Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług dotyczący braku opodatkowania i dokumentowania rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywanego w ramach Konsorcjum X związanego z dokonywanymi przez Konsorcjantów okresowymi wpłatami na Fundusz Konsorcjum.

Uzupełnili go Państwo pismem z 6 marca 2025 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

I.Zainteresowany będący stroną postępowania

- A,

II.Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

1.B

2.C

3.D

4.E

5.F

6.G

7.H

8.I

9.J

10.K

11.L

12.Ł

13.M

14.N

Opis zaistniałego stanu faktycznego

Wnioskodawcą wspólnego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest A (dalej: „A”, „Wnioskodawca”).

A jest osobą prawną mającą siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: podatek CIT) podlegającą obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów. A jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) zarejestrowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

A jest (…) w kraju (…). Celem i zadaniem A jest również prowadzenie (…).

Wnioskodawca oraz Zainteresowani niebędący stronami postępowania wskazani we Wniosku, są podmiotami należącymi do sektora podmiotów publicznych prowadzących działalność na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

Wszyscy Zainteresowani są osobami prawnymi mającymi siedziby i zarządy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych oraz podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów. Wszyscy Zainteresowani są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług zarejestrowanymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W latach (…) w trybie (…), w ramach dofinansowania z Działania (…) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata (…) Typ (…) „(…)” realizowany był projekt „(…)”. Projekt realizowany był na podstawie odrębnych umów o dofinansowanie przez Wnioskodawcę oraz wszystkich Zainteresowanych, tj.:

1.Ł,

2.N,

3.C,

4.H,

5.I,

6.J,

7.L,

8.G,

9.M,

10.F,

11.A,

12.K,

13.D,

14.E,

15.B.

Celem projektu była poprawa dostępności do wysokiej jakości e-usług publicznych w obszarze zdrowia. Rozwój e-usług był zgodny z wymaganiami stawianymi przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (dalej: CSIOZ), a ich głównym beneficjentami będą pacjenci diagnozowani lub leczeni w wyżej wymienionych szpitalach oraz ich personel medyczny. W wyniku realizacji projektu zwiększy się dostępność e-usług publicznych, wzrośnie liczba osób korzystających z usług i zasobów udostępnianych on-line oraz w znaczny sposób poprawi się dostępność do elektronicznych danych medycznych. Projekt można podzielić na 3 obszary: (…).

W ramach projektu wdrożony został system teleinformatyczny, którego zadaniem jest (…). Platforma regionalna X zbudowana jest (…).

Rozbudowa funkcjonującego systemu teleinformatycznego pozwala (…). System informacji medycznej pełni rolę (…). Pozwoli to na (…). Wszystkie e-usługi w zakresie eZdrowia są usługami publicznymi świadczonymi na rzecz administracji (A2A), mieszkańców (A2C) i przedsiębiorców (A2B). Celem świadczenia usług nie jest zysk, a interes publiczny jakim jest ochrona zdrowia publicznego. Określony cel główny projektu jest realizowany poprzez cele szczegółowe takie jakie: (…)

Po zakończeniu rzeczowej realizacji projektu, w dniu (…), w celu utrzymania trwałości projektu, wyżej wymienione 15 jednostek, które w oparciu o dofinansowany projekt stworzyło sieć X, zawarło Umowę Konsorcjum.

Zgodnie z § 1 Umowy Konsorcjum - celami Konsorcjum są: (…)

Konsorcjum zostało powołane jako forma stałej współpracy mającej za zadanie realizację celów Konsorcjum. Strony postanowiły, że Konsorcjum będzie reprezentował Lider Konsorcjum, na którego Uchwałą nr (…) Rady Konsorcjum z dnia (…) wybrany został Wnioskodawca

Należy tu nadmienić, iż wspomniana w zapisach Umowy Konsorcjum oraz uchwałach Rady Konsorcjum promocja nie nosi znamion wymiany usług między członkami Konsorcjum, lecz jej celem jest promocja wewnętrzna każdej platformy, jej rozwiązań i możliwości, oraz zachęcenie do korzystania z jej rozwiązań personelu i pacjentów członków Konsorcjum (tj. lekarzy, pracowników medycznych i administracyjnych, pacjentów) w wystandaryzowany sposób celem osiągniecia zakładanych wskaźników projektu, jak również realizacji celu publicznego jakim jest wysokiej jakości ochrona zdrowia. (…). Wypracowane standardy będą również pomocne dla nowych podmiotów jednostek ochrony zdrowia, które zdecydują się na dołączenie do platformy.

Umowa Konsorcjum jest umową cywilną i nienazwaną ponieważ prawo nie wyszczególnia umowy konsorcjum jako typu umowy. Zgodnie jednak z zasadą prawa cywilnego - swobody umów, wyrażoną w art. 353¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Umowa Konsorcjum zawarta przez 15 publicznych jednostek ochrony zdrowia ma celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści publicznych, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie – „Umowy Konsorcjum” nie miało na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie istniejących stron w zakresie realizacji wspólnego celu.

Umowa Konsorcjum jako wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że wszyscy uczestnicy przedsięwzięcia są związani ustaleniami umownymi, a owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Działalność wykonywana w ramach wspólnego przedsięwzięcia jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Aby zapewnić możliwość realizacji celów określonych w Umowie Konsorcjum niezbędne jest zapewnienie finansowania bieżących wydatków ponoszonych przez Konsorcjum. Zgodnie z (…) uchwały każdy z Konsorcjantów jest zobowiązany do wnoszenia opłaty miesięcznej (…) z tytułu prowadzenia (…). Środki pieniężne z wnoszonych opłat tworzą Fundusz Konsorcjum, który może być przeznaczony tylko na realizację celów Konsorcjum.

Działalność Konsorcjum nie nosi znamion usługi czy usług dokonanych między podmiotami, a wnoszone opłaty miesięczne na Fundusz Konsorcjum nie mogą być traktowane jako zapłata za jakieś nieokreślone usługi. Wnoszone przez Konsorcjantów comiesięczne opłaty na Fundusz Konsorcjum przeznaczane są na rzecz realizacji wspólnego celu (wspólnego przedsięwzięcia) określonego w umowie Konsorcjum.

Konsorcjanci podjęli w dniu (…) uchwałę w sprawie zatwierdzenia Regulaminu prowadzenia gospodarki finansowej i sprawozdawczości Konsorcjum. Lider Konsorcjum prowadzi gospodarkę finansową w sposób zapewniający prawidłowość i ciągłość funkcjonowania Konsorcjum na zasadach wynikających z zatwierdzonego regulaminu prowadzenia gospodarki finansowej i sprawozdawczości.

Lider Konsorcjum prowadzi biuro Lidera, które znajduje się na terenie A.

Poniżej przedstawiono główne założenia prowadzenia gospodarki finansowej i sprawozdawczości Konsorcjum: (…)

1. Brak świadczenia usług między Konsorcjantami

W ramach Konsorcjum, składającego się z 15 podmiotów z branży medycznej, wszelkie działania podejmowane w ramach wspólnego przedsięwzięcia - tj. stworzenia i wdrażania platformy informatycznej - nie polegają na świadczeniu usług pomiędzy członkami Konsorcjum.

Działania prowadzone w ramach Konsorcjum mają charakter organizacyjny, administracyjny oraz techniczny, a ich celem jest realizacja wspólnego przedsięwzięcia na rzecz Konsorcjum jako całości. Wszelkie zadania są podejmowane wyłącznie w interesie Konsorcjum, a nie na rzecz indywidualnych Konsorcjantów.

2. Zakres usług świadczonych w ramach projektu

Usługi, które są realizowane w ramach projektu, obejmują między innymi:

-obsługę biura projektu (księgowość, kadry, płace, usługi prawne, sekretariat),

-obsługę informatyczną (m.in. nadzór nad funkcjonowaniem platformy informatycznej, szkolenia użytkowników - pracowników Konsorcjantów, podwykonawców oraz pacjentów w zakresie obsługi platformy).

Podkreślamy, że powyższe usługi nie są świadczone przez Konsorcjantów na rzecz innych członków Konsorcjum. Realizowane są one wyłącznie w interesie i na rzecz całego Konsorcjum, co jest zgodne z zasadą wspólnej realizacji celu projektu.

3. Realizacja usług na podstawie umów zlecenia

Osoby obsługujące projekt (informatycy, księgowa, kadrowa, pracownik biura organizacji prawnej, sekretarka) mają podpisane umowy zlecenia bezpośrednio z Liderem Konsorcjum - A. Lider odpowiada za prawidłowe rozliczenie tych umów, w tym odprowadzenie podatku PIT-4 oraz składek ZUS. Koszty te są klasyfikowane jako wydatki związane z realizacją projektu i nie są ujmowane w kosztach uzyskania przychodu.

4. Brak świadczeń pomiędzy Konsorcjantami

W związku z realizacją projektu, nie występują żadne świadczenia dokonywane przez członków Konsorcjum na rzecz Lidera (A) ani innych Konsorcjantów. Jedynymi wydatkami ponoszonymi w ramach projektu są: „wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia, usługa prawna i doradztwa podatkowego,” prowizje bankowe z tytułu prowadzenia konta.

5. Brak rozliczeń pomiędzy Konsorcjantami

Nie występują również żadne rozliczenia finansowe pomiędzy Konsorcjantami. Wszystkie opłaty i wydatki są ponoszone przez Lidera Konsorcjum w ramach realizacji wspólnego projektu.

Podsumowując, w ramach Konsorcjum nie występują świadczenia usług pomiędzy członkami Konsorcjum. Wszystkie działania realizowane są na rzecz wspólnego przedsięwzięcia i w interesie całego Konsorcjum.

Kadencja Lidera Konsorcjum trwa (…). Po zakończeniu kadencji, każdy z Członków Konsorcjum może zostać wybrany na kolejną kadencję jako Lider Konsorcjum.

Do obowiązków stron Umowy Konsorcjum należy w szczególności: (…)

A, jako Lider Konsorcjum, upoważnione jest w szczególności do: (…)

Organem doradczym Konsorcjum w zakresie technicznym jest (…). Skład personalny (…) został przyjęty w oparciu o uchwałę (…) Rady Konsorcjum z dnia z dnia (…) W jego skład wchodzą przedstawiciele wszystkich 15 członków Konsorcjum, natomiast funkcję Przewodniczącego objął reprezentant A, a Zastępcy Przewodniczącego reprezentant H.

Uchwałą Rady Konsorcjum nr (…) z dnia (…) powołany został również Komitet ds. (…) pn.(…) . Do jego zadań należy, zgodnie z treścią Uchwały: (…)

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług oznaczone we wniosku nr 1

Czy rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Konsorcjum związane z dokonywanymi przez Konsorcjanów okresowymi wpłatami (nazywanymi też składkami) na Fundusz Konsorcjum nie będą podlegały opodatkowaniu VAT i tym samym powinny być dokonywane w oparciu o inne niż faktura dokumenty księgowe, np. noty księgowe?

Państwa stanowisko w sprawie/Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Ad. Pytanie nr 1 - stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych.

Rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Konsorcjum związane z dokonywanymi przez Konsorcjanów okresowymi wpłatami (nazywanymi też składkami) na Fundusz Konsorcjum nie będą podlegały opodatkowaniu VAT i tym samym powinny być dokonywane w oparciu o inne niż faktura dokumenty księgowe, np. noty księgowe.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych do pytania nr 1.

W art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. z dnia 13 marca 2024 r. (Dz.U. z 2024 r., poz. 361); dalej: ustawa o VAT) wskazano, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W ocenie Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych, powyższy art. 5 ust. 1 ustawy VAT określa wyczerpujący katalog zdarzeń podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, które skutkującą powstaniem zobowiązania w tym podatku. Wobec tego, czynności niemieszczące się w tym katalogu nie powodują powstania obowiązku opodatkowania VAT.

W art. 106b ust. 1 ustawy VAT wskazano, że podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Jak wskazano powyżej, umowa Konsorcjum zawarta przez 15 publicznych jednostek ochrony zdrowia ma celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści publicznych, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka.

Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie – „Umowy Konsorcjum” nie miało na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie istniejących stron w zakresie realizacji wspólnego celu.

Działalność Konsorcjum nie nosi znamion usługi czy usług dokonanych między podmiotami. Tym samym, wnoszone opłaty miesięczne na Fundusz Konsorcjum nie mogą być traktowane jako zapłata za jakieś nieokreślone usługi. Wnoszone przez Konsorcjantów comiesięczne opłaty na Fundusz Konsorcjum przeznaczane są na rzecz realizacji wspólnego celu (wspólnego przedsięwzięcia) określonego w umowie Konsorcjum.

Reasumując, wnoszone przez Konsorcjantów comiesięczne opłaty na Fundusz Konsorcjum nie mieszczą się w katalogu czynności wymienionych w art. 106b ust. 1 ustawy VAT. Oznacza to, że wnoszone przez Konsorcjantów comiesięczne opłaty na Fundusz Konsorcjum mogą być dokumentowane przez Lidera Konsorcjum notami księgowymi.

Powyższe stanowisko potwierdza szereg interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego, w tym m.in.:

Pismo z 26 lipca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-2.4012.299.2023.1.MC

„W konsekwencji, czynności będące rozliczeniem pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia (tj. dokonanie wpłat na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum w związku z dokonywanymi rozliczeniami Wspólnego Przedsięwzięcia) pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową wystawianą przez Wnioskodawcę na rzecz Konsorcjanta 1, Konsorcjanta 2, Konsorcjanta 3 oraz Konsorcjanta 4”.

Pismo z 3 grudnia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB3-1.4012.744.2021.4.KO

„Zatem mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy przyjąć, że w przypadku gdy mamy do czynienia z sytuacją przeniesienia przez Lidera konsorcjum na Uczestnika konsorcjum według przyjętego klucza podziału kosztów (które nie dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług), to czynność ta pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinna zostać udokumentowana fakturą VAT lecz np. notą obciążeniową, innym dokumentem księgowym.

Tym samym fakturą VAT winna być udokumentowana wyłącznie odsprzedaż towarów i usług, a nie rozliczenie wszelkich poniesionych kosztów w związku z realizacją projektu w przypadającym udziale procentowym w Konsorcjum.”

Pismo z 25 maja 2022 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL1-1.4012.123.2022.2.WK

„Następnie Państwa wątpliwości, dotyczą ustalenia, czy przekazanie Partnerowi przez Lidera części wynagrodzenia z tytułu udziału we wspólnym przedsięwzięciu, w udziale wynikającym z Umowy Konsorcjum, może zostać udokumentowane notą księgową (uznaniową lub obciążeniową).

Z uwagi na dokonane powyżej rozstrzygnięcie, zgodnie z którym między Liderem a Partnerem nie dochodzi do żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT, a jedynie do transferu przez Lidera na rzecz Partnera części wynagrodzenia z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, transfer ten nie powinien być dokumentowany fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiedni w art. 7 oraz w art. 8 ustawy.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Na gruncie utrwalonej praktyki, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok NSA z dnia 29 lutego 2012, sygn. akt I FSK 562/11, wyroki TSUE w sprawach: Town&Country Factor LTd C-498/99, Tolsma C-16/93, Hoge Raad C-154/80), wykształcono przesłanki warunkujące uznanie danych czynności za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Za takie czynności, zgodnie z ugruntowanymi tezami można uznać sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;

-otrzymane wynagrodzenie stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W konsekwencji, dla uznania danego świadczenia za opodatkowane na gruncie ustawy o VAT, konieczne jest istnienie stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, w ramach którego istnieje świadczenie wzajemne. Usługa musi być świadczona za wynagrodzeniem, a odpłatność ta powinna pozostawać w bezpośrednim związku z czynnością opodatkowaną. Ponadto, po stronie usługodawcy, musi istnieć bezpośrednia i skonkretyzowana korzyść z tytułu świadczenia usługi.

Natomiast kwestia odpłatności była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w latach (…) w trybie (…), w ramach dofinansowania z Działania (…) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata (…) Typ (…) „(…)” realizowany był projekt „(…)”. Projekt realizowany był na podstawie odrębnych umów o dofinansowanie przez Państwa oraz wszystkich Zainteresowanych.

Po zakończeniu rzeczowej realizacji projektu, w dniu (…), w celu utrzymania trwałości projektu, ww. 15 podmiotów, które w oparciu o dofinansowany projekt stworzyło sieć, zawarło Umowę Konsorcjum.

Zgodnie z § 1.1 uchwały nr (…) każdy z Konsorcjantów jest zobowiązany do wnoszenia opłaty (…) z tytułu prowadzenia (…). Środki pieniężne z wnoszonych opłat tworzą Fundusz Konsorcjum, który może być przeznaczony tylko na realizację celów Konsorcjum.

W ramach Konsorcjum wszelkie działania podejmowane w ramach wspólnego przedsięwzięcia - tj. stworzenia i wdrażania (…) - nie polegają na świadczeniu usług pomiędzy członkami Konsorcjum.

W związku z realizacją projektu, nie występują żadne świadczenia dokonywane przez członków Konsorcjum na rzecz Lidera (A) ani innych Konsorcjantów.

Nie występują również żadne rozliczenia finansowe pomiędzy Konsorcjantami. Wszystkie opłaty i wydatki są ponoszone przez Lidera Konsorcjum w ramach realizacji wspólnego projektu.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii czy rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Konsorcjum związane z dokonywanymi przez Konsorcjanów okresowymi wpłatami (nazywanymi też składkami) na Fundusz Konsorcjum nie będą podlegały opodatkowaniu VAT i tym samym powinny być dokonywane w oparciu o inne niż faktura dokumenty księgowe, np. noty księgowe.

Umowa konsorcjum jest umową gospodarczą, co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze – „umowy konsorcjum” nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie istniejących stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że dwóch lub więcej wspólników przedsięwzięcia jest związanych ustaleniami umownymi oraz, że owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Działalność wykonywana w ramach wspólnego przedsięwzięcia może być wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, jednakże do uznania takiej działalności za wspólne przedsięwzięcie wystarczy jednokrotne jej wykonanie, nie musi to być więc działalność nastawiona na wykonanie w sposób powtarzający się.

Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy, logistyczny, techniczny lub organizacyjny przekracza możliwości jednego podmiotu. Ponieważ prawo nie wyszczególnia umowy konsorcjum, należy ona do tzw. umów nienazwanych. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie ma własnej osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane, nie musi mieć odrębnej nazwy ani też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli działaniach nie związanych z konsorcjum), a w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem.

Zgodnie z cywilistyczną zasadą swobody umów, wyrażoną w art. 353¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.),

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Umowa konsorcjum, jak już wskazano wyżej, należy do tzw. umów nienazwanych. Strony takiej umowy korzystając z powyższej zasady swobody umów mogą dowolnie ułożyć swój stosunek zobowiązaniowy, tzn. mogą dowolnie określać wzajemne prawa i obowiązki, i o ile nie jest to sprzeczne z właściwością stosunku zobowiązaniowego, z zasadami współżycia społecznego mogą traktować zawartą umowę jako nieuregulowaną przepisami kodeksu cywilnego umowę konsorcjum. Zatem dla uznania konsorcjum za wspólne przedsięwzięcie nie jest konieczne aby umowa, która konsorcjum to zawiązuje określała procentowy udział konsorcjantów we wspólnym przedsięwzięciu.

Najprostszą formą konsorcjum może być wspólnie kontrolowana działalność – związek firm powołany zostaje do zaoferowania podmiotom trzecim wspólnego wykonania zadania, z jasno określonym podziałem obowiązków w zakresie realizacji tego zadania, z których poszczególni konsorcjanci wywiązują się na własny koszt. Lider konsorcjum jest umocowany do podpisywania umowy gospodarczej w imieniu konsorcjum, a rozliczenia gospodarcze z zamawiającym, w tym fakturowanie sprzedaży, prowadzone są przez Lidera. Pozostałe firmy wystawiają faktury liderowi konsorcjum i w ten sposób ostatecznie uczestniczą w zyskach wspólnego przedsięwzięcia. Tego typu konsorcjum nie wymaga własnej księgowości, a jego działalność jest sumą działań jego uczestników, które to działania a więc uzyskiwane przychody, ponoszone koszty, podejmowane zobowiązania, itp. rejestrowane są w ich księgach i sprawozdaniach finansowych.

Należy zauważyć, że konsorcjum stanowi określony w umowie sposób uregulowania rozliczeń pomiędzy podmiotami tworzącymi konsorcjum oraz wprowadza zasady, którymi strony powinny kierować się w swoich kontaktach, zwłaszcza z zamawiającym. Przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum powinni dokonywać podziału kosztów, czy przychodów zgodnie z ustaleniami wynikającymi z porozumienia między uczestnikami konsorcjum, np. według zawartej umowy. Rozliczenia pomiędzy konsorcjantami są sprawą wewnętrzną i pozostają poza sferą rozliczeń z zamawiającym.

Należy jednakże mieć na względzie, że rozliczenia pomiędzy podmiotami (fakturowanie, refakturowanie, wystawianie not księgowych) powinny być dokonywane w sposób umożliwiający właściwe i niebudzące wątpliwości określenie kosztów i przychodów podatkowych dla poszczególnych firm realizujących projekt.

Biorąc pod uwagę zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji lider konsorcjum – konsorcjant, stwierdzić należy, że uczestnicy konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń. Należy czy tym podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Jak Państwo wskazali w opisie stanu faktycznego w ramach Konsorcjum, składającego się z 15 podmiotów z (…), wszelkie działania podejmowane w ramach wspólnego przedsięwzięcia - tj. stworzenia i wdrażania (…) - nie polegają na świadczeniu usług pomiędzy członkami Konsorcjum. Działania prowadzone w ramach Konsorcjum mają charakter organizacyjny, administracyjny oraz techniczny, a ich celem jest realizacja wspólnego przedsięwzięcia na rzecz Konsorcjum jako całości. Wszelkie zadania są podejmowane wyłącznie w interesie Konsorcjum, a nie na rzecz indywidualnych Konsorcjantów.

W związku z realizacją projektu, nie występują żadne świadczenia dokonywane przez członków Konsorcjum na rzecz Lidera (A) ani innych Konsorcjantów.

Zatem mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że opisane we wniosku rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Konsorcjum związane z dokonywanymi przez Konsorcjantów okresowymi wpłatami (nazywanymi też składkami) na Fundusz Konsorcjum nie będą stanowić wynagrodzenia za dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wynika z opisu sprawy wnoszone przez Konsorcjantów (…) opłaty na Fundusz Konsorcjum przeznaczane są na rzecz realizacji wspólnego celu (wspólnego przedsięwzięcia) określonego w umowie Konsorcjum.

Jak Państwo wskazali w związku z realizacją projektu nie występują żadne świadczenia dokonywane przez Członków Konsorcjum na rzecz Lidera i innych Konsorcjantów. (…) opłaty (wpłaty) wnoszone przez Konsorcjantów na Fundusz Konsorcjum wpływają na wyodrębniony rachunek bankowy , który został założony przez Lidera Konsorcjum i są przeznaczane na realizację celów Konsorcjum i funkcjonowanie. Lider nie jest podmiotem uprawnionym do dysponowania tymi środkami.

Lider prowadzi ewidencję Funduszu Konsorcjum, w tym gromadzi dokumentację w postaci faktur zakupu usług, rachunków i innych dokumentów będących podstawą wydatkowania środków z Funduszu uzyskanego ze składek. Lider Konsorcjum założył wyodrębniony rachunek bankowy, na którym prowadzona jest ewidencja wpływów i wydatków Funduszu Konsorcjum. Lider Konsorcjum raz na 6 miesięcy rozlicza się z zaliczek wpłaconych przez Konsorcjantów, traktowanych, jako składki oraz określa wydatki, jakie poniósł z tytułu prowadzenia Konsorcjum. Lider Konsorcjum na koniec każdego roku sporządza sprawozdanie finansowe, w którym w informacji dodatkowej stanowiącej załącznik do bilansu określa wykaz pobranych składek od Konsorcjantów oraz poniesionych wydatków wraz ze stanem środków Funduszu na koniec roku.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Faktura jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Co do zasady, faktura musi być wystawiona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza np. fakt dostawy określonych towarów i świadczonych usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

W konsekwencji, rozliczenia pomiędzy Konsorcjantami dokonywane w ramach Konsorcjum związane z dokonywanymi przez Konsorcjantów okresowymi wpłatami pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. . Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie