Interpretacja indywidualna z dnia 15.06.2011, sygn. IBPP3/443-680/11/IK, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dokonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2, § 5 i 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lutego 2011 r., sygn. akt I FSK 217/10 oddalającym skargę kasacyjną Ministra Finansów, wniesioną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 341/09 uchylającym interpretację indywidualną z dnia 15 kwietnia 2009 r. nr IBPP3/443-131/09/BWo dotyczącą podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych (członków wspólnoty), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2009 r. (data wpływu 9 lutego 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 marca 2009 r. (data wpływu 1 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

• w części dotyczącej opodatkowania wpłat na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem części wspólnej - jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej opodatkowania wpłat na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem lokalu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 26 marca 2009 r. (data wpływu 1 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych (członków wspólnoty).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wspólnota mieszkaniowa obejmująca właścicieli lokali wyłącznie niemieszkalnych otrzymuje od współwłaścicieli budynku w formie zaliczek wpłaty na utrzymanie zarówno części wspólnych budynku, jak i pokrycie kosztów zużycia mediów zarówno opomiarowanych, jak i nieopomiarowanych, ale dostarczanych bezpośrednio do lokali. Wspólnota mieszkaniowa, jako podmiot, któremu ustawa (art. 6 ustawy o własności lokali) przyznaje zdolność prawną we własnym imieniu nabywa potrzebne do funkcjonowania budynku i poszczególnych lokali towary i usługi, których wartość następnie rozlicza, zgodnie z przyjętymi regulaminami pomiędzy współwłaścicieli budynku - stosownie do dostaw zrealizowanych przez wspólnotę na rzecz tych współwłaścicieli.

Wspólnotę mieszkaniową tworzą właściciele będący czynnymi podatnikami VAT. Właścicielami są osoby fizyczne i podmioty prawa handlowego, które dokonały zakupu lokali biurowych (handlowych i usługowych) znajdujących się w budynku niemieszkalnym od dewelopera. Osoby fizyczne zakupiły lokale na własne nazwisko, po czym wniosły je do swoich firm jako środki trwałe. Każdy z członków wspólnoty upoważnił zarządcę do wystawiania faktur VAT na firmę, w której właściciel jest reprezentantem. Wspólnota mieszkaniowa (lokalowa), jako czynny podatnik podatku VAT, zakupuje media na własny rachunek i obciąża nimi właścicieli wystawiając faktury VAT w proporcji wynikającej ze zużycia bądź udziału w nieruchomości. Ponadto wspólnota osiąga dochody z reklam, na które wystawia również faktury VAT. Wspólnota składa miesięczne deklaracje VAT-7 oraz płaci zobowiązania podatkowe wynikające z tych deklaracji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dokonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych)...

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie w jakim realizuje ona dostawy (czy też pośredniczy w dostawach) towarów i usług związanych z eksploatacją budynku i lokali jest ona podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług (art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej) i w tym zakresie jej działalność podlega opodatkowaniu tym podatkiem, z zastosowaniem stawek podatkowych właściwych dla przedmiotu dostawy. Postępowanie stron czynności prawnych jest prawidłowe i jest dokonywane pomiędzy osobami będącymi czynnymi podatnikami VAT.

W dniu 15 kwietnia 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający z upoważnienia Ministra Finansów wydał dla Wspólnoty Mieszkaniowej interpretację przepisów prawa podatkowego znak: IBPP3/443-131/09/BWo dotyczącą podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych (członków wspólnoty) w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania interpretacji indywidualnej uznając stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 2 maja 2009 r. (data wpływu 7 maja 2009 r.) złożonym na podstawie art. 52 § 3 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Wspólnota Mieszkaniowa reprezentowana przez doradcę podatkowego Pana P. Z. wezwała tut. organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 15 kwietnia 2009 r. znak: IBPP3/443-131/09/BWo.

W odpowiedzi na wezwanie, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach pismem z dnia 3 czerwca 2009 r. znak: IBPP3/443W-22/09/IK podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 15 kwietnia 2009 r. znak: IBPP3/443-131/09/BWo.

Wspólnota Mieszkaniowa reprezentowana przez doradcę podatkowego Pana P. Z. na pisemną interpretację indywidualną z dnia 15 kwietnia 2009 r. znak: IBPP3/443-131/09/BWo złożyła skargę z dnia 8 lipca 2009 r. (data wpływu 14 lipca 2009 r.), w której zaskarżyła w całości interpretację indywidualną z dnia 15 kwietnia 2009 r. znak: IBPP3/443-131/09/BWo i wniosła o jej uchylenie oraz o zasądzenie od organu na rzecz Skarżącej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych oraz opłat skarbowych od pełnomocnictw składanych w toku instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z dnia 5 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Ke 341/09 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z dnia 15 kwietnia 2009 r. nr IBPP3/443-131/09/BWo i stwierdził, że zaskarżona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sądu Administracyjny w Kielcach wskazał, że uiszczanie przez członków Wspólnoty bieżących opłat (zaliczek) na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie jest objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, nie ma zatem podstaw, żeby Wspólnota Mieszkaniowa wystawiała faktury VAT dokumentujące wpłatę zaliczek, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali. Nie ma też sporu pomiędzy stronami, co do czynności wykonywanych przez wspólnotę na rzecz osób trzecich (usługi reklamy).

Natomiast w odniesieniu do wydatków, ponoszonych przez właściciela związanych z utrzymaniem jego lokalu najczęściej chodzić będzie o tzw. media (np. energia cieplna, woda). Zarząd Wspólnoty, w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli, praktycznie jedynie jako pośrednik miedzy dostawcami a odbiorcami właścicielami lokali. Środki uiszczone z tytułu wpłat dokonanych przez właścicieli poszczególnych lokali na utrzymanie tych lokali (zapłata za media) nie są zaliczkami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali. W tym znaczeniu wydatki ponoszone przez właścicieli lokali na zakup mediów do ich lokali nie są partycypacją w kosztach jednostki organizacyjnej wspólnoty lokali użytkowych. Powstające bowiem tą drogą stosunki nie mają charakteru rozliczeń wewnątrz Wspólnoty, tj. zakup mediów do poszczególnych lokali (rozliczany według rzeczywistych kosztów) nie może być traktowany jako czynność niepodlegająca regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług (art. 5 ust. 1 ustawy o VAT).

W związku z uchyleniem przez WSA w Kielcach interpretacji indywidualnej z dnia 15 kwietnia 2009 r. IBPP3/443-131/09/BWo dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych (członków wspólnoty), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach złożył skargę kasacyjną od ww. wyroku w części dotyczącej opodatkowania zaliczek na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem lokalu.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 lutego 2011 r., sygn. akt I FSK 217/10 oddalił skargę kasacyjną Ministra Finansów, wniesioną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 341/09 uchylającym interpretację indywidualną z dnia 15 kwietnia 2009 r. nr IBPP3/443-131/09/BWo dotyczącą podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali biurowych (członków wspólnoty).

Mając na uwadze ww. wyroki oraz stan prawny obowiązujący w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się:

• za nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania wpłat na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem części wspólnej,
• za prawidłowe w części dotyczącej opodatkowania wpłat na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem lokalu

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy o podatku VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 15 ust. 1 i 2 cyt. ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 cyt. ustawy - podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Przepis ten nie daje wspólnocie mieszkaniowej przymiotu osoby prawnej, lecz przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Jednostka, która powstała w oparciu o powyższy przepis art. 6 ustawy o własności lokali, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości.

Wspólnota mieszkaniowa działa w imieniu własnym i na własny rachunek, jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną, którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkalnych mających udziały w nieruchomości wspólnej. Wspólnota mieszkaniowa bowiem zaliczana jest kategorii tzw. osób ustawowych, do której znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy o osobach prawnych.

Art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali, wskazuje na dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej, te związane z nieruchomością wspólną i te związane z odrębną własnością lokalu. Przy czym w zakresie obciążeń finansowych właściciela lokalu będącego członkiem wspólnoty wyróżnia się dwie kategorie wydatków, tj. koszty zarządu związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej oraz wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu. Składniki pierwszej kategorii wydatków zostały przykładowo wymienione w art. 14 ustawy o własności lokali jako zasadnicze koszty obciążające właścicieli lokali w ramach wspólnoty.

Są to przede wszystkim:

1. wydatki na remonty i bieżącą konserwację,
2. opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,
3. ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba ze są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,
4. wydatki na utrzymanie porządku i czystości,
5. wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

To wyłącznie na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną właściciele, zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, których wysokość ustalana jest w drodze uchwały wspólnoty (art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Zatem w przypadku finansowania wydatków (usług), których konsumentem jest sama wspólnota mieszkaniowa, jako jednostka organizacyjna właścicieli lokali w zakresie nieruchomości wspólnej, na która składają się grunty oraz części budynku, urządzenia, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali nie ma żadnych podstaw do refakturowania kosztów z nimi związanych na właścicieli lokali dysponujący stosownymi udziałami we współwłasności nieruchomości wspólnej. W takim bowiem zakresie wspólnota mieszkaniowa nie świadczy żadnych usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali, gdyż działa w imieniu własnym, na rzecz swoją, będącą jednostka organizacyjną, odrębną od właścicieli.

W przypadku wydatków ponoszonych przez właściciela związanych z utrzymaniem jego lokalu najczęściej chodzić będzie o tzw. media (np. energia cieplna, woda). Zarząd Wspólnoty, w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli, praktycznie jedynie jako pośrednik miedzy dostawcami a odbiorcami właścicielami lokali. Środki uiszczone z tytułu wpłat dokonanych przez właścicieli poszczególnych lokali na utrzymanie tych lokali (zapłata za media) nie są zaliczkami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali. W tym znaczeniu wydatki ponoszone przez właścicieli lokali na zakup mediów do ich lokali nie są partycypacją w kosztach jednostki organizacyjnej wspólnoty lokali użytkowych. Powstające bowiem tą drogą stosunki nie mają charakteru rozliczeń wewnątrz Wspólnoty, tj. zakup mediów do poszczególnych lokali (rozliczany według rzeczywistych kosztów) nie może być traktowany jako czynność niepodlegająca regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług (art. 5 ust. 1 ustawy o VAT).

Ustawowy obowiązek ponoszenia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie można rozciągać także na lokale, a w konsekwencji przyjmować, że m. in. w przypadku zakupu mediów wspólnota w całości kupuje je dla siebie i sama ze sobą rozlicza. Z tego powodu, ze względów technicznych niemożliwe jest kupowanie mediów do poszczególnych lokali oddzielnie, wspólnota dokonuje tego zakupu całościowo i z tego tytułu od właścicieli niezależnie od zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, z których ponoszone są opłaty za dostawę mediów w części dotyczącej nieruchomości wspólnej pobierane są stosowne należności. Wspólnota w tym zakresie działa jako pośrednik, nie kupuje tych mediów dla siebie, lecz działa w istocie w imieniu właścicieli; nawet jeżeli zawiera umowę we własnym imieniu, to w odpowiedniej części jest ona zawarta na rzecz właścicieli. Wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży. Taka odsprzedaż mediów właścicielom lokali stanowić będzie przedmiot opodatkowania VAT jako świadczenie usług. W tym też zakresie wystawiane mogą być przez Wspólnotę faktury VAT, dokumentujące świadczenie usług na rzecz właścicieli (refakturowanie zakupionych mediów na właściciela). W taki oto sposób właściciel ponosić będzie wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, do czego jest zobowiązany na mocy art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali. Mamy tu więc do czynienia z sytuacją, w jakiej wspólnota mieszkaniowa, od której jako od podatnika VAT dokonującego zakupu towarów i usług od podmiotu zewnętrznego (innego podatnika), każdy jej członek jako konsument nabywa towar i usługę. Zatem zakup przez wspólnotę usług odprowadzania nieczystości, wywozu śmieci czy dostarczania wody i służących zaspokajaniu indywidualnych potrzeb każdego z członków wspólnoty ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Dodatkowo wskazać należy, iż w odniesieniu do czynności wykonywanych przez wspólnotę na rzecz osób trzecich (tj. nie wchodzących w skład wspólnoty), dotyczących w przedmiotowej sprawie np. usług reklamy wspólnota jest podatnikiem podatku od towarów i usług a czynności te podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy uznać należy:

• za nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania wpłat na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem części wspólnej,
• za prawidłowe w części dotyczącej opodatkowania wpłat na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem lokalu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach