Temat interpretacji

Czy wspólnota powinna zapłacić podatek VAT od otrzymanego odszkodowania za wywłaszczone grunty?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2010 r. (data wpływu do: Biura KIP w Płocku 2 grudnia 2010 r., Biura KIP w Lesznie 6 grudnia 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 lutego 2011 r. (data wpływu 7 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości. W dniu 7 lutego 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił opis stanu faktycznego i przedstawił dokument, z którego wynika prawo do występowania Pełnomocnika w imieniu Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Prezydium Powiatowej Rady Narodowej decyzją z dnia 16 czerwca 1964 r. uznało nieruchomość o powierzchni około 400 ha położoną w O. za wspólnotę użytkowaną rolniczo jako pastwiska na podstawie art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169) oraz art. 97, 99, 110, 112 KPA z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 168).

Starostwo Powiatowe w dniu 2 października 2000 r. wydało postanowienie nr G(), w którym uznaje powierzchnię 345,1047 ha za wspólnotę gruntową użytkowaną rolniczo jako pastwiska.

Wspólnota A została zarejestrowana w rejestrze spółek Urzędu Miejskiego pod pozycją 1 w dniu 20 czerwca 2002 r. Statut został zatwierdzony pod poz. 5094 w dniu 18 kwietnia 2002 r. Wspólnota utrzymuje się z dzierżawy użytków zielonych (trawa). Dochód z dzierżawy, wpłat członków i innych wpłat w pełni przeznaczony jest na cele statutowe, tj. gospodarcze, społeczne i kulturalne.

Zarząd wspólnoty nie otrzymuje żadnych pożytków za pracę związaną z tą działalnością.

Burmistrz Miasta w dniu 26 kwietnia 2010 r. wydał decyzję R() o ustaleniu wysokości odszkodowania w kwocie 142.753,00 zł za wywłaszczone grunty o powierzchni 0,6551 ha, przeznaczone na pas drogi krajowej (obwodnica).

Decyzja ta została wydana na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) w związku z porozumieniem z dnia 6 marca 2009 r. w sprawie inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. Urz. Woj. z dnia 25 marca 2009 r., Nr 66, poz. 643 ze zm.) oraz art. 732 ust. 1a i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.) i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz.958). W dniu 23 czerwca 2010 r. przedmiotowa wartość środków płatniczych wpłynęła na rachunek bankowy Wspólnoty, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego. Wspólnota nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a zatem nie ma uprawnień do wystawiania faktur VAT. Wnioskodawca nie prowadzi sprzedaży towarów i usług. Średnioroczny przychód za lata 2006 2009 wyniósł 16.470,00 zł.

Pismem z dnia 3 lutego 2011 r. doprecyzowano opis stanu faktycznego o następujące informacje:

• wywłaszczone grunty nigdy nie były zabudowane a zarazem nigdy nie były zasiedlone,
• przedmiotowe grunty są użytkami zielonymi według zaświadczenia Urzędu Miasta i Gminy z dnia 2 lutego 2011 r., stanowią obszar systemu przyrodniczego miasta i obszar potencjalnego zagrożenia powodziowego. Dla przedmiotowego gruntu brak jest ważnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
• dla przedmiotowego gruntu nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy,
• osoby uprawnione do udziału we Wspólnocie A na ogólnym zebraniu 5 kwietnia 2002 r. utworzyły spółkę dla zagospodarowania gruntów B należących do Wspólnoty. Statut określający przedmiot działalności został zatwierdzony przez Zarząd Miejski i Burmistrza Miasta,
• Spółka nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług,
• wywłaszczone grunty nie były przedmiotem umowy dzierżawy na cele inne niż rolnicze.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wspólnota powinna zapłacić podatek VAT od otrzymanego odszkodowania za wywłaszczone grunty...

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarowi usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl postanowień art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, poprzez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

W świetle powołanych przepisów, w sytuacji przedstawionej we wniosku, ma miejsce dostawa towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości gruntowej w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

W myśl art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

   - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a ww. ustawy).

Stosownie do art. 12 ust. 4f i ust. 5 ww. ustawy odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

I tak, w myśl art. 18 ust. 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Wysokość opodatkowania regulują przepisy Działu VIII ustawy (art. 41-85). Co do zasady stawka podatku na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zarówno w samej ustawie o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi.

I tak, stosownie do zapisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku od towarów i usług dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Regulacja ta oznacza, że zwolnieniem przedmiotowym nie są objęte dostawy terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę, a co za tym idzie podlegają one do końca 2010 r. opodatkowaniu stawką w wysokości 22% - w myśl art. 41 ust. 1 ustawy.

Na mocy powołanego art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwolniona od podatku jest jedynie dostawa gruntów niezabudowanych, które nie są gruntami budowlanymi lub gruntami przeznaczonymi pod zabudowę. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane oraz nieruchomości gruntowe niezabudowane będące terenami budowlanymi lub przeznaczonymi pod zabudowę. Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług w przedmiotowym artykule posługuje się kryterium przeznaczenia terenu. Wskazać przy tym należy, iż na gruncie przepisów podatkowych brak jest definicji pojęcia gruntu przeznaczonego pod zabudowę.

Celem określenia, czy dany grunt jest przeznaczony pod zabudowę należy się odwołać do przepisów zawartych w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), regulującej zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 1 ww. ustawy w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej studium. Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych (art. 9 ust. 4).

Z cyt. wyżej przepisów wynika wprost, że w sytuacji, gdy w odniesieniu do danego terenu wydano decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, wydanie tej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu przesądza o kwalifikacji terenu jako terenu przeznaczonego pod zabudowę i do terenu tego nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, Wnioskodawca utrzymuje się z dzierżawy użytków zielonych (trawa). Dochód z dzierżawy, wpłat członków i innych wpłat w pełni przeznaczony jest na cele statutowe tj. gospodarcze, społeczne i kulturalne. Burmistrz Miasta w dniu 26 kwietnia 2010 r. wydał decyzję o ustaleniu wysokości odszkodowania w kwocie 142.753,00 zł za wywłaszczone grunty o powierzchni 0,6551 ha, przeznaczone na pas drogi krajowej (obwodnica). Decyzja ta została wydana na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w związku z porozumieniem z dnia 6 marca 2009 r. w sprawie inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 732 ust. 1a i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W dniu 23 czerwca 2010 r. przedmiotowa wartość środków płatniczych wpłynęła na rachunek bankowy Wspólnoty. Wspólnota nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie prowadzi sprzedaży towarów i usług. Średnioroczny przychód za lata 2006 2009 wyniósł 16.470,00 zł. Wywłaszczone grunty nigdy nie były zabudowane a zarazem nigdy nie były zasiedlone, są użytkami zielonymi, stanowią obszar systemu przyrodniczego miasta i obszar potencjalnego zagrożenia powodziowego. Dla przedmiotowego gruntu brak jest ważnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a także nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Osoby uprawnione do udziału we Wspólnocie A na ogólnym zebraniu 5 kwietnia 2002 r. utworzyły spółkę dla zagospodarowania gruntów B należących do Wspólnoty. Statut określający przedmiot działalności został zatwierdzony przez Zarząd Miejski i Burmistrza Miasta. Spółka nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wywłaszczone grunty nie były przedmiotem umowy dzierżawy na cele inne niż rolnicze.

W związku z powyższym, dostawa gruntu niezabudowanego, który na mocy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych pod inwestycję drogową, jest przeznaczony pod drogę w zamian za odszkodowanie, nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy i podlega opodatkowaniu do końca 2010 r. podatkiem od towarów i usług, według stawki podstawowej w wysokości 22%, określonej w art. 41 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy wprowadzonego art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578 ze zm.) oraz zmienionego art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu