Brak opodatkowania dotacji dotyczących projektu w zakresie usuwania folii rolniczych – brak prawa do odliczenia.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

̶niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dotacji z NFOŚiGW na realizację Zadania z zakresu usuwania folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej,

̶braku prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupowych związanych z realizacją ww. Zadania.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 września 2023 r. (wpływ 1 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy ochrony środowiska oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Gmina będzie realizowała zadanie pn. „(...)”, polegające na transporcie z miejsca wskazanego przez Gminę i odzysku lub unieszkodliwieniu odpadów z folii rolniczych, siatki i sznurka do owijania balotów, opakowań po nawozach i typu Big Bag (dalej: „Projekt” lub „Zadanie”).

Proces usuwania z terenu Gminy odpadów pochodzących z produkcji rolniczej (dalej: „Odpad”) obejmował będzie Odpady pochodzące od wybranych rolników z terenu Gminy (dalej: „Rolnicy”) i dostarczone przez nich do miejsca wskazanego przez Gminę.

Usługi w zakresie transportu oraz odzysku lub unieszkodliwienia Odpadów zostaną przez Gminę nabyte od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się świadczeniem tego typu usług i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawienia do ich wykonywania (dalej: „Wykonawca”). Z tytułu nabycia przedmiotowych usług Gmina otrzyma od Wykonawcy fakturę/faktury VAT z wykazanym podatkiem, na której/których będzie ona wskazana jako nabywca przedmiotowych usług, wraz z podaniem NIP Gminy.

Gmina ubiega się o dofinansowanie kosztów realizacji Projektu (dalej: „Dofinansowanie” lub „Dotacja”) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: „NFOŚiGW”). Ewentualna dotacja obejmująca 100% kosztów kwalifikowalnych Zadania (z zastrzeżeniem, że kwota Dofinansowania nie może przekroczyć iloczynu 500 zł i wyrażonej w Mg – megagramach – masy Odpadów podlegających usunięciu) zostanie wypłacona Gminie po weryfikacji dokumentacji związanej z realizacją Projektu przez NFOŚiGW. Zgodnie z zasadami przyznania Dofinansowania podatek VAT nie będzie kosztem kwalifikowalnym Zadania.

Podstawę współpracy Gminy z rolnikami w ramach Projektu będą stanowiły zawierane umowy cywilnoprawne, których przedmiotem będzie udzielenie przez Gminę rolnikom pomocy finansowej w formie bezgotówkowej (dalej: „Umowy”). Udzielenie pomocy finansowej przez Gminę nie będzie wiązało się przy tym z faktycznym przekazaniem na rzecz rolników środków pieniężnych, zaś polegało będzie każdorazowo na pokryciu bezpośrednio przez Gminę kosztów odbioru, transportu oraz unieszkodliwiania lub odzysku dostarczonych przez rolników Odpadów. Tym samym, występujące w ramach Zadania przepływy pieniężne będą miały miejsce wyłącznie w relacji Gmina – Wykonawca.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

Uzyskane przez Gminę dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: „NFOŚ”) na realizację Zadania obejmie 100% kosztów kwalifikowanych Zadania. Zgodnie z zasadami przyznania dofinansowania podatek VAT nie będzie kosztem kwalifikowalnym Zadania. Podatek VAT zostanie pokryty ze środków własnych Gminy.

Gmina wskazuje, iż rolnicy (mieszkańcy) nie będą dokonywali jakichkolwiek wpłat na rzecz Gminy z związku z realizacją Zadania. Rolnicy (mieszkańcy) nie będą partycypować w kosztach wykonania Zadania.

Folie rolnicze oraz inne odpady odbierane będą od rolników, którzy wyrazili chęć wzięcia udziału w Zadaniu, poprzez wypełnienie ankiety inwentaryzacyjnej, która obejmowała deklarowaną ilość i rodzaj odpadów rolniczych przeznaczonych do usunięcia (odzysku lub unieszkodliwienia). Założenia Zadania przewidują, że przedmiotem usunięcia są folie i inne odpady pochodzące z działalności rolniczej.

Rolnicy wypełniając ankiety inwentaryzacyjne, wypełniali je jako osoby fizyczne, bez wskazania, czy rzeczone folie oraz inne odpady pochodzą wyłącznie z działalności rolniczej, czy też były wykorzystywane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem mając na uwadze powyższe, Gmina nie jest w stanie jednoznacznie wskazać, czy przedmiotem usunięcia będą folie i inne odpady pochodzące wyłącznie z działalności rolniczej, czy również z działalności gospodarczej.

Realizacja Zadania przez Gminę jest związana z Projektem prowadzonym przez NFOŚ i organizowanym przez ten podmiot naborem wniosków do wzięcia udziału w Projekcie. Gmina nie zamierza regularnie świadczyć usług usuwania folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej. Gmina nie wyklucza jednak możliwości partycypowania w przyszłości w kolejnych naborach wniosków prowadzonych przez NFOŚ do udziału w projekcie obejmującym realizację tego typu usług.

Głównym założeniem Zadania jest ochrona środowiska naturalnego poprzez rozwój systemów zagospodarowania odpadami z tworzyw sztucznych. Uzyskane w formie refundacji dofinansowanie zostanie przeznaczone w całości na pokrycie kosztów realizacji Zadania przez wybranego wykonawcę. Ponadto, jak już wspomniano rolnicy (mieszkańcy) nie będą dokonywali jakichkolwiek wpłat w związku z realizacją Zadania. Tym samym, Gmina realizując Zadanie nie będzie miała na celu uzyskania stałego dochodu, czy też zysku z tego tytułu.

Jak zostało wskazane, rolnicy (mieszkańcy) zainteresowani wzięciem udziału w Zadaniu wypełniali i składali Gminie ankiety inwentaryzacyjne, w których zobowiązani byli do wskazania m.in. danych osobowych oraz deklarowanego rodzaju i ilości odpadów.

Pytania

1.Czy uzyskana przez Gminę kwota Dotacji z NFOŚiGW na realizację Zadania będzie stanowiła po stronie Gminy wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT?

2.Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawcy dokumentujących wydatki na realizację Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Uzyskana przez Gminę kwota Dotacji z NFOŚiGW na realizację Projektu nie będzie stanowiła po stronie Gminy wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

2. Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawcy dokumentujących wydatki na realizację Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Ad. 1

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują, lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Ponadto, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Gmina wskazuje także na zapadłe niedawno wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: „TSUE”) z 30 marca 2023 r., wydane w sprawach o zbliżonym rodzajowo stanie faktycznym:

·w sprawie C-616/21, w której sąd unijny orzekł, że: „Artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych”, oraz

·w sprawie C-612/21, w której sąd unijny orzekł, że: „Artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów odnawialnych źródeł energii na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych”.

Mając na uwadze ww. przepisy a przede wszystkim zapadłe orzeczenia TSUE, w ocenie Gminy, wykonywanie przez nią w ramach zadań własnych, czynności w zakresie transportu i usuwania Odpadów dostarczonych przez rolników nie będzie stanowiło czynności podlegających regulacjom VAT po stronie Gminy.

W związku z tym, że Gmina nie będzie występowała w charakterze podatnika VAT z tytułu czynności wykonywanych rolnikom, również przyznana Dotacja nie będzie stanowiła wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu VAT.

Tym samym, w ocenie Gminy, uzyskana przez Gminę Dotacja nie będzie stanowiła po stronie Gminy wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z powołanego przepisu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak zatem wynika z powołanych powyżej przepisów, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych przez podatnika nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W ocenie Gminy, omawianej sprawie związek taki nie będzie występował.

W analizowanym przypadku, jak wskazała Gmina, Zadanie będzie realizowane w ramach jej działalności statutowej. Ponadto, przedmiotowe przedsięwzięcie ani w czasie realizacji, ani po jego zakończeniu nie będzie związane z czynnościami opodatkowanymi VAT – zdaniem Gminy, nie będzie wykonywała ona w ramach Projektu na rzecz rolników czynności podlegających opodatkowaniu VAT (zgodnie z przywołanymi wyrokami TSUE).

W konsekwencji, w ocenie Gminy, w związku z realizacją Projektu nie będzie przysługiwało Jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostanie spełniona, wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. poniesione wydatki w celu realizacji ww. Projektu nie będą służyć do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT po stronie Gminy.

Podsumowując, w ocenie Gminy, nie będzie przysługiwało Jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawcy dokumentujących wydatki na realizację Projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Według art. 8 ust. 2a ustawy:

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Wskazać również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia, odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina będzie realizowała Zadanie z zakresu usuwania folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej.

Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. Zadania polegającego na usuwaniu folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej z terenu Gminy będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym miejscu zasadnym jest przywołać orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności tezy zawarte w ww. wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie L.), zapadłym w wyniku wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego w ramach sporu, w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) w odniesieniu do przeprowadzonych na zlecenie gminy czynności związanych z usuwaniem azbestu oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności.

W wyroku tym, TSUE rozstrzygnął, że artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.

W wyroku, w sprawie C-616/21 TSUE wskazał, iż aby oferta usuwania azbestu z niektórych nieruchomości przedstawiona przez gminę jej mieszkańcom będącym właścicielami była objęta zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinna ona, po pierwsze, stanowić świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na ich rzecz w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, a po drugie, być realizowana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).

W pkt 33 wyroku Trybunał wskazał, że zgadzając się na udział w gminnym procesie usuwania azbestu ze swoich nieruchomości, zainteresowani właściciele ograniczają się do złożenia wniosku do gminy L., która weryfikuje, czy nieruchomości te kwalifikują się do usuwania azbestu. W konsekwencji nie powierzają oni tej gminie usuwania azbestu na ich rachunek, lecz oczekują, że będą beneficjentami programu usuwania azbestu. To zatem gmina – a nie zainteresowani właściciele – decyduje o powodzeniu tego procesu. Poza złożeniem wniosku nie mają oni wpływu na realizację usługi.

W konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy wskazać, że przesłanki stosowania art. 28 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, a zatem że gmina L. nie działała w imieniu zainteresowanych mieszkańców, o tyle należy jednak ustalić, czy może ona zostać uznana za podmiot świadczący usługi będące przedmiotem postępowania głównego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy (pkt 34).

Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braaov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27-29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina L. nie zatrudnia pracowników do usuwania azbestu i nie poszukuje klientów, lecz ogranicza się do przeprowadzenia, w ramach programu określonego na poziomie krajowym, czynności usuwania azbestu, które nastąpią po tym, jak właściciele nieruchomości położonych na terytorium gminy, których może dotyczyć ten program, wyrażą wolę korzystania z niego i zostaną uznani za uprawnionych. Ponadto czynność usuwania azbestu w danej gminie z definicji nie ma charakteru powtarzalnego, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 44).

Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina L. będzie oferować usunięcie azbestu z danych nieruchomości oraz odbiór wyrobów i odpadów zawierających azbest nieodpłatnie, podczas gdy wcześniej zapłaci ona danemu przedsiębiorstwu cenę rynkową (pkt 45). Trybunał wskazał, że miał już okazję orzec, że jeżeli gmina odzyskuje jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może wykluczać istnienie wynagrodzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Jest tak tym bardziej, gdy – jak w niniejszej sprawie – świadczenie wzajemne uiszczane przez usługobiorców nie istnieje (pkt 46).

W konsekwencji, nawet biorąc pod uwagę dotacje przyznane gminie L. przez fundusz ochrony środowiska, które wynoszą 40–100% poniesionych kosztów, charakter takiego świadczenia usług nie odpowiada podejściu, jakie przyjęłoby w danym wypadku przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu, które przy ustalaniu swoich cen starałoby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Ponadto nie podlegają zwrotowi koszty związane z organizacją przez ową gminę akcji usuwania azbestu u jej mieszkańców, a jedynie z czynnościami zleconymi wybranemu przedsiębiorstwu. W związku z tym ta sama gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku (pkt 47).

Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby takie przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu nie przenosiło żadnych poniesionych przez siebie kosztów na beneficjentów swoich usług, oczekując jednocześnie częściowej rekompensaty tych kosztów w formie dotacji. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, przede wszystkim ze względu na brak zysku, następnie brak zwrotu kosztów związanych z organizacją akcji usuwania azbestu i wreszcie znaczne wahania procentowe zwrotu kosztów, mogące oscylować między 40% a 100% kwot wypłaconych wybranemu przedsiębiorstwu, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane (pkt 48).

Podsumowując Trybunał uznał, że „w konsekwencji nie wydaje się (…), by gmina L. wykonywała w niniejszym przypadku działalność o charakterze gospodarczym w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112” (pkt 49).

Ponadto w pkt 50 wyroku Trybunał wskazał: „Ponieważ gmina L. (…) nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy” oraz w pkt 51: „czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców (…), nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT”.

Ponadto wskazać należy na tezy zawarte w wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie O.). Co prawda wyrok ten odnosi się do czynności dokonywanych przez gminę w ramach promowania odnawialnych źródeł energii, jednakże wnioski płynące z ww. orzeczenia mogą być pomocne w analizowanej sprawie. W powyższym wyroku TSUE wskazał, że artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów odnawialnych źródeł energii na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych.

W rozpatrywanej sprawie analiza przedstawionego opisu sprawy wykazuje, że będą Państwo realizowali Zadanie w warunkach podobnych do wynikających z wyroków TSUE nr C-612/21 i C-616/21, tj.:

−podmiotem występującym z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej jest Gmina będąca czynnym podatnikiem VAT,

−Gmina będzie realizowała Zadanie o charakterze proekologicznym na rzecz swoich mieszkańców i z tego tytułu ponosi koszty inwestycyjne,

−realizacja zadania pn. „(...)” ma zostać w całości sfinansowana z dotacji uzyskanej z NFOŚiGW, przeznaczonej wyłącznie na wykonanie tego zadania,

−rolnicy, na rzecz których ww. Zadanie będzie wykonane, nie będą ponosili żadnych opłat z tego tytułu (mieszkańcy nie partycypują w finansowaniu zadań),

−w celu realizacji Zadania, Gmina nabędzie usługi od wyspecjalizowanych firm zajmujących się usuwaniem folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej.

Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że realizując opisany Projekt, nie działają Państwo w celach zarobkowych, tak jak przedsiębiorca. Mieszkańcy nie ponoszą żadnej odpłatności w związku z usunięciem folii rolniczych oraz innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej. Usługi w zakresie transportu oraz odzysku lub unieszkodliwienia Odpadów zostaną przez Gminę nabyte od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się świadczeniem tego typu usług i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawienia do ich wykonywania. Z tytułu nabycia przedmiotowych usług Gmina otrzyma od Wykonawcy fakturę/faktury VAT z wykazanym podatkiem, na której/których będzie ona wskazana jako nabywca przedmiotowych usług, wraz z podaniem NIP Gminy. Uzyskane przez Gminę dofinansowanie z NFOŚ na realizację Zadania obejmie 100% kosztów kwalifikowanych Zadania. Zgodnie z zasadami przyznania dofinansowania podatek VAT nie będzie kosztem kwalifikowalnym Zadania. Podatek VAT zostanie pokryty ze środków własnych Gminy. Folie rolnicze oraz inne odpady odbierane będą od rolników, którzy wyrazili chęć wzięcia udziału w Zadaniu, poprzez wypełnienie ankiety inwetaryzacyjnej, która obejmowała deklarowaną ilość i rodzaj odpadów rolniczych przeznaczonych do usunięcia (odzysku lub unieszkodliwienia). Założenia Zadania przewidują, że przedmiotem usunięcia są folie i inne odpady pochodzące z działalności rolniczej. Gmina ubiega się o dofinansowanie kosztów realizacji Projektu ze NFOŚiGW. Ewentualna dotacja, obejmująca 100% kosztów kwalifikowalnych Zadania, zostanie wypłacona Gminie po weryfikacji dokumentacji związanej z realizacją Projektu przez NFOŚiGW. Zgodnie z zasadami przyznania Dofinansowania podatek VAT nie będzie kosztem kwalifikowalnym Zadania.

W konsekwencji, Państwa działania, w związku z realizacją Projektu polegającego na usuwaniu folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej z terenu Państwa Gminy nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina realizując ww. Zadanie nie będzie wykonywała działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem realizacja ww. Projektu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących kwestii niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dofinansowania otrzymanego przez Państwa z NFOŚiGW na realizację Projektu należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Według art. 29a ust. 2 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatku VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie wystąpi związek pomiędzy otrzymaną dotacją z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację Zadania z zakresu usuwania folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji ww. Zadania nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Państwa działania w związku z realizacją ww. Projektu nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji dotacja z NFOŚiGW na realizację Zadania z zakresu usuwania folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej, nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w myśl przepisu art. 29a ust. 1 ustawy. Tym samym ww. dotacja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, uzyskana przez Gminę kwota Dotacji z NFOŚiGW na realizację Zadania nie będzie stanowiła po stronie Gminy wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.