Interpretacja indywidualna z dnia 13 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.519.2023.2.MSU
Temat interpretacji
Uznanie za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze świadczeniem usług prawniczych oraz doradztwa prawnego w formie działalności nierejestrowanej .
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 lipca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 20 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania Pana w związku ze świadczeniem usług prawniczych oraz doradztwa prawnego w formie działalności nierejestrowanej za podatnika podatku od towarów i usług.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jako magister prawa chce Pan świadczyć usługi w zakresie doradztwa prawnego, pomocy przy sporządzaniu prostych pism oraz innych czynnościach związanych z prawem. Nie przewiduje Pan aby potencjalne dochody w ramach tej działalności były szczególnie duże, dlatego też pragnie Pan podjąć działalność na zasadzie działalności nierejestrowanej zgodnie z art. 5 prawa przedsiębiorców.
Niemniej jednak, zgodnie polskim prawem usługi prawnicze oraz te związane z doradztwem wymagają odprowadzania należnego podatku VAT i spełniania wymogów związanych z byciem płatnikiem VAT. Aby móc złożyć deklarację VAT-R, konieczne jest posiadanie numeru NIP. W tym celu udał się Pan do Urzędu Skarbowego w …. W trakcie składania deklaracji ze strony urzędu powstała wątpliwość czy tego typu działalność doradcza może być świadczona w ramach działalności nierejestrowanej. Urząd skierował Pana do złożenia wniosku o indywidualną interpretację, celem powzięcia informacji czy uzyskanie NIPu i odprowadzanie podatku VAT będzie możliwe w przypadku działalności nierejestrowanej.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, iż działalność nierejestrowaną w zakresie doradztwa prawnego zamierza Pan prowadzić w przyszłości, po uzyskaniu interpretacji indywidualnej. Nie sposób określić konkretnej daty, ponieważ działalność tego rodzaju wymaga wystawiania faktur VAT, co do których konieczna jest rejestracja jako podatnik VAT. Aktualnie Urząd Skarbowy nie jest w stanie zarejestrować Pana jako podatnika VAT, gdyż powziął wątpliwość czy jako nierejestrowany przedsiębiorca może Pan być podatnikiem VAT. W dalszej kolejności Urząd Skarbowy uzależnił możliwość Pana rejestracji do VAT od uzyskania pozytywnej interpretacji podatkowej w tym zakresie.
Oprócz chęci świadczenia w przyszłości usług w zakresie doradztwa prawnego, pomocy przy sporządzaniu prostych pism oraz innych czynności związanych z prawem nie prowadzi Pan żadnej innej działalności gospodarczej - zarówno w formie rejestrowanej, jak i nierejestrowanej.
Pytanie ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku
Czy na tle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do bycia podatnikiem podatku VAT zobowiązana jest osoba świadcząca usługi w zakresie usług prawniczych oraz doradztwa prawnego w formie działalności nierejestrowanej?
Pana stanowisko w sprawie
Odnosząc się do zadanego pytania stoi Pan na stanowisku, że osoba chcąca świadczyć działalność prawniczą w zakresie doradztwa prawnego zobowiązana jest do bycia podatnikiem VAT, ponieważ ustawa o podatku od towarów i usług nie wskazuje wprost czy obowiązek ten powstaje w związku z formą działalności rejestrowanej lub nierejestrowanej. Ustawa wskazuje natomiast wprost przypadki, kiedy podmiot nie może korzystać ze zwolnienia podatkowego (dotyczy to m.in. sytuacji związanej z działalnością dotyczącą usług prawniczych oraz doradztwa prawnego - art. 113 pkt 13 dot. braku zwolnień podatkowych).
Za takim stanem faktycznym przemawia również rozpoznawany przez KIS stan faktyczny podjęty w ramach wniosku o interpretację - sygnatura 0112-KDIL2-2.4011.228.2021.2.WS z dnia 28 maja 2021 roku, gdzie wnioskodawca zarejestrował się jako czynny podatnik VAT mimo braku rejestracji działalności gospodarczej.
Mając na uwadze powyższe uzupełnienia do wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, wnosi Pan o dalsze procedowanie Pana wniosku dotyczącego wydania indywidualnej interpretacji podatkowej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Ze wskazanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.
Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Analizując powyższe przepisy stwierdzenia wymaga, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Należy zauważyć, że definicja działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy zawarta w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
W myśl art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.):
Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Stosowanie do art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców:
1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
2. Osoba wykonująca działalność, o której mowa w ust. 1, może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.
3. Jeżeli przychód należny z działalności, o której mowa w ust. 1, przekroczył w danym miesiącu wysokość określoną w ust. 1, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, osoba wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do działalności wykonywanej w ramach umowy spółki cywilnej.
6. Przez przychód należny, o którym mowa w ust. 1, rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Zatem, działalność gospodarcza to działalność zorganizowana, mająca charakter zarobkowy, prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu.
Działalność nierejestrowa, nawet jeśli spełnia powyższe cztery warunki, to ze względu na niski poziom przychodów, nie jest uznawana za działalność gospodarczą. Wynika to z przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców, które pozwalają działać podmiotom na małą skalę.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług ma szerszy wymiar niż definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców. Należy podkreślić, że definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter autonomiczny, oparty na przepisach dyrektywy i winna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów krajowych np. przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców, gdyż mogłoby to spowodować naruszenia funkcjonalności systemu VAT.
Wskazał Pan,
że nie przewiduje aby potencjalne dochody w ramach działalności objętej
przedmiotem wniosku były szczególnie duże, dlatego też pragnie Pan podjąć
działalność na zasadzie działalności nierejestrowanej, zgodnie z art. 5
prawa przedsiębiorców. Z powyższego wynika, że świadczone przez Pana
usługi prawnicze oraz doradztwa prawnego będą odpłatne. W odniesieniu do ww.
świadczenia realizowanego przez Pana widoczny i ewidentny będzie
bezpośredni związek pomiędzy dokonanymi płatnościami a świadczonymi przez Pana
usługami.
Tak więc w analizowanej sprawie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której wystąpi skonkretyzowane świadczenie (świadczenie usług prawniczych oraz doradztwa prawnego), które będzie wykonywane pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego będzie istniał bezpośredni beneficjent czynności. Zobowiąże się Pan wykonać określone czynności na rzecz konkretnej osoby, za które będzie otrzymywał Pan zapłatę w określonej wysokości. Możliwe będzie zatem zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Pana na rzecz określonego podmiotu (nabywcy). Dlatego też czynności świadczone przez Pana będą spełniać definicję świadczenia usług określoną w art. 8 ust. 1 ustawy.
W konsekwencji stwierdzenia wymaga, że świadcząc opisane usługi będzie działał Pan jako podatnik, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem świadczone przez Pana usługi prawnicze oraz doradztwa prawnego będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.
Należy zauważyć, że dla pewnej grupy podatników ustawodawca przewiduje zwolnienie od podatku VAT. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1
Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Wskazania wymaga, że ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy, nie korzystają m.in. usługi prawnicze.
Najistotniejszy w kontekście możliwości korzystania ze zwolnienia na podstawie art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług jest charakter wykonywanych czynności.
Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia „usługi prawnicze”. Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii „usługi prawnicze” znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, handlowego, pracy i cywilnego a także usługi prawne dotyczące patentów, praw autorskich i pozostałych praw własności intelektualnej, usługi notarialne, arbitrażowe i polubowne, oraz związane z aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.
Z opisu sprawy wynika, że jako magister prawa chce Pan świadczyć usługi w zakresie doradztwa prawnego, pomocy przy sporządzaniu prostych pism oraz innych czynnościach związanych z prawem. Nie przewiduje Pan aby potencjalne dochody w ramach tej działalności były szczególnie duże, dlatego też pragnie Pan podjąć działalność na zasadzie działalności nierejestrowanej zgodnie z art. 5 prawa przedsiębiorców. Oprócz chęci świadczenia w przyszłości usług w zakresie doradztwa prawnego, pomocy przy sporządzaniu prostych pism oraz innych czynności związanych z prawem nie prowadzi Pan żadnej innej działalności gospodarczej - zarówno w formie rejestrowanej, jak i nierejestrowanej.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów, skoro zamierza Pan świadczyć usługi, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a) ustawy, to nie przysługuje Panu prawo do korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9 ustawy.
W tym miejscu podkreślenia wymaga, że prowadząc działalność nierejestrowaną nie będzie Pan zwolniony od podatku od towarów i usług wykonując czynności wyłączone ze zwolnienia od tego podatku, w tym usługi prawnicze, wymienione w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a) ustawy. Zatem świadczenie usług prawniczych powoduje konieczność rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług.
Analiza powołanych przepisów prawa podatkowego w kontekście przedstawionego opisu sprawy prowadzi do wniosku, że świadcząc usługi prawnicze oraz doradztwa prawnego będzie prowadził Pan działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i nie będzie Pan korzystał ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9 ustawy, w konsekwencji będzie Pan podatnikiem podatku od towarów i usług.
Tym samym Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).