Braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny samochodu osobowego dokonanej na rzecz ojca. - Interpretacja - 0114-KDIP4-2.4012.682.2023.3.MŻA

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 26 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.682.2023.3.MŻA

Temat interpretacji

Braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny samochodu osobowego dokonanej na rzecz ojca.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 8 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny samochodu osobowego dokonanej przez Pana na rzecz Pana ojca. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 stycznia 2024 r. (wpływ 1 lutego 2024 r.) oraz pismem z 16 lutego 2024 r. (wpływ 21 lutego 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, jest Pan podatnikiem podatku VAT i płaci Pan liniowy podatek dochodowy. 13 października 2015 roku zawarł Pan umowę leasingu samochodu osobowego (…). Okres trwania leasingu wynosił 4 lata. Wartość (cena) samochodu wynosiła (…) zł brutto. Opłata wstępna wyniosła (…) zł brutto. Wartość końcowa (wykupu) wyniosła (…) zł brutto. Samochód wykupił Pan we wrześniu 2019 roku i ujął Pan samochód w ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Faktura na kwotę wykupu wystawiona przez leasingodawcę została przez Pana zaksięgowana w prowadzonej działalności gospodarczej.

W okresie leasingu i po nim samochód był wykorzystywany zarówno na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jak i na cele prywatne. Dlatego rozliczał Pan wyłącznie 50% podatku VAT od wszelkich transakcji związanych z korzystaniem z auta – w tym od wartości jego wykupu określonej na (…) zł brutto. Wartość auta w dacie wykupu wynosiła (…) zł brutto. Ze względu na sytuację na rynku motoryzacyjnym wartość samochodu w 2023 roku wynosi nadal (…) zł brutto.

Zamierza Pan darować samochód Pana ojcu, który zgłosi darowiznę do urzędu skarbowego w trybie przewidzianym ustawą o podatku od spadków i darowizn. Ze względu na zawarcie nowej umowy leasingu dotyczącej innego samochodu, samochód (…) nie jest Panu niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej. Możliwe jest zatem wyksięgowanie go z ewidencji środków trwałych Pana przedsiębiorstwa. Darowizna została zaplanowana na październik 2024 roku. Po jej dokonaniu z auta korzystał będzie obdarowany lub inne osoby, którym Pana ojciec udostępni pojazd. Pan nie będzie korzystał z tego samochodu. Nie wie Pan, czy i po jakim czasie ojciec zdecyduje się na ewentualną sprzedaż samochodu. Samochód jest w dobrej kondycji, więc zakłada Pan, że ojciec będzie z niego korzystał co najmniej do osiągnięcia przez samochód wieku 10 lat, czyli do końca 2025 roku. W czasie użytkowania samochodu nie dokonywał Pan zakupu części składowych, które powodowałyby znaczący wzrost wartości samochodu. Wobec braku takich zakupów, nie odliczył Pan od tych - niebyłych - zakupów podatku VAT w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Samochód był przedmiotem leasingu operacyjnego.

Celem wykreślenia samochodu z ewidencji działalności gospodarczej będzie przekazanie go na Pana cele prywatne.

Po wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej, a przed dokonaniem darowizny na rzecz ojca samochód nie będzie wykorzystywany w Pana działalności gospodarczej.

Odnośnie pytania nr 1 z wniosku, wyjaśnia Pan, że Pana intencją jest uzyskanie oceny podatkowej całokształtu zamierzonych czynności - tj. zarówno opodatkowania nieodpłatnego przekazania w formie darowizny samochodu osobowego będącego środkiem trwałym na rzecz ojca i ustalenia opodatkowania ww. czynności, jak i obowiązku ewentualnej korekty podatku odliczonego od rat leasingowych i wydatków poniesionych do tej pory na eksploatację samochodu takich jak: koszty napraw, przeglądów gwarancyjnych, koszty eksploatacyjne (wymiana części podlegających zużyciu i płynów, zakup paliwa). Tego rodzaju wydatki były czynione zarówno w okresie leasingu, jak i po wykupieniu samochodu od leasingodawcy. Podatek VAT od ww. kosztów był przez Pana odliczany w 50%. Wskazuje Pan jednocześnie, że w Pana ocenie darowanie ojcu samochodu, który w dacie darowizny pozostawał będzie środkiem trwałym w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej:

a)nie spowoduje konieczności korekty podatku VAT odliczonego przez Pana na ww. wydatki związane z utrzymaniem samochodu w okresie leasingu oraz po wykupieniu samochodu od leasingodawcy w 2019 roku, gdyż wydatki te były poczynione w celu utrzymania auta w stanie sprawności technicznej i przydatności do wykorzystywania w przedsiębiorstwie, jako jego środek trwały, a przez to uzyskiwania dochodu z wykonywanej działalności gospodarczej. Wydatki tego typu mają charakter typowo eksploatacyjny - ich celem i rezultatem nie jest podniesienie wartości środka trwałego, lecz jego zachowanie w stanie przydatnym do wykorzystania do kontynuowania działalności gospodarczej. Tego rodzaju wydatki nie stanowią nakładu, jaki mógłby zostać w drodze darowizny przeniesiony na Pana ojca. Dlatego wsteczne rozliczenie odliczonego przez Pana uprzednio podatku VAT (50% podatku VAT z każdej faktury ze względu na częściowe wykorzystywanie auta na cele prywatne) nie jest wymagane;

b)w przypadku darowania ojcu auta, które w dacie darowizny będzie stanowiło środek trwały Pana przedsiębiorstwa, wystąpi konieczność zapłaty przez Pana połowy podatku VAT od wartości wykupu samochodu od leasingodawcy we wrześniu 2019 roku. Wartość wykupu wyniosła (…) zł brutto, zatem 50% podatku VAT to kwota (…) zł i taką też kwotę będzie Pan musiał rozliczyć z fiskusem, gdyż rozliczył Pan wyłącznie 50% podatku VAT od wykupu.

Odnośnie pytania 2 wniosku, wyjaśnia Pan, że Pana intencją jest uzyskanie oceny podatkowej całokształtu zamierzonych czynności - tj. opodatkowanie czynności wycofania samochodu osobowego z działalności gospodarczej na cele prywatne, opodatkowanie nieodpłatnego przekazania w formie darowizny samochodu osobowego znajdującego się w majątku prywatnym na rzecz ojca, ustalenia opodatkowania ww. czynności oraz ewentualnej konieczności korekty podatku VAT odliczonego z rat leasingowych oraz faktur dotyczących wydatków na samochód, takich jak: koszty napraw, przeglądów gwarancyjnych, koszty eksploatacyjnych (wymiana części podlegających zużyciu i płynów, zakup paliwa). Wskazuje Pan jednocześnie, że w Pana ocenie:

a)wycofanie samochodu z działalności gospodarczej na cele prywatne (odbywa się po okresie amortyzacji samochodu wykupionego w 2019 roku) nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT i nie spowoduje konieczności korekt podatku VAT odliczonego w związku z wydatkami na samochód opisanymi powyżej lub odliczonego z rat leasingowych;

b)nieodpłatne przekazanie ojcu w formie darowizny samochodu uprzednio wyksięgowanego ze środków trwałych, będzie podlegało podatkowi od spadków i darowizn, przy czym zgłoszenie darowizny przez Pana ojca w ustawowym terminie spowoduje zwolnienie z obowiązku zapłacenia podatku od darowizny;

c)nieodpłatne przekazanie Pana ojcu w formie darowizny samochodu uprzednio wyksięgowanego ze środków trwałych i wykorzystywanego po dacie wyksięgowania wyłącznie do użytku prywatnego, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT i nie spowoduje konieczności korekt podatku VAT odliczonego w związku z wydatkami na samochód opisanymi powyżej lub odliczonego z rat leasingowych.

Pytania

1.Czy w przypadku darowizny na rzecz ojca ww. samochodu, który w dacie darowizny będzie pozostawał środkiem trwałym Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, zobowiązany Pan będzie rozliczyć podatek VAT uprzednio przez Pana odliczony w związku z leasingiem i wykupem samochodu oraz w jakiej wysokości?

2.Czy w przypadku wykreślenia ww. samochodu z ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej i dopiero po tej czynności darowania Pana ojcu tego samochodu, zobowiązany Pan będzie rozliczyć podatek VAT uprzednio przez Pana odliczony w związku z leasingiem i wykupem samochodu oraz w jakiej wysokości?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie w przypadku darowania ojcu auta, które w dacie darowizny będzie stanowiło środek trwały Pana przedsiębiorstwa, spowoduje konieczność zapłaty przez Pana połowy podatku VAT od wartości wykupu samochodu we wrześniu 2019 roku. Wartość wykupu wyniosła (…) zł brutto, zatem 50% podatku VAT to kwota (…) zł i taką też kwotę będzie Pan musiał rozliczyć z fiskusem, gdyż rozliczył Pan wyłącznie 50% podatku VAT.

Z kolei w przypadku wyksięgowania przez Pana samochodu ze środków trwałych prowadzonego przedsiębiorstwa i dokonania darowizny na rzecz Pana ojca po tym wyksięgowaniu, po Pana stronie nie powstanie obowiązek rozliczenia tej transakcji w zakresie połowy podatku VAT odliczonego przy wykupie ((…) zł), ponieważ jako strona umowy przyszłej darowizny nie będzie Pan występował jako przedsiębiorca i darowizna nie będzie dotyczyła składnika Pana przedsiębiorstwa. Kwestia daty dokonania darowizny, braku nakładów na samochód powodujących znaczny wzrost jego wartości, jak również okres korzystania przez Pana ojca z samochodu po dokonaniu darowizny, pozostają irrelewantne dla rozliczenia planowanej darowizny przez Pana.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynność ta jest wykonywana odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.  przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.  wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Podkreślić jednak należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Należy zauważyć, że w myśl art. 7091 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.):

przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast zgodnie z art. 70916 ww. ustawy:

jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz.

W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu, także przed upływem okresu na jaki umowa obowiązuje, jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że:

  • prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, jest Pan podatnikiem podatku VAT;
  • 13 października 2015 roku zawarł Pan umowę leasingu samochodu osobowego. Okres trwania leasingu wynosił 4 lata. Wartość (cena) samochodu wynosiła (…) zł brutto. Opłata wstępna wyniosła (…) zł brutto. Wartość końcowa (wykupu) wyniosła (…) zł brutto;
  • samochód wykupił Pan we wrześniu 2019 roku i ujął Pan samochód w ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Faktura na kwotę wykupu wystawiona przez leasingodawcę została przez Pana zaksięgowana w prowadzonej działalności gospodarczej;
  • w okresie leasingu i po nim samochód był wykorzystywany zarówno na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jak i na cele prywatne. Dlatego rozliczał Pan wyłącznie 50% podatku VAT od wszelkich transakcji związanych z korzystaniem z auta – w tym od wartości jego wykupu określonej na (…) zł brutto. Wartość auta w dacie wykupu wynosiła (…) zł brutto. Ze względu na sytuację na rynku motoryzacyjnym wartość samochodu w 2023 roku wynosi nadal (…) zł brutto;
  • zamierza Pan darować samochód Pana ojcu. Darowizna została zaplanowana na październik 2024 roku. Po jej dokonaniu z auta korzystał będzie obdarowany lub inne osoby, którym Pana ojciec udostępni pojazd. Pan nie będzie korzystał z tego samochodu;
  • w czasie użytkowania samochodu nie dokonywała Pan zakupu części składowych, które powodowałyby znaczący wzrost wartości samochodu. Wobec braku takich zakupów, nie odliczył Pan od tych - niebyłych - zakupów podatku VAT w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej;
  • samochód był przedmiotem leasingu operacyjnego;
  • możliwe jest wyksięgowanie samochodu z ewidencji środków trwałych Pana przedsiębiorstwa, celem wykreślenia samochodu z ewidencji działalności gospodarczej będzie przekazanie go na Pana cele prywatne.
  • po wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej, a przed dokonaniem darowizny na rzecz ojca samochód nie będzie wykorzystywany w Pana działalności gospodarczej.

W pierwszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą tego, czy w przypadku darowizny na rzecz ojca ww. samochodu, który w dacie darowizny będzie pozostawał środkiem trwałym Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, zobowiązany Pan będzie rozliczyć podatek VAT uprzednio przez Pana odliczony w związku z leasingiem i wykupem samochodu oraz w jakiej wysokości.

Jak wynika z przedstawionej wyżej analizy przepisów podatkowych, aby nieodpłatne przekazanie towarów – w świetle powołanego art. 7 ust. 2 ustawy – podlegało opodatkowaniu VAT, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

  • nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT,
  • przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
  • przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

W rozpatrywanej sprawie wszystkie powyższe warunki są spełnione. Wskazał Pan, że jest Pan podatnikiem VAT. Wykupił Pan samochód z leasingu operacyjnego we wrześniu 2019 roku i ujął go Pan w ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Faktura na kwotę wykupu wystawiona przez leasingodawcę została przez Pana zaksięgowana w prowadzonej działalności gospodarczej. W okresie leasingu i po nim samochód był wykorzystywany zarówno na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jak i na cele prywatne. Dlatego rozliczał Pan wyłącznie 50% podatku VAT od wszelkich transakcji związanych z korzystaniem z auta, w tym z tytułu wykupu samochodu z leasingu.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące przepisy stwierdzić należy, że planowana przez Pana darowizna samochodu na rzecz ojca będzie stanowiła nieodpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W konsekwencji powyższego będzie to czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy.

Ponadto, jak wynika z treści art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast w myśl art. 29a ust. 2 ustawy:

W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.

Z powołanego przepisu wynika, że w przypadku, gdy ma miejsce nieodpłatna dostawa towarów spełniająca warunki do zrównania jej z odpłatną dostawą podlegającą opodatkowaniu na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru określone w momencie dostawy towaru, tj. w momencie jego przekazania. Oznacza to, że podstawą opodatkowania jest wprawdzie cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru, lecz skorygowana na dzień, w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania przedmiotowych towarów.

Zatem, w omawianej sytuacji, na podstawie art. 29a ust. 2 ustawy, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów rozumiana jako cena zaktualizowana na moment dokonania nieodpłatnego przekazania towaru, czyli cena jaką uzyskałby Pan za nabyty towar w dniu jego nieodpłatnego przekazania ojcu.

Tym samym, w przypadku darowizny na rzecz ojca ww. samochodu, który w dacie darowizny będzie pozostawał środkiem trwałym Pana jednoosobowej działalności gospodarczej, zobowiązany Pan będzie opodatkować go podatkiem VAT według aktualnej wartości rynkowej auta. Jednocześnie nie będzie Pan zobowiązany do rozliczenia podatku VAT uprzednio przez Pana rozliczonego w związku z leasingiem i wykupem samochodu.

W konsekwencji, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą również tego, czy w przypadku wykreślenia ww. samochodu z ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej i dopiero po tej czynności darowania Pana ojcu tego samochodu, zobowiązany Pan będzie rozliczyć podatek VAT uprzednio przez Pana odliczony w związku z leasingiem i wykupem samochodu oraz w jakiej wysokości.

Istotnymi w analizowanej sprawie są dwie okoliczności: fakt wprowadzenia samochodu do środków trwałych oraz prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia samochodu.

W tym miejscu wskazać należy, że stwierdzenie, czy dany przedmiot sprzedaży stanowi składnik majątku prywatnego, czy też jest związany z prowadzoną, czy planowaną działalnością gospodarczą jest konsekwencją oceny prawnej dokonanej przez organ wydający interpretację, a nie elementem stanu faktycznego.

Zauważyć należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej części majątku wykazywać zamiar jej wykorzystywania w ramach majątku osobistego.

W przedmiotowej sprawie wykupił Pan samochód z leasingu we wrześniu 2019 roku i ujął go Pan w ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Faktura na kwotę wykupu wystawiona przez leasingodawcę została przez Pana zaksięgowana w prowadzonej działalności gospodarczej. W okresie leasingu i po nim samochodów był wykorzystywany zarówno na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jak i na cele prywatne. Dlatego rozliczał Pan wyłącznie 50% podatku VAT od wszelkich transakcji związanych z korzystaniem z auta.

Powyższe jednoznacznie wskazuje, że nie będziemy mieć tutaj do czynienia z majątkiem osobistym, który po wykupie był wykorzystywany do celów prywatnych (w ramach majątku osobistego). Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, wykupiony z leasingu przez Pana samochód osobowy nadal jest wykorzystywany do celów prywatnych oraz do działalności gospodarczej. Ponadto odliczył Pan podatek VAT wynikający z faktury wystawionej na Pana rzecz dokumentującej nabycie samochodu. 

Mając na względzie powyższe okoliczności, a w szczególności, to że wykupił Pan samochód z leasingu i ujął go w ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej oraz, że przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia samochodu, należy uznać, że w przedmiotowej sytuacji wycofanie samochodu osobowego z działalności gospodarczej na cele prywatne, stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy. W analizowanej sprawie zostały spełnione wszystkie warunki dla uznania planowanej transakcji za czynność podlegającą opodatkowaniu. Jednocześnie nie będzie Pan zobowiązany do rozliczenia podatku VAT uprzednio przez Pana odliczonego w związku z leasingiem i wykupem samochodu.

W dalszej kolejności należy przeanalizować, czy darowizna na rzecz Pana ojca samochodu osobowego wycofanego z Pana działalności gospodarczej na Pana cele prywatne podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak już wskazano, dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z okoliczności sprawy wynika, że samochód w dniu przekazania w formie darowizny nie będzie już wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Darowizna na rzecz Pana ojca będzie stanowić zwykłe wykonanie prawa własności. Tym samym będzie Pan zbywać samochód stanowiący majątek prywatny, korzystając z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem tego, zamierzona czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku dokonując darowizny pojazdu na rzecz żony nie będzie działał Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W konsekwencji stwierdzić należy, że Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)  z zastosowaniem art. 119a;

2)  w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)  z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).