Interpretacja indywidualna z dnia 18.02.2013, sygn. ITPP2/443-1415/12/AD, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Temat interpretacji

Czy nieruchomość można traktować jako zabudowaną w rozumieniu przepisów VAT, a co za tym idzie czy Gmina przy oddaniu w użytkowanie wieczyste działki korzysta ze zwolnienia z VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2012 r. (data wpływu 20 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste wraz z nieodpłatnym przeniesieniem prawa własności budynku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 listopada 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste wraz z nieodpłatnym przeniesieniem prawa własności budynku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę o pow. 1.233 m&², zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym stanowiącym własność osób fizycznych, które na mocy prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego, podtrzymanym wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 21 marca 2012 r., uzyskały nakaz od pozwanej Gminy złożenia oświadczenia o oddaniu ww. nieruchomości w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat wraz z nieodpłatnym przeniesieniem własności, znajdującego się na działce budynku, wybudowanego ze środków własnych osób fizycznych (w archiwum Wydz. Architektoniczno-Budowlanego brak jest dokumentów stwierdzających legalność usytuowania budynku na ww. działce, pozwolenia na budowę i zgody na jego użytkowanie, a także informacji kiedy został wybudowany i czy właściciel występował do Powiatowego Inspektora Nadzoru o legalizację zabudowy). Z uzasadnienia wyroku z dnia 21 marca 2012 r. wynika , iż powyższa nieruchomość została objęta przez osoby fizyczne w 1962 r. i w tym samym roku zabudowana. Z dokumentów meldunkowych będących w posiadaniu Urzędu Miasta wynika, że pierwsze zameldowanie nastąpiło w dniu 20 lipca 1963 r. Z wyroku wynika także, iż osoby fizyczne złożyły wniosek w dniu 12 listopada 1986 r. do Urzędu Miasta w sprawie oddania przedmiotowego gruntu w użytkowanie wieczyste, który nie został merytorycznie rozpatrzony, niemniej jednak zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 kwietnia 2006 r. sygn. akt 30/04, osoby fizyczne nabyły ekspektatywę tego prawa, gdyż do ostatecznego jej ukształtowania dochodziło w stosunku do tych posiadaczy, którzy złożyli wniosek o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Dla przedmiotowego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym wchodzi w skład obszaru przeznaczonego pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą oznaczoną symbolem 008 MN1. Z uwagi na fakt, iż nakłady na gruncie stanowią własność nabywcy, Gmina zamierza oddać w użytkowanie wieczyste nieruchomość zabudowaną za cenę pomniejszoną o wartość znajdującego się na niej budynku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przedmiotową nieruchomość można traktować jako zabudowaną w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie czy Gmina przy oddaniu w użytkowanie wieczyste działki korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność oddania w użytkowanie wieczyste działki korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust 1 pkt 10 ustawy w związku z art. 29 ust. 5 ustawy, ponieważ dostawa budynku jest zwolniona od podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie dochodzi do dostawy budynku mimo, iż nabywca sam go wybudował i nie musi za niego płacić Gminie, której nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zatem ma zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Według art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964, Nr 16, poz. 93 ze zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

W myśl art. 46 § 1 ww. Kodeksu, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Jak stanowi art. 48 tego Kodeksu, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Na podstawie art. 233 § tego Kodeksu, oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste następuje na okres dziewięćdziesięciu dziewięciu lat. W wypadkach wyjątkowych, gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na dziewięćdziesiąt dziewięć lat, dopuszczalne jest oddanie gruntu na okres krótszy, co najmniej jednak na lat czterdzieści.

Z regulacji § 2 powyższego artykułu wynika, że w ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu wieczysty użytkownik może żądać jego przedłużenia na dalszy okres od czterdziestu do dziewięćdziesięciu dziewięciu lat; jednakże wieczysty użytkownik może wcześniej wystąpić z takim żądaniem, jeżeli okres amortyzacji zamierzonych na użytkowanym gruncie nakładów jest znacznie dłuższy aniżeli czas, który pozostaje do upływu zastrzeżonego w umowie terminu. Odmowa przedłużenia jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny.

W myśl art. 266 Kodeksu cywilnego, użytkowanie ustanowione na rzecz osoby fizycznej wygasa najpóźniej z jej śmiercią.

W myśl art. 37 ust 1. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Według regulacji ust. 2 powyższego artykułu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

-jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Zatem, aby nieodpłatne przekazanie towarów stanowiło odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy, podatnikowi musi przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu ich nabycia, w całości lub w części, przy czym istotny jest fakt posiadania prawa do odliczenia podatku w momencie nabycia towaru, a nie fakt skorzystania z tego prawa.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z regulacji art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi, czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W art. 2 pkt 14 ustawy ustawodawca określił, co należy rozumieć pod pojęciem pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z tym przepisem, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej;

Z treści powyższego przepisu wynika, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt, bądź go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekroczą 30% wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę lub najem, bowiem zarówno sprzedaż, dzierżawa, czy najem są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30 % wartości początkowej tych obiektów.

W myśl ust. 7a tego artykułu, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy ().

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu (art. 29 ust. 5 ustawy).

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Gmina jest właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym stanowiącym własność osób fizycznych. Na mocy prawomocnego wyroku została zobowiązana do oddania tym osobom nieruchomości w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat wraz z nieodpłatnym przeniesieniem własności budynku. W archiwum Wydz. Architektoniczno-Budowlanego brak jest dokumentów stwierdzających legalność usytuowania budynku, pozwolenia na budowę, zgody na jego użytkowanie, a także informacji kiedy został wybudowany i czy występowano o legalizację zabudowy. Z uzasadnienia wyroku z dnia 21 marca 2012 r. wynika, iż powyższa nieruchomość została objęta przez osoby fizyczne w 1962 r. i w tym samym roku zabudowana. Dla przedmiotowego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym wchodzi on w skład obszaru przeznaczonego pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Z uwagi na fakt, iż nakłady na gruncie stanowią własność nabywcy, Gmina zamierza oddać w użytkowanie wieczyste nieruchomość zabudowaną za cenę pomniejszoną o wartość znajdującego się na niej budynku.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że dostawa gruntu zabudowanego za wynagrodzeniem podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W odniesieniu zaś do budynku znajdującego się na gruncie, który oddany zostanie do użytkowania wieczystego, wskazać należy, iż Gmina dokonywać będzie wprawdzie dostawy, lecz jest to czynność nieodpłatna, niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co nie jest równoznaczne ze zwolnieniem od przedmiotowego podatku. Podkreślić należy, że w sytuacji, gdy wraz z gruntem następuje nieodpłatne przeniesienie własności budynku położonego na tym gruncie, wybudowanego z własnych środków osób fizycznych, na rzecz których następuje przeniesienie własności, to czynność przeniesienia własności budynku, jako czynność nieodpłatna, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast oddanie nieruchomości gruntowej zabudowanej w użytkowanie wieczyste, podlegać będzie opodatkowaniu 23% stawką podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

Wobec powyższego, nie może mieć zastosowania wbrew stanowisku Gminy zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy