Temat interpretacji

1. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), podlegają odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ww. ustawy rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.Zatem odpłatna dostawa gruntu objęta została zakresem opodatkowania ww. ustawy. Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 9 tejże ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Opodatkowaniu podlegają zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich - jedynie te, których przedmiotem są tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę - na podstawie planu zagospodarowania przestrzennego danego obszaru. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi czy leśnymi, nie przeznaczonych w planach pod zabudowę są zwolnione od podatku VAT.Istotnym w przedmiotowej sprawie jest ustalenie czy dana nieruchomość jest terenem budowlanym bądź przeznaczonym pod zabudowę w momencie dokonania dostawy. Tut. organ nie jest właściwym do dokonywania rozstrzygnięć w powyższej kwestii.Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W razie braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 4 ust. 2), wydanej przez wójta (art. 60 ust. 1).Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że jeżeli mamy do czynienia z nieruchomością przeznaczoną pod zabudowę, to dostawa takiej nieruchomości podlega opodatkowaniu stawką podstawową tj. 22%.Natomiast w przypadku sprzedaży niezabudowanej nieruchomości nie będącej terenem budowlanym oraz przeznaczonym pod zabudowę, to dostawa takiej nieruchomości zwolniona jest od podatku od towarów i usług na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 9. Ze zwolnienia tego korzysta także dostawa nieruchomości rolnych.
2. Zamiana jest umową cywilnoprawną, przez którą każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy (art. 603 Kodeksu cywilnego). W swojej funkcji ekonomicznej jest ona zbliżona do umowy sprzedaży, stąd art. 604 K.c. nakazuje stosować do niej odpowiednio przepisy o sprzedaży.Biorąc pod uwagę powyższe, zamianę nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1, traktuje się jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.Jeżeli należność z tytułu dostawy lub wykonania usługi jest określona w naturze, podstawą opodatkowania jest wartość świadczenia obliczona na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia, pomniejszonych o podatek. Regulacja ta odnosi się do czynności zamiany, przy której podstawą opodatkowania jest wartość rzeczy przekazywanych przez podatnika, określona w powyższy sposób, a nie różnica wartości między rzeczami. Ponieważ w tego rodzaju przypadkach często nie dochodzi do określenia ceny, unormowanie art. 29 ust. 3 uzupełnia norma art. 29 ust. 9, zgodnie z którą w przypadku wykonania czynności, o których mowa w art. 5, dla których nie została określona cena, podstawą opodatkowania jest wartość towarów lub usług obliczona według cen stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą, a w przypadku braku odbiorcy - według przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku z dnia wykonania tych czynności, pomniejszona o kwotę należnego podatku.Natomiast w art. 29 ust. 5 ustawy unormowano, że w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.Reasumując umowa zamiany traktowana jako dostawa towarów podlega opodatkowaniu, a podstawą opodatkowania jest wartość nieruchomości podlegającej zamianie ustalona w oparciu o cytowane powyżej przepisy.
3. Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu Cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 46, poz. 543 ze zm.).Zgodnie z art. 232 kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. W myśl art. 238 kodeksu cywilnego wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie mieści się w zakresie definicji dostawy towarów, zawartej w art. 7 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o podatku VAT - nie daje bowiem praw do rozporządzania gruntem jak właściciel.Zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Zaznaczyć należy, że oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest czynnością odrębną od zbycia prawa wieczystego użytkowania.Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 22%, za wyjątkiem oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych przeznaczonych na cele rolnicze. Począwszy od 19.10.2004 r. czynność ta podlega bowiem zwolnieniu od podatku VAT zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm., ost. zm. z dnia 11.10.2004 r. Dz. U. Nr 224, poz. 2277). Nie ma zatem zastosowania § 8 pkt 12 cyt. wyżej rozporządzenia z dnia 27.04.2004 r., zgodnie z którym zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką podatku w wysokości 0%.Nie obowiązuje tu zasada opodatkowania jednolitą stawką podatku VAT dostawy lokalu i oddania nieruchomości w wieczyste użytkowanie. Budynki (lub ich części) stanowią odrębny przedmiot własności, wobec czego podatnik dokonuje dwóch czynności: świadczenia usługi i dostawy części budynku. Na gruncie ustawy, świadczenie usług polegających na oddaniu w użytkowanie wieczyste gruntu jest zatem czynnością odrębną od dostawy budowli, budynku lub jego części.Nadmienia się, że obowiązek podatkowy w przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu - § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, ze zm. Dz. U. Nr 145, poz. 1541).