Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 11.05.2005, sygn. PP2/443-137/05/KH/31446, Małopolski Urząd Skarbowy
Temat interpretacji
Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie działając na podstawie art. 14 a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ) po rozpatrzeniu wniosku Strony z dnia 19.04.2005 r., doręczonego w dniu 28.04.2005 r. w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług stwierdza, że przedstawione we wniosku stanowisko w zakresie zapytania nr 2 nie jest prawidłowe.
Wnioskodawca następująco opisuje stan faktyczny:
Gmina zamierza dokonać zamiany nieruchomości pomiędzy Skarbem Państwa, Gminą a osobami fizycznymi w oparciu o art. 15 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm. ). Zamiana ma na celu pozyskanie od obecnych współwłaścicieli tj. osób fizycznych nieruchomości, zabudowanej budynkiem wzniesionym w drugiej połowie XIX w., wykorzystywanej na potrzeby działalności przedszkola samorządowego. Obecni współwłaściciele przedmiotowej nieruchomości uwarunkowali możliwość jej zbycia od przekazania na ich rzecz nieruchomości zamiennych, z których dwie stanowią własność Skarbu Państwa a jedna jest własnością Gminy. Jak wynika ze sporządzonych operatów szacunkowych, rzeczoznawcy majątkowi następująco określili wartość objętych zamianą nieruchomości:
1. nieruchomość stanowiąca współwłasność osób fizycznych wyceniona została na kwotę
1.495.900,00 zł
2. nieruchomości będące własnością Skarbu Państwa wycenione zostały na kwoty 7.280,00 zł i 1.263.340,00 zł
3. nieruchomość stanowiąca własność Gminy wyceniona została na kwotę 607.376,00 zł.
Na skutek dokonania przedmiotowej zamiany Skarb Państwa i Gmina zostaną współwłaścicielami nieruchomości użytkowanej przez przedszkole, a różnica wartości zamienianych nieruchomości zostanie tym podmiotom wyrównana w formie dopłaty pieniężnej świadczonej proporcjonalnie do wielkości ich udziałów w nabywanej nieruchomości. W ocenie Wnioskodawcy zamiana realizowana na podstawie art. 15 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest umową, która polega na wzajemnym przeniesieniu przez strony prawa do rzeczy tego samego rodzaju tj. nieruchomości. W przypadku ekwiwalentnej zamiany dokonanie transakcji nie powoduje zmiany stanu majątkowego żadnej ze stron a jedynie zastąpienie jednego ze składników majątku innym składnikiem tego samego rodzaju i przedstawiającego taką samą wartość. Zdaniem Gminy w takim wypadku możliwy do przyjęcia jest pogląd, że transakcja tego typu nie posiada cech odpłatnej dostawy, o której stanowi art. 5, ust. 1, pkt 1 ustawy o VAT, a zatem nie rodzi obowiązku odprowadzenia tego podatku. Natomiast w przypadku zamiany nieekwiwalentnej, jaka występuje w wyżej opisanym przypadku, dochodzi do przekazania pomiędzy stronami towarów wprawdzie tego samego rodzaju jednakże zróżnicowanych pod względem ich rynkowej wartości, która to dysproporcja wyrównywana jest w formie dopłaty pieniężnej. W przypadku natomiast założenia, że zamiana ww nieruchomości podlega opodatkowaniu, w ocenie Wnioskodawcy należałoby przyjąć, że opodatkowaniu podlega jedynie przekazanie prawa własności do nieruchomości ponad wartość ekwiwalentu otrzymywanego w naturze, za które uiszczana jest dopłata w formie pieniężnej. Dopiero na tym bowiem poziomie można mówić o faktycznym przysporzeniu, wyrażającym się w uszczupleniu zasobu nieruchomości jednej strony umowy i zwiększeniu zasobu nieruchomości drugiej strony, któremu towarzyszy odpowiednie przesunięcie środków pieniężnych pomiędzy kontrahentami. Przenosząc powyższy pogląd na warunki finansowe przedmiotowej zamiany, wartością świadczenia Skarbu Państwa i Gminy byłaby zatem kwota 382.096,00 zł odzwierciedlająca różnicę wartości netto zamienianych nieruchomości.
Odpowiadając na powyższe zapytanie Urząd Skarbowy stwierdza co następuje: Zgodnie z art. 5, ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. ) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłat-ne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 2, pkt 6 cytowanej ustawy przez towary - ro-zumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.
Zgodnie z przepisem art. 15, ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalno-ść gospodarcza, o której mowa w art. 15, ust. 2 cytowanej ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czyn-ność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do art. 15, ust 6 cytowanej ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.
Z przywołanych przepisów wynika, iż organy władzy publicznej ( w tym organy samorządu terytorialnego ) nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te pod-mioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie od-płatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług..
W przedstawionym stanie faktyczny Gmina dokonuje zamiany nieruchomości, obejmujących grunty oraz budowle. Zgodnie z art. 603 kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowi-ązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zgodnie z art. 604 kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Dostawą towarów jest zgodnie z art. 7, ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występują zatem jednocześnie w charakte-rze dostawcy towaru i nabywcy. Dokonanie zatem zamiany nieruchomości jest zamianą towarów, czyli odpłatną dostawą towarów podlegającą ( zgodnie z art. 5, ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług ) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W opisywanym przypadku zwol-nieniu od podatku podlega dostawa budowli, stanowiących towary używane, od których nie przysłu-giwało prawo odliczenia podatku, ( o czym mowa w interpretacji dotyczącej zapytania nr 1 ). Odno-śnie nieruchomości gruntowych niezabudowanych należy wskazać, że zgodnie z art. 43, ust. 1, pkt 9 ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. W przypadku, gdy działki nie spełniają ww kryteriów ustawo-wych ich dostawa podlega opodatkowaniu wg 22% stawki opodatkowania na podstawie art. 41, ust. 1 ustawy. Ten zakres zagadnienia nie jest przedmiotem wniosku o udzielenie interpretacji. Istota problemu poruszonego w piśmie dotyczy rozstrzygnięcia, czy zamiana nieruchomości, odbywająca się w oparciu o regulację ww ustawy o gospodarce nieruchomościami podlega regulacji ustawy o VAT. Jak wyżej wspomniano, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług brak jest podstaw, by wspomnianą czynność ocenić zgodnie ze stanowiskiem Strony ( t. j. jako nie podlegającą regulacji ustawy o VAT ). Jeżeli należność z tytułu dostawy towarów jest określona w naturze, za podstawę opodatkowania przyjmuje się wartość świadczenia obliczoną na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia po-mniejszoną o należny podatek, ( art. 29, ust. 3 ustawy ). Z kolei w przypadku wykonania czynności, dla których nie została określona cena, podstawą opodatkowania jest również wartość towarów lub usług wg cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świad-czenia pomniejszona o kwotę należnego podatku, ( art. 29, ust. 9 ). Wynika stąd, iż podstawą opodatkowania przy zamianie towarów będzie zawsze całość świadczenia należnego od kontrahenta. Na wet jeśli świadczenia są nieekwiwalentne i różnica jest przez jedną ze stron dopłacana w gotówce, to do ustalenia podstawy opodatkowania należy przyjąć całą wartość podlegających zamianie towa-rów, a nie np. różnicę ich wartości.
W świetle powyższych ustaleń Naczelnik tutejszego Urzędu nie potwierdza stanowiska Podatnika orzekając jak w sentencji postanowienia.