Interpretacja indywidualna z dnia 09.01.2013, sygn. ILPP1/443-955/12-4/KG, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług opodatkowanie sprzedaży działki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2012 r. (data wpływu 15 października 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 stycznia 2013 r. (data wpływu 8 stycznia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działki. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 stycznia 2013 r. o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 14 kwietnia 2000 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem zakupiła grunty rolne o powierzchni 2,3754 ha położone na dwóch działkach niezabudowanych (24/1 i 24/3). Grunty te zostały nabyte w celu uprawy i do roku 2008 obie działki były utrzymane w dobrej kulturze rolnej. W związku z tym, że działka 24/1 (łąka) o powierzchni 0,1836 ha była położona w bezpośrednim sąsiedztwie z zabudowaną działką 24/2, która nie była własnością Zainteresowanej i jej męża, a która stanowiła z tą działką logiczną całość, jej uprawa przysparzała pewne trudności. Dnia 7 listopada 2008 r. została sprzedana działka 24/1 właścicielce działki 24/2. W roku 2010 zgłosiła się do Wnioskodawczyni i jej męża osoba zainteresowana odkupieniem części działki 24/3, celem zabudowy. W trakcie rozmów (wizji lokalnej) chęć odkupienia kolejnej części działki 24/3 (celem poprawy warunków zagospodarowania swojego terenu) zgłosiła także właścicielka działki 24/2. Po zapoznaniu się z planami zagospodarowania przestrzennego w Urzędzie Gminy Wnioskodawczyni i jej mąż ustalili, że około 0,57 ha działki 24/3 - sad z drzewami owocowymi i łąka, przeznaczone jest pod zabudowę mieszkaniową, zagrodową (RM). Zainteresowana wraz z mężem złożyła w Urzędzie Gminy wniosek o podział działki 24/3 o łącznej powierzchni 2,1918 ha w następujący sposób:

• działka 24/4 - 0,05 ha;
• działka 24/5 - 0,17 ha;
• działka 24/6 - 0,18 ha;
• działka 24/7 - 0,17 ha;
• działka 24/8 - 1,62 ha.

Podziału dokonano w celu sprzedaży działek 24/4 i 24/7.

W dniu 22 lutego 2012 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek ORD-IN do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy od przeprowadzonych transakcji powinna zapłacić podatek VAT. Pismem z dnia 22 maja 2012 r. Zainteresowana otrzymała potwierdzenie, że domniemanie, iż od wyżej wspomnianych transakcji nie musi odprowadzać podatku VAT jest słuszne.

W minionym tygodniu zgłosili się do Wnioskodawczyni i jej męża syn właścicielki (zakupionej działki 24/7) i jego narzeczona z prośbą o odsprzedanie im działki pod budowę domu.

Zainteresowana nadmieniła, że w dalszym ciągu nie czyni (wraz z małżonkiem) nic w kierunku wyzbycia się (sprzedaży) posiadanych działek:

• nie zabiega o uzbrojenie terenu;
• przekwalifikowanie gruntów odbyło się bez jakiegokolwiek udziału ze strony Wnioskodawczyni i jej męża;
• nie ogłasza sprzedaży w prasie, radiu, ani w żadnych innych mediach, a nawet słupach czy tablicach ogłoszeniowych;
• ani Zainteresowana, ani jej małżonek nie zajmują się handlem nieruchomościami.

Wnioskodawczyni informuje, że nadal pracuje w szkole podstawowej na etacie nauczyciela wychowania przedszkolnego i nie posiada statusu rolnika ryczałtowego, a małżonek prowadzi działalność gospodarczą na własne nazwisko i jest płatnikiem podatku VAT. Jego działalność (usługi remontowo-budowlano-montażowe), nie ma nic wspólnego z handlem nieruchomościami oraz, że płody rolne z posiadanych gruntów są nadal spożytkowane w gospodarstwie Zainteresowanej i jej męża.

W piśmie z dnia 4 stycznia 2013 r., stanowiącym uzupełnienie do wniosku, Zainteresowana wskazała, że planowana do sprzedaży działka 24/6 nie stanowi przedmiotu umowy cywilno-prawnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w takiej sytuacji od kwoty uzyskanej ze sprzedaży kolejnej (wyżej wspomnianej) działki Zainteresowana powinna odprowadzić podatek VAT...

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna Ona odprowadzić podatku VAT od kwoty ze sprzedaży przedmiotowej działki. Chociaż będzie to kolejna sprzedana działka, to jednak w dalszym ciągu wpływy uzyskane z jej sprzedaży będą tylko jednorazowym ,,zastrzykiem gotówki, a nie stałym źródłem utrzymania. Zainteresowana wskazała, że ewentualnym podatkiem VAT obciążyłaby kupujących (o czym ich uprzedziła, tak jak poprzednich nabywców). A z uwagi na pokrewieństwo (matka - syn) chyba nie do końca sprawiedliwa byłaby sytuacja, w której z dwóch sąsiadujących ze sobą działek wartość jednej obciążona byłaby podatkiem VAT, natomiast drugiej nie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowaniu wieczystym nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.) państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1. określone udziały w nieruchomości,
2. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), dalej: k.c. Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zarówno sprzedaż udziału we współwłasności gruntu na podstawie art. 198 k.c., jak i sprzedaż wspólnego gruntu za zgodą wszystkich współwłaścicieli na podstawie art. 199 k.c. stanowi odpłatną dostawę towarów.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy, stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W podobny sposób rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawczyni w celu dokonania sprzedaży gruntu podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz. U. UE L 347.1 ze zm. - (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Przy spełnieniu powyższych warunków nie ma znaczenia fakt, iż podmiot dokonujący dostawy jest rolnikiem ryczałtowym.

W tym miejscu dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. powołanej wcześniej ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ww. Kodeksu, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, iż ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego () (Edward Gniewek Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że w dniu 14 kwietnia 2000 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem zakupiła grunty rolne o powierzchni 2,3754 ha położone na dwóch działkach niezabudowanych (24/1 i 24/3). Grunty te zostały nabyte w celu uprawy i do roku 2008 obie działki były utrzymane w dobrej kulturze rolnej. W związku z tym, że działka 24/1 (łąka) o powierzchni 0,1836 ha była położona w bezpośrednim sąsiedztwie z zabudowaną działką 24/2, która nie była własnością Zainteresowanej i jej męża, a która stanowiła z tą działką logiczną całość, jej uprawa przysparzała pewne trudności. Dnia 7 listopada 2008 r. działka 24/1 została sprzedana właścicielce działki 24/2. W roku 2010 zgłosiła się do Wnioskodawczyni i jej męża osoba zainteresowana odkupieniem części działki 24/3, celem zabudowy. W trakcie rozmów (wizji lokalnej) chęć odkupienia kolejnej części działki 24/3 (celem poprawy warunków zagospodarowania swojego terenu) zgłosiła także właścicielka działki 24/2. Po zapoznaniu się z planami zagospodarowania przestrzennego w urzędzie gminy ustalono, że około 0,57 ha działki 24/3 - sad z drzewami owocowymi i łąka, przeznaczone jest pod zabudowę mieszkaniową, zagrodową (RM). Zainteresowana wraz z mężem złożyła w urzędzie gminy wniosek o podział działki 24/3 o łącznej powierzchni 2,1918 ha w następujący sposób:

• działka 24/4 - 0,05 ha;
• działka 24/5 - 0,17 ha;
• działka 24/6 - 0,18 ha;
• działka 24/7 - 0,17 ha;
• działka 24/8 - 1,62 ha.

Podziału dokonano w celu sprzedaży działek 24/4 i 24/7.

Obecnie zgłosili się do Wnioskodawczyni i jej męża syn właścicielki (zakupionej działki 24/7) i jego narzeczona z prośbą o odsprzedanie im działki pod budowę domu.

Zainteresowana w dalszym ciągu nie czyni (wraz z małżonkiem) nic w kierunku wyzbycia się (sprzedaży) posiadanych działek:

• nie zabiega o uzbrojenie terenu;
• przekwalifikowanie gruntów odbyło się bez jakiegokolwiek udziału ze strony Wnioskodawczyni i jej męża;
• nie ogłasza sprzedaży w prasie, radiu, ani w żadnych innych mediach, a nawet słupach czy tablicach ogłoszeniowych;
• ani Zainteresowana, ani jej małżonek nie zajmują się handlem nieruchomościami.

Wnioskodawczyni pracuje w szkole podstawowej na etacie nauczyciela wychowania przedszkolnego i nie posiada statusu rolnika ryczałtowego, a małżonek prowadzi działalność gospodarczą na własne nazwisko i jest płatnikiem podatku VAT. Jego działalność (usługi remontowo-budowlano-montażowe), nie ma nic wspólnego z handlem nieruchomościami. Płody rolne z posiadanych gruntów są spożytkowane w gospodarstwie Zainteresowanej i jej męża. Planowana do sprzedaży działka nr 24/6 nie stanowi przedmiotu umowy cywilno-prawnej.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy opisanych działek Wnioskodawczyni wystąpi w charakterze podatnika. Z treści wniosku nie wynika bowiem aby Zainteresowana wykorzystywała nieruchomości w jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Uwzględniając ponadto fakt wykorzystywania gruntu na potrzeby własne stwierdzić należy, iż nic nie wskazuje na to, aby nabyciu nieruchomości towarzyszył zamiar jej późniejszego zbycia oraz wykorzystywania w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zainteresowana nie podejmowała również jakichkolwiek czynności zmierzających do przygotowania działek do zorganizowanej, handlowej sprzedaży, tj. nie występowała do Gminy o przekwalifikowanie przedmiotowych działek na działki przeznaczone pod zabudowę, nie dokonywała uzbrojenia w przyłącza do sieci energetycznej, gazowej lub wodnej oraz nie ogłaszała zamiaru sprzedaży działek w prasie, w radiu lub innych mediach. Zatem, Zainteresowana dokonując sprzedaży opisanych we wniosku działek gruntu korzystać będzie z prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Wnioskodawczynię cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy w zakresie sprzedaży działek, a dostawę działek cech czynności opodatkowanej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Reasumując, w związku ze sprzedażą opisanej we wniosku działki Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana odprowadzić podatku VAT, bowiem planowana w opisanym zdarzeniu przyszłym dostawa nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu.

Ponadto wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Wobec powyższego, udzielona interpretacja indywidualna stanowi ochronę prawno-podatkową tylko dla Wnioskodawczyni, a nie dla jej małżonka.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 346 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu