Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odzyskania w całości lub w części podatku VAT naliczonego lub jego zwrotu w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną i obowiązaną do realizowania zadań nałożonych przez ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1645 ze zm.), czyli tzw. zadań własnych Gminy, w zakresie których Gmina nie jest uznawana za podatnika podatku VAT oraz innych czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, w zakresie których Gmina jest podatnikiem podatku VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych Gminy należy zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. spraw z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego (pkt 14).

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego otrzymała pomoc finansową ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu II: „(…)”, Działania 2.4: „(…)” programu Fundusze Europejskie (...)" na dofinansowanie projektu pn.: „(…)”.

Przedmiotem projektu jest zakup (...) wraz z pełnym wyposażeniem dla jednostki OSP (…) oraz przeprowadzenie akcji edukacyjnych mających na celu podniesienie świadomości społeczeństwa w kwestii zagrożeń wynikających z postępujących zmian klimatu i wpływu człowieka na środowisko naturalne.

Dzięki realizacji projektu zapewniona zostanie możliwość objęcia efektywną ochroną społeczeństwa przed zagrożeniami i niebezpieczeństwem życia, zdrowia i mienia - co zdecydowanie wpłynie na poprawę jakości życia mieszkańców gminy. Realizacja projektu pozwoli także na poprawę warunków pracy strażaków z jednostki OSP (…) oraz przyczyni się do wzrostu poziomu bezpieczeństwa m in. poprzez podniesienie standardu i jakości realizowanych działań ratowniczo-gaśniczych. Natomiast celem przeprowadzonych w ramach projektu działań edukacyjnych jest podniesienie świadomości społeczności lokalnej w zakresie zmian klimatu, sposobów przeciwdziałania zmianom klimatycznym i przekazania wiedzy na temat właściwych postaw w momencie wystąpienia katastrofalnych zjawisk pochodzenia naturalnego.

Zakupiony samochód zostanie przekazany jednostce OSP (…) na podstawie umowy użyczenia, w celu realizacji jej nieodpłatnych zadań statutowych. Dodatkowo w spisanej umowie użyczenia zostanie zamieszczony warunek użytkowania przekazanego samochodu wyłącznie do nieodpłatnej działalności jednostki OSP (…).

Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, iż jednostka ochotniczej straży pożarnej w (…), dla której Gmina planuje zakupić samochód ratowniczo-gaśniczy nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Działania edukacyjne realizowane w ramach projektu będą prowadzone nieodpłatnie dla całej społeczności Gminy.

Realizując ten projekt Gmina będzie realizowała zadania własne nałożone na nią ww. przepisami ustawy o samorządzie gminnym. Realizację operacji będzie nadzorował bezpośrednio Urząd Gminy. Bezpośrednim beneficjentem projektu będzie wspólnota Gminy oraz Ochotnicza Straż Pożarna w (…).

Zakupiony samochód ratowniczo-gaśniczy nie będzie generował przychodów, a więc nie będzie służył działalności opodatkowanej podatkiem VAT prowadzonej przez Gminę i jednostkę OSP (…), której to zostanie ten samochód przekazany. Tym samym Gmina, ani jednostka OSP (…) nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizowanym projektem, w szczególności nie będzie pobierała opłat za korzystanie z zakupionego samochodu, ani nie będzie osiągała z tego tytułu innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Gmina będzie wykorzystywała zakupiony samochód wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu, gdyż będzie on użytkowany przez jednostkę OSP (…) do realizacji ich celów statutowych, szeroko rozumianej ochrony przeciwpożarowej, powszechnie i nieodpłatnie.

Wszelkie wydatki związane z bieżącym utrzymaniem nowo zakupionego samochodu ratowniczo-gaśniczego będą ponoszone przez Gminę i jej jednostki organizacyjne z dochodów własnych i nie będą związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych. Otrzymane kwoty dofinansowania z krajowych środków publicznych i środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach programu Fundusze Europejskie (...) będą uwzględniały podatek VAT jako koszt kwalifikowany zgodnie z przepisami prawnymi określającymi zasady przyznawania tych środków.

Gmina zamierza dołączyć do wniosku o płatność interpretację indywidualną dotyczącą odliczenia lub zwrotu podatku VAT, ponieważ zamierza zaliczyć kwotę podatku VAT z realizowanego projektu do kosztów kwalifikowanych i otrzymać do nich dofinansowanie. W tym celu Gmina musi wykazać, iż podatek VAT nie będzie mógł być przez nią odzyskany w całości lub w części zarówno podczas realizowania operacji ani po jej zakończeniu. Tylko w takiej sytuacji Gmina może zaliczyć podatek VAT poniesiony na realizację projektu jako wydatek kwalifikowany.

Pytanie

Czy Gmina ponosząc wydatki w ramach realizacji projektu pn. „(…)” będzie miała prawo do odzyskania w całości lub części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją ww. projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie towarów i usług w związku z realizacją projektu „(…)”, (dalej: projekt) nie daje mu w świetle art. 86 ust. 1, art. 87 ust. 1 oraz art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) (dalej: ustawa o VAT) prawa do odzyskania (w drodze odliczenia lub zwrotu) podatku VAT naliczonego w całości ani w części, zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na projekt, jak i po jego zakończeniu, ponieważ realizacja operacji należy do zakresu zadań własnych Gminy ustalonych przepisami ustawy o samorządzie gminnym oraz Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT z wykorzystaniem zakupionego samochodu w ramach realizacji projektu pn. „(…)", ani jednostka OSP (…), której ten samochód zostanie przekazany na podstawie umowy użyczenia.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, za podatników tego podatku uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie natomiast z ust. 6 tej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem sądów administracyjnych, do organów władzy publicznej należy zaliczyć także jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy.

Jak przewiduje art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku VAT naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).

W świetle art. 87 ust. 1 ustawy o VAT , w przypadku gdy kwota podatku VAT naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku VAT należnego, podatnik na prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku VAT należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego lub zwrotu różnicy podatku VAT przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki , tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik VAT oraz, gdy towary i usługi, z nabyciem których podatek VAT został naliczony są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia lub zwrot podatku VAT naliczonego jest zatem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku VAT należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższe przepisy wykluczają zatem możliwość dokonania odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego związanego z usługami i towarami , które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w sytuacji ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W opisanym przypadku projekt dotyczący zakupu samochodu ratowniczo-gaśniczego dla jednostki OSP (…) oraz przeprowadzenia działań edukacyjnych, realizowany jest w ramach tzw. zadań własnych Gminy nałożonych na nią przepisami ustawy o samorządzie gminnym i będzie on służył zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty gminnej. Zakupiony samochód nie będzie wykorzystywany do działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Tym samym Gmina realizując opisany projekt nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, ponieważ nabywanych towarów i usług niezbędnych do zrealizowania tego projektu nie będzie wykorzystywała do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowanej podatkiem VAT.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Gminie nie będzie zatem przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego - zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na realizację projektu jaki i po jego zakończeniu. Gmina nie będzie również miała prawa do zwrotu kwoty różnicy tego podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Nie zostanie bowiem spełniony warunek uprawniający do odliczenia lub zwrotu podatku VAT, tj. wykorzystywania towarów i usług nabywanych w związku z realizacją projektu do wykonywania czynności opodatkowanych.

Mając na względzie obowiązujące przepisy ustawy o VAT oraz przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że Gmina nie będzie miała prawa do odzyskania podatku VAT naliczonego w całości lub w części, zarówno w trakcie realizowania projektu jak i po jego zakończeniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 - ust. 6 ustawy.

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

W świetle art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną i obowiązaną do realizowania zadań nałożonych przez ustawę o samorządzie gminnym tzw. zadań własnych, w zakresie których Gmina nie jest uznawana za podatnika podatku VAT oraz innych czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, w zakresie których Gmina jest podatnikiem podatku VAT. Realizują Państwo projekt pn.: „(…)”, na który otrzymali Państwo dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu II: „(…)”, Działania 2.4: „(…)” programu Fundusze Europejskie (...). Pojazd zakupiony w ramach projektu zostanie przekazany jednostce OSP w (…) na podstawie umowy użyczenia. Realizując projekt będą Państwo realizować zadania własne nałożone przepisami ustawy o samorządzie gminnym. Zakupiony samochód ratowniczo-gaśniczy nie będzie generował przychodów, a więc nie będzie służył działalności opodatkowanej podatkiem VAT prowadzonej przez Gminę. Tym samym Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizowanym projektem, nie będzie pobierała opłat za korzystanie z zakupionego samochodu, ani nie będzie osiągała z tego tytułu innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości w tej sprawie dotyczą możliwości odliczenia w całości lub w części podatku VAT naliczonego lub jego zwrotu w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”.

W omawianej sprawie podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego, jakim jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będzie spełniony. Jak wynika z opisu sprawy, towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie będą przez Państwa wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym, nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia w całości lub części podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: „(…)”, gdyż nie zostanie spełniony podstawowy warunek określony w art. 86 ust. 1 ustawy, jakim jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wobec tego, nie będzie Państwu przysługiwało również prawo do zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że pojęcie „koszty kwalifikowane” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.