Obowiązek wystawienia faktury VAT w związku z otrzymaniem płatności w ramach dofinansowania projektu.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo:

 1) ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku, który wpłynął do tut. Organu z 19 lipca 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 13 marca 2019 r. sygn. akt III SA/Gl 1302/18 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 grudnia 2022 r. sygn. akt I FSK 1346/19,

 2) stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 19 lipca 2018 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT w związku z otrzymaniem płatności w ramach dofinansowania projektu.

Wniosek został uzupełniony pismem z 4 września 2018 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zaistniałego stanu faktycznego

Spółka Akcyjna (dalej: „Spółka”), zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, zawarła z W (dalej: „W”) umowę konsorcjum w celu realizacji projektu badawczo-rozwojowego „…” (dalej: „Projekt”). Projekt realizowany jest wspólnie przez Spółkę i W na podstawie Umowy Konsorcjum z dnia 26 lipca 2016 r. (dalej: „Umowa Konsorcjum”) przy współfinansowaniu ze strony Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (dalej: „NCBIR”) uzyskanym w ramach Priorytetu IV Programu … Rozwój 2014-2020. Żaden z podmiotów uczestniczących w Projekcie nie działa w charakterze zleceniodawcy.

Podpisanie Umowy Konsorcjum było niezbędne do uzyskania współfinansowania z NCBiR, gdyż jak wynika z §4 ust. 1 regulaminu przeprowadzania konkursu w ramach Programu … 2014-2020, … (Konkurs …; dalej: „Regulamin”) do konkursu może przystąpić wyłącznie konsorcjum, w którego skład wchodzi co najmniej jedna jednostka naukowa (w przedmiotowym stanie faktycznym - W) i co najmniej jedno przedsiębiorstwo (w przedmiotowym stanie faktycznym - Spółka). Zgodnie z § 4 ust. 3 Regulaminu rolę lidera konsorcjum musi pełnić jednostka naukowa, w związku z czym liderem konsorcjum strony ustanowiły W. W jest zatem jednostką reprezentującą konsorcjum, odpowiedzialną za bieżące prowadzenie spraw konsorcjum. Do obowiązków W należy w szczególności zawarcie umowy o dofinansowanie i pozyskiwanie środków z NCBiR oraz pośredniczenie w przekazywaniu ich Spółce oraz ich rozliczaniu.

Przedmiotem Projektu są prace rozwojowe prowadzące do opracowania, wykonania oraz przeprowadzenia testów ... (dalej: „System”) dla pojazdów. System wykorzystywać będzie do przekazywania informacji najnowsze zdobycze w zakresie technologii …. Zakłada się wykorzystanie w systemie komunikacji pomiędzy samymi pojazdami (…) … (…), jak również w komunikacji pomiędzy pojazdami a infrastrukturą … (…). Projektowany cyfrowy układ identyfikowania kolizji będzie wyposażony w system ….

W ramach Projektu przygotowane będą założenia techniczne oraz dobrane zostaną układy transmisji danych pod kątem zastosowania …. W trakcie prac rozwojowych wykonane zostaną prototypy elementów systemu …. Wykonane zostaną również testy prototypów elementów systemu, zarówno w środowisku laboratoryjnym, jak i rzeczywistym, dzięki którym możliwa będzie weryfikacja zgodności z przyjętymi założeniami.

Zarówno Spółka, jak i W będą prowadziły w ramach konsorcjum prace badawczo-rozwojowe niezbędne do realizacji Projektu. Do zadań realizowanych w tym zakresie przez Spółkę będzie należało w szczególności:

   - Zgromadzenie dokumentacji i informacji dotyczących parametrów ruchu pojazdów …, systemów z nimi powiązanych, oraz norm i przepisów w obrębie oświetlenia drogowego i ulicznego, w tym norm dotyczących oświetlenia montowanego na pojazdach.

   - Dobór podzespołów przeznaczonych do wykorzystania w systemie oraz komponentów układu oświetlenia pojazdu.

   - Określenie sposobu komunikacji pomiędzy elementami systemu, w tym zdefiniowanie sposobu transmisji informacji.

   - Opracowanie prototypów poszczególnych elementów systemu, wraz z pełną dokumentacją produkcyjną, spełniających zdefiniowane założenia oraz wymogi i normy z nimi związane.

   - Montaż opracowanych podzespołów i wstępne ich uruchomienie.

   - Opracowanie i wykonanie stanowiska przeznaczonego do testów stacjonarnych elementów systemu oraz całego układu.

   - Wykonanie testów weryfikacyjnych wspólnie z W w środowisku rzeczywistym.

   - Wprowadzenie poprawek projektowych do wykonanych prototypów, oraz opracowanie dokumentacji produkcyjnej elementów systemu. Działalność badawczo-rozwojowa, którą w ramach konsorcjum będzie prowadziła W obejmuje w szczególności:

   - Opracowanie modeli komputerowych (matematycznego i symulacyjnego) środowiska ruchu pojazdów … uwzględniających informacje z pokładowych systemów pojazdu oraz otoczenia, oraz modelu komputerowego ruchu pojazdów …, z uwzględnieniem zagrożeń i sytuacji kryzysowych.

   - Stworzenie algorytmu rozwiązywania sytuacji kryzysowych przez …, wraz z jego weryfikacją.

   - Opracowanie i wykonanie układu obrazowania typu …, przeznaczonego do zastosowania w pojazdach ….

   - Wykonanie testów weryfikacyjnych wspólnie ze Spółką w środowisku rzeczywistym.

   - Wprowadzenie poprawek projektowych do wykonanych prototypów

   - Prawa i obowiązki stron w zakresie wspólnej realizacji Projektu wynikają z Umowy Konsorcjum. Obowiązki W, jako lidera konsorcjum określa poniższy § 5 Umowy Konsorcjum.

„Obowiązki Lidera:

    1) Złożenie wniosku o dofinansowanie w imieniu Konsorcjum,

    2) Reprezentowanie Uczestników Konsorcjum w kontaktach z NCBiR oraz podmiotami zewnętrznymi w związku z realizacją umowy o dofinansowanie Projektu,

    3) Zawarcie na rzecz i w imieniu Konsorcjum umowy o dofinansowanie Projektu z NCBiR i w razie potrzeb dokonywania w niej zmian,

    4) Pośredniczenie w przekazywaniu Partnerowi środków finansowych otrzymanych z NCBiR i ich rozliczaniu,

    5) Dokonywanie zmian w umowie o wykonanie i finansowanie Projektu,

    6) Upoważnienie Uczestników Konsorcjum do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych oraz ustalenie szczegółowych zasad rozliczeń pomiędzy Liderem a Partnerem,

    7) Przekazywanie Uczestnikom Konsorcjum na ich żądanie wszelkich informacji uzyskanych od NCBiR w związku z realizacją Projektu, w tym udostępnianie umowy o dofinansowanie Projektu oraz aneksów do przedmiotowej umowy,

    8) Przeprowadzenie oceny realizacji Projektu przez niezależny audyt.”

Obowiązki, jakie Umowa Konsorcjum nakłada zarówno na Spółkę, jak i na W określa poniższy §6 Umowy Konsorcjum.

„Obowiązki Uczestników Konsorcjum:

   1) Wykonywanie z należytą starannością zadań realizowanych w ramach Projektu poprzez stosowanie najlepszych standardów przy realizacji Projektu i wydatkowaniu środków finansowych na ten cel,

    2) Realizacja Projektu zgodnie z prawem oraz umową o dofinansowanie Projektu, w szczególności zgodnie z § 13 umowy o dofinansowanie Projektu (konkurencyjność wydatków),

    3) Zaangażowanie własnych środków finansowych w realizację Projektu i wdrożenie rezultatów Projektu,

    4) Nieprzenoszenie w okresie kwalifikowalności wydatków oraz w okresie trwałości Projektu, na inny podmiot praw, obowiązków lub wierzytelności wynikających z Umowy Konsorcjum, bez zgody NCBiR,

     5) Prowadzenie wyodrębnionej ewidencji księgowej wydatków Projektu w sposób przejrzysty i rzetelny, tak, aby możliwa była identyfikacja poszczególnych operacji związanych z Projektem,

    6) Przekazywanie Liderowi informacji oraz potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii dokumentów dotyczących poniesionych kosztów (z wyjątkiem kosztów ogólnych rozliczanych metodą ryczałtową) niezbędnych do przygotowania w imieniu Konsorcjum okresowych raportów z realizacji Projektu i zestawień poniesionych kosztów, niezbędnych do rozliczenia zaliczek. Informacje powinny być przekazane Liderowi najpóźniej na miesiąc przed terminem raportowania, określonym w umowie o dofinansowanie Projektu. Sposób przekazywania informacji zostanie określony w czasie pierwszego spotkania roboczego,

    7) Niezwłoczne dostarczanie Liderowi potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii informacji pokontrolnych oraz zaleceń pokontrolnych lub innych równoważnych dokumentów sporządzonych przez instytucje kontrolujące, jeżeli wyniki dotyczą Projektu,

    8) Utrzymywanie kontaktu za pośrednictwem poczty elektronicznej, telekonferencji, a także w drodze cyklicznych spotkań zwoływanych przez Lidera w celu weryfikacji wyników zrealizowanych prac oraz rozwiązania bieżących problemów,

    9) Udział w spotkaniach roboczych, mających na celu omawianie bieżącego stanu realizacji Projektu, nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy,

  10) Niezwłoczne informowanie Stron o zamiarze dokonania zmian prawno-organizacyjnych w statusie Stron, które mogłyby mieć bezpośredni wpływ na realizację Projektu lub osiągnięcie celów Projektu, w tym w szczególności o wszelkich zmianach mogących mieć wpływ na status małego/średniego przedsiębiorcy (MŚP),

  11) Niezwłoczne informowanie Lidera przez Partnera o uzyskanej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis przeznaczonej na te same koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą,

  12) Niezwłoczne Informowanie Lidera przez Partnera o prawomocnym orzeczeniu względem Partnera zakazu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy wobec Partnera lub osób, za które ponosi on odpowiedzialność, na podstawie ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze w sprawie mogącej mieć wpływ na realizację Projektu,

  13) Niezwłoczne informowanie Lidera przez Partnera o zaprzestaniu prowadzenia działalności, wszczęciu wobec nich postępowania upadłościowego, likwidacyjnego lub przejściu pod zarząd komisaryczny,

  14) Niezwłoczne, wzajemne informowanie przez Uczestników Konsorcjum o fakcie wystąpienia siły wyższej, która mogłaby mieć bezpośredni wpływ na realizację Projektu lub osiągnięcie celów Projektu,

  15) Niezwłoczne informowanie Lidera o konieczności wprowadzenia zmian w Projekcie,

  16) Niezwłoczne informowanie Lidera o wykluczeniu z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich zgodnie z ustawą o finansach publicznych,

  17) Niezwłoczne poinformowanie NCBiR w przypadku, gdy w trakcie realizacji Projektu okaże się, że dalsze badania przemysłowe lub prace rozwojowe nie doprowadzą do osiągnięcia zakładanych wyników, bądź gdy po zakończeniu prac badawczych wdrożenie okaże się bezcelowe z ekonomicznego punktu widzenia,

  18) Przechowywanie wszelkich danych i informacji związanych z realizacją Projektu, a w szczególności dokumentacji związanej z zarządzaniem finansowym, technicznym lub procedurami zawierania umów z wykonawcami, w sposób gwarantujący należyte bezpieczeństwo. Powyższe informacje powinny być przechowywane przez okres co najmniej 10 lat od dnia wejścia w życie umowy o dofinansowanie Projektu. Uczestnicy Konsorcjum zobowiązane są do udostępniania ich na żądanie upoważnionych organów, jak również terenów i pomieszczeń, w których realizowany jest Projekt, związanych z Projektem systemów teleinformatycznych oraz wszystkich dokumentów elektronicznych,

  19) Zapewnienie możliwości kontroli oraz audytu w zakresie realizacji Projektu w okresie wskazanym w art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020, oraz składania wszelkich informacji i wyjaśnień, w tym, jeżeli jest to konieczne do stwierdzenia kwalifikowalności wydatków ponoszonych w Projekcie, udostępniania również dokumentów niezwiązanych bezpośrednio z jego realizacją, na żądanie upoważnionych organów, a także do wykonania zaleceń pokontrolnych oraz ewentualnie wyjaśnienia przyczyn niewykonania ich w terminie,

   20) Współpraca w zakresie oceny śródokresowej Projektu, w tym uczestnictwo w spotkaniu z ekspertami NCBiR,

  21) Współpraca w okresie realizacji Projektu oraz w okresie jego trwałości z NCBiR lub inną upoważnioną instytucją, a w szczególności udzielanie tym podmiotom wszelkich informacji dotyczących Projektu, przedkładania informacji o efektach ekonomicznych i innych korzyściach powstałych w wyniku realizacji Projektu oraz uczestnictwa w wywiadach, ankietach oraz udostępniania informacji koniecznych dla ewaluacji,

  22) Dołożenie wszelkich starań do osiągnięcia celów i wskaźników zadeklarowanych we wniosku o dofinansowanie,

  23) Monitorowanie dochodu zgodnie z opcją wskazaną w § 3 umowy o dofinansowanie Projektu,

  24) Zachowania trwałości efektów Projektu w rozumieniu art. 71 rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. przez okres 5 lat w od dnia dokonania płatności końcowej na rzecz Lidera,

  25) Informowanie opinii publicznej o fakcie otrzymania dofinansowania na realizację Projektu ze środków Programu zarówno w trakcie realizacji Projektu, jak i po jego zakończeniu oraz stosowania pkt 2.2 Obowiązki beneficjentów załącznika XII do rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.

  26) Przekazywania Liderowi w każdym roku realizacji umowy o dofinansowanie Projektu oraz w okresie trwałości Projektu, kopii sprawozdań o działalności badawczej i rozwojowej za rok poprzedni (w wersji elektronicznej, w formacie xml), składanych w Głównym Urzędzie Statystycznym na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, przez Uczestników Konsorcjum o uzyskanej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis przeznaczonej na te same koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą, na pokrycie których ubiegał się o pomoc publiczną oraz o obowiązku zwrotu pomocy wynikającym z decyzji Komisji Europejskiej,

  27) Dostarczanie Liderowi przez Uczestników Konsorcjum potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii umów licencyjnych/kopii umów sprzedaży praw do wyników prac badawczych, zawartych z licencjobiorcami/nabywcami praw do wyników prac badawczych oraz aneksów do zawartych umów w terminie do trzech miesięcy od daty stosownych umów,

  28) Dostarczanie Liderowi przez Uczestników Konsorcjum oświadczeń o wprowadzeniu wyników prac badawczych do działalności gospodarczej ich nabywcy, w przypadku wdrożenia wyników prac badawczych w formie sprzedaży w terminie do trzech miesięcy od daty zawarcia stosownych umów,

  29) Zapewnienie przez Uczestnika Konsorcjum, będącego przedsiębiorcą innym niż mały lub średni przedsiębiorca (MŚP), że wkład finansowy do Projektu pochodzący ze środków publicznych, nie spowoduje znacznej utraty miejsc pracy w istniejących lokalizacjach Uczestników Konsorcjum na terytorium Unii Europejskiej.

Współfinansowanie odbywa się na podstawie umowy z dnia 17 lipca 2017 r. zawartej przez lidera konsorcjum z NCBiR działającym w charakterze Instytucji Pośredniczącej, (j. podmiotu, któremu minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego powierzył realizację zadań w ramach Programu …. Spółka nie posiada odrębnej umowy z NCBiR. Warunki wypłaty przez NCBiR środków na realizację przedmiotowego projektu określa poniższy § 9 Umowy o dofinansowanie projektu w ramach Programu …(nr umowy …).

„Warunki wypłaty dofinansowania:

    1. Warunkiem wypłaty dofinansowania jest złożenie przez beneficjenta prawidłowo wypełnionego i kompletnego wniosku o płatność za pośrednictwem systemu SL2014, z zastrzeżeniem § 8 ust. 2 Umowy. Brak wydatków nie zwalnia beneficjenta z obowiązku przedkładania wniosków o płatność z wypełnioną częścią sprawozdawczą opisującą przebieg realizacji Projektu, w tym raportowania w zakresie wskaźników.

    2. Do wniosku o płatność beneficjent zobowiązany jest załączyć Zestawienie poniesionych wydatków, z zastrzeżeniem, że w przypadku beneficjenta rozliczającego koszty pośrednie metodą ryczałtową, warunkiem koniecznym przekazania płatności jest zatwierdzenie przez Instytucję Pośredniczącą Innych kosztów niż koszty pośrednie, wykazanych we wniosku o płatność

    3. Warunkiem koniecznym wypłaty dofinansowania jest zatwierdzenie przez Instytucję Pośredniczącą poniesionych przez beneficjenta oraz konsorcjanta wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem oraz pozytywne zweryfikowanie części sprawozdawczej wniosku o płatność.

    4. Instytucja Pośrednicząca zatwierdza wniosek o płatność w terminie 21 dni od dnia otrzymania wypełnionego wniosku o płatność. W przypadku, gdy wniosek o płatność zawiera braki lub błędy, beneficjent na wezwanie Instytucji Pośredniczącej, jest zobowiązany do złożenia brakujących lub poprawionych dokumentów w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. W takim przypadku termin zatwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą wniosku o płatność biegnie od dnia dostarczenia przez beneficjenta poprawnego lub kompletnego wniosku o płatność.

    5. Instytucja Pośrednicząca po zweryfikowaniu wniosku o płatność, przekazuje beneficjentowi informację o wyniku weryfikacji wniosku o płatność. Nieusunięcie przez beneficjenta braków lub błędów we wniosku o płatność w terminie określonym w ust. 4 może skutkować:

1) Odrzuceniem wniosku o płatność albo

2) Uznaniem wniosku o płatność wyłącznie w kwocie kosztów właściwie kwalifikowalnych.

    6. Instytucja Pośrednicząca może poprawić we wniosku o płatność oraz w zestawieniu dokumentów potwierdzających poniesione wydatki oczywiste omyłki pisarskie lub rachunkowe, niezwłocznie zawiadamiając o tym beneficjenta za pośrednictwem SL2014.

    7. Instytucja Pośrednicząca może zlecić przeprowadzenie oceny realizacji Projektu oraz przedstawionego do weryfikacji wniosku o płatność podmiotowi zewnętrznemu w celu uzyskania opinii eksperckiej. W takim przypadku termin, o którym mowa w ust. 4 ulega wydłużeniu o okres niezbędny do sporządzenia opinii przez niezależnego eksperta zewnętrznego. Instytucja Pośrednicząca poinformuje beneficjenta o wystąpieniu o tę opinię.

    8. Przekazanie płatności końcowej następuje pod warunkiem zatwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą wniosku o płatność końcową.

    9. W terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia wniosku o płatność, Instytucja Pośrednicząca jest zobowiązana do wystawienia zlecenia płatności.

  10. Płatności będą przekazywane przez płatnika zgodnie z terminarzem płatności dostępnym na stronie: www.bgk.com.pl.

  11. Beneficjentowi oraz konsorcjantowi nie przysługuje odszkodowanie, w przypadku opóźnienia wystawienia zlecenia płatności lub dokonania płatności, będącego rezultatem:

1) Braku środków w planie finansowym Instytucji Pośredniczącej;

2) Braku ustanowienia lub niewniesienia zabezpieczenia prawidłowego wykonania zobowiązań wynikających z Umowy;

3) Niewykonania lub nienależytego wykonania Umowy przez beneficjenta lub konsorcjanta;

4) Negatywnej oceny dokumentacji oddziaływania Projektu na środowisko;

5) Opóźnienia w wypłacie dofinansowania powstałego na skutek czynników niezależnych od Instytucji Pośredniczącej;

6) Spowodowanego przez płatnika opóźnienia w przekazywaniu na rachunek bankowy beneficjenta środków z tytułu wystawionych zleceń płatności;

7) Braku środków na rachunku prowadzonym przez płatnika, z którego realizowane są płatności;

8) Odmowy, przez uprawnione instytucje, w tym m.in Komisję Europejską, udzielenia wsparcia ze środków publicznych.

  12. Kwota dofinansowania wskazana w § 6 ust 3 Umowy jest pomniejszana o kwotę podlegającą zwrotowi z tytułu nieprawidłowości. 

  13. Beneficjent oraz konsorcjant zobowiązuje się do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej wydatków Projektu w sposób przejrzysty i rzetelny, tak, aby możliwa była identyfikacja poszczególnych operacji związanych z Projektem, z zastrzeżeniem uproszczonych metod rozliczania wydatków.

  14. Beneficjent oraz konsorcjant jest zobowiązany do przechowywania następującej dokumentacji, opisanej w sposób umożliwiający przypisanie jej określonym pozycjom w budżecie Projektu:

    1) Oryginałów lub kopii dokumentów księgowych (faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej), potwierdzających poniesione koszty oraz potwierdzających dokonanie zapłaty;

    2) Oryginałów lub kopii protokołów odbioru dokumentujących wykonanie dostaw i usług lub kopii innych dokumentów potwierdzających zgodność realizacji Projektu z warunkami Umowy;

    3) W przypadku zawarcia umowy leasingu, kopii umowy leasingu; w przypadku upoważnienia leasingodawcy do ponoszenia wydatków kwalifikujących się do objęcia dofinansowaniem także:

a. kopii faktury zakupu przedmiotu leasingu opłaconej przez leasingodawcę,

b. kopii upoważnienia dla leasingodawcy w formie umowy zlecenia.

  15. Beneficjent jest zobowiązany do udostępnienia w swojej siedzibie (w jednym pomieszczeniu) Instytucji Pośredniczącej lub instytucji przez nią upoważnionej uporządkowanej i prawidłowo opisanej dokumentacji, wymienionej w ust. 14 (w tym również kopii wyżej wymienionej dokumentacji konsorcjanta), w celu weryfikacji. Na żądanie Instytucji Pośredniczącej, beneficjent jest zobowiązany przesłać dokumentację do siedziby Instytucji Pośredniczącej.

  16. Postanowień ust. 14 i 15 nie stosuje się do kategorii kosztów, do których zastosowano uproszczone metody rozliczania wydatków. Nie wyklucza to obowiązków beneficjenta lub konsorcjanta wynikających z przepisów szczególnych.

  17. Weryfikacja dokumentacji może być przeprowadzona w siedzibie beneficjenta po uprzednim powiadomieniu doręczonym na co najmniej 6 dni roboczych przed terminem weryfikacji.

  18. Jeżeli w trakcie weryfikacji dokumentacji stwierdzone zostaną braki lub błędy, które nie skutkują uznaniem kosztu za niekwalifikowalny, beneficjent lub konsorcjant zobowiązany jest do dokonania poprawek lub uzupełnień w zakresie wskazanym przez Instytucję Pośredniczącą lub zastosowania się do zaleceń instytucji upoważnionej przez Instytucję Pośredniczącą do weryfikacji.

  19. W przypadku, gdy dokumentacja, o której mowa w ust. 14, zawiera braki lub błędy skutkujące uznaniem kosztów za niekwalifikowalne, beneficjent, na wezwanie Instytucji Pośredniczącej, jest zobowiązany do złożenia wyjaśnień oraz brakujących lub poprawionych dokumentów, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, z zastrzeżeniem ust 6. W razie zaistnienia konieczności, Instytucja Pośrednicząca może dokonać ponownego wezwania w powyższym trybie. Instytucja Pośrednicząca może przekazać dokumentację do ekspertyzy.

  20. Nieusunięcie przez beneficjenta lub konsorcjanta braków lub błędów w dokumentacji, o której mowa w ust. 14, w terminie 7 dni, może skutkować uznaniem całości lub części kosztów za niekwalifikowalne oraz koniecznością zwrotu całości lub części dofinansowania.”

Zgodnie z § 6 umowy z dnia 17 lipca 2017 r. zawartej przez lidera konsorcjum z NCBiR Spółka i W uzyskały łącznie dofinansowanie o wartości 71,4% kosztów kwalifikowanych realizacji Projektu, a więc konsorcjum będzie miało własny wkład finansowy w realizację Projektu. Lider Projektu, jakim jest W, jako jednostka naukowa nie jest zobowiązany do wniesienia wkładu własnego, natomiast według regulaminu konkursu NCBiR … Spółka, jako przedsiębiorstwo inne niż MŚP, wniosła wkład własny w wysokości 60% kosztów, wynikających z zakresu prac do zrealizowania tj.  … PLN.

Dofinansowanie nie może zostać przeznaczone, na żaden inny cel, czy projekt, niż projekt opisany we wniosku o dofinansowanie, tj….. W przypadkach przewidzianych w umowie o dofinansowanie, w tym w szczególności, gdyby dalsza realizacja Projektu była niemożliwa lub niecelowa Spółka zobowiązana jest do zwrotu całości lub części dofinansowania. Niewykorzystane środki pieniężne zwracane są do NCBiR.

Spółka jest zobowiązana przeznaczać całość środków na pokrycie kosztów Projektu, co wynika z umowy o dofinansowanie i Regulaminu. Spółka w ramach Projektu ponosi następujące koszty prac rozwojowych:

 I. Koszty wynagrodzeń na stanowiskach: Konstruktor-elektronik, elektryk; Konstruktor - mechanik; Konstruktor-tester; Pracownik techniczny.

II. Koszty podwykonawstwa w zakresie usług badawczych:

a. Opracowanie metody ukierunkowania świateł przednich;

b. Analiza statystyczna danych wypadkowych;

c. Testy … elementów systemu.

III. Koszty zakupu towarów i usług:

a. wypożyczenie / leasing aparatury kontrolnej i pomiarowej;

b. Wynajem … na potrzeby badań i rejestracji;

c. wynajem oprogramowania do projektowania układów elektronicznych;

d. Zakup płytek PCB (płytki do montażu elementów elektronicznych dla potrzeb testów …) do testów chromatyczności;

e. Zakup podzespołów elektronicznych;

 f. Leasing laptopów (2 szt.);

 g. Leasing monitorów (4 szt.);

 h. Zakup podzespołów do konstrukcji prototypowych multiprojektorów;

  i. Zakup elementów ochronnych ESD (do ochrony maszyn, urządzeń i podzespołów elektronicznych podczas montażu, głównie od wyładowań elektrostatycznych - maty, elementy ubioru dla pracowników, itp.);

  j. Wynajem szafy klimatycznej (zabezpieczenie elektroniki I elementów prototypu);

  k. Zakup elementów konstrukcyjnych i montażowych stanowiska do testów prototypowych multiprojektorów;

  l. Wynajem … na potrzeby testowania prototypu.

W zakresie sposobu podziału środków Umowa Konsorcjum odwołuje się do umowy o dofinansowanie, w której łączna kwota dofinansowania Projektu … PLN została podzielona pomiędzy W i Spółkę w następujący sposób:

- W otrzyma w ramach dofinansowania Projektu … PLN;

- Spółka otrzyma w ramach dofinansowania Projektu … PLN.

Według Regulaminu w budżecie Projektu przewidziany jest ryczałt w wysokości 17% udziału każdej ze stron umowy konsorcjum przeznaczony na pokrycie kosztów pośrednich. Suma kosztów pośrednich Spółki wynosi …PLN, z czego dofinansowanie wynosi … PLN.

Jak wynika z powyższego W jest obowiązana, jako lider konsorcjum do przekazywania dofinansowania otrzymanego od NCBiR, w części przypadającej na Spółkę, na rzecz Spółki. Warunkiem otrzymywania przez Spółkę dofinansowania jest prawidłowa realizacja obowiązków uczestnika konsorcjum i warunków otrzymania dofinansowania określonych w umowie o dofinansowanie. W zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie Spółka nie będzie dokonywała dostaw towarów, ani nie będzie świadczyła usług na rzecz W. natomiast W, w zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie, nie będzie dostarczała żadnych towarów, ani nie będzie świadczyła żadnych usług na rzecz NCBiR.

Wdrożenie Projektu nastąpi w ramach działalności gospodarczej Spółki. W szczególności Spółka rozpocznie produkcję i sprzedaż Systemów …, będzie też świadczyła usługi w zakresie obsługi posprzedażowej oraz rozszerzania funkcjonalności Systemu … o nowe elementy. Egzemplarz prototypowy Systemu … zostanie wykorzystany przez Spółkę dla potrzeb jej własnej działalności, albo sprzedany jednemu z klientów Spółki. Spółka podkreśla, że wdrożenie rezultatów Projektu, a więc produkcja i sprzedaż egzemplarzy seryjnych Systemu … nie są przedmiotem dofinansowania.

System … oferowany będzie przez Spółkę w dwóch podstawowych formach:

   - Jako zestaw przeznaczony do montażu w nowo powstających … z możliwością dostosowania do wymogów montażowych klienta. Odbiorcą docelowym tej formy będą producenci taboru.

   - Jako zestaw przeznaczony do modernizacji użytkowanego … z możliwością dostosowania do wymogów montażowych klienta. Ta forma oferowana będzie przedsiębiorstwom komunikacyjnym, które eksploatują pojazdy ….

W wyniku realizacji Projektu, poza technologią wytwarzania Systemu … (plany, rysunki, projekty, itp.), powstanie egzemplarz prototypowy. Egzemplarz prototypowy Systemu … zostanie wykorzystany przez Spółkę dla potrzeb jej własnej działalności, albo sprzedany jednemu z klientów Spółki. Spółka będzie kształtowała ceny sprzedaży egzemplarzy Systemu …, w tym egzemplarza prototypowego - jeżeli Spółka zdecyduje się na jego sprzedaż, na warunkach rynkowych, a więc w szczególności w oparciu o koszty bieżącej produkcji egzemplarzy seryjnych oraz koszty sprzedaży i marketingu, wielkość popytu, wielkość i zakres zamówień zainteresowanych odbiorców, itp. W analogiczny sposób Spółka będzie kształtowała ceny usług (w oparciu o zakres prac adaptacyjnych, długość i warunków umowy o świadczenie obsługi posprzedażowej, itp.). Fakt uzyskania dofinansowania stworzenia technologii wytwarzania Systemu … nie będzie miał zatem wpływu na stosowane przez Spółkę ceny jego egzemplarzy, ani też wynagrodzenie pobierane przez Spółkę z tytułu obsługi posprzedażowej egzemplarzy.

W wyniku realizacji Projektu powstaną rezultaty badań, które będą stanowiły tajemnicę przedsiębiorstwa Spółki, planowane są również trzy zgłoszenia patentowe:

1. ….

2. ….

3. ….

Majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu będą należały do każdego z uczestników konsorcjum w zakresie w jakim zostaną przez niego wytworzone. W ramach umowy konsorcjum nie dojdzie do przeniesienia praw autorskich do utworów, ani przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu pomiędzy członkami konsorcjum, ani też na podmioty trzecie. Szczegółowo uregulowano również zasady przenoszenia praw do wyników Projektu po jego zakończeniu, w szczególności w związku z jego wdrożeniem. Przeniesienie prawdo wyników Projektu uregulowane jest w Umowie Konsorcjum i Aneksie Nr 1/2017 do Umowy Konsorcjum, na poniższych zasadach.

1.Zakres praw majątkowych do wyników badań przemysłowych lub prac rozwojowych będących rezultatem Projektu przysługuje Stronom w proporcji odpowiadającej faktycznemu ich udziałowi w całkowitej kwocie kosztów kwalifikowalnych Projektu.

2.Przekazanie posiadanych praw majątkowych do wyników badań przemysłowych lub prac rozwojowych będących rezultatem Projektu pomiędzy Stronami następuje za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

3.Jeśli wdrożenie wyników Projektu przyjmie formę sprzedaży praw do wyników lub udzielenia licencji na korzystanie z praw do wyników. Strony zobowiązują się do przeniesienia praw do wyników Projektu lub udzielenia licencji na korzystanie z praw do wyników, za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości rynkowej tych praw.

4.Strony mają prawo do upublicznienia wyników prac wytworzonych w toku realizacji Projektu tylko za pisemną zgodą każdej ze Stron, nawet Jeśli te wyniki są związane z wynikami prac wykonanych przez uczestnika Umowy dokonującego upublicznienia. W celu uniknięcia wątpliwości, jakiekolwiek upublicznianie wyników bez uprzedniej pisemnej zgody pozostałych Stron jest niedozwolone w okresie, w którym wyniki te muszą pozostać poufne przed złożeniem wniosku o udzielenie ochrony prawnej.

5.Strony zachowują prawo do własności do materiału, sprzętu i innych dóbr materialnych zakupionych lub wytworzonych przez tych uczestników Umowy dla realizacji Projektu, chyba, że z przepisów prawa, umowy o dofinansowanie Projektu lub innych umów zawartych przez Strony wynika co innego.

W celu uzyskania płatności Spółka obowiązana jest do dostarczania W informacji i dokumentów niezbędnych do zawnioskowania o płatność w systemie SL2014. W szczególności Spółka musi przekazywać W informacje o etapie realizacji prac - zgodnie z harmonogramem Projektu, faktury zakupowe z dowodami płatności za dokumentowane nimi dostawy towarów lub świadczenie usług, listy płac, karty pracy osób zaangażowanych w realizację Projektu. Wszystkie te dokumenty, potwierdzone za zgodność z oryginałem, jako lider konsorcjum przechowuje W.

Otrzymane środki nie stanowią zapłaty za jakiekolwiek usługi wykonane przez Spółkę na rzecz NCBiR, W, czy jakiejkolwiek strony trzeciej. Środki te nie stanowią również wynagrodzenia za wytworzenie przez Spółkę jakichkolwiek wartości niematerialnych i prawnych, ponieważ wszelkie wartości niematerialne i prawne wytworzone przez Spółkę w ramach Projektu będą przez nią wykorzystywane dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej - do produkcji oraz świadczenia usług w zakresie Systemów ... Otrzymanie przez Spółkę środków wynika z ponoszenia przez nią kosztów realizacji Projektu zgodnie z założonym harmonogramem. Z otrzymanych środków Spółka finansuje m.in. nabycie towarów i usług niezbędnych do realizacji Projektu, w związku z czym dokonuje zapłat należności z tego tytułu na rzecz podmiotów trzecich. Potencjalne przeniesienie przez Spółkę praw do wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych w ramach Projektu będzie stanowiło odrębną transakcję, podlegającą odrębnej odpłatności i nie będzie sfinansowane ze środków dofinansowania Projektu.

Pismem z 4 września 2018 r. uzupełniono opis sprawy następująco.

Dofinansowanie będzie mogło zostać wykorzystane wyłącznie na realizację Projektu. Spółka nie może tymi środkami dysponować w sposób dowolny, w szczególności wykluczone jest ich przeznaczenie na jakąkolwiek ogólną działalność Spółki. Jak wskazano w treści wniosku (ostatnie dwa akapity opisu stanu faktycznego z załącznika ORD-IN/A nr 2) „Dofinansowanie nie może zostać przeznaczone, na żaden inny cel, czy projekt, niż projekt opisany we wniosku o dofinansowanie, tj….. W przypadkach przewidzianych w umowie o dofinansowanie, w tym w szczególności, gdyby dalsza realizacja Projektu była niemożliwa lub niecelowa Spółka zobowiązana jest do zwrotu całości lub części dofinansowania. Niewykorzystane środki pieniężne zwracane są do NCBiR. (...) Spółka jest zobowiązana przeznaczać całość środków na pokrycie kosztów Projektu, co wynika z umowy o dofinansowanie i Regulaminu.”

Na realizację Projektu Spółka zamierza przeznaczyć 100% otrzymanej kwoty dofinansowania. Dofinansowanie zostanie wydatkowane bezpośrednio na uzyskanie rezultatu Projektu, którym będzie technologia wytwarzania Systemu … oraz prototypowy egzemplarz Systemu….

Poziom dofinansowania dla przedsiębiorców - członków konsorcjum na realizację poszczególnych kategorii prac badawczo-rozwojowych w ramach Projektu określają §13 i §14 Rozporządzenia ministra nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (Dz. U. z 2015 r., poz. 299; dalej jako: „Rozporządzenie”).

Zgodnie z przepisami §13 Rozporządzenia intensywność pomocy publicznej, liczona jako stosunek ekwiwalentu dotacji brutto do kosztów kwalifikowalnych, nie może przekroczyć, w przypadku prac rozwojowych (jakie są przedmiotem Projektu Spółki i W), 25% kosztów kwalifikowanych. Jak wynika z §14 Rozporządzenia w przypadku badań przemysłowych i prac rozwojowych intensywność pomocy publicznej ulega zwiększeniu o 15 punktów procentowych, jeżeli zostanie spełniony m.in. taki warunek, by wyniki projektu były szeroko rozpowszechniane podczas konferencji technicznych lub naukowych, w formie publikacji w czasopismach naukowych lub technicznych, za pośrednictwem powszechnie dostępnych baz danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań lub za pośrednictwem oprogramowania bezpłatnego albo oprogramowania z licencją otwartego dostępu - do maksymalnie 80% kosztów kwalifikowalnych (który to warunek spełnia Projekt). W ten sposób został skalkulowany wskaźnik dofinansowania na poziomie 40%.

Kwota dofinansowania została obliczona na podstawie szczegółowego kosztorysu Projektu, stanowiącego element wniosku o dofinansowanie. Część finansowa wniosku o dotację obejmuje wyszczególnienie kosztów kwalifikowanych projektu, klasyfikowanych jako takie zgodnie z „…” NCBiR, w podziale na wynagrodzenia, podwykonawstwo, pozostałe koszty bezpośrednie oraz koszty pośrednie. Kosztorys obejmuje koszty kwalifikowane ponoszone przez W (dofinansowanie w 100%) oraz koszty ponoszone przez Spółkę (dofinansowanie w 40%, zgodnie z algorytmem z Rozporządzenia).

Wysokość dofinansowania uzależniona jest zatem od kosztów kwalifikowanych wynikających z kosztorysu i od intensywności pomocy. Kwoty kosztorysu zostały oszacowane zgodnie z zasadami opisanymi w kosztorysie, w oparciu o zaplanowane do realizacji działania z ramach Projektu i nakłady potrzebne do ich realizacji. Na przykład znajdujący się w dziale „Pozostałe koszty bezpośrednie” koszt wynajęcia … na potrzeby przeprowadzenia badań i rejestracji (… zł) został oszacowany, zgodnie z wyjaśnieniami Spółki ujętymi we wniosku o dofinansowanie, na podstawie kontaktów z przedsiębiorstwami komunikacyjnymi, które użytkują takie pojazdy. Dalej Spółka wyjaśniła, że wykonanie pomiarów w warunkach środowiskowych wymaga około 10 godzin jazdy …, natomiast cena wynajmu … na godzinę w porze nocnej wynosi 2.500 zł.

Efekty zrealizowanego Projektu dofinansowanego z NCBiR będą wykorzystane do wykonania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Efekt zrealizowanego Projektu, jakim będzie technologia wytwarzania Systemu …, zostanie przez Spółkę wdrożony, w ramach jej działalności, poprzez uruchomienie produkcji egzemplarzy Systemu …. Spółka zamierza następnie prowadzić sprzedaż egzemplarzy Systemu … opodatkowaną VAT.

Efekt zrealizowanego Projektu, jakim będzie prototypowy egzemplarz Systemu …, również może być przedmiotem odpłatnej dostawy opodatkowanej VAT.

Wnioskodawca wystąpił o dofinansowanie, ponieważ w momencie, w którym powziął zamiar zrealizowania Projektu (skonkretyzował się pomysł Systemu …) nie posiadał środków wystarczających na jego realizację. Biorąc pod uwagę fakt, że w działalności innowacyjnej istotny jest moment opracowania technologii (istotą innowacyjności jest, by daną technologię opracować przed innymi podmiotami), Projekt nie mógłby być zrealizowany bez dofinansowania.

Pytanie

Czy w związku z otrzymywaniem płatności w ramach dofinansowania Projektu Spółka ma obowiązek wystawiania faktur VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki nie ma ona obowiązku wystawiania faktur VAT w związku z otrzymywaniem płatności w ramach dofinansowania Projektu, gdyż nie stanowi ono dla Spółki wynagrodzenia za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT, co oznacza, że Spółka w ogóle nie jest uprawniona do wystawiania faktur VAT z tego tytułu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak wynika z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Jak wynika z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jak wynika z art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zdaniem Spółki w ramach realizacji Projektu Spółka nie dokonuje odpłatnego świadczenia usług na rzecz W, NCBiR, ani jakiegokolwiek innego podmiotu. Fakt, iż odpłatnym świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów nie powoduje, że wszelkie tytuły płatności da się w sposób dychotomiczny podzielić na wynagrodzenia za dostawy i wynagrodzenia za usługi. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 czerwca 2014 r. sygn. akt I FSK 1072/13 „dychotomiczny podział na gruncie ustawy o podatku o towarów i usług na świadczenie usług i dostawę towarów nie oznacza, że wypełnia on wszelkie przejawy aktywności podmiotów gospodarczych, a każdy przepływ środków finansowych, odbywające się w ramach relacji pomiędzy podatnikami VAT, musi być albo świadczeniem usług, albo dostawą towarów.”

Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych (tak np. w cytowanym wyroku sygn. akt I FSK 1072/13), a także Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawie C-16/93) odpłatne świadczenie usług występuje, jeżeli:

- istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zdaniem Spółki prowadzenie przez Spółkę działalności badawczo-rozwojowej wspólnie z W nie spełnia powyższych kryteriów, dlatego Spółka nie dokonuje odpłatnego świadczenia usług na rzecz W. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 czerwca 2014 r. sygn. akt I FSK 1072/13 w przedmiocie opodatkowania VAT rozliczeń między uczestnikami konsorcjum, „celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można do celów podatku od towarów i usług oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru, jako działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem jest zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia.”

Spółka nadmienia, że w wyniku realizacji Projektu oczekuje ona powstania innowacyjnego produktu – Systemu …, który będzie ona oferowała swoim klientom. Na tym etapie Spółka będzie zatem zawierała ze swoimi klientami indywidualne umowy o dostawy towarów lub świadczenie usług, które będą podlegały opodatkowaniu VAT. Również te transakcje opodatkowane pozostaną jednak bez związku z otrzymanym przez Spółkę dofinansowaniem. Fakt dofinansowania Projektu nie będzie miał bowiem wpływu na wysokość cen oferowanych klientom, które zostaną ustalone na poziomie rynkowym.

Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej przedstawionym w interpretacji indywidualnej z dnia 30 kwietnia 2018 r. nr 0112-KDIL1-1.4012.47.2018.2.MJ „Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (...). Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. (...) Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.(...) Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT. (...) Bezpośredni związek dotacji z ceną (a więc cenotwórczy charakter) występuje w przypadku, gdy w sposób precyzyjny można określić jej wpływ na poziom ceny konkretnego towaru/usługi.”

Bezspornym jest, że środki otrzymywane przez Spółkę w ramach dofinansowania Projektu przeznaczone są na konkretne działania. Istotą dofinansowania projektów badawczo-rozwojowych przez NCBiR jest w szczególności wsparcie przedsiębiorców w realizacji tego rodzaju działań. Działania Spółki w ramach Projektu nie stanowią świadczeń na rzecz jakichkolwiek podmiotów trzecich, a ich celem jest rozszerzenie asortymentu Spółki o  System …. W myśl wskazanego wyżej wyroku NSA z dnia z dnia 25 czerwca 2014 r. sygn. akt I FSK 1072/13 nie można każdego działania Spółki, w tym prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, klasyfikować jako dostawy towarów albo świadczenia usług. Spółka, jako podmiot gospodarczy, prowadzi wiele tego rodzaju działań, np. uczestniczy w imprezach branżowych, szkoli swoich pracowników, startuje w przetargach, itp.

Z realizacji przez Spółkę Projektu korzyści odniesie sama Spółka (będzie mogła sprzedawać innowacyjny System …). NCBiR nie odnosi z Projektu żadnych korzyści - udzielanie dofinansowania jest bowiem przejawem realizacji przez tę Instytucję swoich ustawowych zadań, do których należy m.in. wsparcie przedsiębiorców w realizowaniu projektów badawczo-rozwojowych. Wypłaty dofinansowania Projektu dokonywane są w oparciu udokumentowane wydatki dokonane przez Spółkę w związku z realizacją Projektu oraz informacje o stopniu zaawansowania prac nad Projektem. Są one zatem dokonywane na tej podstawie, że Spółka pracuje nad wytworzeniem dla siebie Systemu  … w sposób zgodny z warunkami uzyskania dofinansowania.

Jak wynika z powyższego środki z dofinansowania od NCBiR nie stanowią dla Spółki wynagrodzenia z tytułu świadczenia jakichkolwiek usług. Analogiczne stanowisko zajął np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji Indywidualnej z dnia 14 grudnia 2014 roku nr IPPP1/4512-1101/15-3/IGO potwierdzając stanowisko podatnika, zgodnie z którym „otrzymane przez Instytut od Centrum dofinansowanie nie może być uznane za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług w postaci realizacji projektu na rzecz Centrum, jako że projekt nie jest realizowany na rzecz Centrum. Za pośrednictwem Centrum dystrybuowane są jedynie środki publiczne na finansowanie nauki.”

Spółka nadmienia też, że pozyskiwanie dotacji lub innych form dofinansowania o podobnym charakterze to sposób finansowania przedsięwzięć gospodarczych stanowiący alternatywę dla finansowania dłużnego, czy kapitałowego, dlatego podobnie jak otrzymanie środków w ramach pożyczki nie ma ono konsekwencji podatkowych na gruncie VAT.

Z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że podatnicy są obowiązani wystawiać faktury dokumentujące sprzedaż. Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zdaniem Spółki, skoro otrzymywanie dofinansowania Projektu nie będzie wynikało ze sprzedaży Spółki, to Spółka nie będzie uprawniona do wystawiania faktur z tego tytułu. Takie stanowisko zajął również m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej nr IBPP2/443-151/14/IK z dnia 20 lutego 2014 r., w której wskazał, że „podatnik nie może z tytułu wykonania czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wystawić faktury VAT.” W związku z powyższym Spółka nie może dokumentować otrzymywania płatności w ramach dofinansowania Projektu fakturami VAT. Płatności te powinny być udokumentowane innymi dokumentami księgowymi, takimi jak noty.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 19 października 2018 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0111-KDIB3-1.4012.572.2018.2.JP, w której uznałem Państwa stanowisko w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT w związku z otrzymaniem płatności w ramach dofinansowania projektu za nieprawidłowe

Interpretację doręczono Państwu 22 października 2018 r.

Skarga na interpretację indywidualną

19 listopada 2018 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Skarga wpłynęła do mnie 20 listopada 2018 r.

Wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości i zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postępowanie przed sądem administracyjnym

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 13 marca 2019 r., sygn. akt III SA/Gl 1302/18.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 21 grudnia 2022 r., sygn. akt I FSK 1346/19 oddalił skargę kasacyjną.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 21 grudnia 2022 r. (data wpływu do tut. Organu 24 kwietnia 2023 r.)

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.),

ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

     - uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

     - ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy.

towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT,

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przepis ten oznacza, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Z treści powołanych przepisów wynika, że w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 powołanej ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 29 pkt 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (Dz. U. z 2017 r. poz. 1447, z późn. zm., Dz. U. z 2018 r. poz. 1249), do zadań Centrum należy pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność badawczo-rozwojową, w szczególności przez współfinansowanie przedsięwzięć prowadzonych przez podmiot posiadający zdolność do zastosowania wyników projektu w praktyce.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny, zawarli z W umowę konsorcjum w celu realizacji projektu badawczo-rozwojowego pn. „…”. Projekt realizowany jest wspólnie przez Państwa i W na podstawie Umowy Konsorcjum. Podpisanie Umowy Konsorcjum było niezbędne do uzyskania współfinansowania z NCBiR. Przedmiotem Projektu są prace rozwojowe prowadzące do opracowania, wykonania oraz przeprowadzenia testów … („System …”) dla pojazdów … poruszających się w ruchu miejskim (pojazdy …). Współfinansowanie odbywa się na podstawie umowy z dnia 17 lipca 2017 r. zawartej przez lidera konsorcjum z NCBiR działającym w charakterze Instytucji Pośredniczącej, tj. podmiotu, któremu minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego powierzył realizację zadań w ramach Programu …. Spółka nie posiada odrębnej umowy z NCBiR. W zakresie sposobu podziału środków Umowa Konsorcjum odwołuje się do umowy o dofinansowanie, w której łączna kwota dofinansowania Projektu … PLN została podzielona pomiędzy W i Spółkę w następujący sposób:

- W otrzyma w ramach dofinansowania Projektu … PLN;

- Spółka otrzyma w ramach dofinansowania Projektu … PLN.

W jest obowiązana, jako lider konsorcjum do przekazywania dofinansowania otrzymanego od NCBiR, w części przypadającej na Państwa, na rzecz Państwa. Warunkiem otrzymywania przez Państwa dofinansowania jest prawidłowa realizacja obowiązków uczestnika konsorcjum i warunków otrzymania dofinansowania określonych w umowie o dofinansowanie. W zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie Państwo nie będą dokonywali dostaw towarów, ani nie będą świadczyć usług na rzecz W, natomiast W, w zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie, nie będzie dostarczała żadnych towarów, ani nie będzie świadczyła żadnych usług na rzecz NCBiR. Wdrożenie Projektu nastąpi w ramach działalności gospodarczej Państwa. W szczególności Państwo rozpoczną produkcję i sprzedaż Systemów …, będą też świadczyć usługi w zakresie obsługi posprzedażowej oraz rozszerzania funkcjonalności Systemu  … o nowe elementy. Egzemplarz prototypowy Systemu … zostanie wykorzystany przez Państwa dla potrzeb własnej działalności, albo sprzedany jednemu z klientów Państwa Spółki. Państwo będą kształtowali ceny sprzedaży egzemplarzy Systemu …, w tym egzemplarza prototypowego - jeżeli Państwo zdecydują się na jego sprzedaż, na warunkach rynkowych. Majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu będą należały do każdego z uczestników konsorcjum w zakresie w jakim zostaną przez niego wytworzone. W ramach umowy konsorcjum nie dojdzie do przeniesienia praw autorskich do utworów, ani przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu pomiędzy członkami konsorcjum, ani też na podmioty trzecie. Z otrzymanych środków Państwo finansują m.in. nabycie towarów i usług niezbędnych do realizacji Projektu, w związku z czym dokonują zapłat należności z tego tytułu na rzecz podmiotów trzecich. Dofinansowanie będzie mogło zostać wykorzystane wyłącznie na realizację Projektu. Państwo nie mogą tymi środkami dysponować w sposób dowolny, w szczególności wykluczone jest ich przeznaczenie na jakąkolwiek ogólną działalność Państwa Spółki. Na realizację Projektu Państwo zamierzają przeznaczyć 100% otrzymanej kwoty dofinansowania. Projekt nie mógłby być zrealizowany bez dofinansowania.

W niniejszej sprawie należy wskazać, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.), w ramach tzw. swobody umów. Zgodnie z tym przepisem

strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania – podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy,

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, z zapadłym w niniejszej sprawie, wyroku z 13 marca 2019 r. sygn. akt III SA/Gl 1302/18 wskazał, że „Zdaniem skarżącej Spółki otrzymana dotacja nie jest związana z świadczeniem usług na rzecz W i NCBiR, zatem nie ma wpływu na jej cenę. Dofinansowanie pozostaje przy członkach Konsorcjum, którzy będą otrzymywać jedynie zwrot swoich kosztów realizacji Projektu i z tej racji nie wlicza się go do podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ustawy VAT. Udział Konsorcjantów w prawach majątkowych do wyników projektu jest proporcjonalny do ich finansowego i twórczego udziału w realizacji Projektu. Nie stanowi dotacji mającej na celu pokrycie części ceny za wykonanie zadania badawczego, ale stanowi pokrycie kosztów związanych z realizacją Projektu, którego W jest Liderem.

Zdaniem Sądu orzekającego stanowisko skarżącej Spółki zasługuje na uwzględnienie, gdyż otrzymana przez nią dotacja nie stanowi czynności opodatkowanej i nie wchodzi do podstawy opodatkowania wskazanej w art. 29a ustawy VAT.

Sąd orzekający podziela ugruntowane stanowisko doktryny i orzecznictwa, że co do zasady otrzymanie dotacji nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT. Jednakże samo jej otrzymanie w ściśle określonych warunkach może skutkować koniecznością zwiększenia o jej wartość podstawy opodatkowania, jako elementu realnie wpływającego na cenę innej czynności (np. świadczenie usług). Dotacja musi zostać przez podatnika otrzymana (na rachunek bankowy) i musi mieć bezpośredni wpływ na cenę towarów lub usług świadczonych przez podatnika-beneficjenta. Dzięki dotacji usługa ma cenę niższą o konkretną kwotę lub wyrównuje przychody ze sprzedaży usługi do poziomu sprzed obniżki. Jak wynika z opracowania G. Gębka, Dotacje, subwencje i dopłaty - podstawa opodatkowania VAT - ABC nr 263858, LEX OMEGA) dotacja zwiększa podstawę opodatkowania w kwocie netto dotacji. Ten kluczowy element regulacji zawartej w art. 29a ust. 1 ustawy VAT wymaga wnikliwej analizy zapisów umów ich przyznania czy regulaminów. (…) Podstawę opodatkowania stanowi wszystko co stanowi zapłatę (art. 29a ustawy VAT i art. 78 i 79 dyrektywy 2006/112/WE). Nie ma wątpliwości, że zapłata ma postać pieniężną lub świadczenia wzajemnego uzyskanego od nabywcy towaru lub usługi. Ustawodawca dopuszcza również otrzymanie zapłaty (całości lub części) od osoby trzeciej, która może mieć postać dotacji, subwencji lub innej dopłaty o podobnym charakterze. Aby jednak wchodziła ona do podstawy opodatkowania musi mieć bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów lub usług dostarczanych przez podatnika. Otrzymanie dotacji nie jest odrębną czynnością opodatkowaną ale podlega opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą jest związana i według stawki dla tej czynności właściwej. Innymi słowy dla uznania dotacji za zwiększającą podstawę opodatkowania, koniecznym jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej, odpowiada całości lub części wynagrodzenia z tytułu tej czynności czyli jest związana z konkretną, oznaczoną dostawą lub usługą (zobacz wyrok ETS C-184/00).

W szeregu orzeczeń (np. C-498/99, publ. LEX nr 83900, C-16/93, publ. LEX nr 83886, C-89/81, czy C-154/80, publ. www.curia.europa.eu), istotnych z punktu widzenia spornej w tej sprawie kwestii, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wyraził pogląd, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

1. istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

2. wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

3. istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

4. odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

5. istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Przenosząc te rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić przyjdzie, że zasadne jest stanowisko skarżącej Spółki, że prowadzenie przez nią działalności badawczo-rozwojowej wspólnie z W nie spełnia powyższych warunków. Wynika to z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku. Spółka wskazała, że W jest obowiązana, jako lider konsorcjum do przekazywania dofinansowania otrzymanego od NCBiR, w części przypadającej na Spółkę, na rzecz Spółki. Warunkiem otrzymywania przez Spółkę dofinansowania jest prawidłowa realizacja obowiązków uczestnika konsorcjum i warunków otrzymania dofinansowania określonych w umowie o dofinansowanie. W zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie Spółka nie będzie dokonywała dostaw towarów, ani nie będzie świadczyła usług na rzecz W, natomiast W, w zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie, nie będzie dostarczała żadnych towarów, ani nie będzie świadczyła żadnych usług na rzecz NCBiR.

Zatem elementów typowych dla świadczenia usług za wynagrodzeniem nie można dostrzec w ramach wewnętrznych rozliczeń pomiędzy członkami Konsorcjum opisanych we wniosku o wydanie interpretacji.

Zgodzić się też należy ze stanowiskiem skarżącej Spółki, że dofinansowanie z NCBiR nie stanowi dotacji mającej wpływ na cenę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy VAT. Kwota w wys. 40% dofinansowania dla Projektu pokrywa część kosztów poniesionych przez Spółkę. Koszty pokryte dotacją odzwierciedlają proporcjonalny udział konsorcjantów jako całości w prawach własności do wyników projektu. Otrzymana dotacja przeznaczona jest wyłącznie na pokrycie kosztów związanych z realizacją Projektu. Zatem dofinansowanie z NCBiR i realizacja Projektu nie są względem siebie ekwiwalentne. Nie będzie miało bezpośredniego wpływu na ewentualną cenę sprzedawanych towarów lub świadczonych usług. Jeżeli po zakończeniu Projektu Spółka znajdzie zainteresowanych kontrahentów, będzie na ich rzecz sprzedawała, po cenach rynkowych, egzemplarze Systemu … (w tym możliwe jest również zbycie na rzecz kontrahenta egzemplarza prototypowego) i świadczyła, po cenach rynkowych, usługi związane z eksploatacją przez kontrahentów egzemplarzy Systemu ... Słusznie zatem wskazała Spółka, że wsparcie NCBiR nie będzie miało żadnego wpływu na ceny w czynnościach opodatkowanych, które dzięki realizacji Projektu Spółka będzie mogła potencjalnie wykonywać (pod warunkiem znalezienia nabywców egzemplarzy Systemu …).

Wnioskodawca wskazał też, że majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu będą należały do każdego z uczestników konsorcjum w zakresie w jakim zostaną przez niego wytworzone. W ramach umowy konsorcjum nie dojdzie do przeniesienia praw autorskich do utworów, ani przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu pomiędzy członkami konsorcjum, ani też na podmioty trzecie. Szczegółowo uregulowano również zasady przenoszenia praw do wyników Projektu po jego zakończeniu, w szczególności w związku z jego wdrożeniem.

Zgodzić się należy ze skarżącą Spółką, że określony w umowie podział wszystkich wydatków i uzyskanych przychodów dokonywany przez Lidera Konsorcjum nie może zostać uznany za odsprzedaż usług przez jeden podmiot innemu podmiotowi wchodzącemu w skład Konsorcjum. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być bowiem same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro z przyjętego w tej sprawie stanu faktycznego wynika, że Lider Konsorcjum nie działa wyłącznie we własnym imieniu, lecz w ramach zawartego porozumienia i nie odsprzedawał usług na rzecz Partnera, to działań podjętych w ramach tej umowy o współpracy nie można dla celów podatku od towarów i usług oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru jako działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość. Cel przedsięwzięcia wskazuje, że czynności te nie są opodatkowane. Dotacja jest zatem przyznawana Konsorcjum w celu realizacji Projektu, która nie ma wpływu na jej cenę. Cena usług nie byłaby wyższa w przypadku braku dotacji, gdyż nie łączy się z usługą.(…)

W rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia ze świadczeniem usługi w rozumieniu ustawy VAT. NCBiR nie jest beneficjentem prowadzonych przez Spółkę prac badawczych. Otrzymana dotacja stanowiąca częściową rekompensatę poniesionych przez Spółkę kosztów prowadzonych prac badawczych nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdyż nie wpływa bezpośrednio na cenę świadczonych usług.

Mając na względzie powyższe zarzuty skargi w zakresie naruszenia art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 19a ust. 5 pkt 2 w zw. z art. 29a ust. 1 ustawy VAT uznać trzeba za zasadne, gdyż organ w sposób dowolny przyjął, że otrzymana dotacja stanowi wynagrodzenie za świadczone przez Spółkę usługi i będzie miała wpływ na cenę świadczonych usług.”

NSA w wyroku z 21 grudnia 2022 r. sygn. akt I FSK 1346/19, który rozstrzygał w niniejszej sprawie, wskazał, że:

„5.4.2. Słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji w tej sprawie, że w zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie Spółka nie będzie dokonywała dostaw towarów, ani nie będzie świadczyła usług na rzecz W, natomiast ten podmiot, w zamian za przekazane w ramach Projektu dofinansowanie, nie będzie dostarczał żadnych towarów, ani nie będzie świadczył żadnych usług na rzecz NCBiR. A zatem wypłacona Skarżącej dotacja nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną na rzecz NCBiR usługę, gdyż opisany we wniosku o interpretację projekt nie jest skierowany do Centrum.

Za zasadne należy też uznać stwierdzenie, że dofinansowanie z NCBiR i realizacja Projektu nie są względem siebie ekwiwalentne. Kwota w wys. 40% dofinansowania dla Projektu pokrywa część kosztów poniesionych przez Spółkę. Koszty pokryte dotacją odzwierciedlają proporcjonalny udział konsorcjantów jako całości w prawach własności do wyników projektu. Otrzymana dotacja przeznaczona jest wyłącznie na pokrycie kosztów związanych z realizacją Projektu. Co równie ważkie, Spółka we wniosku wskazała, że jeżeli po zakończeniu Projektu Spółka znajdzie zainteresowanych kontrahentów, będzie na ich rzecz sprzedawała, po cenach rynkowych, egzemplarze Systemu … (w tym możliwe jest również zbycie na rzecz kontrahenta egzemplarza prototypowego) i świadczyła, po cenach rynkowych, usługi związane z eksploatacją przez kontrahentów egzemplarzy Systemu …. Prawidłowo zatem Sąd pierwszej instancji ocenił, że wsparcie NCBiR nie będzie miało żadnego wpływu na ceny w czynnościach opodatkowanych, które dzięki realizacji Projektu Spółka będzie mogła potencjalnie wykonywać (pod warunkiem znalezienia nabywców egzemplarzy Systemu …).

Ponadto, Wnioskodawca wskazał też, że majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu będą należały do każdego z uczestników konsorcjum w zakresie w jakim zostaną przez niego wytworzone. W ramach umowy konsorcjum nie dojdzie do przeniesienia praw autorskich do utworów, ani przedmiotów własności przemysłowej powstałych w wyniku realizacji Projektu pomiędzy członkami konsorcjum, ani też na podmioty trzecie.

W konsekwencji powyższego Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, że w rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia ze świadczeniem usługi w rozumieniu ustawy VAT. NCBiR nie jest beneficjentem prowadzonych przez Spółkę prac badawczych. Otrzymana dotacja stanowiąca częściową rekompensatę poniesionych przez Spółkę kosztów prowadzonych prac badawczych nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdyż nie stanowi wynagrodzenia za czynności realizowane w ramach Projektu i nie wpływa bezpośrednio na cenę świadczonych usług.”

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i ww. stanowisko WSA w Gliwicach w wyroku z 13 marca 2019 r. sygn. akt III SA/Gl 1302/18 oraz NSA w wyroku z 21 grudnia 2022 r. znak I FSK 1346/19, należy stwierdzić, że nie mają Państwo obowiązku wystawiania faktur VAT w związku z otrzymywaniem płatności w ramach dofinansowania Projektu, gdyż nie stanowi ono dla Państwa wynagrodzenia za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym stanowisko Państwa jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.