Czy w zaistniałej sytuacji sprzedaż działek powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług? - Interpretacja - IPPP3/4512-1088/15-2/IG

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 25.02.2016, sygn. IPPP3/4512-1088/15-2/IG, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Czy w zaistniałej sytuacji sprzedaż działek powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r. (data wpływu 30 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie posiadania statusu podatnika z tytułu sprzedaży działek niezabudowanych jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie posiadania statusu podatnika z tytułu sprzedaży działek niezabudowanych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Udział w działce będącej przedmiotem przyszłej sprzedaży Wnioskodawczyni nabyła w 1996 r. na mocy postanowienia o nabyciu spadku przez dziedziczenie ustawowe jako udział w gospodarstwie rolnym.W 2010 r. umową dożywocia mama przekazała Wnioskodawczyni część swoich udziałów w gospodarstwie rolnym, tych będących jej odrębną własnością jak i tych odziedziczonych na mocy przywołanego wyżej postanowienia Sądu Rejonowego.

We wrześniu 2015 r. w wyniku ugody sądowej w przedmiocie o dział spadku i zniesienie współwłasności wyodrębnione zostały dwie działki odpowiadające udziałowi Wnioskodawczyni w tej nieruchomości, którą nabyła na wyłączną własność.

Przy okazji podziału nieruchomości wydzielono działki pod drogi, których wydzielenie musiało nastąpić i to w wariancie przewidzianym w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W ten sposób zapewniając każdej nowo powstałej działce dostęp do drogi publicznej. Wydzielenie więc działek drogowych było konieczne żeby możliwe było zniesienie współwłasności między uczestnikami postępowania. Inny sposób podziału nie znalazłby poparcia ani w organie gminy opiniującym podział nieruchomości przedstawionym przez geodetę - biegłego sądowego, jak również Sądu orzekającego o zniesieniu współwłasności.

Nieruchomość będąca przedmiotem przyszłej sprzedaży leży na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, a aktualnie użytkowana jest rolniczo.

Nie była przedmiotem najmu, dzierżawy, nie służyła do prowadzenia działalności gospodarczej, poza działalnością rolniczą.

Co do tych działek Wnioskodawczyni nie występowała o wydanie wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani o warunki przyłączy, nie doprowadzała żadnych mediów. Działki są działkami niezabudowanymi, nieogrodzonymi. Prace nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego podjęte były z inicjatywy gminy a sam plan obowiązuje od 2004 roku.

Pierwotnie udziały w nieruchomości Wnioskodawczyni nabyła do majątku prywatnego na mocy ustawy oraz w wyniku decyzji miedzy Wnioskodawczynią a jej mamą, z obciążeniem ich jednocześnie obowiązkiem dożywocia, bez zamiaru ich odsprzedaży. Obecnie działki stanowią majątek osobisty Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Niedawno zgłosił się do Wnioskodawczyni i innych właścicieli inwestor chcący nabyć kilka działek, również i należące do Wnioskodawczyni.

Jednym z warunków zawarcia transakcji sprzedaży inwestor zastrzegł, że zanim dojdzie do podpisania umowy sprzedaży, jako sprzedająca Wnioskodawczyni musi uzyskać decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntu z produkcji rolniczej, ponieważ formalnie tylko Wnioskodawczyni jako właściciel może z takim wnioskiem wystąpić a i też decyzja będzie na jej nazwisko wydana.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji sprzedaż działek powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na to, że inwestor zobowiązał ją do wystąpienia o wydanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntu z produkcji rolniczej w zakresie tych działek ich sprzedaż może podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem zgodnie z powołanymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem podatnika te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, gdyż związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Podkreślić przy tym należy, że pod pojęciem handel należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód, to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne znaczenie ma to, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży działki, podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Natomiast, okoliczność podjęcia m.in. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż działek była sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia z dnia 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.

Z powyższego orzeczenia wynika m.in., że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalności gospodarczą. Podobnie zdaniem Trybunału okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast wyjaśnił Trybunał w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07 stwierdził, że formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Udział w działce będącej przedmiotem przyszłej sprzedaży Wnioskodawczyni nabyła w 1996 r. na mocy postanowienia o nabyciu spadku przez dziedziczenie ustawowe jako udział w gospodarstwie rolnym. W 2010 r. umową dożywocia mama przekazała Wnioskodawczyni część swoich udziałów w gospodarstwie rolnym, tych będących jej odrębną własnością jak i tych odziedziczonych na mocy przywołanego wyżej postanowienia Sądu Rejonowego. We wrześniu 2015 r. w wyniku ugody sądowej w przedmiocie o dział spadku i zniesienie współwłasności wyodrębnione zostały dwie działki odpowiadające udziałowi Wnioskodawczyni w tej nieruchomości, którą nabyła na wyłączną własność. Przy okazji podziału nieruchomości wydzielono działki pod drogi, których wydzielenie musiało nastąpić i to w wariancie przewidzianym w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W ten sposób zapewniając każdej nowo powstałej działce dostęp do drogi publicznej. Wydzielenie więc działek drogowych było konieczne żeby możliwe było zniesienie współwłasności między uczestnikami postępowania. Inny sposób podziału nie znalazłby poparcia ani w organie gminy opiniującym podział nieruchomości przedstawionym przez geodetę - biegłego sądowego, jak również Sądu orzekającego o zniesieniu współwłasności. Nieruchomość będąca przedmiotem przyszłej sprzedaży leży na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, a aktualnie użytkowana jest rolniczo. Nie była przedmiotem najmu, dzierżawy, nie służyła do prowadzenia działalności gospodarczej, poza działalnością rolniczą. Co do tych działek Wnioskodawczyni nie występowała o wydanie wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani o warunki przyłączy, nie doprowadzała żadnych mediów. Działki są działkami niezabudowanymi, nieogrodzonymi. Prace nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego podjęte były z inicjatywy gminy a sam plan obowiązuje od 2004 roku. Pierwotnie udziały w nieruchomości Wnioskodawczyni nabyła do majątku prywatnego na mocy ustawy oraz w wyniku decyzji miedzy Wnioskodawczynią a jej mamą, z obciążeniem ich jednocześnie obowiązkiem dożywocia, bez zamiaru ich odsprzedaży. Obecnie działki stanowią majątek osobisty Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Niedawno zgłosił się do Wnioskodawczyni i innych właścicieli inwestor chcący nabyć kilka działek, również i należące do Wnioskodawczyni.

Jednym z warunków zawarcia transakcji sprzedaży inwestor zastrzegł, że zanim dojdzie do podpisania umowy sprzedaży, jako sprzedająca Wnioskodawczyni musi uzyskać decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntu z produkcji rolniczej, ponieważ formalnie tylko Wnioskodawczyni jako właściciel może z takim wnioskiem wystąpić a i też decyzja będzie na jej nazwisko wydana.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawczyni jest kwestia, czy sprzedaż działek będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Wnioskodawczynię za podatnika tego podatku.

Wprawdzie grunt spełnia definicję towarów zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy VAT, jednak z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, aby sprzedając działki Wnioskodawczyni działała w charakterze handlowca. Z opisu sprawy nie wynika taka aktywność Wnioskodawczyni, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawczyni nie podjęła bowiem ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami (takich jak: nabycie z zamiarem odsprzedaży, uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek). Wnioskodawczyni nabyła działki w drodze dziedziczenia ustawowego w 1996 r. na mocy postanowienia o nabyciu spadku przez dziedziczenie oraz ugody sądowej zawartej we wrześniu 2015 r., na mocy której zniesiona została współwłasność i wyodrębniono działki odpowiadające udziałowi Wnioskodawczyni. Jak wskazała Wnioskodawczyni, przy okazji podziału nieruchomości wydzielono działki pod drogi, ale wydzielenie to musiało nastąpić i to w wariancie przewidzianym w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w ten sposób zapewniając każdej nowo powstałej działce dostęp do drogi publicznej. Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotowe działki nie były przedmiotem najmu, dzierżawy, nie były wykorzystywane do prowadzenia innej działalności niż działalność rolna. Jedynym działaniem jakie w stosunku do przedmiotowych działek zamierza podjąć Wnioskodawczyni to uzyskanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntu z produkcji rolniczej, konieczne z uwagi na fakt, że to Wnioskodawczyni jako właściciel z takim wnioskiem może wystąpić.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać Wnioskodawczynię za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy VAT. Jak wskazano powyżej, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić, że doszło do dostawy towarów, lecz wymagane jest też określenie podmiotu dokonującego sprzedaży za występującego w związku z tą czynnością w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W niniejszej sprawie Wnioskodawczyni dokonuje sprzedaży działek inwestorowi, który zgłosił się z chęcią ich zakupu i zobowiązał Wnioskodawczynię do uzyskania decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntu z działalności rolniczej, stanowiących majątek prywatny. Wnioskodawczyni korzystać będzie z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Tym samym Wnioskodawczyni dokonując sprzedaży działek nie działa w charakterze podatnika podatku VAT, a transakcja ich zbycia nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie