Brak opodatkowania dotacji przekazywanej grantobiorcom dotyczącej montażu OZE i brak prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania uzyskanej dotacji na realizację projektu i braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Miasto (…) (dalej: „Miasto” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Miasto jest w trakcie realizacji zadania pod nazwą „(…)” (dalej: „Projekt”).

Projekt polega na udzielaniu wybranym w ramach konkursu grantowego mieszkańcom Miasta grantów na dostawę i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii (dalej również jako: „OZE”) na budynkach mieszkalnych na terenie Miasta.

Głównym celem Projektu jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez budowę mikroinstalacji, tj. kolektorów słonecznych oraz instalacji fotowoltaicznych, wykorzystujących OZE w indywidualnych gospodarstwach domowych na potrzeby własne mieszkańców.

Mieszkańcy Miasta (dalej: „Mieszkańcy” lub „Grantobiorcy”) są odpowiedzialni za wyłonienie wykonawców Projektu.

Mieszkaniec podpisując z Miastem umowę grantową jednocześnie zobowiązuje się do sfinansowania montażu kolektorów słonecznych i / lub paneli fotowoltaicznych, czego dowodem będą/są przedstawione przez niego faktury lub inne równorzędne dokumenty księgowe wystawiane na Grantobiorcę wraz z potwierdzeniem zapłaty, podczas składania wniosku o wypłatę grantu (refundacja poniesionych wydatków).

Faktury VAT dokumentujące wydatki związane z Projektem były / są / będą wystawiane na Grantobiorców z wyjątkiem nadzoru inwestorskiego, którego koszt poniósł / ponosi / będzie ponosić Wnioskodawca. W związku z powyższym Grantobiorcy otrzymują faktury VAT z podatkiem naliczonym.

Zainstalowane w wyniku realizacji Projektu urządzenia wchodzące w skład poszczególnych zestawów kolektorów słonecznych i/lub paneli fotowoltaicznych są / będą własnością Mieszkańców przez okres minimum pięciu lat trwałości Projektu. Finansowe zobowiązania związane z eksploatacją sprzętu w okresie trwałości Projektu będą pokrywać Grantobiorcy.

Grantobiorcy jako właściciele instalacji OZE są / będą zobowiązani do właściwej, tj. zgodnej z pierwotnym przeznaczeniem i parametrami technicznymi eksploatacji urządzeń energetycznych wchodzących w skład zestawu oraz warunkami technicznymi eksploatacji zestawów.

Miasto w celu realizacji powyższego Projektu podpisało umowę o dofinansowanie inwestycji ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020 (dalej: „RPOW”). Wnioskodawca realizuje Projekt przekazując środki pieniężne Grantobiorcom, natomiast w pozostałej części Mieszkańcy finansują niniejszy Projekt ze środków własnych. VAT został wskazany jako koszt kwalifikowalny. Miasto pragnie zaznaczyć, iż nie pobiera żadnych opłat od Grantobiorców w związku z udziałem w Projekcie.

Pytania

1.Czy dotacja uzyskana z RPOW na realizację Projektu, w ramach którego Wnioskodawca przekazuje środki pieniężne Grantobiorcom, powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT?

2.Czy Miasto w związku z realizacją Projektu ma / będzie miało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Miasta dotacja uzyskana z RPOW na realizację Projektu, w ramach którego Wnioskodawca przekazał środki pieniężne Grantobiorcom, nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

2.Miastu nie przysługuje / nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ponoszone wydatki w związku z realizacją Projektu.

Uzasadnienie

Miasto jako podmiot władzy publicznej, posiada specyficzny status na gruncie ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, odnoszący się do prawnopodatkowej podmiotowości organów władzy publicznej, stanowi lex specialis w odniesieniu do art. 15 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o VAT, w świetle którego dana czynność podlega VAT, jeśli jest dokonywana przez przedsiębiorcę i następuje w wykonaniu jego działalności gospodarczej. Jest to zasada ogólna, odnosząca się również do organów władzy publicznej (w tym jednostek samorządu terytorialnego).

Art. 15 ust. 6 ustawy o VAT ustanawia natomiast wyjątek od tej reguły, gdyż na jego mocy nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jeżeli zatem dana czynność ma miejsce w ramach wykonywania zadań nałożonych na jednostkę samorządu terytorialnego odrębnymi przepisami prawa i nie ma formy umowy cywilnoprawnej – nie podlega VAT.

Ad 1.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Wpływ dotacji na cenę

W świetle przytoczonego powyżej art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Podobnie wskazuje art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r., 347 s. 1 ze zm.; dalej: „Dyrektywa VAT”), zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

W konsekwencji decydujący dla opodatkowania dotacji podatkiem VAT powinien być element bezwzględnego i bezpośredniego związku dotacji z ceną jednostkową towaru lub usługi (możliwość alokacji dotacji do ceny towaru lub usługi). Jeżeli zatem sposób kalkulacji dotacji związany jest nawet z ceną jednostkową towaru lub usługi, ale jedynie pośrednio (tylko w sensie ekonomicznym) albo kalkulacja dotacji oderwana jest całkowicie od ceny towaru czy usługi świadczonej przez podatnika, dotacja (dopłata) taka nie podlega opodatkowaniu.

Przedmiotem umowy zawartej przez Miasto z Grantobiorcą jest jedynie zwrot kosztów i operacji tej nie towarzyszą żadne inne świadczenia pomiędzy Miastem a Mieszkańcem. Okoliczność otrzymania środków przez Mieszkańca od Miasta nie generuje skutków podatkowych w VAT dla Miasta. Miasto w tym wypadku występuje jako instytucja udzielająca grantu – Mieszkaniec bez wyłonienia wykonawcy czy też rozliczenia grantu jest zobowiązany do właściwego rozliczenia się z Miastem, jako podmiotem udzielającym dofinansowania.

Podsumowując, w przedmiotowej sytuacji, nie ma możliwości powiązania otrzymanej dotacji z ceną świadczonych usług, ponieważ takowe (cena oraz świadczenie usług) po stronie Miasta nie występują.

Stanowisko Miasta zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

• z dnia 31 sierpnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.253.2018.2.NK, zgodnie z którą:

„W konsekwencji dofinasowanie, które Gmina otrzyma w związku z realizacją opisanego Projektu, nie będzie stanowiło dotacji, subwencji lub innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, gdyż w przedmiotowej sytuacji Gmina nie będzie nabywać towarów ani usług i nie będzie odsprzedawać ich dalej na rzecz Grantobiorcy”.

• z dnia 10 maja 2019 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.150.2019.1.ICZ, w której organ stwierdził:

„W konsekwencji, stwierdzić należy, że otrzymana przez Gminę dotacja na wymianę systemów grzewczych c. o. na systemy ekologiczne w formule grantowej, nie będzie dotacją bezpośrednio wpływającą na wartość świadczonych usług lub dostaw towarów, nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczone usługi lub dokonane dostawy towarów i nie będzie zwiększać podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT”.

Cel przyjętej regulacji

Ponadto Wnioskodawca pragnie wskazać na cel normy prawnej określonej w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Mianowicie jest nim realizacja zasady neutralności VAT.

Konieczność uwzględnienia otrzymanych przez podatnika dotacji w podstawie opodatkowania związana jest z wynikającą z tego możliwością obniżenia cen z tytułu świadczonych usług lub dostawy towarów. Gdyby zatem dotacja w takich okolicznościach pozostała poza zakresem opodatkowania VAT, podatnik, zachowując pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, korzystałby – przy niezmiennej wysokości uzyskanego dochodu – z możliwości zmniejszenia swego zobowiązania z tytułu podatku należnego VAT.

Norma prawna określona w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT pozwala zatem na wyeliminowanie ww. nieuprawnionej korzyści po stronie podatnika i utrzymanie wysokości podatku należnego na poziomie zapewniającym zachowanie zasady neutralności VAT.

W opinii Wnioskodawcy uznanie przez organ, iż w przedmiotowej sprawie zachodzi konieczność opodatkowania dotacji byłoby sprzeczne z realizacją powyżej przedstawionego celu. Wynika to z faktu, iż Miasto, w związku z realizacją Projektu, nie wykonuje podlegających opodatkowaniu VAT świadczeń, skutkujących nabyciem prawa do odliczenia podatku należnego (co zostało szerzej przedstawione w dalszej części uzasadnienia).

Przyznanie grantu jako nieodpłatne świadczenie usług

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z faktem, iż Miasto realizując Projekt, wypełnia swoje zadania własne określone w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz nie działa na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, to na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT Miasto nie działa w przedmiotowym zakresie jako podatnik VAT.

Według Wnioskodawcy, wykonywanie opisywanych działań jest analogiczne do innych czynności realizowanych w ramach wykonywania zadań własnych przez Miasto, np. prace porządkowe, remonty dróg, itp. Działania te realizowane są na rzecz lokalnej społeczności nieodpłatnie, a jednocześnie można w wielu przypadkach zidentyfikować konkretnych beneficjentów zrealizowanych czynności (np. mieszkańców ulicy, która była przedmiotem remontu).

Tym samym w opinii Wnioskodawcy, w związku z faktem, iż Projekt nie jest przez Miasto realizowany w charakterze podatnika podatku VAT (a zatem nie podlega ocenie na gruncie regulacji ustawy o VAT), to jego zrealizowanie nie powinno zostać uznane za nieodpłatne świadczenie usług zrównane z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych w odniesieniu do stanów faktycznych dotyczących analogicznych projektów:

• interpretacji indywidualnej z dnia 13 maja 2020 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.125.2020.1.AG, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż: „(…) należy stwierdzić, że – mimo, że Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT – w rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, nie będą spełnione. Gmina realizując przedmiotową inwestycję nie będzie działać bowiem w charakterze podatnika VAT, a towary i usługi zakupione w ramach realizacji projektu nie będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT wykonywanymi przez Gminę”.
• interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2018 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4012.604.2017.MG, zgodnie z którą wg organu: „Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1875, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 powyższej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 cyt. ustawy). Realizacja powyższego Projektu nastąpi w ramach wypełniania przez Gminę zadań własnych w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w sferze zaopatrzenia w energię elektryczną, cieplną i gaz, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym”.

W związku z tym, iż:

• Grantobiorcy sami wybierają wykonawcę instalacji OZE i zawierają z nim umowę,
• faktura jest wystawiana przez przedsiębiorcę dokonującego montażu OZE na Grantobiorcę,
• Grantobiorca jest właścicielem ww. instalacji,
• pomiędzy Miastem (Grantodawcą) a Grantobiorcami dochodzi jedynie do zwrotu części kosztów nabycia instalacji OZE poniesionych przez Grantobiorców,

nie mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, a przekazywanych środków finansowych nie można uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczonej usługi/dokonanej dostawy towarów na rzecz mieszkańców.

W konsekwencji dofinasowanie, które Miasto otrzymało w związku z realizacją opisanego Projektu, nie stanowi dotacji, subwencji lub innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, gdyż w przedmiotowej sytuacji Miasto nie nabywa towarów ani usług i nie odsprzedaje ich dalej na rzecz Grantobiorców.

Końcowo Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na niedawne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21, w którym Trybunał wskazał, że jednostka samorządu terytorialnego realizując projekty dotyczące montażu systemów OZE na nieruchomościach mieszkańców nie wykonuje działalności gospodarczej i nie działa jako podatnik VAT, a w konsekwencji otrzymywane dotacje przez jednostki samorządu terytorialnego nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Uwzględniając powyżej przedstawioną argumentację, w opinii Wnioskodawcy, dotacja nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad 2.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bowiem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza, więc możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Artykuł 8 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W świetle art. 7 ust. 1 tej ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych Miasta. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1). Natomiast w odniesieniu do art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy zadania własne gminy dotyczą również wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Jak zostało wyżej wskazane, Miasto będące czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, realizuje niniejszy Projekt, jako zadanie własne. Natomiast podatek naliczony zawarty na otrzymywanych przez Miasto / Mieszkańca fakturach nie podlega odliczeniu, gdyż w związku z wykonanym przez Miasto Projektem nie wystąpił związek ze sprzedażą opodatkowaną. Wydatki Miasta na powyższe zadanie nie są więc wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone m.in. w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 marca 2020 r. sygn. 0112-KDIL3.4012.17.2020.1.AW, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika mówiące o tym, że „Projekt będzie realizowany w formule Grantowej. Beneficjentami będą wyłącznie osoby fizyczne zamieszkujące Gminę, które wymienią źródła ciepła dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą i nie mają możliwości odzyskania VAT w związku z realizacją projektu. W przypadku działań takich jak przygotowanie projektu, zarządzanie projektem, promocja, system kontroli Beneficjentów Gmina nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT, gdyż usługi związane z tymi działaniami nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych. W szczególności Gmina nie będzie pobierała żadnych opłat od Beneficjentów w związku z udziałem w projekcie, podatek VAT nie może więc zostać odzyskany w oparciu o przepisy (art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług) i będzie stanowił wydatek kwalifikowany w projekcie”.
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 lutego 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.860.2019.2.ŻR w której organ wskazał, iż „(…) dofinansowanie otrzymane przez Gminę na realizację inwestycji dotyczącej budowy nowych jednostek wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej wykorzystujących energię słoneczną, polegających na instalacji ogniw fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych, nie będzie stanowić podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Ponadto, z opisu sprawy wynika, że w związku z realizacją projektu Gmina będzie nabywała usługi w zakresie nadzoru inwestorskiego. Jednakże, jak wskazała Gmina, nabyta usługa w zakresie nadzoru inwestorskiego będzie wykorzystana do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT. Nabyta przez Gminę w ramach ww. projektu usługa wykorzystywana będzie do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem, z uwagi na powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w omawianej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, nie będą spełnione, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy – Gmina w ramach ww. projektu nie będzie wykonywała odpłatnych świadczeń na rzecz mieszkańców, a nabywane przez Gminę usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Tym samym, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w ramach przedmiotowego projektu. Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało również prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy”.

W konsekwencji, mając powyższe na względzie, Miasto nie ma możliwości odzyskania podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(…)”, ponieważ wydatki poniesione na realizację powyższego zadania nie miały związku ze sprzedażą opodatkowaną.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Natomiast stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:

Zatem opodatkowane podatkiem VAT są odpłatne dostawy towarów lub odpłatne świadczenie usług. Sam fakt otrzymania dotacji nie stanowi czynności opodatkowanej i nie kreuje obowiązku zapłaty podatku.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o VAT:

Cytowany przepis stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1  ze zm.). Z treści ww. artykułu wynika, że:

Z treści powołanych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dofinansowania za stanowiące podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dofinansowanie dokonywane jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dofinansowanie niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy. Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do podstawy opodatkowania VAT zalicza się, w przypadkach, które określa art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, m.in. przyznane podatnikom subwencje bezpośrednio związane z ceną dostawy lub świadczenia. Przepis ten zmierza do obciążenia VAT całej wartości towarów lub usług, a przez to do uniknięcia zmniejszenia przychodu z podatku na skutek przyznania subwencji (np. pkt 26 wyroku w sprawie C-144/02). TSUE wskazywał wielokrotnie, że aby subwencja była uznana za bezpośrednio związaną z ceną danej transakcji, powinna ona być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określony towar lub wykonywał określoną usługę. Jedynie w tym przypadku subwencja może być uznana za świadczenie wzajemne względem dostawy towaru lub świadczonej usługi, a w związku z tym podlegać opodatkowaniu (np. pkt 28 ww. wyroku C-144/02).

Ponadto, subwencje związane bezpośrednio z ceną interpretuje się jako obejmujące jedynie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług i które są płacone przez stronę trzecią sprzedawcy lub dostawcy (wyrok w sprawie C-184/00, pkt 18). Niezbędne jest, by cena, którą ma zapłacić nabywca lub usługobiorca, była ustalona w taki sposób, by zmniejszała się w stosunku odpowiadającym subwencji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, która stanowiłaby zatem element determinujący cenę, jakiej ten ostatni żąda (pkt 29 wyroku C‑144/02).

Należy zauważyć, że otrzymanie dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje (dopłaty) podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą, czy towarem i podlegają opodatkowaniu.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że aby dana czynność (dostawa lub usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dokonywaną dostawą towarów lub świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za dokonaną dostawę towarów lub wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Jak wynika z opisu sprawy, są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Są Państwo w trakcie realizacji zadania pod nazwą „(…)”.

Projekt polega na udzielaniu wybranym w ramach konkursu grantowego mieszkańcom grantów na dostawę i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii na budynkach mieszkalnych na terenie miasta.

Mieszkańcy są odpowiedzialni za wyłonienie wykonawców Projektu.

Mieszkaniec podpisując z Państwem umowę grantową jednocześnie zobowiązuje się do sfinansowania montażu kolektorów słonecznych i / lub paneli fotowoltaicznych, czego dowodem będą/są przedstawione przez niego faktury lub inne równorzędne dokumenty księgowe wystawiane na Grantobiorcę wraz z potwierdzeniem zapłaty, podczas składania wniosku o wypłatę grantu (refundacja poniesionych wydatków).

Faktury VAT dokumentujące wydatki związane z Projektem były / są / będą wystawiane na Grantobiorców, z wyjątkiem nadzoru inwestorskiego, którego koszt ponoszą Państwo.

Zainstalowane w wyniku realizacji Projektu urządzenia wchodzące w skład poszczególnych zestawów kolektorów słonecznych i/lub paneli fotowoltaicznych są / będą własnością Mieszkańców przez okres minimum pięciu lat trwałości Projektu. Finansowe zobowiązania związane z eksploatacją sprzętu w okresie trwałości Projektu będą pokrywać Grantobiorcy.

W celu realizacji powyższego Projektu podpisali Państwo umowę o dofinansowanie inwestycji ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020. Realizują Państwo Projekt przekazując środki pieniężne Grantobiorcom, natomiast w pozostałej części Mieszkańcy finansują niniejszy Projekt ze środków własnych. Nie pobierają Państwo żadnych opłat od Grantobiorców w związku z udziałem w Projekcie.

W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy otrzymana przez Państwa dotacja z RPOW na realizację Projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Analiza przedstawionego opisu sprawy, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa TSUE prowadzi do wniosku, że przekazana przez Państwa Mieszkańcom dotacja celowa ze środków uzyskanych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) w postaci zwrotu kosztów dla Mieszkańców w związku z dostawą i montażem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, nie stanowi dopłaty do ceny instalacji, gdyż nie wchodzą Państwo w rolę inwestora, a co za tym idzie – nie świadczą Państwo usługi, ani nie dostarczają towaru na rzecz osób fizycznych biorących udział w projekcie.

Mieszkańcy są odpowiedzialni za wyłonienie wykonawców Projektu. Faktury VAT dokumentujące wydatki związane z Projektem były / są / będą wystawiane na Grantobiorców.

Należy zatem uznać, że czynność przekazania środków w formie pieniężnej Grantobiorcom (refundacja poniesionych wydatków) nie stanowi świadczenia usług. Przedstawione we wniosku okoliczności sprawy wskazują, że nie świadczą Państwo na rzecz osób fizycznych (Mieszkańców) biorących udział w projekcie jakichkolwiek czynności. To inwestor (Mieszkaniec gminy) zakupi i zamontuje we własnym zakresie instalacje. Na podstawie umowy przyznają Państwo Mieszkańcowi pomoc finansową w formie refundacji pokrywającej część poniesionych przez Mieszkańca wydatków. Przedstawione okoliczności sprawy wskazują zatem, że są Państwo grantodawcą i nie angażują się w realizację montażu instalacji.

Zatem jeżeli przedmiotem umowy zawartej przez Państwa (beneficjenta) z Grantobiorcą (Mieszkańcem) będzie jedynie zwrot kosztów i operacji tej nie będą towarzyszyły żadne inne świadczenia pomiędzy Państwem a Mieszkańcem, to zwrot kosztów instalacji na rzecz Grantobiorcy (Mieszkańca) nie będzie stanowił czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (nie rodzi obowiązku podatkowego). Przekazywanych środków pieniężnych Mieszkańcowi (inwestorowi) nie można uznać za wynagrodzenie za świadczoną usługę lub dopłatę do ceny (brak świadczenia usługi i dostawy towaru) w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem stwierdzić należy, że otrzymana przez Państwa dotacja na realizację Projektu będącego przedmiotem wniosku nie będzie dotacją bezpośrednio wpływającą na wartość świadczonych usług lub dostaw towarów, nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczone usługi lub dokonane dostawy towarów i nie będzie zwiększać podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z tym przepisem:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy:

Z treści powołanych przepisów wynika, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Odnosząc się zatem do powyższego powtórzyć należy, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności generujących podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje, jak bowiem wskazali Państwo we wniosku, realizacja projektu należy do Państwa zadań własnych, a ponadto ponoszone przez Państwa wydatki nie są i nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

W konsekwencji ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie przysługuje/nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ponoszone wydatki w związku z realizacją Projektu pn. „(…)”.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne dla Państwa przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).