Temat interpretacji

P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art.14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28.04.2005r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług świadczonych usług adwokackich w ramach tzw. obrony z urzędu,

stwierdzam, że:

stanowisko przedstawione w tym wniosku, w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego, zgodnie z którym usługi adwokackie polegające na świadczeniu pomocy prawnej z urzędu są zwolnione od podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Pismem z dnia 28.04.2005r. (data wpływu 29.04.2005r.) podatnik zwrócił się do tut. organu z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji o zakresie i sposobie stosowania przepisów prawa podatkowego.

Stan faktyczny w sprawie:

Wnioskodawca wykonuje zawód adwokata w indywidualnej Kancelarii Adwokackiej. Jednocześnie na zlecenie Sądu jest wyznaczany jako obrońca lub pełnomocnik z urzędu w sprawach karnych i cywilnych. W tym zakresie odpowiedzialność wobec osób trzecich rozkłada się między Sądem a wyznaczonym adwokatem. Adwokat nie może uchylić się od pełnienia obrony z urzędu czy też funkcji pełnomocnika z urzędu ale w szczególnych przypadkach może być przez Sąd zwolniony z tych funkcji. Wynagrodzenie za świadczone w tym zakresie usługi zasądzają Sądy na podstawie odrębnych przepisów.

Treść zapytania i stanowisko w sprawie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym świadczenie usług adwokackich zleconych przez Sąd polegających na pełnieniu obrony z urzędu jest opodatkowane czy zwolnione od podatku od towarów i usług?

Zdaniem podatnika, zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług świadczonych usług tzw. obrony z urzędu nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą. Podczas wykonywania tych czynności adwokata łączą z Sądem więzy prawne podobne do umowy o pracę (podporządkowanie i brak samodzielności), co zgodnie z VI Dyrektywą Rady Europy 77/388/EEC z 18.05.1977r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich zwalnia te czynności od opodatkowania podatkiem VAT. Zatem przychód z tytułu świadczenia usług pomocy prawnej z urzędu nie jest obrotem podlegającym opodatkowaniu na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego i stanowisko tut. organu.

W art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy określono czynności, których wykonywanie nie jest na gruncie ww. ustawy uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, tj:

"z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności ".

W przypadku świadczenia przez adwokatów pomocy prawnej z urzędu, nie można mówić, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za czynności adwokata. Sąd "odpowiada" za wydany wyrok oraz za zapewnienie np. oskarżonemu prawa do obrony. Natomiast nie ma w przedmiotowej sprawie tożsamości czynności (sądu i adwokata), których odbiorcą jest uczestnik postępowania sądowego, tj. korzystający z tej pomocy prawnej. Status prawny, zakres kompetencji, a także odpowiedzialność adwokatów regulują przepisy ustawy z dnia 26.05.1982r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2002r. Nr 123, poz. 1058 z późn. zm.). Ponadto adwokat świadczący pomoc prawną z urzędu, nie przestaje być podmiotem podlegającym rygorom wykonywanego zawodu, co oznacza, iż nadal podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tego zawodu, a także, że podlega on odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, z zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.

Mając powyższe na uwadze nie podlegają obowiązkowi podatkowemu usługi wykonywane pod nadzorem, a także na ryzyko i odpowiedzialność zleceniodawcy, świadczone w warunkach szczególnej podległości osoby je wykonującej.

W art.13 pkt6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymienione zostały przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (...).

Aby uznać, że dana czynność wymieniona w art.13 pkt 2-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług musi ona być wykonywana przy spełnieniu łącznie wszystkich warunków określonych w art.15 ust.3 ustawy o VAT. Jednym z nich jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie czynności.

W myśl art.78 § 1 ustawy z dnia 06.06.1997r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz.555 z późn. zm.) sąd, na żądanie oskarżonego, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza obrońcę z urzędu do osobistego udzielenia pomocy prawnej. Brak jest jednak w tym zakresie tak daleko idącej ingerencji sądu, by można mówić o przejęciu przez sąd odpowiedzialności za działania obrońcy.

Zatem, w związku z brakiem odpowiedzialności zlecającego za wykonywane w ramach obrony z urzędu usługi adwokackie (nie spełniony jeden z warunków) - nie można uznać, że usługi te zostały wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko podatnika, że świadczenie usług pomocy prawnej z urzędu, wykonywane na zlecenie Sądu, Prokuratury nie jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług jest nieprawidłowe.