Czy z tytułu udzielonych pożyczek występują Państwo w roli podatnika podatku VAT i w konsekwencji czynności udzielenia pożyczek na rzecz Pożyczkobiorc... - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.885.2023.3.MG

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 14 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.885.2023.3.MG

Temat interpretacji

Czy z tytułu udzielonych pożyczek występują Państwo w roli podatnika podatku VAT i w konsekwencji czynności udzielenia pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy stanowią usługi objęte zakresem podatku od towarów i usług, kwalifikowane jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 29 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii czy prawidłowe jest Państwa stanowisko, zgodnie z którym z tytułu udzielonych pożyczek występują Państwo w roli podatnika podatku od towarów i usług i w konsekwencji czynności udzielenia pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy stanowią usługi objęte zakresem podatku od towarów i usług, kwalifikowane jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 stycznia 2024 r. (wpływ 9 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(…)

(…)

NIP: (…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(…)

(…)

NIP: (…)

Opis stanu faktycznego

Działalność (…) Sp. z o.o. (dalej jako: „(…)” lub „Spółka” lub „Pożyczkodawca”) koncentruje się w dwóch kluczowych obszarach - doradztwie (…) w handlu zagranicznym wraz z (…) (zapewnienie zgodności z regulacjami (…)) oraz (…) obsługi (…). Usługi w zakresie obsługi (…) to przede wszystkim kompleksowe wsparcie dla Klientów w procesach logistycznych i (…), w tym konsultacje z zakresu przepisów (…) oraz obrotu towarów za granicą, składanie wniosków, reprezentowanie Klientów przed organami (…) oraz zabezpieczenie długu (…). W obszarze (…), Spółka koncentruje się między innymi na wdrażaniu odpowiednich procedur wewnątrz firmy, kontroli i optymalizacji realizowanych transakcji oraz analizie i wdrażaniu właściwych systemów zarządzających.

Celem (…) Sp. z o.o. (dalej jako: „(…) " lub „Pożyczkobiorca") jest pełnienie funkcji spółki holdingowej tj. prowadzenie działalności w zakresie świadczenia usług zarządzania, księgowych, informatycznych itp. dla wszystkich polskich spółek z grupy kapitałowej.

(…) oraz (…) (dalej łącznie jako: „Wnioskodawcy”) mają siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są polskimi rezydentami podatkowymi oraz są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

(…) oraz (…) są podmiotami powiązanymi - (…) jest głównym udziałowcem w (…).

Spółka udzieliła (…) pożyczek na rzecz (…) na kwotę (…)  PLN w dniu (…)(…) 2023 oraz na kwotę (…) EUR w dniu (…)(…) 2023 r. Do warunków obydwu transakcji zastosowano uproszczenie w stosowaniu cen transferowych w postaci safe harbour dla transakcji pożyczek.

Udzielanie pożyczek nie wchodzi w zakres przeważającej ani pozostałej działalności (…), a stanowi wyłącznie uzupełnienie działalności zasadniczej. Udzielone przez (…) pożyczki mają charakter okazjonalny, jednorazowy. Udzielanie pożyczek nie stanowi bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności Spółki. Na obecną chwilę (…) nie ma w planach udzielania kolejnych pożyczek ani nie zamierza tworzyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek, jednakże nie jest wykluczone, że w przyszłości Spółka będzie jeszcze udzielać kolejnych pożyczek.

Dotychczas Spółka poza powyższymi pożyczkami na rzecz (…) udzieliła tylko jednej pożyczki w dniu (…)(…) 2020 r. na kwotę (…) GBP podmiotowi powiązanemu (…). Pożyczka ta została zwrócona w dniu (…)(…) 2021 r.

Wynagrodzenie z tytułu udzielonych pożyczek będzie stanowiło ok. (…)% wszystkich przychodów Spółki - przychód z tytułu odsetek wyniesie ok. (…) PLN w skali roku przy szacowanych przychodach wynoszących ok. (…) PLN.

Zaangażowanie pracowników i kapitału (poza kapitałem udzielonych pożyczek) w proces udzielania pożyczek jest niewielkie - zaangażowanie pracowników polegało jedynie na przygotowaniu umów pożyczek i dokonaniu przelewów.

Pożyczki zostały zawarte na przedstawionych poniżej warunkach:

1)Pożyczka z dnia (…)(…) 2023 r.

Oprocentowanie pożyczki w PLN zostało ustalone w oparciu o WIBOR 3M + marża w wysokości (…)%. Okres odsetkowy, za który będą naliczane odsetki od pożyczki to miesiąc kalendarzowy, z tym, że pierwszy okres odsetkowy rozpoczyna się w dniu wypłaty pożyczki na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy i zakończy z upływem najbliższego miesiąca kalendarzowego.

Odsetki za dany okres odsetkowy będą naliczane z dołu, według bazowej stopy procentowej WIBOR 3M ogłoszonej w ostatnim dniu roboczym danego miesiąca kalendarzowego.

Mając na względzie przepisy polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka postanowiła warunki pożyczki określić, zgodnie z treścią art. 11g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”).

Zgodnie z powyższym:

-     oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy WIBOR 3M + marża ((…)%);

-     w umowie nie przewidziano wypłat innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii;

-     zgodnie z umową spłata pożyczki powinna nastąpić do dnia (…).(…).2027 r. - więc spełnia warunek wskazany o nieprzekraczalnym terminie zawarcia umowy pożyczki na okres 5 lat;

-     pożyczka została zawarta na kwotę (…) PLN w 2023 r., a tym samym spełnia warunek ustawowy wskazujący, że w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;

-     pożyczkodawcą jest podmiot mający siedzibę i rezydencję w Polsce, a więc został spełniony warunek ustawowy, iż pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

2)Pożyczka z (…)(…) 2023 r.

Oprocentowanie pożyczki w EUR zostało ustalone w oparciu o EURIBOR 3M + marża w wysokości (…)%. Okres odsetkowy, za który będą naliczane odsetki od pożyczki to miesiąc kalendarzowy, z tym, że pierwszy okres odsetkowy rozpoczyna się w dniu wypłaty pożyczki na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy i zakończy z upływem najbliższego miesiąca kalendarzowego.

Odsetki za dany okres odsetkowy będą naliczane z dołu, według bazowej stopy procentowej WIBOR 3M ogłoszonej w ostatnim dniu roboczym danego miesiąca kalendarzowego.

Mając na względzie przepisy polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka postanowiła warunki pożyczki określić, zgodnie z treścią art. 11g ustawy o CIT.

Zgodnie z powyższym:

-     oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy WIBOR 3M + marża ((…)%);

-     w umowie nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii;

-     zgodnie z umową spłata pożyczki powinna nastąpić do dnia (…).(…).2027 r. - więc spełnia warunek wskazany o nieprzekraczalnym terminie zawarcia umowy pożyczki na okres 5 lat;

-     pożyczka została zawarta na kwotę (…) EUR w 2023 r., a tym samym spełnia warunek ustawowy wskazujący, że w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;

-     pożyczkodawcą jest podmiot mający siedzibę i rezydencję w Polsce, a więc został spełniony warunek ustawowy, iż pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytania jak we wniosku)

1.   Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawców, zgodnie z którym Pożyczkodawca z tytułu udzielonych pożyczek występuje w roli podatnika podatku od towarów i usług i w konsekwencji czynności udzielenia pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy stanowią usługi objęte zakresem podatku od towarów i usług, kwalifikowane jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Zdaniem Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 należy stwierdzić, że udzielone na rzecz Pożyczkobiorcy pożyczki będą stanowiły świadczone odpłatnie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które jednocześnie są zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Uzasadnienie do pytania nr 1

Jak wynika z art. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT) podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8. ust. 1 ustawy VAT, przez odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Przy czym, dla uznania danej czynności za usługę istotne jest ustalenie odbiorcy tej czynności (beneficjenta) oraz wystąpienie świadczenia wzajemnego w postaci wynagrodzenia za wykonanie tej czynności (bezpośredni związek pomiędzy wykonaniem czynności, a otrzymaniem z tego tytułu wynagrodzenia).

Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika. Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przez działalność gospodarczą należy rozumieć, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT, wszelką działalność producentów, handlowców oraz usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy jest dokonywane przez podmiot posiadający status podatnika VAT, który jednocześnie działa w takim charakterze przy realizacji danej transakcji. Z perspektywy określenia czy realizacji danego świadczenia dokonuje podatnik podatku VAT kluczowe jest ustalenie, czy prowadzi on działalność gospodarczą z punktu widzenia ustawy o VAT.

Przez umowę pożyczki, zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W ocenie Wnioskodawców, udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Zauważyć bowiem należy, że udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi w konsekwencji odpłatne świadczenie usług podlegające co do zasady opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Jak wskazano w stanie faktycznym, pożyczki udzielone przez Spółkę na rzecz Pożyczkobiorcy mają charakter odpłatny. Z tytułu udzielenia pożyczek Spółka otrzyma wynagrodzenie w postaci odsetek spłacanych przez Pożyczkobiorcę. Ponadto, Spółka posiada status czynnego podatnika podatku VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wszystkie czynności wykonywane przez Spółkę należą do płaszczyzny gospodarczej i związane są z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT (Spółka jako osoba prawna nie wykonuje czynności należących do sfery prywatnej, ani nie zarządza majątkiem prywatnym).

W konsekwencji, wykonanie usług obejmujących udzielenie pożyczek za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), nawet jeśli ma to charakter okazjonalny, należy w ocenie Wnioskodawcy uznać za element działalności gospodarczej Spółki działającej w charakterze podatnika podatku VAT.

Powyższe stanowisko Wnioskodawców znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych, w których Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazywał, że „Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.”. Takie stanowisko w odniesieniu do okazjonalnych pożyczek udzielanych na rzecz podmiotów powiązanych organ podatkowy wyraził m.in. w interpretacjach indywidualnych z dnia:

-13 czerwca 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.174.2023.3.IO,

-1 marca 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.120.2023.2.MG,

-13 stycznia 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.851.2022.4.AB,

-18 listopada 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.606.2022.5.IO,

-2 listopada 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.675.2022.5.IO,

-31 sierpnia 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.414.2022.4.WN.

Należy także wskazać, że tożsame stanowisko w zakresie uznania za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT działalności okazjonalnej zaprezentował Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie C-62/12, wskazując, że „Artykuł 9 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że osoba fizyczna, która już jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w związku ze swoją działalnością prywatnego komornika, powinna zostać uznana za „podatnika" względem każdej innej działalności gospodarczej wykonywanej w sposób okazjonalny, pod warunkiem że działalność ta stanowi działalność w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112.”.

Jednakże z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT wynika, że z podatku od towarów i usług zwolnione są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W związku z tym, że usługi świadczone przez Pożyczkodawcę będące przedmiotem niniejszego wniosku wpisują się w zakres usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, to podlegają one zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, zgodnie z którym udzielone przez Państwa na rzecz Pożyczkobiorcy pożyczki będą stanowiły świadczone odpłatnie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które jednocześnie są zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT (pytanie nr 1), jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego,

przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii czy z tytułu udzielonych pożyczek występują Państwo w roli podatnika podatku od towarów i usług i w konsekwencji czynności udzielenia pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy stanowią usługi objęte zakresem podatku od towarów i usług, kwalifikowane jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

Charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki, wskazują że czynność ta mieści się w definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. W świetle art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT, działalność gospodarcza „obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorcy, na określony okres czasu, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że wskazana we wniosku czynność udzielenia przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś Pożyczkodawcę uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielenia pożyczek, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Trzeba przy tym zauważyć, że zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Regulacje w zakresie zwolnień od podatku zostały zawarte m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy,

podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

W myśl art. 43 ust. 23 ustawy,

podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38, ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie, to usługa udzielenia przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Przy czym powyższe zwolnienie ma zastosowanie pod warunkiem, że dla tych czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…),(…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-     w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.