Temat interpretacji

Opodatkowanie sprzedaży gruntów przeznaczonych pod zabudowę, wykorzystywanych rolniczo przez podatnika podatku od towarów i usług, Wnioskodawca dokonywał wcześniej i planuje w przyszłości sprzedaż gruntów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Po 684/11 stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 października 2009 r. (data wpływu 28 października 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 16 grudnia 2009 r. (data wpływu 21 grudnia 2009 r.) oraz pismem z dnia 18 kwietnia 2012 r. (data wpływu 20 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Wniosek Wnioskodawcy reprezentowanego przez Radcę Prawnego z dnia 2 października 2009 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczy opodatkowania sprzedaży działek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Po śmierci ojca Wnioskodawca odziedziczył wraz z matką i siostrą działki, które zamierzają sprzedać. Zainteresowany prowadzi gospodarstwo rolne i jest podatnikiem podatku VAT. W postępowaniu spadkowym Wnioskodawca otrzymał udział 1/6, siostra 1/6, matka 4/6.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż nieruchomości były i są wykorzystywane tylko w działalności rolniczej. Wnioskodawca nie posiada statusu rolnika ryczałtowego, w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług. Jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Posiadanych działek Zainteresowany nie udostępniał, ani nie udostępnia innym osobom na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia. Zainteresowany wcześniej dokonywał sprzedaży gruntów rolnych w 2008 r. 715 m², w 2009 r. 1600 m². Klasyfikacja przedmiotowych gruntów to ziemia rolna. Nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, w planowanym studium zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Tylko na jedną sprzedaną działkę została wydana do tej pory decyzja o warunkach zabudowy.

Zainteresowany nabył grunt w spadku po ojcu w 1/6, matka 4/6 i siostra 1/6. Siostra i matka są na ryczałcie. Grunt został podzielony za życia ojca, który zmarł 4 kwietnia 2007 r. i wcześniej to on sprzedawał działki i dzielił grunt. Przed śmiercią ojca Wnioskodawca otrzymał 5 działek i 1 działkę otrzymała siostra w formie darowizny (te działki nie zostaną w najbliższym dziesięcioleciu sprzedane). Pozostało 25 działek (w udziałach 1/6 + 1/6 + 4/6), z tego Zainteresowany musiał 2 sprzedać, a jedna została zamieniona z sąsiadem. Aktualnie pozostało 22 działki + jedna zamieniona, która nigdy nie zostanie sprzedana. Docelowo Wnioskodawca zmuszony będzie sprzedać 3 działki.

Zainteresowany wskazał, iż to nieżyjący ojciec występował o podział gruntów, załatwiał prąd i wodę. Wnioskodawcy nie są znane informacje o poniesionych nakładach. Zainteresowany występował ostatnio o warunki zabudowy na planowane do sprzedaży działki, ale otrzymał decyzję odmowną, dlatego nie wie czy uda mu się sprzedać planowane 3 działki.

Wnioskodawca wskazał również, iż działki gruntu, o których mowa we wniosku nie mają formy wydziału lub działu w istniejącym gospodarstwie rolnym, przy czym na poszczególnych działkach można by realizować określone zadania gospodarcze (np. określone uprawy).

Wnioskodawca wprawdzie nie prowadzi ewidencji księgowej, jednak możliwe jest również przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych nieruchomości gruntowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedając działki Wnioskodawca ma doliczyć do swojej 1/6 części każdej działki podatek VAT... Jak się ma częstotliwość sprzedawanych działek w przypadku Zainteresowanego do sprzedaży z VAT lub bez podatku VAT... Czy Wnioskodawca może sprzedawać działki z podatkiem VAT jeżeli siostra i matka nie są VAT-owcami...

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na status działek (rolne) i sprzedaż tylko w sytuacjach koniecznych potrzeb rodzinno-bytowych w czasach kryzysu ogólnoświatowego, kwota ze sprzedaży nie powinna być z VAT.

Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz własnego stanowiska Zainteresowanego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 13 stycznia 2010 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-1463/09-4/MN, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

W ocenie tut. Organu, dostawa gruntów dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług, służących uprzednio do prowadzenia działalności rolniczej, jest czynnością podlegającą uregulowaniom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług i jako taka, podlega opodatkowaniu ww. podatkiem, według stawki podatku w wysokości 22%. Zatem, Zainteresowany zobowiązany jest do naliczenia podatku VAT przy sprzedaży przedmiotowych nieruchomości.

Pismem sygnowanym datą 28 stycznia 2009 r. Wnioskodawca reprezentowany przez Radcę Prawnego wezwał Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 2 marca 2010 r. nr ILPP2/443/W-12/10-2/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Wnioskodawca reprezentowany przez Radcę Prawnego wniósł w dniu 8 kwietnia 2010 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Sąd, po rozpoznaniu sprawy, wydał wyrok w dniu 1 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Po 684/11, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

Zgodnie z treścią powyższego orzeczenia Sądu, tut. Organ pismem z dnia 6 kwietnia 2012 r. nr ILPP2/443-1463/09/12-S/MN, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego o informację, czy nieruchomości gruntowe, o których mowa we wniosku, będące przedmiotem sprzedaży stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa zdefiniowaną w art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054).

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 11 kwietnia 2012 r. W dniu 20 kwietnia 2012 r. do Biura KIP w Lesznie wpłynęło pismo będące odpowiedzią na ww. wezwanie z dnia 6 kwietnia 2012 r. (data nadania 18 kwietnia 2012 r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Po 684/11 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

W tym miejscu wyjaśnić należy, iż prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Współwłaścicielom przysługują idealne udziały we wspólnym prawie własności. Współwłasność przedstawia się zatem jako prawo własności składające się z zespolonych udziałów (Edward Gniewek, Kodeks cywilny. Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze 2001, komentarz do art. 195).

W konsekwencji współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak stanowi art. 196 § 1 ww. Kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu (§ 2 ww. przepisu).

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k. c.). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów np. gruntów czy budowli, mieści się współwłasność, jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest także udział w gruncie czy budowli (w prawie własności nieruchomości). Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za towary udziały lub inne prawa o charakterze udziałowym, które dają ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności, czy też posiadania nieruchomości art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1 ze zm.). Jak już wskazano powyżej, istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Czynność ta daje otrzymującemu towar prawo dysponowania rzeczą jak właściciel. Przepis nie wspomina stricte o przeniesieniu prawa własności. W związku z powyższym, sprzedaż udziału w prawie własności gruntu lub budowli należy traktować, jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż po śmierci ojca Wnioskodawca odziedziczył wraz z matką i siostrą działki, które zamierzają sprzedać. Zainteresowany prowadzi gospodarstwo rolne i jest podatnikiem podatku VAT. W postępowaniu spadkowym Wnioskodawca otrzymał udział 1/6, siostra 1/6, matka 4/6. Nieruchomości były i są wykorzystywane tylko w działalności rolniczej. Wnioskodawca nie posiada statusu rolnika ryczałtowego, w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług. Jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Posiadanych działek Zainteresowany nie udostępniał, ani nie udostępnia innym osobom na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia. Zainteresowany wcześniej dokonywał sprzedaży gruntów rolnych w 2008 r. 715 m², w 2009 r. 1600 m². Klasyfikacja przedmiotowych gruntów to ziemia rolna. Nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, w planowanym studium zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Tylko na jedną sprzedaną działkę została wydana do tej pory decyzja o warunkach zabudowy. Zainteresowany nabył grunt w spadku po ojcu w 1/6, matka 4/6 i siostra 1/6. Siostra i matka są na ryczałcie. Grunt został podzielony za życia ojca, który zmarł 4 kwietnia 2007 r. i wcześniej to on sprzedawał działki i dzielił grunt. Przed śmiercią ojca Wnioskodawca otrzymał 5 działek i 1 działkę otrzymała siostra w formie darowizny (te działki nie zostaną w najbliższym dziesięcioleciu sprzedane). Pozostało 25 działek (w udziałach 1/6 + 1/6 + 4/6), z tego Zainteresowany musiał 2 sprzedać, a jedna została zamieniona z sąsiadem. Aktualnie pozostało 22 działki + jedna zamieniona, która nigdy nie zostanie sprzedana. Docelowo Wnioskodawca zmuszony będzie sprzedać 3 działki. Zainteresowany wskazał, iż to nieżyjący ojciec występował o podział gruntów, załatwiał prąd i wodę. Wnioskodawcy nie są znane informacje o poniesionych nakładach. Zainteresowany występował ostatnio o warunki zabudowy na planowane do sprzedaży działki, ale otrzymał decyzję odmowną, dlatego nie wie czy uda mu się sprzedać planowane 3 działki.

Wnioskodawca wskazał również, iż działki gruntu, o których mowa we wniosku nie mają formy wydziału lub działu w istniejącym gospodarstwie rolnym, przy czym na poszczególnych działkach można by realizować określone zadania gospodarcze (np. określone uprawy). Wnioskodawca wprawdzie nie prowadzi ewidencji księgowej, jednak możliwe jest również przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych nieruchomości gruntowych.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Stosownie do art. 2 pkt 15 ustawy, przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.01.13) oraz bambusa (PKWiU 02.01.42 -00.11), a także świadczenie usług rolniczych.

Według art. 2 pkt 16 ustawy, gospodarstwem rolnym jest gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji przedsiębiorstwa, zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Ponadto, art. 55² Kodeksu cywilnego stanowi, iż czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Według art. 55³ Kodeksu cywilnego, za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

• istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
• zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
• składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
• zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, iż same udziały w nieruchomościach będące przedmiotem sprzedaży nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT. Albowiem brak jest wyraźnego wyodrębnienia organizacyjnego i funkcjonalnego w ramach istniejącego przedsiębiorstwa w tym wyodrębnienia kadrowego, logistycznego i finansowego.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, iż nieruchomości będące przedmiotem wniosku nie spełniają definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wynikającej z art. 2 pkt 27e ustawy.

W związku z powyższym, w przedmiotowej sprawie dla planowanej sprzedaży nie znajdzie zastosowania przepis art. 6 pkt 1 ustawy. Tym samym, przedmiotem sprzedaży (dostawy towarów) w analizowanej sprawie będą wyodrębnione składniki majątku w postaci udziałów w działkach gruntowych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ustępie 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Oznacza to, że zgodnie z powołaną definicją działalności gospodarczej podatnikami będą również osoby, które wykonały czynności jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania ich w sposób częstotliwy. Kryterium prowadzenia działalności nie wyłącza z grona podatników osób fizycznych, jeśli dokonują one dostawy towarów w sposób stały, zorganizowany i powtarzalny.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, iż status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży gruntu jest podatnikiem podatku od towarów i usług, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy.

Określenie pojęcia podatnik ma zasadnicze znaczenie dla zakresu podmiotowego opodatkowania, bowiem określenie czynności podlegających opodatkowaniu określa tylko zakres przedmiotowy tego opodatkowania. W efekcie opodatkowaniu mogą podlegać te czynności, w przypadku których spełniony został zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy zakres opodatkowania, tzn. zaistniała czynność określona jako opodatkowana, która została wykonana przez podmiot mający cechę podatnika. Należy w tym miejscu zauważyć, że obie te cechy powinny zostać spełnione jednocześnie, co oznacza, że w odniesieniu do danej czynności konkretny podmiot powinien występować w charakterze podatnika. Podatnikiem dany podmiot będzie tylko w odniesieniu do czynności opodatkowanych, które wykonał w ramach działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę opisane zdarzenie przyszłe oraz definicję działalności gospodarczej art. 15 ust. 2 ustawy należy stwierdzić, iż planowane transakcje, będące przedmiotem wniosku, będą miały związek z działalnością gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika bowiem, iż Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W takiej sytuacji sprzedający grunt nie zbywa majątku osobistego, ale majątek składający się na przedsiębiorstwo rolne. Wobec powyższego, osoba taka dokonuje sprzedaży majątku związanego z przedmiotową działalnością gospodarczą (działalnością rolniczą), który w istniejącym przedsiębiorstwie (gospodarstwie rolnym) służył sprzedaży opodatkowanej VAT.

Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje natomiast częstotliwość wykonywania czynności sprzedaży działek, skoro dotyczy ona dostawy majątku wykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, Wnioskodawca w zakresie transakcji będących przedmiotem wniosku będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a sprzedaż udziałów w działkach gruntowych będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto tut. Organ wskazuje, że w przedmiotowej sprawie dla zakresu opodatkowania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę bez znaczenia pozostaje fakt, iż siostra i matka Zainteresowanego nie są VAT-owcami.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z wymienionych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane. W przypadku gruntów niezabudowanych stanowiących tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę sprzedaż objęta jest 22% stawką podatku.

Odpłatna dostawa gruntu stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu, przy czym ustawa w art. 43 ust. 1 pkt 9 wprowadza zwolnienie w odniesieniu do części dostaw, których przedmiotem jest grunt. Zwolniona jest wyłącznie taka dostawa, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane, czy też pod zabudowę. Ta regulacja prawna oznacza, że ze zwolnienia korzystać mogą tylko dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, działek rekreacyjnych. Nie ma przy tym znaczenia faktyczny i aktualny sposób wykorzystania gruntu, ponieważ znaczenie ma jedynie jego przeznaczenie. Przyjmuje się, że pojęcie tereny przeznaczone pod zabudowę obejmuje obszary, na których przewidziane są różne formy zabudowy np. mieszkaniowej, zabudowy techniczno-produkcyjnej, zabudowy zagrodowej.

Z opisu sprawy wynika, iż klasyfikacja przedmiotowych gruntów to ziemia rolna. Nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, w planowanym studium zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Tylko na jedną sprzedaną działkę została wydana do tej pory decyzja o warunkach zabudowy. Docelowo Wnioskodawca zmuszony będzie sprzedać 3 działki. Zainteresowany występował o warunki zabudowy na planowane do sprzedaży działki, ale otrzymał decyzję odmowną, dlatego nie wie czy uda mu się sprzedać planowane 3 działki.

Na mocy art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), zwanej dalej ustawą o planowaniu kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Zatem, podmiotem właściwym do określenia przeznaczenia danego gruntu, jako budowlanego lub też nie, jest gmina. Tym samym, źródłem wywodzenia, czy dana nieruchomość gruntowa jest przeznaczona pod zabudowę czy też nie, są wszelkie akty prawne lub administracyjne wydane przez właściwą jednostkę samorządową.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Natomiast art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu stanowi, iż w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

W myśl art. 9 ust. 1 powołanej ustawy o planowaniu, w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej studium. Stosownie do art. 9 ust. 2 cyt. ustawy o planowaniu, wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy (art. 9 ust. 3 ustawy o planowaniu). Art. 9 ust. 5 ustawy o planowaniu stanowi, iż studium nie jest aktem prawa miejscowego. Zgodnie z art. 9 ust. 4 tej ustawy, ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.

Na mocy art. 20 ust. 1 ustawy o planowaniu, plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały.

Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o ewidencji gruntów i budynków (katastrze nieruchomości) rozumie się przez to jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami.

Stosownie do art. 20 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące gruntów ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty.

W myśl art. 21 ust. 1 ww. ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.

Zatem należy zwrócić uwagę, że ewidencja gruntów, jako baza informacyjna obrazuje faktyczny sposób użytkowania gruntów, bez względu na ich przeznaczenie. Ewidencja ta sporządzana jest dla całego Państwa, stanowi podstawę krajowego systemu informacji o terenie i winna być bieżąco aktualizowana. Podstawowym jej zadaniem jest rejestracja stanów prawnych i faktycznych nieruchomości i ich aktualizowanie (Stanisław Rudnicki Własność nieruchomości LexisNaxis, W-wa 2007 r.).

Z powyższych przepisów wynika, że o przeznaczeniu danego terenu decyduje plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego oraz w sytuacji gdy nie wydano decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przeznaczenie terenu może wynikać z ewidencji gruntów i budynków.

Z treści wniosku wynika, iż klasyfikacja przedmiotowych gruntów to ziemia rolna. Wobec tego należy stwierdzić, że o ile w chwili sprzedaży dla przedmiotowych nieruchomości nie będzie istniał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i nie zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy, grunt ten nie będzie ani gruntem budowlanym, ani przeznaczonym pod zabudowę, zatem jego sprzedaż będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, dostawa udziałów w nieruchomości gruntowej dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług, służących uprzednio do prowadzenia działalności rolniczej przez podatnika podatku od towarów i usług, jest czynnością podlegającą uregulowaniom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług i jako taka, podlega opodatkowaniu ww. podatkiem. Jednakże, dostawa przedmiotowego gruntu jako terenu niezabudowanego innego niż teren budowlany oraz przeznaczony pod zabudowę korzysta ze zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwszej interpretacji, tj. w dniu 13 stycznia 2010 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 501 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu