Interpretacja indywidualna z dnia 07.11.2019, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.517.2019.2.MJ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

prawidłowe dokumentowanie otrzymanego odszkodowania za nielegalny pobór wody i odprowadzanie ścieków

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 sierpnia 2019 r. (data wpływu 30 sierpnia 2019 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 października 2019 r. (data wpływu 29 października 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowego dokumentowania otrzymanego odszkodowania za nielegalny pobór wody i odprowadzanie ścieków jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowego dokumentowania otrzymanego odszkodowania za nielegalny pobór wody i odprowadzanie ścieków.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 24 października 2019 r. w zakresie doprecyzowania opisu sprawy, podpisu pod aktualnym oświadczeniem oraz nazwy i adresu organów podatkowych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka z o.o. w ramach wykonywanej działalności gospodarczej świadczy usługi związane z dostarczaniem wody za pomocą sieci wodociągowej oraz odprowadzaniem ścieków za pomocą urządzeń kanalizacyjnych ma terenie Gminy . Świadczenie usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków jest możliwe w momencie gdy inwestor podłączy nieruchomość do sieci zgodnie z prawem budowlanym, spółka dokona odbioru wykonanego przyłącza, zamontuje wodomierz, a inwestor zawrze stosowną umowę o świadczenie usług.

Podczas rutynowych kontroli inwestorów, którzy rozpoczęli formalną procedurę wykonania przyłącza, a nie zgłosili zakończenia robót, zostały wykryte nielegalne przyłączenia nieruchomości do sieci wod-kan. Z oględzin wynikało, że przyłącze zostało wykonane w odległej przeszłości (brak jakichkolwiek śladów po wykopach), stwierdzono możliwość poboru wody i/lub odprowadzania ścieków.

Zgodnie z obowiązującą w spółce procedurą, określony został na podstawie istniejących dokumentów, przypuszczalny czas, w którym mogło dojść do nielegalnego poboru wody i/lub nielegalnego odprowadzania ścieków. Następnie określono przypuszczalną ilość nielegalnie pobranej wody i/lub nielegalnie odprowadzonych ścieków (na podstawie średnich danych z Gminy ). Na tej podstawie oraz zgodnie z obowiązującymi taryfami naliczono inwestorom odszkodowanie za nielegalny proceder i wystawiono notę obciążeniową. Powyższy opis dotyczy stanu faktycznego.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że po wykryciu nielegalnego przyłącza do sieci wodociągowej/kanalizacyjnej pracownicy Spółki dokonali zakorkowania i zaplombowania przyłącza wodociągowego oraz zakorkowania przyłącza kanalizacyjnego, co uniemożliwiło dalszy nielegalny pobór wody i/lub odprowadzanie ścieków. Na tę okoliczność spisany został protokół.

Sprawy nielegalnego poboru wody i/lub odprowadzania ścieków od razu zostały skierowane na policję jako występek lub wykroczenie. W przypadku nieuregulowania należności przez inwestorów zostały do nich wysłane wezwania do zapłaty. W sytuacji braku reakcji na wezwania sprawy zostaną skierowane na drogę sądową.

Umowy o zaopatrzenie w wodę i/lub odprowadzanie ścieków zostały zawarte po uzupełnieniu przez inwestorów braków formalnych i technicznych. Ze względu na to, że woda jest podstawowym elementem życia człowieka i korzystanie z niej regulują odrębne przepisy, Spółka nie mogła uzależnić zawarcia umowy od uregulowania przez inwestorów należności wynikających z tytułu odszkodowania za nielegalny proceder.

Kwota odszkodowania dla inwestorów bezumownie korzystających z sieci wodno-kanalizacyjnej została ustalona w sposób inny niż rozliczane są osoby posiadające zawarte umowy o zaopatrzenie w wodę i /lub odprowadzanie ścieków. Nielegalny proceder został rozliczony na podstawie średnich danych z Gminy dotyczących liczby osób i zużycia, tzn. 3,7 osoby x 0,1 m³ x liczba dni bez opomiarowania. Natomiast odbiorcy usług rozliczani są głównie na podstawie wskazań urządzenia pomiarowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy naliczając odszkodowanie w sposób przedstawiony we wniosku, w sytuacjach nielegalnego podłączenia, bez odbioru i zawarcia stosownej umowy, wystawienie noty obciążeniowej jest prawidłowe?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, pobieranie odszkodowania w formie noty jest prawidłowe gdyż czynności objęte zapytaniem nie podlegają zakresowi przedmiotowemu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi ona stanowić odpłatną dostawę towarów albo odpłatne świadczenie usług. Jak wynika bowiem wprost z art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Pod pojęciem usług z kolei w świetle art. 8 ust. 1 należy rozumieć, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z powyższych rozważań jednoznacznie wynika, że warunkiem opodatkowania usług jest ich odpłatność, stąd podlegają one opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między stronami, w ramach którego następuje świadczenie dwustronne, wzajemne.

Zdaniem Wnioskodawcy obciążenie inwestora w formie odszkodowania za nielegalny pobór wody lub nielegalne odprowadzanie ścieków poprzez nielegalnie wybudowane przewody, nie może być uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy VAT, ponieważ pomiędzy zachowaniem się stron musi zachodzić ekwiwalentność świadczeń. W wymienionych przypadkach Spółka przez długi czas nie miała wiedzy o tym, że inwestor wybudował przyłącze i pobiera wodę. Przyłącze nie zostało odebrane i sprawdzone pod względem zgodności ze sztuką budowlaną więc pobór wody i/lub odprowadzanie ścieków przez takie przewody nie może być traktowane jako świadczenie usługi przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne.

Naliczona opłata jest odszkodowaniem, nie zaś wynagrodzeniem za dostawę towarów lub świadczenie usług. W związku z tym nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług i stanowi czynności określonych w art. 5 ustawy. Ponadto zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, a nie można zawrzeć umowy o zaopatrzenie w wodę i/lub odprowadzanie ścieków w przypadku gdy nieruchomość została nielegalnie wpięta do sieci.

Czynności mogące być przedmiotem prawnie skutecznej umowy to te, których treść jest dopuszczalna na tle obowiązujących przepisów prawa. Treść czynności jest dopuszczalna m.in. gdy nie jest sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia społecznego. Przez czynność sprzeczną z ustawą należy rozumieć taką czynność, której dokonywanie jest w sposób wyraźny zakazane przez prawo. Ponieważ nielegalny pobór wody/nielegalne odprowadzanie ścieków poprzez nieodebrane przewody są zwykłą kradzieżą, nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Skoro nielegalny pobór wody/nielegalne odprowadzanie ścieków jako kradzież jest czynem sankcjonowanym przez kodeks karny to organy władzy państwowej nie mogą czerpać korzyści z czynności, których państwo samo zabroniło. Skoro zapłata za kradzież wody/ścieków jest w formie odszkodowania, gdyż w związku z kradzieżą Wnioskodawca poniósł szkodę, jedynym prawidłowym dokumentem jest nota obciążeniowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (). Przy czym stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Jak wynika z przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, że świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest odpłatność za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Należy stwierdzić, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zasady ustalania taryf za zbiorowe odprowadzanie ścieków określone są w rozdziale 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U.2017.0.328), zwanej dalej ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

W myśl art. 6. ust. 1 ww. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług.

Zgodnie z art. 20 ust. 1, 2 i 3 ww. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na okres 3 lat. Przedsiębiorstwo wodociągowo kanalizacyjne określa taryfę na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług. Ceny i stawki opłat określone w taryfie są różnicowane dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług na podstawie udokumentowanych różnic kosztów zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określi, w drodze rozporządzenia, warunki prowadzenia rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, biorąc pod uwagę wyposażenie nieruchomości w przyrządy i urządzenia pomiarowe.

Jak wynika z art. 27 ust. 4, 5 i 6, ilość odprowadzonych ścieków ustala się na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych. W razie braku urządzeń pomiarowych ilość odprowadzonych ścieków ustala się na podstawie umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, jako równą ilości wody pobranej lub określonej w umowie. W rozliczeniach ilości odprowadzonych ścieków ilość bezpowrotnie zużytej wody uwzględnia się wyłącznie w przypadkach, gdy wielkość jej zużycia na ten cel ustalona jest na podstawie dodatkowego wodomierza zainstalowanego na koszt odbiorcy usług.

Kto bez uprzedniego zawarcia umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, wprowadza ścieki do urządzeń kanalizacyjnych, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 10.000 zł. (art. 28 ust. 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków).

Natomiast jak stanowi art. 28 ust. 5 i 6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, w razie skazania za wykroczenie lub przestępstwo, o których mowa w ust. 1 i 4, sąd może orzec nawiązkę na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, w wysokości 1.000 zł za każdy miesiąc, w którym nastąpiło bezumowne pobieranie wody z urządzeń wodociągowych lub wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych tego przedsiębiorstwa. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Natomiast stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Wskazany art. 5 ust. 2 ustawy odnosi się m.in. do sytuacji, gdy daną czynność dokonano z naruszeniem odrębnych przepisów jednak owo naruszenie odrębnych przepisów nie wywołuje skutków nieważności czynności.

Odprowadzanie ścieków i dostarczanie wody co do zasady powinno mieć miejsce w oparciu o umowę sprzedaży z właściwym przedsiębiorstwem zawartą w formie pisemnej. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. Zauważyć jednak należy, że ustawodawca nie zastrzegł rygoru niezachowania tej formy.

Natomiast stosownie do art. 73 § 1 i art. 74 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145), zwanej dalej Kodeksem cywilnym, jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności. Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

Zatem brak zawarcia umowy w formie pisemnej przy dostarczaniu wody i odprowadzaniu ścieków nie wywołuje skutków nieważności czynności.

Jednocześnie wskazać należy, że w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że mając na uwadze zasadę neutralności podatku oraz konieczność eliminowania zakłóceń konkurencyjności, na gruncie opodatkowania nie można czynić rozróżnienia pomiędzy czynnościami legalnymi a czynnościami nielegalnymi, z wyjątkiem tych, w przypadku których nie jest możliwa jakakolwiek konkurencja pomiędzy sektorem legalnym a nielegalnym oraz z wyjątkiem czynności mających za przedmiot takie towary, które nie mogą być w ogóle wprowadzone na rynek do obrotu publicznego (np. podrobione pieniądze, narkotyki). Tylko zatem takie czynności które nie mogą być w ogóle dokonywane w całej Wspólnocie nie powinny być przedmiotem opodatkowania.

Analiza orzecznictwa Trybunału wskazuje, że nawet niektóre czynności zakazane wprost przez prawo mogą być przedmiotem opodatkowania. W orzeczeniu w sprawie C-3/97 Regina v. J.C. Goodwin & E.T. Unstead, Trybunał uznał, że obrót podrabianymi towarami (kosmetykami) podlega opodatkowaniu VAT. Z kolei w orzeczeniu C-455/98 Tullihallitus v. Kaupo Salumets uznano, że import (a także dostawa) przemycanych towarów (alkoholu) również podlega opodatkowaniu. Natomiast w orzeczeniu 294/82 Senta Weinberger v. Hauptzollamt Freiburg oraz w orzeczeniu 289/86 Vereniging Happy Family Rustenburgerstat v. Inspecteur der Omzetbelasing uznano, że dostawa oraz import narkotyków nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest to obrót wykonywany w ramach działalności gospodarczej.

Wskazać również należy tezę 38 i 39 orzeczenia Trybunału w sprawie C-435/09, w którym stwierdzono co następuje:

• to prawda, że nielegalny przywóz i dostawa towarów takich jak wyroby tytoniowe, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym a które nie są zabronione z samej swej natury lub z powodu ich szczególnych właściwości są czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, jako że towary te mogą być przedmiotem legalnej sprzedaży i wprowadzania do obrotu gospodarczego. Poza tym generalne rozróżnienie pomiędzy czynnościami zgodnymi z prawem oraz czynnościami sprzecznymi z prawem kłóci się z zasadą neutralności podatkowej (zob. podobnie wyrok z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie C-455/98 Salumets i in., Rec. str. I-4993, pkt 19 i 20),

• jednakże w takich okolicznościach obowiązek zapłaty podatku VAT powstaje z tego powodu, że zdarzenie podatkowe, jakim jest przywóz lub dostawa towarów, nastąpiło zaraz po dokonaniu kradzieży, zaś świadczenie wzajemne, na podstawie którego ustala się podstawę opodatkowania, możliwe jest do zidentyfikowania.

Zatem pobór wody i/lub odprowadzanie ścieków, które zostało dokonane bez zawarcia pisemnej umowy z Wnioskodawcą stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca dokonał dostarczenia wody i/lub odprowadzenia ścieków, wprawdzie bez zawartej umowy, jednakże za czynność tę, żąda stosownej opłaty wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z sieci wodno-kanalizacyjnej. Bezumowne dostarczanie wody i/lub odprowadzanie ścieków, za które Wnioskodawca żąda ekwiwalentu pieniężnego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na tych samych zasadach co dostarczanie wody i/lub odprowadzanie ścieków dokonywane na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej. W kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług nie ma znaczenia, czy dostarczanie wody i/lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie zawartej umowy pisemnej czy też nie. Zarówno dostarczanie wody i/lub odprowadzanie ścieków na podstawie umowy pisemnej jak i dostarczanie wody i/lub odprowadzanie ścieków bez takiej umowy wywołuje te same skutki podatkowe.

Należy zauważyć, że - jak wskazano we wniosku - należną kwotę wyliczono określając przypuszczalną ilość nielegalnie pobranej wody i/lub nielegalnie odprowadzonych ścieków (na podstawie średnich danych z Gminy ) i zgodnie z obowiązującymi taryfami naliczono inwestorom odszkodowanie za nielegalny proceder. Zatem w przedstawionych okolicznościach należną Spółce kwotę za bezumowne korzystanie z sieci wodno-kanalizacyjnej uznać należy za wynagrodzenie z tytułu dostarczania wody i/lub odprowadzania ścieków. W przedmiotowej sytuacji wystąpił konieczny element wzajemności, wystarczający do uznania, że kwota uiszczona przez inwestora za bezumowne korzystanie z sieci wodno-kanalizacyjnej są wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

Zatem w przedmiotowej sytuacji wynagrodzenie, którego obowiązkiem zapłaty Wnioskodawca obciążył inwestora bezumownie korzystającego z sieci wodno-kanalizacji ustalone w oparciu o przypuszczalną ilość nielegalnie pobranej wody i/lub nielegalnie odprowadzonych ścieków (na podstawie średnich danych z Gminy ) zgodnie z obowiązującymi taryfami, stanowi formę odpłatności za dostarczaną wodę i/lub odprowadzone ścieki a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy o podatku VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na mocy art. 106b ust. 2 ustawy o podatku VAT, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jednakże stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Czynności o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, obejmują:

1. dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
2. świadczenie usług:
3. telekomunikacyjnych,
4. wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,
5. najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
6. ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
7. stałej obsługi prawnej i biurowej,
8. dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
9. z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
   
   

W załączniku nr 3 do ustawy o VAT wymienione zostały:

• w poz. 140 - usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych PWKiU 36.00.20.0,

• w poz. 141 - usługi związane z handlem wodą dostarczaną za pośrednictwem sieci wodociągowych PKWiU 36.00.30.0,

• w poz. 142 - usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków PKWiU ex 37.

Art. 2 pkt 22 ww. ustawy wskazuje, że przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Podkreślić należy, że jak wyżej wskazano należna Spółce kwota za bezumowne korzystanie z sieci wodno-kanalizacyjnej będzie stanowiła wynagrodzenie z tytułu dostarczania wody i/lub odprowadzania ścieków. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie dojdzie do sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ww. ustawy.

Odnosząc powołane wyżej przepisy do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, należy stwierdzić, że w przypadku, gdy Inwestor jest podatnikiem podatku VAT, Wnioskodawca jest zobowiązany przepisami prawa do wystawienia na rzecz Inwestora faktury dokumentującej wynagrodzenie z tytułu dostarczania wody i/lub odprowadzania ścieków.

Natomiast, w sytuacji gdy Inwestor jest podmiotem niebędącym podatnikiem podatku VAT, Wnioskodawca nie jest zobowiązany przepisami prawa do wystawienia na rzecz Inwestora faktury, nawet gdyby ten wystąpił z takim żądaniem. Niemniej jednak, regulacje ustawy o VAT w opisywanej sytuacji nie zabraniają świadczącemu usługi w zakresie dostarczania wody oraz odbioru ścieków wystawienia faktury, jednak taką decyzję pozostawiają w gestii podatnika.

Jednocześnie należy zauważyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i nie jest objęta regulacją powyższych przepisów. Niemniej jednak stwierdzić należy, że w sytuacji gdy Inwestor jest podmiotem niebędącym podatnikiem podatku VAT brak jest przeciwwskazań na gruncie ustawy dla dokumentowania opisanych czynności notą księgową.

Wobec wskazania przez Wnioskodawcę, że naliczona opłata jest odszkodowaniem, nie zaś wynagrodzeniem za dostawę towarów lub świadczenie usług. W związku z tym nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług, stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej