Interpretacja indywidualna z dnia 04.06.2012, sygn. ILPP2/443-245/12-4/AKr, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Nabycie wierzytelności

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisk, przedstawione we wniosku z dnia 1 marca 2012 r. (data wpływu 5 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia brak daty sporządzenia (data wpływu 28 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zakupu wierzytelności jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zakupu wierzytelności. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 28 maja 2012 r. o doprecyzowanie nazwy Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka zajmuje się pozostałym pośrednictwem pieniężnym, głównie udzielaniem pożyczek oraz usługami faktoringowymi. W dniu 28 lutego 2012 roku Spółka E. podpisała z D umowę sprzedaży wierzytelności przysługujących jej z tytułu postanowienia Sądu Rejonowego w , na mocy którego Sąd zasądził od firmy . kwotę 31.550,27 zł płatną w 10 ratach w ciągu 5 lat. Postanowienie Sądu wiązało się z zakończeniem postępowania upadłościowego i zatwierdzeniem układu, w którym zostały całkowicie zredukowane odsetki, koszty sądowe i inne należności uboczne, a redukcja kwoty głównej zobowiązań wyniosła 30%, spłata zadłużenia została rozłożona na okres 5 lat.

Spółka zakupiła wierzytelności za 46% ich wartości, podyktowane to było długim okresem spłaty tych wierzytelności - 5 lat.

Wartość brutto sprzedanych wierzytelności wyniosła 28.395,24 zł, a zakupiona została za cenę 13.076,31 zł i opłacona przelewem bankowym w dniu 28 lutego 2012 roku.

Spółka nie zakupiła tych wierzytelności celem dalszej odsprzedaży.

W uzupełnieniu do wniosku Spółka oświadczyła, iż w wyniku błędu pisarskiego we wniosku z dnia 1 marca 2012 r. wystąpiły dwie nazwy określające firmę Wnioskodawcy:

• błędnie napisana firma Wnioskodawcy
• prawidłowa nazwa Wnioskodawcy

W związku z wyżej opisanym błędem pisarskim błędnie wpisaną firmę Wnioskodawcy należy traktować jako . i jako jeden podmiot.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zakup na własne ryzyko wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej (nie w celu dalszej odsprzedaży) jest usługą i czynnością podlegającą ustawie o podatku od towarów i usług czy też jest czynnością poza VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanych dalej podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przy zakupie wierzytelności nie mamy do czynienia ani z dostawą towaru, ani świadczeniem usług. Według Spółki mamy do czynienia z nabyciem prawa majątkowego, a czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT. Podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności (nie w celu odsprzedaży) po cenie niższej od ich wartości nominalnej nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Spółka przychyla się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10.

Skoro zakup wierzytelności jest poza ustawą VAT to powinien podlegać ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawą opodatkowania powinna być wartość rynkowa czyli w tym wypadku wartość za jaką spółka nabyła wierzytelności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, według art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Stosownie do treści art. 509 § 1 Kodeks cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki art. 509 § 2 cyt. ustawy.

W oparciu o art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz (nabywca) może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W świetle powyższego, umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona usługi, określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych. Stanowi zatem świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem) a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Spółka zajmuje się pozostałym pośrednictwem pieniężnym, głównie udzielaniem pożyczek oraz usługami faktoringowymi. W dniu 28 lutego 2012 r. Spółka D podpisała z Wnioskodawcą umowę sprzedaży wierzytelności przysługujących jej z tytułu postanowienia Sądu Rejonowego, na mocy którego Sąd zasądził od firmy kwotę 31.550,27 zł płatną w 10 ratach w ciągu 5 lat. Postanowienie Sądu wiązało się z zakończeniem postępowania upadłościowego i zatwierdzeniem układu, w którym zostały całkowicie zredukowane odsetki, koszty sądowe i inne należności uboczne, a redukcja kwoty głównej zobowiązań wyniosła 30%, spłata zadłużenia została rozłożona na okres 5 lat.

Wnioskodawca zakupił wierzytelności za 46% ich wartości, podyktowane to było długim okresem spłaty tych wierzytelności - 5 lat. Wartość brutto sprzedanych wierzytelności wyniosła 28.395,24 zł, a zakupiona została za cenę 13.076,31 zł i opłacona przelewem bankowym w dniu 28 lutego 2012 r.

Spółka nie zakupiła tych wierzytelności celem dalszej odsprzedaży.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku czynność nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usługi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, której celem będzie uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Kwestia dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności zostanie rozstrzygnięta odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB2/436-61/12-4/MK, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 877 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu