Sposób określenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu oraz korekty deklaracji i podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy sposobu określenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu oraz korekty deklaracji i podatku naliczonego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) Spółka Jawna (dalej jako „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest czynnym podatnikiem podatku VAT od 2012 r. Spółka specjalizuje się w świadczeniu usług w zakresie kosmetologii oraz usług medycznych i paramedycznych. Przedmiot przeważającej działalności Spółki stanowi fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne (PKD 96.02.Z). Przedmiot pozostałej działalności Spółki stanowi: sprzedaż detaliczna kosmetyków i artykułów toaletowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (PKD 47.75.Z), praktyka lekarska ogólna (PKD 86.21.Z), praktyka lekarska specjalistyczna (PKD 86.22.Z), działalność fizjoterapeutyczna (PKD 86.90.A), działalność paramedyczna (PKD 86.90.D), produkcja wyrobów kosmetycznych i toaletowych (PKD 20.42.Z), działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej (PKD 96.04.Z), pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 86. 90.E), sprzedaż detaliczna wyrobów medycznych, włączając ortopedyczne, prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (PKD 47.74.Z). Wnioskodawca współpracuje z lekarzami (dermatolodzy, chirurg) oraz kosmetologami, którzy świadczą różnego rodzaju usługi w zakresie medycznym/paramedycznym, medycyny estetycznej i kosmetologii.

W Spółce występuje zarówno sprzedaż opodatkowana VAT, jak i sprzedaż zwolniona na podstawie art. 43 pkt 19a UVAT. W związku ze świadczeniem usług zwolnionych i opodatkowanych VAT Spółka ponosiła i obecnie ponosi koszty związane z nabyciem następujących kategorii towarów i usług:

1.zakupy związane wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną (np. nabycie preparatów medycznych),

2.zakupy związane wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną (np. nabycie kosmetyków),

3.zakupy związane z obu ww. rodzajami sprzedaży, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać wyłącznie do jednej z powyższych kategorii (np. koszty mediów (prąd, woda), koszty usług prawnych i księgowych).

Spółka jest w stanie większość ponoszonych kosztów jednoznacznie przyporządkować do sprzedaży usług opodatkowanych oraz zwolnionych. Pozostałe koszty niedające się w sposób jednoznaczny przyporządkować do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej stanowią koszty wspólne.

Biuro rachunkowe, które prowadzi księgowość Spółki, dotychczas nie dokonywało odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz takich, w stosunku do których to prawo nie przysługuje, czyli czynności zwolnionych na podstawie art. 43 pkt 19a UVAT. Biuro rachunkowe rozliczało podatek VAT naliczony od wszystkich zakupów związanych z prowadzoną działalnością według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT. Spółka podjęła wątpliwość w zakresie prawidłowości stosowanego przez biuro rachunkowe sposobu rozliczenia podatku naliczonego. Spółka zamierza dokonać stosownych korekt rozliczeń w zakresie podatku VAT za miesiące rozliczeniowe w okresie 2019-2022 rok i odliczyć podatek VAT z tytułu poszczególnych nabyć związanych z działalnością opodatkowaną VAT (kategoria nr 2 powyżej) w 100%. Spółka nie zamierza odliczać podatku VAT naliczonego od zakupów związanych wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną (kategoria nr 1 powyżej). Spółka ma zamiar zastosować proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT jedynie do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym jest ona zobowiązana w pierwszej kolejności do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz tych, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, a dopiero w zakresie kwot podatku naliczonego w stosunku do których brak jest możliwości takiego określenia ma prawo do zastosowania proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT?

2.Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym ma ona prawo do złożenia korekt deklaracji VAT za miesiące rozliczeniowe w okresie 2019-2022 rok i odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupów związanych wyłącznie z działalnością opodatkowaną VAT na podstawie art. 90 ust. 1 UVAT, a proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT zastosować jedynie do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Państwa zdaniem, prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym jest ona zobowiązana w pierwszej kolejności do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz tych, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, a dopiero w razie braku możliwości takiego określenia ma prawo do zastosowania proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT. W związku z powyższym, biuro rachunkowe Spółki nieprawidłowo stosowało proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT, do kwot podatku naliczonego od zakupów, w przypadku których Spółka była i jest w stanie jednoznacznie wskazać związek z działalnością opodatkowaną VAT.

Ad 2

Państwa zdaniem, w związku z niezastosowaniem się wcześniej do obowiązku odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz tych, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, Spółka ma prawo do złożenia korekt deklaracji VAT za miesiące rozliczeniowe w okresie 2019-2022 w zakresie kwot podatku naliczonego, w stosunku do których nie upłynęło 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W ramach korekt deklaracji VAT na podstawie art. 90 ust. 1 UVAT Spółka ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupów związanych wyłącznie z działalnością opodatkowaną VAT, a proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT Spółka może zastosować jedynie do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może w sposób bezpośredni przyporządkować do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej.

Ad 1-2

W myśl art. 86 ust. 1 pkt 1 UVAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka świadczy usługi opodatkowane VAT oraz zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19a UVAT. W związku z prowadzeniem działalności Spółka nabywa towary i usługi, które są wykorzystywane do świadczenia usług opodatkowanych VAT oraz usług zwolnionych.

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 86 ust. 1 pkt 1 UVAT Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim nabywane przez nią towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Spółka jest w stanie część ponoszonych kosztów jednoznacznie przyporządkować do sprzedaży opodatkowanej VAT oraz zwolnionej. Pozostałe koszty niedające się w sposób jednoznaczny przyporządkować do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej stanowią koszty wspólne.

Stosownie do art. 90 ust. 1 UVAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na mocy art. 90 ust. 2 UVAT, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Zgodnie z art. 90 ust. 3 oraz ust. 4 UVAT, proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Państwa zdaniem, z literalnego brzmienia art. 90 ust. 1 UVAT wynika, że podatnik ma obowiązek wyodrębniania podatku, który związany jest z czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta dotyczy przede wszystkim tych transakcji, w przypadku których nabywane towary lub usługi w całości służą sprzedaży opodatkowanej. Wówczas cały podatek naliczony może być alokowany jako podatek związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych i podlegający w związku z tym odliczeniu na podstawie art. 86 ust. 1 UVAT z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na prymat alokacji bezpośredniej wskazuje się także w literaturze przedmiotu. Jako zasadę przyjęto bowiem oznaczanie części podatku naliczonego, który związany jest z działalnością opodatkowaną, i tej części, która związana jest z działalnością nieopodatkowaną. Tylko w przypadku, gdy nie będzie możliwe odrębne określenie kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, następuje oznaczanie tej części z zastosowaniem proporcji wynikającej ze struktury sprzedaży. (A. Bartosiewicz. VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 90). Podkreśla się bowiem, że stosowanie rozliczenia podatku naliczonego za pomocą współczynnika sprzedaży możliwe jest wyłącznie, gdy obiektywnie nie ma możliwości dokonania alokacji bezpośredniej, czyli podzielenia podatku naliczonego na część związaną z działalnością dającą prawo do odliczenia podatku, jak też tę, niedającą takiego prawa. Podatnik nie może więc „wybrać” rozliczenia za pomocą współczynnika, jeśli istnieje faktyczna możliwość alokacji bezpośredniej (por. J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT 2009. Komentarz, Warszawa 2009, str. 896).

W wyroku z 18 października 2016 r., sygn. akt. I SA/Bd 635/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy podsumował: „Jak już powiedziano, odliczenie proporcjonalne, przewidziane w art. 90 ust. 2 u.p.t.u., znajduje zastosowanie wówczas, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku. Do skorzystania z tej formy określenia podatku podlegającego odliczeniu konieczne jest jednoczesne spełnienie dwóch przesłanek: 1) zaistnienia u podatnika zakupów związanych zarówno ze sprzedażą opodatkowaną, jak i zwolnioną z podatku, 2) niemożności wyodrębnienia kwot podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów sprzedaży. W przypadku gdy spełniona jest tylko pierwsza z tych przesłanek, lecz w konkretnej sytuacji możliwe jest wyodrębnienie kwot podatku (określenie, jaka część podatku naliczonego związana jest ze sprzedażą opodatkowaną, a jaka część - ze sprzedażą nieopodatkowaną), podatnikowi nie przysługuje prawo do oznaczenia części podatku podlegającego odliczeniu za pomocą proporcji opartej na strukturze sprzedaży. Powinien on dokonać odliczeń wyodrębnionych kwot podatku (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz, Wolters Kluwer 2007, str. 827). Zatem powyższy przepis ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do tych zakupów bądź ich części, których nie można jednoznacznie przypisać do działalności opodatkowanej bądź nieuprawniającej do odliczenia.”

Powyższe stanowisko zostało również potwierdzone przed Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 10 marca 2020 r. (znak: 0114-KDIP4-1.4012.15.2020.1.BS), w której Dyrektor KIS odstępując od uzasadnienia zgodził się z następującym stanowiskiem podatnika: „W praktyce oznacza to, że jeżeli podatnik jest w stanie przyporządkować w sposób bezpośredni cały podatek naliczony odpowiednio czynnościom umożliwiającym odliczenie i czynnościom niedającym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wówczas rozliczenia proporcjonalnego określonego w art. 90 ust. 2 ustawy o VAT się nie stosuje. W związku z powyższym należy stwierdzić, że aby podatek naliczony został powiązany z czynnościami dającymi podatnikowi prawo do odliczenia konieczne jest, aby relacja zakupów do czynności opodatkowanych podatnika była: bezpośrednia, tj. podatnik wprost musi wskazać, które nabycie towarów i usług dotyczy tylko czynności dających prawo do odliczenia, oraz bezsporna, tj. że dane przyporządkowanie nie budzi żadnych wątpliwości co do zastosowania takiego rozwiązania. Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi”.

Podsumowując, Spółka w pierwszej kolejności jest zobowiązana do odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności (opodatkowanej lub zwolnionej) będzie związany podatek VAT wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jedynie w stosunku do takich wydatków, w zakresie których dochodzi do niemożności wyodrębnienia kwot podatku naliczonego do sprzedaży zwolnionej i opodatkowanej Spółka ma prawo zastosować proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, dokonane wcześniej przez Spółkę rozliczenia (odliczenia) podatku naliczonego na podstawie art. 90 ust. 2 UVAT, bez wcześniejszego wyodrębnienie kwot podatku naliczonego na podstawie art. 90 ust. 1 UVAT, były nieprawidłowe i podlegają korekcie.

Ad 2

Stosownie do art. 86 ust. 10 UVAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z art. 86 ust. 13 UVAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:

1)za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

2)za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego - nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Biorąc pod uwagę powyższe, Państwa zdaniem w związku z niezastosowaniem się wcześniej do obowiązku, o którym mowa w art. 90 ust. 1 UVAT, Spółka ma prawo do złożenia korekt deklaracji VAT w zakresie kwot podatku naliczonego, w stosunku do których nie upłynęło 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W ramach korekt deklaracji VAT na podstawie art. 90 ust. 1 UVAT Spółka ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupów związanych wyłącznie z działalnością opodatkowaną VAT, a proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT Spółka może zastosować jedynie do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może w sposób bezpośredni przyporządkować do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej ustawą:

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanego art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:

nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:

obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Wyrażoną w cytowanym wyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 90 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1-10 ustawy:

1.w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego,

2.jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

3.proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

4.proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej,

5.do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności,

6.do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących:

1) pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,

2) usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy,

7.(uchylony),

8.podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo. Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

9.przepis ust. 8, stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna,

9a. przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku,

10.w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10.00 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,

2)nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.

Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.

A zatem rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z czynnościami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki w ramach wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej służą do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i ust. 3 oraz następne ustawy.

Z powyższego wynika, że ustawodawca nie dał podatnikom możliwości wyboru kryterium, według którego będą dokonywać odliczeń podatku naliczonego. W art. 90 ust. 3 ustawy jednoznacznie określił, w jaki sposób należy ustalić proporcję według której następnie należy dokonywać odliczeń. Proporcja ta opiera się wyłącznie na kwotach obrotów osiągniętych, bądź szacowanych. W odniesieniu do nabywanych towarów i usług, które będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i czynności zwolnionych od tego podatku, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy brak będzie obiektywnej możliwości wyodrębnienia całości lub części kwot podatku naliczonego związanego z poszczególnymi czynnościami, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że w Spółce występuje zarówno sprzedaż opodatkowana VAT, jak i sprzedaż zwolniona od podatku. W związku ze świadczeniem usług zwolnionych i opodatkowanych VAT Spółka ponosiła i obecnie ponosi koszty związane z nabyciem następujących kategorii towarów i usług:

1.zakupy związane wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną,

2.zakupy związane wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną,

3.zakupy związane z obu ww. rodzajami sprzedaży, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać wyłącznie do jednej z powyższych kategorii.

Spółka jest w stanie większość ponoszonych kosztów jednoznacznie przyporządkować do sprzedaży usług opodatkowanych oraz zwolnionych. Pozostałe koszty niedające się w sposób jednoznaczny przyporządkować do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej stanowią koszty wspólne.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy Spółka jest zobowiązana w pierwszej kolejności do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz tych, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, a dopiero w zakresie kwot podatku naliczonego w stosunku do których brak jest możliwości takiego określenia ma prawo do zastosowania proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy.

Mając na uwadze powołane regulacje prawne oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że Spółka w celu odliczenia podatku naliczonego w pierwszej kolejności miała obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. W opisie sprawy wskazali Państwo, że Spółka jest w stanie większość ponoszonych kosztów jednoznacznie przyporządkować do sprzedaży usług opodatkowanych oraz zwolnionych. A zatem skoro takie wyodrębnienie jest możliwe, Spółce na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów/usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej. Brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów/usług wykorzystywanych przez Spółkę wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania. Z kolei w zakresie wydatków co do których Spółka nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego – Spółka jest zobowiązana do proporcjonalnego rozliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy na podstawie faktycznie obliczonego wskaźnika proporcji obliczonego za rok poprzedni. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

W konsekwencji Spółka jest zobowiązana w pierwszej kolejności do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz tych, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, a następnie w zakresie kwot podatku naliczonego w stosunku do których brak jest możliwości takiego określenia ma prawo do zastosowania proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy.

A zatem stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Podkreślić należy, że kwota podatku naliczonego do odliczenia, ustalona na podstawie proporcji wyliczonej przy zastosowaniu powyższych zasad, nie jest jednak ostateczna. Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do dokonywania korekty, zostały określone w art. 91 ustawy.

W oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy:

po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

W związku z powyższym w chwili nabycia towaru lub usługi podatek rozliczany jest wstępnie w oparciu o współczynnik obliczony na podstawie obrotów osiągniętych w ubiegłym roku podatkowym, natomiast po zakończeniu roku, w którym dokonywane były zakupy, dokonywana jest korekta rozliczana, w oparciu o faktyczną proporcję sprzedaży, jaką uzyskano w roku, w którym te zakupy były dokonywane.

Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r.

jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Natomiast stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.

jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W myśl art. 86 ust. 13 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2021 r.:

jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2021 r.:

jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:

1)za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

2)za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

- nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jednocześnie zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - prawo bankowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1626):

w przypadku gdy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstało przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepis art. 86 ust. 13 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

Zgodnie art. 86 ust. 14 ustawy:

w przypadku podatników obowiązanych do dokonywania korekt kwot podatku naliczonego, o których mowa w art. 91 ust. 1 i 2, część kwoty podatku naliczonego obniżającą kwotę podatku należnego oblicza się w oparciu o proporcję właściwą dla roku podatkowego, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego niezależnie od terminu obniżenia kwoty podatku.

Na podstawie art. 99 ust. 1 ustawy:

podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.

Zgodnie z art. 81 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

W myśl art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej:

zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Z opisu wynika, że Spółka zamierza dokonać stosownych korekt rozliczeń w zakresie podatku VAT za miesiące rozliczeniowe w okresie 2019-2022 i odliczyć podatek VAT z tytułu poszczególnych nabyć związanych z działalnością opodatkowaną VAT w 100%. Spółka nie zamierza odliczać podatku VAT naliczonego od zakupów związanych wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną. Spółka ma zamiar zastosować proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 UVAT jedynie do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy Spółka ma prawo do złożenia korekt deklaracji VAT za miesiące rozliczeniowe w okresie 2019-2022 i odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupów związanych wyłącznie z działalnością opodatkowaną VAT na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, a proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy zastosować jedynie do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej.

Okoliczności sprawy wskazują, że w rozpatrywanym przypadku prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu zakupów służących wyłącznie sprzedaży zwolnionej, wyłącznie sprzedaży opodatkowanej oraz sprzedaży mieszanej - tj. zakupów jednocześnie związanych z czynnościami dającymi prawo do odliczenia i niedającymi takiego prawa, powstało w poszczególnych miesiącach 2019-2022 r. Zatem, skoro w sposób nieprawidłowy zastosowali Państwo art. 90 ust. 2 ustawy o VAT w odniesieniu do całości zakupów, w rozliczeniu za poszczególne okresy rozliczeniowe, w których wystąpiło prawo do odliczenia podatku naliczonego (zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy) lub odpowiednio w jednym bądź w jednym z dwóch/trzech następnych okresów rozliczeniowych (zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy), mają Państwo obowiązek dokonać korekty odliczonego podatku naliczonego, co będzie wiązać się z obowiązkiem korekty deklaracji podatkowych za poszczególne okresy rozliczeniowe.

Składając korektę deklaracji podatnik oświadcza, że jego wiedza w zakresie skonkretyzowania zobowiązania podatkowego uległa zmianie, a także wyraża wolę nadania swojemu uprzedniemu oświadczeniu wiedzy w tym przedmiocie odmiennego brzmienia. Zatem skorzystanie przez podatnika z wprowadzonej przez ustawodawcę instytucji korekty deklaracji powoduje, że złożona przez niego korygująca deklaracja zastępuje pierwotną (korygowaną) deklarację i pociąga za sobą skutki prawne, pozbawiając jednocześnie pierwotną deklarację mocy prawnej.

W świetle powyższego w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że Spółka ma obowiązek złożenia korekt deklaracji VAT za miesiące rozliczeniowe w okresie 2019-2022 i odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupów związanych wyłącznie z działalnością opodatkowaną VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, a proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy zastosować do zakupów związanych zarówno ze sprzedażą zwolnioną, jak i opodatkowaną VAT, których Spółka nie może bezpośrednio przypisać do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej.

Tym samym, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).