Temat interpretacji
Czy sprzedaż przez Gminę prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego (będącego już właścicielem budynków posadowionych na tym gruncie), który nabył prawo użytkowania wieczystego od poprzedniego użytkownika na mocy umowy sprzedaży, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług, a tym, samym czy jest to czynność opodatkowana tym podatkiem?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2012r. (data wpływu 1 marca 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 maja 2012r. (data wpływu 31 maja 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 1 marca 2012r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 30 maja 2012r. (data wpływu 31 maja 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie m. in. opodatkowania zbycia prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny (ostatecznie sformułowany ww. pismem z dnia 30 maja 2012r.):
Gmina jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka o powierzchni 4252 m2. Przedmiotowa nieruchomość została oddana na podstawie umowy zawartej w 1998 roku w użytkowanie wieczyste Spółdzielni Kółek Rolniczych, na mocy której przeniesiono jednocześnie na użytkownika wieczystego prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie. Obecny użytkownik wieczysty, który nabył prawo użytkowania wieczystego gruntu (oraz własność budynków) od Spółdzielni na mocy sprzedaży z 28 kwietnia 2004 roku, zwrócił się o wykup od Gminy prawa własności gruntu objętego użytkowaniem wieczystym. Ponieważ przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana na cele handlowe, sprzedaż dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu podlega przepisowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami. W oparciu o art. 32 ustawy o gospodarce nieruchomościami sprzedaż gruntu objętego prawem użytkowania wieczystego, należy traktować jako dostawę towarów. W związku z powyższym Gmina uznała, że sprzedaż prawa własności na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług.
Gmina wystawiła w 2010 roku i 2011 faktury VAT na podwyższoną opłatę roczna dla użytkownika wieczystego. Należność tą gmina powiększyła o 22% VAT w 2010 roku oraz o 23% VAT w 2011 roku uznając, że w związku z wejściem w życie nowej ustawy o podatku od towarów i usług podwyższona opłata za wcześniej ustanowione użytkowanie wieczyste podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do 31 marca każdego roku z góry. Obowiązek płacenia rocznych opłat obciąża użytkownika wieczystego. Na podstawie art. 77 i art. 78 o gospodarce nieruchomościami Wójt Gminy wypowiedział użytkownikowi wieczystemu dotychczasową opłatę roczną za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej o pow. 4252 m2 z powodu wzrostu wartości nieruchomości. Nowa wysokość opłaty rocznej została ustalona przy zastosowaniu stawki 3% od wartości nieruchomości ustalonej w oparciu o operat szacunkowy, sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego.
W orzeczeniu Sąd Najwyższy (sygn. akt III CSK 448/06) stwierdził, że opłaty użytkowania wieczystego są ustalane w umowie zawartej pomiędzy właścicielem gruntu a użytkownikiem wieczystym i bez zmiany tej umowy mogą one ulec zmianie tylko w sytuacji przewidzianej w ustawie o gospodarce nieruchomościami, a zatem gdy wrośnie wartość nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste.
W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:
Czy sprzedaż przez Gminę prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego (będącego już właścicielem budynków posadowionych na tym gruncie), który nabył prawo użytkowania wieczystego od poprzedniego użytkownika na mocy umowy sprzedaży, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług, a tym, samym czy jest to czynność opodatkowana tym podatkiem...
Zdaniem Wnioskodawcy, w oparciu o art. 32 ustawy o gospodarce nieruchomości - sprzedaż gruntu objętego prawem użytkowania wieczystego, należy traktować jako dostawę towarów. Grunty są towarami w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeśli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego. Budynki i budowle wzniesione przez wieczystego użytkowania na gruncie obciążonym prawem wieczystego użytkowania oraz budynki i inne urządzenia, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Z uwagi na fakt, iż budynki i budowle posadowione na gruncie stanowiącym przedmiot dostawy są własnością użytkownika wieczystego, na rzecz którego dokonywana jest sprzedaż gruntu, przedmiotem dostawy jest jedynie grunt. Przedmiotowa transakcja obejmuje zatem jedynie sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej. Mając na uwadze przedstawione zdarzenie stwierdzamy, że zbycie nieruchomości gruntowej dokonywanej w oparciu o przepisy art. 32 i 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym podlega opodatkowaniu. Sprzedaż gruntu na rzecz jej użytkownika wieczystego stanowi odrębny od ustanowienia użytkowania wieczystego przedmiot opodatkowania.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie tego prawa.
Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tj. towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.
W świetle art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.
Z powyższych przepisów wywnioskować należy, iż w przypadku użytkowania wieczystego właścicielem gruntu przez cały okres użytkowania pozostaje Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Użytkownik wieczysty w tym czasie posiada zatem we władaniu rzecz cudzą. Jego prawo w stosunku do tego gruntu pozwala na dysponowanie rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. Wykonanie więc tego świadczenia w całości następuje z chwilą ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.
Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej zabudowanej następuje z równoczesną sprzedażą położonych na tej nieruchomości budynków i innych urządzeń.
Z powyższego wynika, że zabudowania znajdujące się na nieruchomości gruntowej oddanej w wieczyste użytkowanie stanowią odrębny przedmiot własności.
Stosownie do art. 32 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3. W myśl art. 32 ust. 2 tejże ustawy, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej, wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.
Z przedstawionego we wniosku opisu zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka o powierzchni 4252 m2. Przedmiotowa nieruchomość została oddana na podstawie umowy zawartej w 1998 roku w użytkowanie wieczyste Spółdzielni Kółek Rolniczych, na mocy której przeniesiono jednocześnie na użytkownika wieczystego prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie. Obecny użytkownik wieczysty, który nabył prawo użytkowania wieczystego gruntu (oraz własność budynków) od Spółdzielni na mocy sprzedaży z 28 kwietnia 2004 roku, zwrócił się o wykup od Gminy prawa własności gruntu objętego użytkowaniem wieczystym. Ponieważ przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana na cele handlowe, sprzedaż dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu podlega przepisowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami. W oparciu o art. 32 ustawy o gospodarce nieruchomościami sprzedaż gruntu objętego prawem użytkowania wieczystego, należy traktować jako dostawę towarów. W związku z powyższym Gmina uznała, że sprzedaż prawa własności na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług.
Biorąc pod uwagę powyższe należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie przeniesienie prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło w chwili ustanowienia na rzecz pierwotnego użytkownika prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości tj. Spółdzielni Kółek Rolniczych. Przeniesiono wtedy również prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie. Obecny użytkownik wieczysty przedmiotowej nieruchomości nabył prawo do dysponowania ww. gruntem jak właściciel oraz prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie 28 kwietnia 2004r., a więc przed dniem 1 maja 2004r.
Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy świadczą, że przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło już w chwili ustanowienia na rzecz pierwszego użytkownika wieczystego (tj. Spółdzielni Kółek Rolniczych) prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, a więc w 1998 roku, następnie nabytego przez obecnego użytkownika wieczystego w dniu 28 kwietnia 2004r. Przy czym do dnia 1 maja 2004r., czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż prawa własności przedmiotowej nieruchomości gruntowej nie może być zatem traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tj. w opisanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Zbycie prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz obecnego użytkownika wieczystego, będące w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na władztwo rzeczy, które obecny użytkownik wieczysty już uzyskał w dniu 28 kwietnia 2004 roku i nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru.
Reasumując, sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej oddanej w użytkowanie wieczyste na rzecz użytkownika wieczystego nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem towarów i usług i pozostaje poza zakresem ustawy.
Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, w powyższym zakresie, należy uznać za nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Jednocześnie tut. organ informuje, że w kwestii, której dotyczy drugie pytanie zadane we wniosku przez Wnioskodawcę tj. Czy naliczona w 2010 i 2011 roku nowa, wyższa opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r. jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług..., zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.
Wniosek ORD-IN
Treść w pliku PDF 2 MB
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach