Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków przy realizacji Projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków przy realizacji projektu pn: „(...)ˮ.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina planuje realizację projektu pn. „(…)ˮ. Gmina złożyła wniosek o dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 i projekt został wybrany do dofinansowania. Planowany koszt projektu to (…) zł, wydatki kwalifikowalne to (…) zł, dofinansowanie stanowi 85% wydatków kwalifikowalnych tj. (…) zł. W złożonym wniosku założono, że podatek VAT jest wydatkiem kwalifikowalnym. Projekt będzie realizowany na terenie gminy (…) i ma dwa główne cele: zmniejszenie zużycia energii elektrycznej oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez zwiększenie efektywności energetycznej oświetlenia ulicznego. Ważnym elementem projektu jest też poprawa bezpieczeństwa i komfortu - poprawa efektywności energetycznej oświetlenia ulicznego pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu oświetlenia, co zwiększa bezpieczeństwo na drodze i poprawia komfort korzystania z przestrzeni publicznej. Projekt zakłada modernizację systemu oświetlenia polegającej na wymianie (...) na oprawy LED z systemem redukcji mocy oraz modernizacji opraw stylowych poprzez zastosowanie źródeł LED (…). Istniejące oprawy LED i metalohalogenkowe pozostają. Modernizacja zakłada wymianę opraw i wysięgników oraz montaż skrzynek i kompensację mocy biernej.

W ramach realizacji Inwestycji Gmina poniesie wydatki na:

• Wymianę wysięgników - 43 szt.
• Demontaż opraw - 502 szt.
• Montaż opraw wraz z systemem sterowania - 502 szt.
• Wyniesienie skrzynek wraz z kompensacją mocy biernej poza stacje TRAFO - 30 szt.
• Montaż skrzynek wraz z kompensacją mocy biernej - 18 szt.
• Modernizację opraw
• Montaż źródeł (…) - 38 szt.

Wskaźniki przyjęte do projektu:

Szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych – 86 tony CO₂. Ilość zaoszczędzonej energii elektrycznej w wyniku modernizacji oświetlenia – 106 MWh/rok. Ceny energii w Polsce stale rosną. Pomimo rosnącej skali wykorzystania źródeł odnawialnych, w dalszym ciągu paliwa węglowe odgrywają istotną rolę w polskiej energetyce. Jednakże, wykorzystywanie tych źródeł energii związane jest z emisją szkodliwych gazów cieplarnianych, co wpływa negatywnie na środowisko i zdrowie ludzi. Województwo podlaskie, podobnie jak wiele innych regionów Polski, boryka się z problemem niedoboru energii elektrycznej w stosunku do jej konsumpcji. Ta sytuacja prowadzi do importu energii z innych regionów, co z kolei wiąże się z wyższymi kosztami i stratami energii podczas transportu. Niski poziom infrastruktury energetycznej w województwie podlaskim tylko pogłębia problemy związane z dostarczaniem energii. Konieczne są zatem inwestycje w rozwój i modernizację infrastruktury energetycznej, które przyczynią się do zrównoważonego rozwoju regionu. Projekt nie tylko pozwoli na redukcję kosztów, ale przyniesie również dodatkowe korzyści społeczno-gospodarcze, takie jak promowanie energooszczędności, edukacja ekologiczna, wyrównywanie różnic w dostępie do infrastruktury, dostęp do nowych technologii i poprawa bezpieczeństwa publicznego. Montaż energooszczędnych źródeł światła, upowszechnienie ich użycia i rozwój infrastruktury technicznej wpłyną na podniesienie atrakcyjności regionu, a realizacja projektu przyczyni się do spójności regionu w zakresie ekonomicznym, społecznym i przestrzennym. Gmina nie będzie wykorzystywała infrastruktury powstałej nabytej na skutek realizacji Inwestycji do odpłatnych czynności.

Pytanie

Czy w świetle przedstawionych okoliczności Gminie (…) będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków przy realizacji projektu pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie (…) nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków przy realizacji projektu pn. „(…)”.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Natomiast w myśl ust. 2 pkt 1 lit. a) tego artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z kolei w art. 88 Ustawy VAT wskazano przypadki, w których prawo do odliczenia jest ex lege wyłączone. Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż prawo do odliczenia przysługuje, gdy są spełnione tzw. pozytywne przesłanki odliczenia (tj. odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz towary lub usługi, z tytułu nabycia których podatek został naliczony, będą wykorzystywane przez tego podatnika do czynności opodatkowanych) oraz jednocześnie nie zachodzą żadne przesłanki wyłączające prawo do odliczenia wskazane w art. 88 Ustawy VAT (tzw. negatywne przesłanki odliczenia).

Podatnikami zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 Ustawy VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza, obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 Ustawy VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W tym kontekście wskazać należy, iż stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 40; dalej: USG), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 USG, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ochrony środowiska i zaopatrzenia w energię elektryczną (art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 USG).

Ponadto, zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 2 i 3 Prawa energetycznego do zadań własnych Gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną należy: planowanie i finansowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy: miejsc publicznych, dróg gminnych, dróg powiatowych i dróg wojewódzkich, dróg krajowych, innych niż autostrady i drogi ekspresowe przebiegających w granicach terenu zabudowy, części dróg krajowych, innych niż autostrady i drogi ekspresowe wymagających odrębnego oświetlenia - przeznaczonych do ruchu pieszych lub rowerów albo stanowiących dodatkowe jezdnie obsługujące ruch z terenów przyległych do pasa drogowego drogi krajowej.

Ponadto, zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 4 Prawa energetycznego do zadań własnych Gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną należy planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż organ władzy publicznej jest podatnikiem VAT w tych przypadkach, w których: wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach zadań własnych lub wykonuje czynności mieszczące się wprawdzie w ramach zadań własnych, gdy mają one swoje źródło w stosunku cywilnoprawnym, tj. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko w tym zakresie wykonywane przez Gminę czynności mogą zatem mieć przymiot działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy VAT.

Zdaniem Gminy w rozpatrywanych okolicznościach nie zostaną spełnione wskazane wyżej warunki do odliczenia VAT naliczonego od wydatków na realizację Inwestycji, ponieważ: Gmina nie będzie w tym przypadku występować/ponosić wydatków jako podatnik VAT oraz wydatki te nie będą służyć bezpośrednio/nie będą wprost związane z wykonywaniem czynności podlegających VAT, w tym opodatkowanych. Inwestycje w nowoczesne instalacje energooszczędne, takie jak źródła światła typu LED, umożliwiają zaoszczędzenie energii w miejscu jej konsumpcji, co ma pozytywny wpływ na redukcję ilości spalanych paliw, emisję CO₂ i innych zanieczyszczeń, a także przyczyniają się do oszczędności środków pieniężnych, które mogą zostać zatrzymane w gminie i w regionie. Inwestycje w energooszczędne rozwiązania, modernizacja infrastruktury energetycznej i ograniczanie emisji gazów cieplarnianych są szczególnie ważne w regionie podlaskim, ze względu na dobry stan środowiska oraz wysokie i rosnące ceny energii. Realizacja projektu przyczynia się do poprawy wykorzystania energii, wzrostu oszczędności energii i zmniejszenia kosztów, co pozytywnie wpływa na środowisko i zwiększa bezpieczeństwo energetyczne regionu. Ponadto, projekt wpływa na wzrost potencjału inwestycyjnego regionu, co może przyciągnąć inwestorów z zewnątrz i przyczynić się do jego rozwoju. Warto podkreślić, że działania na rzecz ochrony środowiska i redukcji emisji gazów cieplarnianych są nie tylko koniecznością, ale także okazją do wprowadzenia pozytywnych zmian w regionie. Jak zostało wskazane, nadrzędnym celem Inwestycji jest poprawa stanu środowiska, poprawa jakości życia mieszkańców, wzrost bezpieczeństwa i komfortu użytkowników dróg i chodników oraz przestrzeni otwartych ze względu na ograniczenie przerw w oświetleniu i na barwę emitowanego światła oraz budowę nowych punktów oświetleniowych oraz oszczędność kosztów utrzymania oświetlenia ulicznego z tytułu ograniczenia zużycia energii elektrycznej, a także ograniczenia kosztów napraw i bieżącego serwisowania.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że w związku z realizacją Inwestycji Gmina będzie występować jako organ władzy publicznej, w ramach i w celu realizacji zadań własnych, nałożonych nań odrębnymi przepisami prawa, a nie na podstawie i w celu wykonywania zobowiązań wynikających z umów cywilnoprawnych. A zatem, w ocenie Gminy w związku z realizacją Inwestycji, Gmina na podstawie art. 15 ust. 6 Ustawy VAT, nie będzie działać w charakterze podatnika VAT.

Ponadto, w kontekście drugiej z ww. przesłanek, należy zauważyć, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje jedynie, gdy istnieje związek pomiędzy nabyciem towarów/usług, a sprzedażą opodatkowaną. Majątek powstały wskutek realizacji Inwestycji będzie stanowił majątek Gminy i będzie służył wyłącznie zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty Gminy. Gmina nie będzie bowiem pobierała żadnych opłat z tytułu korzystania z infrastruktury powstałej w ramach Inwestycji.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT od wydatków, gdyż nie zostaną w tym przypadku spełnione obydwie przesłanki wskazane w art. 86 ust. 1 Ustawy VAT.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS), w zbliżonych do sytuacji Gminy stanach faktycznych. Przykładowo w:

- Interpretacji indywidualnej z 3 listopada 2022 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.530.2022.1.EB, w której DIKS stwierdził, że „w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione, bowiem - jak wynika z opisu sprawy - Infrastruktura wytworzona w ramach projektu zarówno w trakcie, jak i po jego zakończeniu, w żaden sposób nie będzie bezpośrednio wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT po stronie Gminy. Nie przewiduje się też pośredniego wykorzystania efektów projektu do czynności opodatkowanych VAT. Majątek powstały wskutek realizacji przedmiotowej inwestycji będzie stanowił majątek Gminy i będzie służył wyłącznie zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. Wobec tego, Gmina nie pobiera i nie będzie pobierała od nikogo żadnych opłat z tytułu korzystania z przedmiotowego oświetlenia. W konsekwencji, Gmina - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących wydatki związane z realizacją przedmiotowej inwestycji”, - Interpretacji indywidualnej z 22 czerwca 2023 r. sygn 0113-KDIPT1-2.4012.338.2023.1.JSZ, w której DIKS stwierdził brak prawa do odliczenia VAT od wydatków na realizację projektu wymiany oświetlenia ulicznego – „Reasumując, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „...ˮ, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - efekty realizacji tego zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Tak skonstruowana zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go, dla tej czynności, za  podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Artykuł 15 ust. 6 ustawy stanowi:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Artykuł 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy stanowi, że:

Z opisu sprawy wynika, że Gmina będzie realizowała Projekt pn. „(…)”. Projekt będzie realizowany na terenie gminy (…) i ma dwa główne cele:

• zmniejszenie zużycia energii elektrycznej,
• ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez zwiększenie efektywności energetycznej oświetlenia ulicznego.

Projekt zakłada modernizację systemu oświetlenia polegającej na wymianie opraw sodowych i rtęciowych na oprawy LED z systemem redukcji mocy oraz modernizacji opraw stylowych poprzez zastosowanie źródeł LED (…). Istniejące oprawy LED i metalohalogenkowe pozostają. Modernizacja zakłada wymianę opraw i wysięgników oraz montaż skrzynek i kompensację mocy biernej. Realizacja Projektu przyczyni się do spójności regionu w zakresie ekonomicznym, społecznym i przestrzennym.

Gmina nie będzie wykorzystywała infrastruktury powstałej, nabytej na skutek realizacji Inwestycji do odpłatnych czynności.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację inwestycji.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem. W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostaną spełnione, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – będziecie Państwo wykorzystywać efekty Projektu do czynności nieopodatkowanych.

Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, że w odniesieniu do realizacji Projektu „(…)”, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Ponadto należy zauważyć, iż pojęcie „kosztu kwalifikowanego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną, Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1623 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).