Interpretacja indywidualna z dnia 21.11.2008, sygn. IPPP2/443-1345/08-2/ASi, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 02 września 2008r. (data wpływu 05 września 2008r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 września 2008r. został złożony w/w wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Strona działając jako administrator Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych udziela pracownikom, oprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe. Pożyczki udzielane są ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej również: ZFŚS). Osobami uprawnionymi do korzystania z pomocy z ZFŚS są pracownicy wraz z rodzinami, emeryci i renciści. Odsetki spłacane wraz z ratami pożyczki nie stanowią przychodu Spółki (pracodawcy) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i dla celów podatku dochodowego od osób prawnych nie są kwalifikowane jako przychody podlegające opodatkowaniu. Wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe zwiększają środki ZFŚS. Środki ZFŚS gromadzone są na odrębnym rachunku bankowym, a Spółka (pracodawca) jedynie administruje tymi środkami.

W dniu 22 maja 2007 roku Spółka złożyła w Pierwszym Mazowieckim Urzędzie Skarbowym wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego pytając czy czynność udzielania pożyczek pracownikom na cele mieszkaniowe ze środków ZFŚS podlega opodatkowaniu podatkiem. VAT. Postanowieniem nr 1471/VUR1/443-59/07/MT z dnia 13.08.2007 roku Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe i stwierdził, że w przypadku udzielania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oprocentowanych pożyczek występuje czynność wymieniona w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (odpłatne świadczenie usług). Na powyższe postanowienie Spółka złożyła zażalenia. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w decyzji nr 1401/PH-I/4407/14-55/07/AŁ/PV-1 z dnia 08.02.2008 roku odmówił zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów zawartymi w piśmie nr AP6.............. z dnia 30.07.2007 roku wydanie do dnia 30.06.2007r. postanowienia w trybie art. 14a par.4 Ordynacji podatkowej nie pozbawia możliwości wystąpienia po tym dniu z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy czynność udzielania pożyczek pracownikom na cele mieszkaniowe ze środków ZFŚS podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielanie przez pracodawcę pożyczek pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów uzyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady Unii Europejskiej z dnia 28.11.2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej; Dyrektywa 2006/112/WE) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takich charakterze.

Obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nakładają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r., Nr 70, poz. 335 z późn. zm., dalej: ustawa o ZFŚS). Działania pracodawcy podejmowane w ramach ZFŚS są przejawem działalności socjalnej zakładu pracy (art. 1 ust. 1 ustawy o ZFŚS), a nie działalności gospodarczej podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 10 oraz art. 12 § 1 ustawy o ZFŚS, środki Funduszu gromadzone są na odrębnym rachunku bankowym, a pracodawca jedynie administruje tymi środkami.

W sytuacji, gdy pracodawca udziela pracownikom pożyczek, finansując je z ZFŚS, występuje on jedynie w roli administratora majątku ZFŚS. Pracodawca nie nabywa prawa własności ani prawa do rozporządzania jak właściciel kwotami zwróconych pożyczek oraz kwotami odsetek od nich. Tym samym ww. czynności nie podlegają przepisom ustawy o VAT. Należy również zauważyć, iż przedmiotem regulacji ustawowej w art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, jest udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umownie pomiędzy pracownikiem a pracodawcą jako administratorem środków funduszu. Osobami uprawnionymi do korzystania z tego rodzaju pomocy są pracownicy wraz z rodzinami, emeryci i renciści oraz byli pracownicy. Środkami funduszu są odsetki od jego środków oraz wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe. Nie stanowią one przychodu Spółki (pracodawcy) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i dla celów podatku dochodowego od osób prawnych nie są kwalifikowane jako przychody podlegające opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 - 22, art. 30 - 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Biorąc więc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż w przypadku należnych odsetek od udzielonych pracownikom pożyczek mieszkaniowych ze środków ZFŚS, nie stanowią one dla Spółki (pracodawcy) kwoty należnej, lecz wyłącznie należność dla ZFŚS. Udzielenie pożyczki mieszkaniowej ze środków ZFŚS nie jest zatem, zdaniem Spółki, czynnością podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ustawy o podatku VAT, gdyż nie jest świadczeniem usługi finansowej ze środków własnych Spółki (pracodawcy) jako podatnika podatku od towarów i usług, ale wyłącznie wykonaniem czynności administrowania środkami ZFŚS z ustawowym obowiązkiem przekazania uzyskanych odsetek na rachunek bankowy ZFŚS. Udzielenie pożyczki mieszkaniowej ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie rozliczania podatku od towarów i usług, a kwota odsetek pobranych od pracowników i przekazanych, zgodnie z ustawą o ZFŚS na rachunek funduszu, nie powinna być wykazywana w deklaracji VAT-7 jako obrót podlegający przepisom ustawy o VAT.

Aby odpłatne świadczenie usługi podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi być wykonywane przez podatnika występującego w takim charakterze, wynika to wprost z art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE. Dokonując wykładni art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT nie można pominąć jednoznacznego brzmienia przepisu Dyrektywy 2006/112/WE.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ww. ustawy. Przy czym przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przedmiotem działania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) jest, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996r. Nr 70, poz. 335 ze zm.), finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. Jak wynika z treści art. 2 pkt 1 tej ustawy, przez działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej (rzeczowej lub finansowej), a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Zatem ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych wyraźnie definiuje funkcję pracodawcy jako podmiotu świadczącego usługę.

Fundusz ten, zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy o ZFŚS, tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Ponadto zasoby Funduszu zwiększają, wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 1 do 9 tej ustawy, dochody. Wśród nich wymienione zostały m.in. wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe.

Tak więc na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych składają się pieniądze pracowników, niemniej jednak pracodawca obracający tymi pieniędzmi i pobierający odsetki od udzielonych pożyczek staje się podmiotem świadczącym usługi udzielania pożyczek. W świetle powyższego usługę tę należy rozpoznać jako odpłatne świadczenie usług, mieszczące się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 3 przedmiotowego załącznika wykaz usług zwolnionych od podatku wymienione są usługi zgrupowane pod symbolem PKWiU sekcja J ex 65-67, t. j. usługi pośrednictwa finansowego. Wyszczególnione w tej pozycji wyłączenia z możliwości korzystania ze zwolnienia, nie obejmują jednak usług udzielania pożyczek pieniężnych, które świadczone są poza systemem bankowym.

Nadmienić należy, iż obowiązek prawidłowego zaklasyfikowania świadczonej usługi do właściwego grupowania statystycznego spoczywa wyłącznie na wykonawcy usługi. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego. Zatem to Wnioskodawca ma obowiązek i ryzyko prawidłowego sklasyfikowania czynności polegających na udzielaniu pracownikom oprocentowanych pożyczek mieszkaniowych ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, a w razie wątpliwości może zwrócić się w tym zakresie do Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Jeżeli zatem Wnioskodawca udzielając pożyczek swoim pracownikom wykonuje działalność usługową określoną w grupowaniu 65-67, to usługi te jako usługi pośrednictwa finansowego, nie objęte żadnym z wyłączeń, będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W przypadku zawarcia umowy pożyczki podlegającej oprocentowaniu, obrotem na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest kwota należna z tytułu sprzedaży usług finansowych pomniejszona o kwotę należnego podatku t. j. kwota należnych pożyczkodawcy odsetek.

W świetle powyższego, przedmiotową usługę udzielania pożyczek swoim pracownikom należy rozpoznać jako odpłatne świadczenie usług, mieszczące się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, wymienione w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem obrót z tytułu wykonywanych czynności winien być udokumentowany fakturą VAT (na zasadach ogólnych z uwzględnieniem zapisu art. 106 ust. 4 ustawy) oraz uwzględniony w ewidencji dostaw i wykazany w deklaracji VAT-7 jako sprzedaż zwolniona.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy, iż udzielenie pożyczki mieszkaniowej ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie rozliczania podatku od towarów i usług, oraz że kwota odsetek pobranych od pracowników i przekazanych, zgodnie z ustawą o ZFŚS na rachunek funduszu, nie powinna być wykazywana w deklaracji VAT-7 jako obrót podlegający przepisom ustawy o VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.