Interpretacja indywidualna z dnia 07.06.2016, sygn. ILPP1/4512-1-294/16-3/MC, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Prawo do zwrotu i do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach realizacji projektu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z 30 maja 2016 r. (data wpływu 2 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do ubiegania się o zwrot podatku oraz do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do ubiegania się o zwrot podatku oraz do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury. Wniosek uzupełniono pismem w dniu 2 czerwca 2016 r. o adres e-PUAP.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina ubiega się o dofinansowanie projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020, Działanie 5.3. Ochrona dziedzictwa kulturowego i kultury, Poddziałanie 5.3.2. Dziedzictwo kulturowe i kultura na obszarach przygranicznych.

Projekt ma na celu zwiększenie dostępności zasobów kulturowych regionu w Gminie Baborów. Celami szczegółowymi projektu są:

1. Remont i odtworzenie zabytkowego ratusza.
2. Zaspokojenie braków w zakresie przestrzeni do świadczenia usług kulturalnych poprzez utworzenie w budynku ratusza domu kultury muzeum miejskiego.
3. Wzrost atrakcyjności Gminy jako miejsca do zamieszkania i inwestycji poprzez propagowanie historii i kultury Gminy oraz regionu przygranicznego.
4. Rozwój społeczno-gospodarczy poprzez poprawę jakości przestrzeni publicznej i wzrost ruchu turystycznego.

Dzięki realizacji projektu nastąpi wzrost jakości życia mieszkańców oraz wzrost atrakcyjności miejsca zamieszkania. Obszar Gminy zacznie kojarzyć się jako miejsce przyjazne do zamieszkania pod względem atrakcji kulturalnych. Udostępnienie miejsca do krzewienia lokalnej tradycji, kultury pozwoli zachować dziedzictwo kulturowe lokalnej wspólnoty przyszłym pokoleniom.

Inwestycja zostanie sfinansowana ze środków własnych, kredytu oraz środków unijnych (Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020). Całkowity koszt realizacji inwestycji wyniesie ok. 2 mln. zł, w tym podatek VAT to ok. 375 tys. zł. Gmina może uznać koszt podatku VAT za kwalifikowalny w ramach projektu, o ile nie może ubiegać się o jego zwrot, w związku z czym występuje o interpretację indywidualną w tej sprawie.

Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług, ale realizowana inwestycja nie jest związana z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi. Towary i usługi zakupione w związku z realizacją przedmiotowego projektu, czyli ratusz wyremontowany w jego ramach na obiekt kultury nie przynosi żadnych przychodów dla Gminy, gdyż korzystanie z niego jest w pełni nieodpłatne dla każdego zainteresowanego. Będzie to miejsce kultury, z którego będą mogli nieodpłatnie korzystać wszyscy mieszkańcy Gminy. Wszystkie faktury w ramach projektu były wystawione na Gminę.

Po upływie 5 lat Gmina również nie planuje wykorzystywać powstałej infrastruktury do wykonywania czynności opodatkowanych. Realizacja projektu wynika z zadań własnych Gminy, głównie dotyczącymi kultury i sportu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gmina może ubiegać się o zwrot podatku VAT, a posługując się nomenklaturą przepisów o podatku VAT o obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury złożonego do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020...

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina nie może ubiegać się o zwrot podatku VAT, a posługując się nomenklaturą przepisów o podatku VAT o obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury złożonego do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020.

Gmina nie może ubiegać się o zwrot podatku VAT, a posługując się nomenklaturą przepisów o podatku VAT o obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach zrealizowanego projektu, ponieważ mimo, że jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, realizowana inwestycja nie jest związana z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi. Towary i usługi zakupione w związku z realizacją przedmiotowego projektu, czyli ratusz wyremontowany w jego ramach, na obiekt kultury nie przynosi żadnych przychodów dla Gminy, gdyż korzystanie z niego jest w pełni nieodpłatne dla każdego zainteresowanego. Będzie to miejsce kultury, z którego będą mogli nieodpłatnie korzystać wszyscy mieszkańcy Gminy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Natomiast, w świetle unormowań prawa wspólnotowego, w przypadku gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W oparciu o art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446), gmina wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami (art. 7 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy).

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Gmina ubiega się o dofinansowanie projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020, Działanie 5.3. Ochrona dziedzictwa kulturowego i kultury, Poddziałanie 5.3.2. Dziedzictwo kulturowe i kultura na obszarach przygranicznych. Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług, ale realizowana inwestycja nie jest związana z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi. Towary i usługi zakupione w związku z realizacją przedmiotowego projektu, czyli ratusz wyremontowany w jego ramach na obiekt kultury nie przynosi żadnych przychodów dla Gminy, gdyż korzystanie z niego jest w pełni nieodpłatne dla każdego zainteresowanego. Będzie to miejsce kultury, z którego będą mogli nieodpłatnie korzystać wszyscy mieszkańcy Gminy. Wszystkie faktury w ramach projektu były wystawione na Wnioskodawcę.

Po upływie 5 lat Gmina również nie planuje wykorzystywać powstałej infrastruktury do wykonywania czynności opodatkowanych. Realizacja projektu wynika z zadań własnych gminy, głównie dotyczących kultury i sportu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy Gmina może ubiegać się o zwrot podatku VAT, a posługując się nomenklaturą przepisów o podatku VAT o obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury.

Należy zauważyć, że prawo do odliczenia powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Trzeba wyjaśnić, że z czynnością opodatkowaną mamy do czynienia wtedy, gdy podlega ona opodatkowaniu na podstawie art. 5 ustawy oraz jest dokonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika podatku od towarów i usług (zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy) w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy).

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami prowadzone są w ramach władztwa publicznego i gmina wykonując to zadanie działa jako organ administracji publicznej i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu Gmina bez wątpienia nie może być uznana za podatnika, gdyż realizuje ona w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek planowanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi. Z całokształtu działań Wnioskodawcy związanych z planowanymi zakupami towarów i usług wynika, że nabycie tych towarów i usług nie będzie miało związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Tym samym Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Zatem, w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Wnioskodawca realizując opisane we wniosku przedsięwzięcie nie będzie działał w charakterze podatnika VAT.

W zakresie ww. projektu Zainteresowany nie będzie miał również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2013 r., poz. 1656). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca nie spełnia ww. warunków, nie będzie miał zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując, w związku z realizacją projektu pn. Remont budynku ratusza () wraz z przebudową oraz zmianą sposobu użytkowania na obiekt kultury Wnioskodawca nie będzie miał możliwości ubiegania się o zwrot podatku oraz obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W tym miejscu należy nadmienić, że kryterium kwalifikowalności wydatków w ramach rozliczeń dotyczących wykorzystywanych środków pomocowych Unii Europejskiej (w tym kwalifikowalności podatku od towarów i usług), nie jest zagadnieniem regulowanym przez przepisy prawa podatkowego. Określenie zasad kwalifikowalności wydatków, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2016 r., poz. 383), należy do zadań instytucji zarządzającej, która na podstawie art. 25 ww. ustawy, odpowiada za prawidłową realizację programu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu