Temat interpretacji

Wnioskodawca otrzymał od kontrahenta tj. spółki prawa handlowego propozycję rezygnacji z przysługującego mu prawa odkupu w zamian za wynagrodzenie. Gmina uzyska jednorazową odpłatność w zamian za zrzeczenie się na rzecz spółki prawa handlowego prawa odkupu przysługującego jej na podstawie art. 593 do art. 595 ustawy Kodeks Cywilny.

Pytanie Podatnika brzmi :

Czy wyżej opisana sytuacja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?.

Zdaniem podatnika czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż zniesienie niezbywalnego prawa odkupu nie jest wymienione jako czynność podlegająca opodatkowaniu w art. 5 cyt. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku VAT.

Stanowisko organu podatkowego w przedmiotowej sprawie jest następujące :

Do umowy sprzedaży strony mogą wprowadzić zastrzeżenie, że sprzedawca ma uprawnienie odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży, aby stać się ponownie jego właścicielem. (art. 593 k.c.)

Prawo odkupu wykonywa się przez oświadczenie sprzedawcy złożone kupującemu. Oświadczenie o wykonaniu prawa odkupu, będąc jednostronną czynnością, tworzy między stronami stosunek prawny sprzedaży. W jego ramach obydwie strony mają określone obowiązki. W szczególności kupujący (w tej formie będący odsprzedawcą) obowiązany jest przenieść z powrotem na sprzedawcę własność kupionej rzeczy za zwrotem ceny i kosztów sprzedaży oraz za zwrotem nakładów (art. 549 § 1 k.c.)

Zgodnie z art. 595 k.c. prawo odkupu jest niezbywalne i niepodzielne. Przepis ten ma jednak charakter dyspozytywny, czyli że strony mogą uzgodnić możliwość zarówno przenoszenia prawa odkupu, jak i jego podzielenia.

Zrzeczenie się wierzytelności (w tym odkupu) odbywa się w wyniku umowy stron. Umowa taka może być odpłatna lub nieodpłatna, a jej forma dowolna. (art. 508 k.c.)

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54 poz. 535 ze zm.) podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 w/w ustawy, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Jak z powyższego wynika zgodnie z przepisami ustawy o podatku VAT, obok dostawy towarów drugą podstawową kategorią czynności podlegających opodatkowaniu jest świadczenie usług. Świadczenie usług ma charakter dopełniający do dostawy towarów. Obejmuje swym zakresem wszystkie te transakcje wykonywane w ramach działalności gospodarczej, które nie stanowią dostawy towarów, co jest zgodne z regulacjami VI dyrektywy VAT. Na gruncie przepisów ustawy o podatku VAT usługa ma charakter uniwersalny i dla jej opodatkowania nie jest konieczne wymienienie w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Na świadczenie usług składa się każde zachowanie na rzecz innej osoby, w tym zarówno działanie jak i powstrzymanie się od działania - zaniechanie. Taki zakres czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT wynika z zasady powszechności opodatkowania.

Mając na uwadze ogólne zasady konstrukcyjne podatku VAT, jak również orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości uznać należy, iż usługą będzie takie świadczenie, dla którego istnieje odbiorca świadczenia odnoszący z tego świadczenia korzyść w tym także potencjalną. Istnienie tego rodzaju związku w myśl przepisów ustawy o podatku VAT kwalifikuje czynność jako opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Uzasadnione jest to faktem, iż podatek VAT obciąża konsumpcję, w tym także obok finalnej konsumpcję pośrednią.

każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Jak z powyższego wynika za odpłatne świadczenie usług uznaje się również zobowiązanie się do powstrzymania od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Jest to takie świadczenie, którego istotą jest zaniechanie polegające na nieczynieniu lub na znoszeniu określonej sytuacji. Wskazać należy, iż przepis ten ma zastosowanie do świadczenia usług odbywających się w ramach stosunków obligacyjnych jak również na płaszczyźnie prawa rzeczowego.

Zaniechanie pewnych czynności w zamian za odszkodowanie, które to zaniechanie przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi uznać należy za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji w zamian za wynagrodzenie, podlegają opodatkowaniu jako świadczenie usług, gdy tego rodzaju zaniechania lub znoszenia stanów przez podatnika powodują uzyskanie bezpośredniej korzyści przez wynagradzającego (płacącego).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż rezygnacja wnioskodawcy z przysługującego mu prawa odkupu w zamian za wynagrodzenie, dająca wymierną korzyść określonemu kontrahentowi, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto wskazać należy, iż zgodnie z przepisami obowiązek prawidłowego definiowania czynności, z czym wiąże się właściwe określenie przedmiotu opodatkowania spoczywa na podatniku.