważny jest zarówno rodzaj towaru, który może zostać objęty tą procedurą, jak też to, od kogo ten towar został kupiony. Zastosowanie tej procedury wymaga, aby towary używane były nabyte od podmiotów wymienionych w powołanym wyżej art. 120 ust. 10 ustawy.

Wspólną cechą wszystkich przedstawionych w ww. przepisie przypadków, warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że podmiot sprzedający używany towar pozbawiony był prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy jego nabyciu.

Ponadto, jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy, warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar został jednak nabyty w celu odsprzedaży (także w sytuacji, gdy towar ten przed odsprzedażą podatnik użytkował dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej).

Jednocześnie zauważyć należy, że wymagane jest od podatnika prowadzenie rzetelnej ewidencji zawierającej w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, o której mowa w powołanych wyżej przepisach.

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania procedury VAT marża do sprzedaży Książek używanych nabytych od Klientów.

Wskazali Państwo we wniosku, że Spółka zamierza sprzedawać Książki używane. Książki używane będą kupowane od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, niebędących podatnikami VAT, w celu dalszej odsprzedaży. Z Klientami zawierane będę umowy sprzedaży, w których wskazana będzie kwota należna za daną Książkę używaną. Książki używane Spółka będzie następnie sprzedawać hurtowo do innej spółki, która jest czynnym podatnikiem VAT. Spółka prowadzi również sprzedaż towarów innych niż używane. W związku z powyższym, Spółka prowadzić będzie ewidencję zakupu Książek używanych. W oparciu o przyjęty model biznesowy możliwe jest dokładne określenie kwoty nabycia każdej odsprzedawanej Książki niezbędne do określenia kwoty marży. Spółka nie będzie nabywać Książek używanych od Klientów, którzy nie oświadczą w umowie, że nie są podatnikami VAT. Ewidencja będzie prowadzona w sposób umożliwiający jednoznacznie wskazanie liczby Książek używanych nabytych w każdej kategorii cenowej.

Dokonując analizy zagadnienia należy w pierwszej kolejności zauważyć, że szczególna procedura opodatkowania sprzedaży towarów używanych na zasadzie marży jest wyjątkiem od zasad ogólnych opodatkowania sprzedaży i aby móc ją zastosować podatnik musi ściśle spełnić warunki wynikające z przepisów regulujących te kwestie. Jeśli bowiem któryś z warunków nie będzie spełniony, to zastosować należy zasady ogólne sprzedaży.

Po drugie podatnik stosujący marżę dla towarów używanych jest takim samym podatnikiem VAT czynnym jak każdy inny i obowiązuje go prowadzenie ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy, niezależne od tego czy sprzedaje tylko na zasadzie marży czy również na zasadach ogólnych.

W sytuacji, gdy podatnik oprócz zasad opodatkowania na zasadach marży, stosuje również ogólne zasady opodatkowania, to jest on obowiązany prowadzić tę ewidencję z uwzględnieniem podziału w zależności od sposobu opodatkowania i w odniesieniu do dostawy opodatkowanej na zasadzie marży, ewidencja musi zawierać w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży.

Ewidencja prowadzona przez podatnika ma zatem zawierać dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku, w szczególności są to dane dotyczące m.in. podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego i kontrahentów oraz dowodów sprzedaży i zakupów.

W art. 120 ust. 15 ustawy, ustawodawca wskazuje m.in., że ewidencja odnosząca się do towarów, do których zastosowanie znajdzie procedura VAT marża, musi zawierać kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży. Powyższe nie oznacza jednak, że stosowanie szczególnych zasad opodatkowania dostaw towarów używanych zwalnia podatnika z prowadzenia stosownej ewidencji o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy, ani też że ewidencja może zawierać tylko kwoty nabycia niezbędne do określenia kwoty marży. Podatnika cały czas obowiązuje bowiem art. 109 ust. 3 ustawy, natomiast prowadzenie sprzedaży opodatkowanej w dwojaki sposób nakłada na podatnika dodatkowy obowiązek w postaci uwzględnienia podziału w zależności od sposobu opodatkowania.

Tym samym nie można zgodzić się z Państwem, że z art. 120 ust. 15 ustawy wynika, że ewidencja odnosząca się do towarów, do których podatnik stosuje procedurę VAT marża musi zawierać jedynie kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży

Wynikający z art. 109 ust. 3 ustawy obowiązek wykazania w ewidencji rodzaju sprzedaży, podstawy opodatkowania (tu jest nią marża) i danych kontrahentów powoduje, że podatnik stosujący procedurę VAT marża powinien w ewidencji wskazać dane kontrahentów, od których nabył towary objęte tą procedurą i wartość zakupu. Trzeba podkreślić, że dane kontrahentów są niezbędne do ustalenia, że zakup towaru został dokonany od podmiotu wskazanego w przepisach art. 120 ust. 10 ustawy, zaś dokonanie zakupu od tych podmiotów stanowi warunek uprawniający do zastosowania opodatkowania marży, która stanowi podstawę opodatkowania.

Zatem dane podmiotów, od których podatnik nabył towary używane są nie tylko danymi objętymi obowiązkiem wykazania w ewidencji na podstawie art. 109 ust. 3 pkt 3 ustawy, ale są też danymi dotyczącymi podstawy opodatkowania, które są objęte obowiązkiem ewidencjonowania na podstawie art. 109 ust. 3 pkt 1 ustawy. Informacje te stanowią zatem dane wskazane w art. 109 ust. 3 ustawy, czyli dane niezbędne do prawidłowego rozliczenia podatku wg procedury VAT marża.

Analizując kwestię ewidencji nie można również pominąć faktu, że na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 99 ust. 13b i art. 109 ust. 14 ustawy Minister Finansów, Inwestycji i Rozwoju wydał rozporządzenie z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1988 ze zm.) zwane dalej „rozporządzeniem”.

Przepisy tego rozporządzenia wskazują m.in. jakie dane powinna zawierać ewidencja dla potrzeb prawidłowego rozliczania podatku od towarów i usług w przypadku sprzedaży opodatkowanej na zasadach marży, o której mowa w art. 120 ustawy o VAT, mianowicie:

Zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 7 lit. a) rozporządzenia:

Ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego:

  • wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wynikające z opodatkowania w szczególnej procedurze rozliczenia podatku, w podziale na stawki podatku:
  • świadczenia usług turystyki,
  • dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.

Zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia:

Ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego: wartość sprzedaży brutto dostawy towarów i świadczenia usług opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 i art. 120 ustawy.

Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia:

Ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku naliczonego: kwoty nabycia:

a) towarów i usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty,

b) towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków związanych ze sprzedażą opodatkowaną na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy.

Zgodnie z § 11 ust. 3 pkt 5 rozporządzenia:

Poza danymi, o których mowa w ust. 1, ewidencja zawiera dane wynikające z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, o których mowa w ust. 1 pkt 4, lub dokumentów, z których wynika nabycie towarów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. b.

Zgodnie z § 11 ust. 7 rozporządzenia:

Dane z dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 5, obejmują:

- numer dokumentu;

- datę dokumentu;

- imię i nazwisko lub nazwę dostawcy lub usługodawcy.

Dane, o których mowa w § 10 ust. 1 i 2 oraz § 11 ust. 1 i 3-7 rozporządzenia, są wykazywane, w przypadku, gdy określone w tych przepisach czynności wystąpią w danym okresie rozliczeniowym.

Przenosząc powyższą analizę na grunt rozpatrywanej sprawy należy wskazać, że zaproponowany przez Spółkę sposób prowadzenia ewidencji nie odpowiada wymogom wynikającym z ww. przepisów, gdyż nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie podstaw do zastosowania szczególnej procedury marży, a tym samym nie pozwala na prawidłowe wyliczenie podstawy opodatkowania i kwoty podatku. 

Spółka wskazała, że będzie zawierała umowy z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej natomiast mimo posiadania tych umów nie będzie ich ujmowała w prowadzonej ewidencji. Po nabyciu książek Spółka nie planuje ewidencjonowania każdej używanej książki (tytuł autor, stan) ani danych podmiotów, od których nabyto książki. Następnie książki będą dzielone na kategorie wg kwoty nabycia, co ma w ocenie wnioskodawcy umożliwić precyzyjne określenie wartości zakupu każdej odsprzedawanej książki. Przykładowe kategorie to:

  • kategoria 1: książki nabyte za 1 zł,
  • kategoria 2: książki nabyte za 5 zł,
  • kategoria 3: książki nabyte za 10 zł.

Następnie książki zostaną umieszczone w magazynie zgodnie z przyjętym podziałem kategorii cenowych, co ma w ocenie Spółki umożliwić jednoznaczną identyfikację kwoty nabycia każdej książki.

Wszystkie zakupione książki będą następnie odsprzedawane do jednego podmiotu – innej spółki z grupy. Sprzedaż będzie dokonywana osobno dla każdej kategorii cenowej ze stałą marżą w sposób umożliwiający – jak podaje Spółka

Ewidencja prowadzona będzie w sposób umożliwiający jednoznaczne wskazanie liczby książek nabytych w każdej kategorii cenowej. Ponadto książki będą przechowywane w sposób umożliwiający identyfikację kategorii cenowej (tj. kwoty nabycia) książek wydawanych z magazynu i odsprzedawanych na rzecz spółki z grupy.

Tak przedstawiony sposób prowadzenia ewidencji jest nie tylko niezgodny z powołanymi przepisami, ale nie pozwala na wykazanie podstaw do zastosowania opodatkowania na zasadzie marży, gdyż po zakupie i nadaniu książce danej kategorii cenowej w istocie nie będzie możliwości powiązania danej książki z umową, na podstawie której dokonano jej zakupu. Tym samym nie będzie możliwości wykazania, że została ona nabyta od podmiotu, o którym mowa w art. 120 ust. 10 ustawy.

W dalszej kolejności w momencie sprzedaży nie będzie możliwości powiązania sprzedaży danej książki z jej zakupem, czyli jaka książka (kiedy, od kogo i za ile kupiona) jest przedmiotem sprzedaży. Takie działanie nie pozwala zatem na prawidłowe ustalenie marży i kwoty podatku.

Planowany zatem przez Spółkę sposób ewidencjonowania, mający charakter zbiorczy i dowolny, nie będzie umożliwiał prawidłowego sposobu wyliczenia marży ani też nie może stanowić podstaw do jej zastosowania.

W świetle powyższego planowane działanie Spółki nie jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

W efekcie w przedstawionych okolicznościach, Spółka nie będzie uprawniona do zastosowania procedury VAT marża do sprzedaży Książek używanych nabytych od Klientów.

Tym samym stanowisko Spółki uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Maja Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.